Άγνωστες πτυχές της σταύρωσης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

ΜΕΡΟΣ-Α
Η σταύρωση στον αρχαίο κόσµο
Η σταύρωση χρησιμοποιείτο ευρέως στον αρχαίο κόσµο ως τρόπος εκτέλεσης. Ήταν συνήθης στην Ελλάδα από τον 4ο αιώνα π.Χ. και αναφέρεται για πρώτη φορά σε ρωµαϊκές πηγές γύρω στο 200 π.Χ.
Στη διάρκεια της ρωµαϊκής κυριαρχίας, το έθιµο της σταύρωσης επεκτάθηκε στην Παλαιστίνη, τον 1ο αιώνα π.Χ.:

Ο Ρωµαίος κυβερνήτης της Συρίας σταύρωσε 2.000 Ιουδαίους το 4 π.Χ. Υπάρχουν στοιχεία από τα Χειρόγραφα της Νεκράς θαλάσσης ότι µερικοί Ιουδαίοι χρησιµοποιούσαν περιστασιακά τη σταύρωση, το 11QΤ, το Χειρόγραφο του Ναού, θεωρεί τη σταύρωση τµήµα του Μωσαϊκού Νόµου. Στο 40169, το Υπόµνηµα στον Ναούµ, ο «απαγ- χονισµός» είναι κατά πάσα πιθανό- τητασυνώνυµος της σταύρωσης.
Οι Ρωμαίοι τηνχρησιμοποιούσαν για να ελέγχουν τους υπηκόους τους. Αυτή η µμέθοδος εκτέλεσης χρησιμοποιείτο για τις χαμηλότερες τάξεις, ιδιαίτερα τους δούλους, τους εγκληματίες και τους ξένους, αν και υπάρχουν κάποια στοιχεία ότι, σε σπάνιες περιπτώσεις, Ρωμαίοιπολίτες που θεωρούνταν ένοχοι εσχάτης προδοσίας σταυρώνονταν.
Η σταύρωση αποδείχθηκε αποτελεσματικό όπλο κατά της αντίστασης εναντίον των Ρωμαίων και στην Παλαιστίνη χρησιμοποιήθηκε για να κρατήσει υπό έλεγχο τον ιουδαϊκό εθνικισμό. Περιγραφές σταυρώσεων είναι σπάνιες, γεγονός που δεν προξενεί έκπληξη λόγω της ευρείας αποστροφής για τη συγκεκριμένη µμέθοδο.

Σε σύγκριση µε άλλες σύγχρονες αναφορές, οι σύντομές και περιορισμένες αφηγήσεις για τη Σταύρωση του Ιησού στα Ευαγγέλια είναι σχετικά πλήρεις και παρέχουν σημαντικά ιστορικά στοιχεία για µμερικές από τις λεπτομέρειες της εκτέλεσης της ποινής. Οι Ρωμαίοι έγδυναν και µμαστίγωναν τα θύματα τους πριν τα σταυρώσουν σε δημόσιο χώρο, όπου τα περιγελούσαν οι θεατές. Επειδή η σταύρωση δεν είχε ως αποτέλεσμα βλάβη των εσωτερικών οργάνων ή υπερβολική αιμορραγία, ο θάνατος ήταν αργός και οδυνηρός. Η αναπνοή γινόταν όλο και πιο δύσκολη και τα θύματα πέθαιναν από ένα συνδυασμό ασφυξίας, σοκ, πείνας και δίψας. Μερικές φορές έµεναν άταφα και τα σώµατα τους γίνονταν βορά των πουλιών και των ζώων.

Οι Ιουδαίοι θεωρούσαν τη σταύρωση ιδιαίτερα απεχθή, όπως φαίνεται από το ∆ευτερονόµιο 21:23: «Οποιοςκρεµιέται είναι καταραµένος από τον Θεό». Παρότι αυτό αρχικά αναφερόταν στο έθιμο της ανάρτησης του νεκρού εγκληματία από ένα δέντρο, τον 1ο αιώνα µ.Χ. ίσχυσε και για τα θύµατα της σταύρωσης, όπως ανέφερε ο Παύλος στην Προς Γαλατάς Επιστολή 3:13. Η σταύρωση ήταν τόσο απεχθής που ποτέ δεν έγινε σύμβολο µμαρτυρικού θανάτου και αντίστασης ανάμεσα στους Ιουδαίους.
Ωστόσο από τις πρώτες αναφορές στην Καινή ∆ιαθήκη και µετά, ο θάνατος του Ιησού πάνω στον σταυρό δεν θεωρήθηκε ατιµωτικός, αλλά ως ο σκοπός και η κατεύθυνση της ζωής Του. Ερμηνεύτηκε ως θυσία η οποία συµφιλίωσε τους ανθρώπους µε τον Θεό. Όσα έκανε ο Ιησούς κατά τη διάρκεια της ζωής Του, µε το έργο της συµφιλίωσης Του, γίνονται τώρα δυνατά για όλους.

Τα τελευταία λόγια που ψιθυρίζει πάνω στον σταυρό είναι γνωστά:
«Ηλί, ηλί, λάµασαβαχβανί;» δηλαδή, «Θεέ µου, Θεέ µου, γιατί µε εγκατέλειψες;». (Μτ27:46=Μκ15:34)
«Πατέρα, συγχώρησε τους, δεν ξέρουν τι κάνουν». (Λκ 23:34)
«Σε βεβαιώνω πως σήµερα κιόλας θα είσαι µαζί µου στον Παράδεισο». (Λκ 23:43)
«Πατέρα, στα χέρια σου παραδίδω το πνεύµα µου». (Λκ 23:46)
«Αυτός τώρα είναι ο γιος σου», ύστερα λέει στον µαθητή: «Αυτή τώρα είναι η µητέρα σού». (Ιω. 19:26) «∆ιψώ… Τετέλεσται». (Ιω. 19:28,30)

Υπήρχαν πολλοί διαφορετικοί τρόποι σταύρωσης. Τα θύµατα ανασκολοπίζονταν ή κρέµονταν από έναν ξύλινο πάσσαλο. Στις οµαδικές εκτελέσεις, πολλές οριζόντιες σανίδες καρφώνονταν πάνω σ’ ένα ικρίωµα από κάθετα ξύλινα µαδέρια. Συχνά οι κατάδικοι δένονταν και καρφώνονταν πάνω στα ξύλα, µε τα χέρια τους σε έκταση πάνω από το κεφάλι. Οι κατάδικοι εκείνοι δεν σταυρώνονταν πάντοτε σε όρθια θέση.
Στις περιπτώσεις που συνέβαινε κάτι τέτοιο, η οριζόντια σανίδα υψωνόταν µε ξύλινες διχάλες και εφάρµοζε σε µια εγκοπή, η οποία βρισκόταν είτε στην κορυφή του κάθετου πασσάλου, οπότε σχηματιζόταν ένα σχήµα Τ, είτε σε κάποιο σημείο χαμηλότερα, οπότε σχηµατιζόταν ένας σταυρός. Κατά τη σταύρωση τα πόδια του θύµατος δεν θα πρέπει να απείχαν από το έδαφος πάνω από 30 εκατοστά. Το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο αναφέρει ότι οι Ρωµαίοι µερικές φορές έσπαζαν τα πόδια του θύµατος µετά την πάροδο κάποιου χρόνου, ώστε να δυσκολέψουν ακόµη περισσότερο την αναπνοή του και να επισπεύσουν τον θάνατο του (Ιω. 19:31-32).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, προσάρμοζαν στον κάθετο πάσσαλο ένα µικρό ξύλινο µμαδέρι, για να µπορεί ο σταυρωµένος να καθίσει σ’ αυτό. Ο τρόπος αυτός αν και στήριζε το θύμα βοηθώντας το να αναπνέει, ωστόσο παρέτεινε την αγωνία του, καθώς απέτρεπε την κατάρρευση των πνευµόνων του.
Το 1968, σε µια λειψανοθήκη στην Ιερουσαλήµ, βρέθηκαν τα οστά ενός άνδρα γύρω στα τριάντα, που σταυρώθηκε πριν το 70 µ,Χ. να σιδερένιο καρφί βρισκόταν ακόµη στη δεξιά του φτέρνα και, παρότι τα δεδοµένα δεν είναι εύκολο να αξιολογηθούν, φαίνεται ότι τα πόδια του ήταν καρφωµένα στις πλευρές του κάθετου πασσάλου.
Ο ακαδηµαϊκός Γεώργιος Λάββας επιβεβαιώνει µέσα από την επιστηµονική έρευνα τον τόπο του µαρτυρίου του Ιησού.

«…Και η γη εσχίσθη και αϊπέτραιεσχίσθησαν…», λέει ο ευαγγελιστής Ματθαίος αναφερόµενος στη δοκιµασία του Ιησού πάνω στον Σταυρό και στη στιγµή του θανάτου του, όταν η φύση µίλησε µε τον δικό της τρόπο αντιµέτωπη µε το µέγα γεγονός. Οι πέτρες πράγµατισχίσθηκαν, ο βράχος του Γολγοθά διερράγη και η ρωγµή αυτή, αδιάψευστος µάρτυρας όχι πλέον του υπερφυσικού, αλλά ενός αδιαµφισβήτητου φυσικού φαινοµένου, υπάρχει πάντα εκεί για να επιβεβαιώνει την αλήθεια.
Το σκοτάδι της Σταύρωσης
Διηγείται ο ιστορικός Ευσέβιος Καισαρείας, ότι ο χρονογράφος Φλέγων περιγράφοντας στα ” Χρονικά ” του, την έκλειψη τού ηλίου και τον γενόμενο σεισμό στην ώρα τής σταυρώσεως, σημειώνει χαρακτηριστικά:
« τώέτει ΣΒ΄ Ολυμπιάδος( δηλαδή το 33μ.χ.), εγένετοέκλειψις ηλίου μεγίστη των εγνωσμένων πρότερον, και νύξ ώρα πέμπτη της ημέρας εγένετο, ώστε και αστέρες εν ουρανώφανήναι, σεισμός τε μέγας κατά Βιθυνίαν γενόμενος, τά πολλά Νικαίας κατέστρεψε».

Επίσης, ο ιστορικός Ιούλιος ο Αφρικανός (221 μ.Χ.) αναφέρει τρείς φορές στα έργα του, τμήματα της Ιστορίας της Ελλάδος παρμένα από τον ειδωλολάτρη ιστορικό Θαλλό ( περί το 52 μ.Χ. , τον οποίον αναφέρει και ο Εβραίος ιστορικός Ιώσηπος).
Αυτός λοιπόν ό Ιούλιος, γράφει σχετικά, για την παράξενη αυτή έκλειψη ηλίου :
« Τούτο το σκότος έκλειψη ηλίου Θαλλός αποκαλεί εν τρίτη των Ιστοριών του, ως εμοί δοκεί αλόγως» (καθώς εμένα μού φαίνεται, δηλαδή, παραλόγως ότι είναι φυσική μόνο έκλειψη, προσθέτει ο Ιουλιανός).

Από την πλευρά των προφητειών για το παγκόσμιο αυτό σκοτάδι, έχουμε μια παλαιά αναφορά του προφήτου Αμώς, 750 χρόνια προ Χριστού. Βλέποντας στα βάθη των επερχομένων αιώνων τα γεγονότα τής Σταυρώσεως, γράφει σχετικά:
« Και έσται εν τή ημέρα εκείνη, λέγει Κύριος ο Θεός, και δύσεται ο ήλιος μεσημβρίας και συσκοτάσει επί τής γής εν ημέρα τόφώς». (Αμώς κεφ.Η΄9).
Από την πλευρά της Επιστήμης και μάλιστα της Αστρονομίας υπάρχουν 3 βασικοί λόγοι πού δείχνουν ότι το φαινόμενο ήταν υπερφυσικό.

1) Μία ολική έκλειψη ηλίου διαρκεί γύρω στα 7 λεπτά. Στην σταύρωση όμως, σύμφωνα με την αψευδή διήγηση των Ευαγγελιστών, διήρκεσε 3 ώρες! (από 12 – 3 μ.μ.)
2) Κάθε ολική έκλειψη είναι ορατή σε στενή ζώνη της γής, ενώ στην σταύρωση το «σκότος ήν επί πάσαν την γήν», και μάλιστα σε αντίθετες ζώνες-ατράκτους της γής.
3) Οι Εβραίοι σταύρωσαν τον Χριστό τήν Μεγάλη Παρασκευή, παραμονή δηλαδή τού Εβραϊκού τους Πάσχα το οποίο γίνεται πάντα με πανσέληνο. Όμως, έκλειψη ηλίου ποτέ δεν μπορεί να γίνη με πανσέληνο, κι΄αυτό, γιατί τότε η γή βρίσκεται μεταξύ ηλίου και σελήνης. (Δεν παρεμβάλλεται δηλαδή η σελήνη για να κρύψη τον ήλιο και να δημιουργήσει έκλειψη).
Και τέλος, από την πλευρά της Χριστιανικής Θρησκείας (από την Εκκλησιαστική Ιστορία, από τον Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, και από τά συγγράμματα τού Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, πρώτου επισκόπου Αθηνών).

Στα χρόνια λοιπόν τής σταυρώσεως, ο Αθηναίος φιλόσοφος Διονύσιος Αρεοπαγίτης (ειδωλολάτρης τότε), βρισκόταν στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου μαζί με τον σοφιστή Απολλοφάνη. Είδε το υπερφυσικό αυτό σκοτάδι ενάντια στα Αστρονομικά δεδομένα και σημείωσε την ημερομηνία, γράφοντας τά περίφημα εκείνα ιστορικά λόγια για το φαινόμενο πού έβλεπε, « ή Θεός πάσχει, ή το πάν απόλλυται…» ( δηλαδή: ή ο Θεός υποφέρει, ή το πάν χάνεται…). Καί γνωρίζουμε τώρα ότι αυτός πού υπέφερε πάνω στόν Σταυρό ήταν ο Ιησούς Χριστός !
Λίγα χρόνια αργότερα, όταν ο Απόστολος Παύλος ήλθε στην Αθήνα, και μίλησε στον Άρειο Πάγο, αναφέρθηκε στο φοβερό αυτό σκοτάδι την ώρα της σταυρώσεως του Χριστού.
Τό γεγονός αυτό και η αντιπαραβολή των ημερομηνιών με το σκοτάδι της Αιγύπτου, έγινε αφορμή να πιστέψει ο Διονύσιος μαζί με την φιλόσοφο Δάμαρι και μάλιστα να αποκεφαλιστεί αργότερα επί Δομετιανού στην Γαλλία ( συγκεκριμένα στο Παρίσι), γι΄αυτή του την πίστη.

Χρονολογία της Σταύρωσης
Πότε έγινε η Σταύρωση του Χριστού; Η ερώτηση αυτή απασχολεί εδώ και αιώνες τους επιστήμονες και ειδικά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, όταν νέα εργαλεία προστέθηκαν στη φαρέτρα των ειδικών, που με οδηγό τα Ευαγγέλια προσπαθούν να λύσουν το μεγάλο μυστήριο.
Τώρα μια νέα έρευνα έρχεται να συνηγορήσει στην ερμηνεία της Παρασκευής 3 Απριλίου του έτους 33 μ.Χ., εστιάζοντας στον σεισμό που περιλαμβάνεται μεταξύ των γεγονότων της σταύρωσης του θεανθρώπου.

Ο γεωλόγος Τζέφερσον Ουίλιαμς από το SupersonicGeophysical μαζί με συναδέλφους του από το γερμανικό Research Center for Geosciences μελέτησαν δείγματα του εδάφους από την παραλία EinGediSpa, η οποία βρίσκεται δίπλα στη Νεκρά Θάλασσα, και κατέληξαν σε αυτό το ενδιαφέρον συμπέρασμα. Η έρευνα για το πότε ακριβώς πέθανε ο Ιησούς, η οποία διεξήχθη από το International Geology Review, εξέτασε τη σεισμική δραστηριότητα γύρω από τη Νεκρά Θάλασσα, η οποία απέχει περίπου 20 χλμ. από την πόλη της Ιερουσαλήμ.
Σύμφωνα με το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, στο κεφάλαιο 27, καθώς ο Ιησούς ξεψυχούσε επάνω στον σταυρό, ένας δυνατός σεισμός έπληξε την περιοχή, κάνοντας τάφους να σπάσουν και τον ουρανό να σκοτεινιάσει

Σύμφωνα με το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, στο κεφάλαιο 27, καθώς ο Ιησούς ξεψυχούσε επάνω στον σταυρό, ένας δυνατός σεισμός έπληξε την περιοχή, κάνοντας τάφους να σπάσουν και τον ουρανό να σκοτεινιάσει. Θέλοντας να βρουν την ακριβή ημερομηνία θανάτου του Ιησού, οι ερευνητές εξέτασαν αναφορές από κείμενα, καθώς και γεωλογικά και αστρονομικά αρχεία. Ο γεωλόγος Τζέφερσον Ουίλιαμς μελέτησε, μαζί με συναδέλφους του από το γερμανικό Research Center for Geosciences, δείγματα του εδάφους από την παραλία EinGediSpa, τα οποία αποδείχτηκαν πολύτιμα. Ερευνώντας τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους, διαπίστωσαν ότι είχαν συμβεί δύο σεισμοί, εκ των οποίων ο ένας είναι γνωστό ότι σημειώθηκε το 31 π.Χ., ενώ ο δεύτερος χρονολογείται μεταξύ του 26 μ.Χ. και του 36 μ.Χ. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Ουίλιαμς στο “Discovery”, ο τελευταίος σεισμός σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου που αναφέρει και το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι η ημέρα και η ημερομηνία της σταύρωσης του Ιησού είναι γνωστές με έναν εύλογο βαθμό ακρίβειας, ωστόσο η χρονολογία αμφισβητείται. Ωστόσο, ενώνοντας τα κομμάτια του παζλ, ο Ουίλιαμς είπε ότι τα στοιχεία που οδήγησαν στον ακριβή καθορισμό της ημερομηνίας θανάτου του Ιησού είναι:
– Και τα τέσσερα Ευαγγέλια συμφωνούν ότι η σταύρωση έγινε όταν ο Πόντιος Πιλάτος ήταν ο Ρωμαίος ηγεμόνας της Ιουδαίας, μεταξύ 26 και 36 μ.Χ.

– Και τα τέσσερα Ευαγγέλια συμφωνούν ότι η σταύρωση έγινε την Παρασκευή.
– Και τα τέσσερα Ευαγγέλια συμφωνούν ότι ο Ιησούς πέθανε λίγες ώρες πριν την έναρξη του εβραϊκού Σαββάτου, συνεπώς σούρουπο της Παρασκευής.
– Τα συνοπτικά Ευαγγέλια, του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, υποδεικνύουν ότι ο Ιησούς πέθανε πριν νυχτώσει, τη 14η ημέρα του μήνα Νισάν.
– Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαφέρει από τα “Συνοπτικά Ευαγγέλια”, καθώς υποδεικνύει ότι ο Ιησούς πέθανε πριν νυχτώσει, τη 15η ημέρα του μήνα Νισάν.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με το Εβραϊκό Ημερολόγιο και διάφορα αστρονομικά στοιχεία, υποδεικνύουν ότι η πιο πιθανή ημερομηνία θανάτου του Ιησού είναι η Παρασκευή 3 Απριλίου του 33 μ.Χ.