Του Βασίλη Τσίρκα
Όσο προχωράμε προς το φθινόπωρο και τον χειμώνα και η ενεργειακή κρίση βαθαίνει, τόσο η κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται να ρυθμίσει την αγορά της ενέργειας και να επιβάλει πλαφόν στη χονδρική και λιανική τιμή του ρεύματος. Παρά το γεγονός ότι βλέπει το πρόβλημα και δέχεται πιέσεις από την κοινωνία και τις επιχειρήσεις για συγκράτηση των τιμών και περιορισμό των κερδών των παραγωγών ενέργειας, ο κ. Μητσοτάκης κάνει σαν μην τρέχει τίποτα, αφήνοντας την οικονομία και τους πολίτες στην τύχη τους.
Το κύμα ακρίβειας που πλήττει τη χώρα έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη μείωση της καταναλωτικής δύναμης και σε αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεων για τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, ενώ έχει αυξήσει την ανασφάλεια και το φόβο των πολιτών για όσα έχουμε μπροστά μας το επόμενο διάστημα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει διχασμένη και αρνητική στην υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης πολιτικής που θα αφορά συνολικά και τα 27 κράτη-μέλη, με την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία να μην αφήνει πολλά περιθώρια για προώθηση μίας διαδικασίας ειρήνευσης. Αντίθετα, βλέπουμε να φουντώνει η ενεργειακή και οικονομική κρίση, η κάθε πολιτική ηγεσία να επιδιώκει να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο, αδιαφορώντας για μία κοινή ευρωπαϊκή απάντηση.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός κατέγραψε νέο άλμα τον Σεπτέμβριο και έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από το1993, στο 12%, επιβεβαιώνοντας με κατηγορηματικό τρόπο τη λεηλασία του εισοδήματος των πολιτών. Η επιλογή του κ. Μητσοτάκη να καλύπτει την αισχροκέρδεια και να επιδοτεί τα ολιγοπωλιακά υπερκέρδη σφραγίζουν τη βίαιη φτωχοποίηση των εργαζομένων και των νοικοκυριών και οδηγούν σε αδιέξοδο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Για τα λαϊκά εισοδήματα και τη νεολαία, η κατάσταση είναι ακόμη πιο κρίσιμη, με την ακρίβεια να «χτυπά» τα βασικά είδη, τα καύσιμα, το ρεύμα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ολόκληρη η οικονομική δραστηριότητα έχει κλονιστεί και δεν προμηνύεται αλλαγή προς το θετικότερο το επόμενο διάστημα, αφού η κυβέρνηση αρνείται να πάρει στοχευμένα μέτρα ανακούφισης και στήριξης για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κρίσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία από την πρώτη στιγμή κατάθεσε μία δέσμη προτάσεων που μπορούν να προστατέψουν σε σημαντικό βαθμό την κοινωνία. Μία πρώτη, βασική πρόταση, είναι η φορολόγηση των υπερκερδών των εταιριών ενέργειας και η επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ, ώστε να λειτουργήσει ως επιχείρηση κοινής ωφέλειας και να μην υπόκειται, ειδικά αυτή την ταραχώδη περίοδο, στις απότομες διακυμάνσεις της αγοράς. Επίσης, έχουμε προτείνει τη διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων για την πάταξη της αισχροκέρδειας και την προστασία των πολιτών από τη μείωση των έμμεσων φόρων σε τρόφιμα και καύσιμα για να υπάρξει ουσιαστική οικονομική ελάφρυνση.
Είναι συγκλονιστικό ότι η χώρα μας ήταν η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat για το α΄ εξάμηνο του 2022, όσον αφορά το κόστος προμήθειας ρεύματος για τους οικιακούς και για τους μη οικιακούς καταναλωτές, στοιχείο που αποτυπώνει την πλήρη αδράνεια και αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στον έλεγχο της αγοράς ενέργειας. Επίσης, νοικοκυριά, επαγγελματίες, αγρότες και επιχειρήσεις χρεώθηκαν επιπλέον 2,2 δισ. ευρώ υπερκερδών του καρτέλ ενέργειας των ηλεκτροπαραγωγών την περίοδο Ιουλίου 2021 – Ιουλίου 2022, με τις εταιρίες ρεύματος να χρεώνουν και να εισπράττουν την πιο ακριβή τιμή στην Ευρώπη εις βάρος των καταναλωτών.
Αν η κυβέρνηση πραγματικά ενδιαφερόταν για τα προβλήματα και τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κοινωνία, θα είχε ήδη προχωρήσει στην αποσύνδεση της τιμής του ρεύματος από το φυσικό αέριο, όπως έπραξαν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις σε Ισπανία και Πορτογαλία. Το ότι επιλέγει να μην το κάνει, αποδεικνύει ότι και η ίδια βάζει φαρδιά πλατιά την υπογραφή της στη μεγάλη κρίση που βιώνουμε.
Λύσεις και προτάσεις υπάρχουν και η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν σαφώς καλύτερη από αυτή που έχουμε σήμερα. Από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ξέρουμε τι να περιμένουμε. Και αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας και τα πολλά αδιέξοδα που έχουμε σε όλα τα πεδία της καθημερινότητας. Η πολιτική αλλαγή στον τόπο είναι σήμερα περισσότερο κρίσιμη και επιβεβλημένη από ποτέ, για να σταματήσει ο οικονομικός, κοινωνικός και θεσμικός κατήφορος.
*Ο Βασίλης Τσίρκας είναι δικηγόρος, πρώην βουλευτής Άρτας, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.