Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου
Τι είναι λογοτεχνία (κατά Σάρτρ), τι σημαίνει γράφω και για ποιό λόγο γράφω; Δεν πρέπει, όσα χρόνια λογοτεχνικά και μη και αν περάσουν να ξεχνάμε πως γράφουμε για πολλούς και σημαντικους λόγους, μιας και ο λόγος είναι δράση και όχι μόνο η επιλογή των λέξεων. Και η δράση είναι συχνά μια αποκάλυψη, όπως και οι λέξεις είναι πιστόλια γεμάτα με σφαίρες. Ο συγγραφέας γράφοντας πυροβολεί στόχους, παρουσιάζει την δική του αλήθεια ή την εκδοχή της αλήθειας, παρουσιάζει μια δική του αποκάλυψη.
Ο συγγραφέας είναι η διαμεσολαβημένη γέφυρα όχι για να διατηρήσει ένα ήδη υπάρχον status quo αλλά για να το υπερβεί και να το αλλάξει. Έτσι και τα δύο βουνά, το ένα το μαγεμένο βουνό του Τόμας Μαν όπου περιγράφει μια εποχή όπου η φυματίωση οδηγεί πολλούς νέους και ιδιαίτερα αριστοκράτες στο Νταβός της Ελβετίας να οικοδομεί έναν κόσμο διαφορετικό από τον «κανονικό» και υγιή, έτσι και ο Βαγγέλης Κούτας μας οδηγεί στο δικό του βουνό της σιωπής, αυτό του δικού του σανατορίου. Το βουνό της σιωπής του Βαγγέλη Κούτα έχει επίσης μια αρχιτεκτονική δομή μεταξύ δημοσίου χώρου και ιδιωτικού, όπου στο παιχνίδι αυτής της μόνιμης εναλλαγής ο ήρωας, ξεκινώντας από το τίποτα, την απόλυτη μοναξιά με παρέα μόνο την ασθένειά του που αρχικά ούτε καν τη γνωρίζει και την αγνοεί, ανήλικος ακόμη διασχίζει τον δύσκολο δρόμο της ενηλικίωσης.
Μόνος όμως χωρίς καμία απολύτως υποστήριξη, με ανύπαρκτη οικογένεια που τον απορρίπτει ακόμη περισσότερο με τον φόβο του χτικιού και του στιγματισμού της ίδιας. Ο ήρωας βρίσκεται όχι μόνο σε ένα κοινωνικό περιθώριο, όχι μόνο σε μια οντολογική αλλά και κοινωνική ανυπαρξία αλλά στο χείλος του γκρεμού. Ζει με την πείνα στην απόλυτη εξαθλίωση μόνο που όταν θα φτάσει στην καταστροφή τότε θα συνειδητοποιήσει πως υπάρχει και με την ασθένεια αυτή ζωή. Υπάρχει διέξοδος. Πού; Στο σανατόριο. Υπάρχουν κι εκεί άνθρωποι, μητέρες, οικογένειες, έρωτες, παράνομοι, ολοκληρωτικοί, σαρκικοί, πνευματικοί κάθε είδους όπως και οι άνθρωποι που τους καλλιεργούν. Όσο υπάρχει η άγνοια κινδύνου, τόσο πιο απολαυστικά μπορούν να γίνουν όλα.
Και ειδικά ο έρωτας ως πρωτόγνωρη εμπειρία για τον έφηβο ήρωα που μέσα σε αυτό το περιβάλλον θα ενηλικιωθεί, θα μυηθεί στα μυστήρια της ζωής με την απεγνωσμένη πορεία μεταξύ ζωής και θανάτου. Ο θάνατος κάθε στιγμή δίπλα του- η ζωή να κερδίζεται και να επιμηκύνεται με την σιωπηλή δομή της αγάπης, του έρωτα του σεβασμού στον άνθρωπο και των τόσων πολλών πτυχών της ανθρώπινης ψυχής. Ρήγματα καθημερινά με την πραγματικότητα, με την ανισότητα του έρωτα… Αυτός που αγαπάει περισσότερο είναι ο κατώτερος και πρέπει να υποφέρει λέει ο Τόμας Μαν, έτσι τον βιώνει και ο ήρωας μας. Μια πορεία ενηλικίωσης, μια ιστορία ζωής χαραγμένη στην παλάμη αυτού που την γράφει, ένα μικρό αριστούργημα το «Βουνό της σιωπής» του Βαγγέλη Κούτα εκ Βίγλας Άρτας από τις εκδόσεις Κέδρος.