Από το 3ο ΓΕΛ Άρτας στο … Auschwitz-Birkenaou

Μια βιωματική προσέγγιση στην ιστορία

Το διάστημα από 9 έως 12 Ιουλίου 2022 μαθητές του 3ου ΓΕΛ Άρτας με καθηγήτριά τους επισκέφτηκαν το κρατικό Μουσείο του Auschwitz-Birkenaou στην Πολωνία. Η εκπαιδευτική επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της βράβευσης μαθητών από Λύκεια όλης της χώρας που συμμετείχαν σε διαγωνισμό ταινίας μικρού μήκους με θέμα το Ολοκαύτωμα. Συγκεκριμένα το ΥΠΑΙΘ σε συνεργασία με το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος το Νοέμβριο του 2021 προκήρυξε Μαθητικό Διαγωνισμό Δημιουργίας Ταινίας Μικρού Μήκους με θέμα «Το Ολοκαύτωμα και οι Έλληνες Εβραίοι».
Το σχολείο μας είχε συμμετοχή με τρεις ομάδες μαθητών από τη Α΄ και τη Β΄ τάξη. Με τιμητικό έπαινο βραβεύτηκε η ταινία «SHOHA: Χαμένες Πατρίδες» των μαθητών της Α΄ Λυκείου Αλεξάνδρας Νασιούλα, Κωνσταντίνου Τάσιου και Μαρίας Δράκου με την συνεργασίας της φιλολόγου του σχολείου κ. Σαπφώς Βάρδια. Οι μαθητές «βούτηξαν σε ερευνητικά ύδατα» με ενθουσιασμό(αρχειακό υλικό, βιβλιοθήκες) και κυρίως αναζήτησαν προσωπικές μαρτυρίες από αρτινούς που έζησαν εκείνα τα πέτρινα χρόνια και είχαν γνωστούς- φίλους Εβραίους. Με το πάθος του ερασιτέχνη στην τεχνολογία βίντεο έδωσαν στο υλικό της έρευνά τους σάρκα και οστά. Έτσι η διάκριση υπήρξε ιδιαίτερα τιμητική και μεταξύ άλλων περιλάμβανε και εκπαιδευτική επίσκεψη στο κρατικό Μουσείο του Auschwitz-Birkenaou.

Για τρεις ημέρες με συμμαθητές και συναδέλφους από άλλα Λύκεια της χώρας επισκεφτήκαμε τον εμβληματικό αυτό τόπο μνήμης, περιηγηθήκαμε σε χώρους που διαδραματίστηκαν οι θηριωδίες των Ναζί απέναντι στους Εβραίους και όχι μόνο, περιδιαβήκαμε δίπλα σε στάχτες και ερείπια που μας έφεραν κοντά στην ιστορία του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Βαθιά υπόγεια, σκοτεινοί διάδρομοι και μαύρες σελίδες στην ανθρώπινη ιστορία που χρειάζονται φως για να αναδειχτούν και η γνώση, η μελέτη, η επίσκεψη σε τέτοιους χώρους ρίχνουν άπλετο φως σε δύσκολες σελίδες που ο άνθρωπος έγραψε μόνο ως θηρίο! Η μελέτη της ιστορίας μέσα από βιβλία δεν είναι πάντα ή αποκλειστικά αρκετή ώστε να ξυπνήσει τους ανθρώπους, να δουν τα μεγάλα λάθη τους στο παρελθόν, να αναγνωρίσουν, να συνειδητοποιήσουν. Όμως η βιωματική προσέγγιση σε τέτοιους χώρους αποτελεί έναν έντονο κλυδωνισμό της μνήμης, έναν συναισθηματικό συγκλονισμό που σε αφήνει άφωνο μπροστά στα δρώμενα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Arbeit macht frei είναι το σύνθημα στην είσοδο του Auschwitz . Προβληματιστήκαμε για το αν «η εργασία σε απελευθερώνει», όμως κατά κάποιον τρόπο καταλήξαμε ότι κάπως σε λυτρώνει το ταξίδι αυτών των ωρών περιδιάβασης στους χώρους. Συγκλονιστικά εκθέματα όπως προσωπικά καθημερινά αντικείμενα, ένα παιδικό παιχνίδι, τα στραβωμένα γυαλιά κάποιου, το τριμμένο ρούχο μιας κρατούμενης, ένα ξυραφάκι, μια κορδέλα … μιλούν λέγοντας προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που έχασαν εκεί τη ζωή τους για πάντα, αλλά εμείς οφείλουμε να μιλάμε πάντα για αυτούς. Προσεγγίζοντας βιωματικά- μουσειακά μια τραγωδία κατανοείς διαφορετικά την καταγεγραμμένη ιστορία.

Επιστρέψαμε τελικά πίσω στη μικρή μας πόλη κουρασμένοι πολύ, ταλαιπωρημένοι από το ταξίδι, αλλά σίγουρα συγκλονισμένοι από την εμπειρία και βαθιά προβληματισμένοι καθώς κάθε βήμα μας εκεί μας έφερε πιο κοντά στη γνώση της μιας ιστορίας .
Ευχαριστούμε θερμά την κ. Βασιλεία Μπρισένιου που μας κατέθεσε με συγκινητική διάθεση τις μνήμες της από τις ημέρες εκείνες με τους φίλους Εβραίους της πόλης μας, τον κ. Τρομπούκη Σπύρο που μοιράστηκε μαζί μας πρόθυμα τις δικές του μνήμες από τους Εβραίους της Άρτας, τον φιλόλογο κ. Βλαχοπάνο Δημήτρη που με τον «πύρινο» λόγο τους προβλημάτισε όλους τους μαθητές να προσεγγίσουν το θέμα τους για την ταινία και φυσικά τη Διευθύντρια του σχολείου κ. Μπρισένιου Ευαγγελία που πάντα στηρίζει τους μαθητές μας να μάθουν να διαβάζουν και έξω από το σχολικό βιβλίο σε άτυπα περιβάλλοντα μάθησης.