του Αντώνη Κολιάτσου
“Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως
Πριν απ’ τον Έρωτα, Έρωτας
Κι όταν σε πήρε το φιλί – Γυναίκα”
(Οδυσσέας Ελύτης, “Προσανατολισμοί”)
(Μέρος Β)
Ωστόσο, στη σημερινή εποχή των εκτροχιασμών, που ο Πολιτισμός υποφέρει, η γυναίκα, αυτή η χαρίεσσα παρέα Ζωής: βιάζεται, εκβιάζεται, παρενοχλείται ή και δολοφονείται. Σε ένα μεγάλο αριθμό χωρών του κόσμου, δυστυχώς, υπερτερούν οι δυνάμεις του Κακού εναντίον της γυναίκας. Ο εφιαλτικός αριθμός 13 εκατομμυρίων γυναικών που είναι θύματα βίας κάθε χρόνο στην Ευρώπη, είναι, η χειρότερη εξέλιξη για την ποιότητα του ανθρώπινου Γένους. Σε 155 χώρες, ειδικότερα, η υπάρχουσα νομοθεσία παραβιάζει δικαιώματα που θεωρούνται αυτονόητα σε άνδρες, έχει θεσμοθετήσει την αδικία και συνθήκες που προκαλούν την οργή.
Ενώ, εάν δει κανείς τις ζωές γυναικών και κοριστών σε αυτές τις χώρες, και ιδιαίτερα τη βία που υφίστανται, θα διαπιστώσει ότι κάθε μέρα που περνά 50.000 κοπέλες παντρεύονται με τη βία,
Στη Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, παραμένουν ο πατέρας, ο αδελφός ή ο σύζυγος αυτοί που έχουν τη κηδεμονία της γυναίκας. Αυτό δείχνει ότι οι γυναίκες είναι άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας και όχι ίσες με τους άνδρες. Υπάρχουν και οι εμπόλεμες χώρες, ωστόσο, όπως η Συρία και το Ιράκ όπου τα πράγματα είναι ίδια ή και χειρότερα.
Και το πλέον βάρβαρο… Σε πολλές αφρικανικές χώρες διατηρείται η παράδοση της κλειτοριδεκτομής, που είναι όχι μόνο επικίνδυνη για την υγεία, αλλά παραβιάζει τον σεξουαλικό αυτοπροσδιορισμό της γυναίκας και περιορίζει μαζικά τη σεξουαλικότητά της.
Βαδίζουμε τον 21 ο αιώνα, όπου πέραν των άλλων, έντονη είναι η παρουσία των γυναικών, και με υψηλές επιδόσεις, και στις επιστήμες (,θεωρητικές, ανθρωπιστικές, θετικές κά) μηδέ της διαστημικής εξαιρουμένης. Το ερώτημα, ωστόσο παραμένει… Αλλά για τι ακριβώς άλλο μάχονται οι γυναίκες; Ασφαλώς για την ισότητα των δύο φύλων,τον εκδημοκρατισμό των χωρών τους, τη συμμετοχή τους στα κοινά, στην πολιτική εξουσία , στην επιχειρηματικότητα και γενικότερα για την ενεργητική παρουσία του στα κέντρα λήψης κρίσιμων αποφάσεων…
Και είναι πολλά, τα λαμπρά αστέρια-γυναίκες, που το ενεργητικό τους δικαιολογεί πλήρως την πιο πάνω σύνθετη διεκδίκηση. Ενώ ένας μεγάλος αριθμός γυναικών που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, φιγουράρει στις Δέλτους της ιστορία των επιστημών. Με πρώτη ίσως την Αλεξανδρινή Υπατία, την Ελληνίδανεοπλατωνική φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο. Η οποία, Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 370μ.Χ, κόρη του διάσημου μαθηματικού και φιλοσόφου Θέωνα, υπήρξε γνήσια κληρονόμος και άξια εκπρόσωπος του ακμαιότατου ελληνικού πολιτισμού της χώρας του Νείλου, σε μια εποχή όπου ο χριστιανισμός επέβαλε την πρωτοκαθεδρία του με κάθε μέσο και κάθε τίμημα. Στην ιστορία των επιστημών, για δέκα πέντε αιώνες, είναι η μοναδική γυναίκα που συναντάμε και η πρώτη που δίδαξε δημόσια τόσο τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη φιλοσοφία και τον διαλογισμό, όσο και τον κοσμοπολιτισμό και την εκλέπτυνση, των ηθών και χαρακτήρων, αποτελώντας, η ίδια, το αδιαμφισβήτητο σύμβολο της ισότητας των φύλων, και που τελικά εξ’ αιτίας της μαχητικής παρουσίας της, έγινε μάρτυρας της γνώσης(*). Από την άλλη ο ΟΗΕ, θέλοντας να αναδείξει το σημαντικό ρόλο της γυναίκας στην επιστήμη, στο φετινό μήνυμα για την παγκόσμια ημέρα της, αναφέρει: «Ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη τις γυναίκες. Πρέπει να ενθαρρύνουμε και να υποστηρίζουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες να αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό τους, ως επιστημονικοί ερευνητές και καινοτόμοι[…]. Έμπνευση αποτελεί για πολλές γυναίκες που ακολουθούν επιστημονική σταδιοδρομία η πρωτοπόρος επιστήμονας Μαρί Κιουρί, η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ, το 1903».
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το γυναικείο κίνημα δικαίως υπερηφανεύεται για τις κατακτήσεις του, εν τούτοις περίεργη γεύση αφήνει κάθε χρόνο αυτή η ημέρα. Γιατί, κακά τα ψέματα, αλλά ο δρόμος μέχρι και η τελευταία γυναίκα να μην πέφτει πια θύμα βίας και διακρίσεων είναι ακόμη μακρύς. Κυρίως σε χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου.
Παρά ταύτα ο σεβασμός, η εκτίμηση και η συμπαράσταση του έτερου φύλου, στον αγώνα των γυναικών πρέπει να παρέχονται άνευ ετέρου
Ενός λεπτού σιγή, θα λέγαμε, εις ένδειξη σεβασμού προς τις γυναίκες του χθες αλλά και τις γυναίκες του σήμερα. Αγάπη και αρωγή, θα προτρέπαμε, προς όλες εκείνες τις γυναίκες που σηκώνουν καθημερινά το ανάστημά τους απέναντι στον ισχυρό και τον καταπιεστή. Στη μισθωτή γυναίκα, στην αυτοαπασχολούμενη, στην άνεργη, στη γυναίκα της υπαίθρου, στη γυναίκα χαμηλοσυνταξιούχο, στη νοικοκυρά. Ενός λεπτού σιγή, στις μητέρες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους, στις μητέρες που παλεύουν για τα προς το ζην, σε εκείνες ,που μαζί με τους συντρόφους τους μεγαλώνουν εκείνα τα ωραία παιδιά του αύριο, που τα μαθαίνουν να αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο,να υποστηρίζουν το δίκιο και να καταδικάζουν το άδικο, να στέκονται πλάι στον αδύναμο και τους υπενθυμίζουν καθημερινά ότι χωρίς τον άνθρωπο δεν είμαστε… τίποτε.
Τιμή και θαυμασμός στη γυναίκα γιατρό και στη γυναίκα νοσηλεύτρια που σε αυτή τη συγκυρία που η πανδημία θερίζει, παλεύουν καθημερινά στα νοσοκομεία περιθάλποντας τα θύματα του κορωνοϊού, ξεπερνώντας τις αδυναμίες του ΕΣΥ και του ελλειμματικού γενικότερα κράτους πρόνοιας Σε εκείνες τις γυναίκες που αγωνίζονται για το δικαίωμα: στην εργασία με πλήρη εργασιακά-ασφαλιστικά δικαιώματα, στη μόρφωση, στην υγεία, στον πολιτισμό, στη στέγαση, στον ελεύθερο και ποιοτικό χρόνο, στην ανιδιοτελή αγάπη και στον έρωτα, στη δημιουργία οικογένειας, στη μητρότητα, στην ίδια της ζωή.
Ενός λεπτού σιγή και ευχή, για τη μελέτη εκείνου του εκπληκτικού εκείνουποίηματοςτου Τζέιμς Οπενχάιμ(**)με τίτλο «BreadandRoses»,αφιερωμένο στις «γυναίκες της Δύσης», που ακόμη και σήμερα, τον 21ο αιώνα, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, για να μας θυμίζει πάντα πως δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, παρά μόνο τις αλυσίδες μας:
«Βαδίζοντας στη διαδήλωση – είναι όμορφη η μέρα
Για τους ανθρώπους που μας ακούν να απαιτούμε:
Ψωμί και τριαντάφυλλα! Ψωμί και τριαντάφυλλα!
Τα σκοτεινά μαγεριά, οι γκρίζες αποθήκες των κλωστοϋφαντουργείων,
λούζονται με τη λάμψη ενός αναπάντεχα ανατέλλοντος ήλιου.
Βαδίζοντας στη διαδήλωση, παλεύουμε και για τους άντρες εργάτες,
Γιατί τους γέννησαν γυναίκες,
και μεις γινόμαστε τώρα οι μάνες τους.
Ποτέ πια οι ζωές μας ένας μόχθος,
από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο.
Βαδίζοντας στη διαδήλωση, φέρνουμε τις υπέροχες ημέρες,
Ο ξεσηκωμός μας, ξεσηκωμός του Ανθρώπου.
Ποτέ πια σκλάβοι και αφέντες,
ποτέ πια οι πολλοί να ταΐζουν τον ένα,
Όλοι να απολαμβάνουμε τα αγαθά της ζωής:
Ψωμί και τριαντάφυλλα, ψωμί και τριαντάφυλλα.»
(*)Η Αλεξανδρινή φιλόσοφος βασανίστηκε και δολοφονήθηκε από φανατικούς Xριστιανούς, στις 8 Μαρτίου του 415 μ.Χ., Κατά τον Σωκράτη τον Σχολαστικό, η ελληνίδα στην καταγωγή φιλόσοφος έπεσε θύμα τω τότε πολιτικών ανταγωνισμών, καθώς κατηγορήθηκε αβάσιμα ότι έστρεφε τον Έπαρχο Αλεξάνδρειας Ορέστη εναντίον των χριστιανών.. Σύμφωνα με τον Σχολαστικό την Υπατία απήγαγαν βιαίως περί τους 500 φανατισμένοι χριστιανοί με επικεφαλής τον κληρικό Πέτρο και συνοδεία του όχλου τη μετέφεραν σε μια εκκλησία, όπου την έγδυσαν και την έγδαραν ζωντανή. Όταν πέθανε, διαμέλισαν το σώμα της και έριξαν κάθε μέλος στη φωτιά….
(**)Ο Τζέιμς Όπενχαϊμ (James Oppenheim, 1882–1932) ήταν Αμερικανός ποιητής και μυθιστοριογράφος. Το σλόγκαν «Ψωμί και τριαντάφυλλα» (“Breadandroses”) συνδέθηκε με την απεργία των βαμβακεργατριών στο Lawrence της Μασαχουσέτης, το 1912. Ο Όπενχαϊμ έγραψε το ομώνυμο ποίημα, αφιερωμένη σε αυτή την απεργία και στον αγώνα των γυναικών.