Από τον Γιώργο Κουμουλλή, οικονομολόγο, κοινωνικό επιστήμονα
1 Ο Γρίβας που ίδρυσε και ηγήθηκε της εγκληματικής ΕΟΚΑ Β΄ «για να κάνει την ένωση»! Έχουν γραφτεί τόσα πολλά για αυτή την εγκληματική οργάνωση που ό,τι και να προσθέσω θα είναι πλεονασμός.
2. Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ. Ενώ η παραδοσιακή δεξιά στην Ελλάδα τοποθετήθηκε σαφώς εναντίον της 21ης Απριλίου από την πρώτη κιόλας μέρα, η Δεξιά στη Κύπρο ταυτίστηκε πλήρως με το δικτατορικό καθεστώς και έγινε τυφλός υπηρέτης της. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μακάριος ήταν ο στυλοβάτης της δεξιάς, παρόλο που συγκρούστηκε με την ΕΟΚΑ Β, και ότι ήταν βασιλικός μέχρι το κόκαλο. Νομοτελειακά επέλεξε τον Γρίβα, τον αρχηγό της ακροδεξιάς Χ, να ηγηθεί της ΕΟΚΑ. Το δόγμα του Μακάριου ότι ήταν «υποχρεωμένος» να συνεργάζεται με την εκάστοτε Ελληνική κυβέρνηση αποδείχθηκε ολέθριο για τον κυπριακό λαό. Αυτό το δόγμα έχει νόημα αν η ελληνική κυβέρνηση είναι δημοκρατικά εκλεγμένη οπότε ipsofacto αποκλείει εγκληματική ενέργεια από το «εθνικό κέντρο». Η Χουντική κυβέρνηση, όμως, αποτελείτο από εγκληματίες, ημιπαράφρονες, αγύρτες, δοσίλογους, αριβιστές και αχρείους και η οποιαδήποτε συνεργασία αποτελούσε κατάφωρη αντίφαση, πολιτική, ηθική όσο και λογική. Όταν ο Μακάριος αντιλήφθηκε το λάθος του στις αρχές του Ιούλη του ΄74 ήταν ήδη αργά.
.3 Η Παιδεία που με τη σκοταδιστική της προσέγγιση παρήγαγε ή κατοικίδια ή τυφλοπόντικες ή υποζύγια. Μ΄αυτό το τρόπο η χούντα κάλυπτε τα νώτα της
4 Ειδικά οι οργανώσεις ΟΕΛΜΕΚ και ΠΟΕΔ που με ανακοινώσεις και άλλα έντεχνα μέτρα καλλιεργούσανε στους μαθητές την αγάπη προς την δικτατορία και τη δουλοπρέπεια και ετοίμαζαν (έστω και ασυνείδητα) το έδαφος για αποδοχή του επερχόμενου πραξικοπήματος. Οι ηγεσίες αυτών των οργανώσεων δυστυχώς ατίμασαν την υψηλή αποστολή τους, από οικονομικά συμφέροντα και δουλοπρέπεια .
5. Οι ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ του Ενιαίου και της Προοδευτικής Παράταξης, δηλαδή οι «εθνικόφρονες» βουλευτές οι οποίοι καθοδηγούντο από τον Τ. Παπαδόπουλο. Ο τελευταίος υπεράσπιζε την ούτω καλούμενη Εθνική κυβέρνηση ενώ ΠΟΤΕ του δεν καταδίκασε ευθαρσώς (πριν το 1974) την ΕΟΚΑ Β. Βέβαια, συνελήφθη την ημέρα του πραξικοπήματος αλλά αφέθη ελεύθερος την επομένη! Ένα συμβάν που φωτίζει το ρόλο που διαδραμάτισε ο Παπαδόπουλος στη περίοδο του Χουντικού ερέβους, ήταν η πορεία της ΕΑΔΕ (Επιτροπή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα) στις 21 Απριλίου 1971, επέτειο της επιβολής της δικτατορίας στην Ελλάδα. Η πορεία με ηγέτη τον Τ. Χατζηδημητρίου διαλύθηκε βάναυσα στην Πλατεία Μεταξά (Ελευθερίας) από τους τραμπούκους της χούντας που χρησιμοποίησαν γκλομπς.
Ο Λυσσαρίδης, ο μόνος βουλευτής που εξοργίστηκε από τη βαρβαρότητα της χούντας ενέγραψε το θέμα στη βουλή για συζήτηση. Ο Παπαδόπουλος, μιλώντας εκ μέρους όλων των «εθνικοφρόνων» βουλευτών που είχαν την πλειοψηφία προσπάθησε, και πέτυχε, να ματαιώσει τη συζήτηση διότι το θέμα ήταν αποκλειστικά της αρμοδιότητας της αστυνομίας και ότι οι ενέργειες της ΕΑΔΕ «προκαλούσαν τα αισθήματα του Κυπριακού λαού»!!!
6. Τα ΜΜΕ. Οι πλείστες εφημερίδες ήτανε φανατικά χουντικές. Όταν το 1969 η Ελλάδα αποπέμφθηκε από τη Συμβούλιο της Ευρώπης για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα ΜΜΕ με 1-2 εξαιρέσεις ύβριζαν το Συμβούλιο της Ευρώπης και απέδιδαν σ΄ αυτό «αλλότριους» σκοπούς! Κάποιες εφημερίδες απέδωσαν την απόφαση στη προσπάθεια της Ευρώπης να εξοντώσει τον Ελληνισμό –τέτοιο ήταν το παρανοϊκό κλίμα που επικρατούσε τότε. Και κάτι άλλο συνταρακτικό: η εφημερίδα «Ελευθερία» που είχε τότε τη μεγαλύτερη κυκλοφορία και θεωρείτο η TIMES της Κύπρου χαρακτήρισε του εξεγερθέντες φοιτητές του Πολυτεχνείου «τεντιμπόηδες»!!!
7 Ιδιαίτερο ρόλο διαδραμάτισε το ΡΙΚ που τότε είχε μονοπώλιο των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών μεταδόσεων. Με το συνεχές λιβάνισμα της Εθνικής Κυβέρνησης, όπως αποκαλούσε τη χούντα, συνέτεινε να ταυτίσει η κυπριακή κοινωνία τη χούντα με την Ελλάδα