Για την Άρτα, μια "αναληφθείσα υποχρέωση"

Γράφει ο Γιώργος Ζάψας/ πρώην περιφερειακός Σύμβουλος

Στην πραγματικότητα πρόκειται για υπεσχημένη υποχρέωση προς την ιστορική εφημερίδα «Ηχώ της Άρτας», από έναν γείτονα με θητεία στο Περιφερειακό Συμβούλιο, για τα σημαντικότερα κατ΄ εκτίμηση ζητήματα της ΠΕ Άρτας που απασχόλησαν και εξακολουθούν να απασχολούν την τοπική και όχι μόνο επικαιρότητα, αλλά και για την Άρτα που γνώρισα, από κοντά, την τριετία 2021-2023, υπηρετώντας στην Επαγγελματική Σχολή της ΔΥΠΑ Άρτας. Η προ ημερών παρουσίαση της μελέτης για την διπλή γεφύρωση του Αράχθου μου θύμισε την υπόσχεση και μένει μια ακόμα για τη Φιλιππιάδα και τον δήμο Ζηρού, όπου και εκεί υπάρχουν ανοιχτά και ενδιαφέροντα ζητήματα.

Ο παλιός νομός της Άρτας – η σημερινή ομώνυμη Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) – κατέχει ξεχωριστή σελίδα στην ιστορία της Ηπείρου και της χώρας. Η Βυζαντινή Άρτα πάντοτε θα έχει κάτι να ιστορίσει και εμείς πρέπει να της το επιστρέφουμε φροντίζοντας τα μνημεία της, τους ανθρώπους και τον τόπο, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Η Άρτα έχει τις ομορφιές της και τα θέματά της. Ως η δεύτερη σε πληθυσμό Περιφερειακή Ενότητα της αντιστοιχεί περίπου το 20–25% του ΠΕΠ Ηπείρου και του Τεχνικού Προγράμματος που υλοποιεί η Περιφέρεια, με τα Γιάννενα να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος, έχοντας πληθυσμιακή υπεροχή και την έδρα της Διοίκησης. Ανεξαρτήτως αυτού οι ανάγκες σε υποδομές είναι ομολογημένες από το πολιτικό προσωπικό, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών. Η διπλή γεφύρωση Αράχθου είναι το πρώτο που θα αντιμετωπιστεί, σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις και το υπολογιζόμενο κόστος του έργου θα ανέλθει στα 11 εκατομμύρια ευρώ (και θα τα υπερβεί).

Εκκρεμούν επί χρόνια η ολοκλήρωση της μελέτης διευθέτησης Αράχθου και τα συνοδά έργα, τα αντιπλημμυρικά του κάμπου που αντιμετωπίζονται σταδιακά, το αναξιοποίητο γεωθερμικό πεδίο Συκιών, ένα σχέδιο μελλοντικής αξιοποίησης της ακτογραμμής του Αμβρακικού, από το Περιβαλλοντικό Πάρκο Σαλαώρας μέχρι το λιμάνι της Κόπραινας με ειδική μέριμνα για την Κορωνησία, η εκπόνηση ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου για την ορεινή Άρτα – εκεί που χτυπάει η καρδιά των κτηνοτρόφων και των ανθρώπων που παράγουν τοπικά προϊόντα, μαζί με τις απαιτούμενες υποδομές και την βελτίωση των ενδοπεριφερειακών και διαπεριφερειακών οδικών συνδέσεων (ολοκλήρωση των δρόμων Άρτα – Ευρυτανία & Άρτα – Καρδίτσα).

Επόμενο θέμα η προβληματική διευθέτηση ρέματος Μπούση, η αποπεράτωση του Ιμαρέτ και η ανέγερση Διοικητηρίου στο πρώην στρατόπεδο Παπακώστα. Για να αναφερθώ σε αυτά που έχουν την τιμητική τους καθημερινά στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης της πόλης και στις ανακοινώσεις των δημοτικών και περιφερειακών αρχών. Σημαντικά ζητήματα που έχουν αναδειχθεί από τους βουλευτές του νομού με ερωτήσεις κοινοβουλευτικού ελέγχου και ανακοινώσεις κυβερνητικών παραγόντων διαχρονικά. Επικεντρώνω σε αυτά και δεν υπεισέρχομαι στον σχεδιασμό κάθε δήμου παρά το γεγονός ότι κάποια εξ αυτών επηρεάζουν δραστικά την ποιότητα ζωής των δημοτών, όπως είναι αυτό της διαχείρισης των απορριμμάτων και η ανάπλαση Ξενία, τα οποία μαζί με τα πολλά εμβληματικά μνημεία χρωματίζουν την εικόνα της πόλης, καθώς και των μικρών και μεγάλων οικισμών στα μάτια του επισκέπτη αλλά και των κατοίκων. Μένουν ακόμα για συζήτηση το Campus του Πανεπιστημίου με την Γεωπονική σχολή και το τμήμα Μουσικών Σπουδών, το ξεχασμένο Πρότυπο Αγροδιατροφικό Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου (Π.Α.ΤΕ.Π.Η.), στους Κωστακιούς, η κατασκευή ενός 2ου Ανισόπεδου Κόμβου (Α/Κ) δυτικά της πόλης, στο ύψος της γέφυρας προς Χανόπουλο και η χωροθέτηση του Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟ.ΠΑ.).

Τέλος, ειδικό κεφάλαιο αποτελούν μια σειρά θεμάτων που αφορούν επεμβάσεις “αξιοποίησης” του φυσικού περιβάλλοντος και έργων ΑΠΕ, όπως πλωτά φ/β στη λίμνη Πουρναρίου & στον Αμβρακικό, ΑΣΠΗΕ (Α/Γ) στην ορεινή Άρτα και Υδροηλεκτρικά στον Αχελώο και αλλού, η διαχείριση των οποίων συνδέεται άρρηκτα με Ενωσιακές και Εθνικές πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος, την λεγόμενη πράσινη ατζέντα για την κλιματική αλλαγή, το νέο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ) και τις υπό διαβούλευση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες των περιοχών αναφοράς.

Για την οικονομία της συζήτησης και την τήρηση των κανόνων φιλοξενίας επιλέγω να τοποθετηθώ στα επτά (7) μόνο από τα προαναφερθέντα:
• Η διπλή γεφύρωση: Οι συνθήκες είναι υπερώριμες για την κατασκευή του έργου. Η υπάρχουσα δύϊχνη οδογέφυρα ίσως βρίσκεται σε οριακό στάδιο αντοχής, ελλείψει μακροχρόνιας συντήρησης. Κάτι περισσότερο ξέρει ο (και) Μηχανικός, πρώην βουλευτής και υπουργός των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, Θόδωρος Κολιοπάνος, που πιστώνεται τη γεφύρωση του Αράχθου στην Σκούπα, με την κατασκευή της γέφυρας Τζαρή. Ταυτίζομαι με την δημόσια τοποθέτηση του ότι «ΔΕΝ χρειάζεται να περιμένουμε την ολοκλήρωση διευθέτησης της κοίτης Αράχθου» και «Ήδη έχουν χαθεί περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια αβουλίας και απραξίας». Δυο διαπιστώσεις: α) η χρηματοδότηση του έργου της νέας (διπλής) γέφυρας γίνεται με μεταφορά πιστώσεων 8 εκατ. από το έργο της 2ης γεφύρωσης του Αράχθου και με 3 εκατ. από το ΠΕΠ Ηπείρου. Αναστέλλεται έτσι επ’ αόριστον η κατασκευή της γέφυρας Κεραματών και ανατρέπεται ο σχεδιασμός δυο δήμων, Αρταίων και Νικολάου Σκουφά, επειδή δεν υπήρξε έγκαιρος προγραμματισμός για ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, παρά τις πρωθυπουργικές υποσχέσεις. Πιστεύω ότι η Άρτα αξίζει 11 εκατομμύρια για την νέα (τετράϊχνη) γέφυρα 60 χρόνια μετά και β) η τεχνική λύση της στένωσης, μετά τον Ισόπεδο Κόμβο (Ι/Κ) της πόλης, θα παράξει με βεβαιότητα κυκλοφοριακή συμφόρηση και όχι περισσότερη ασφάλεια, αλλά αυτό διορθώνεται εν κινήσει.

• Το Διοικητήριο: Διαπιστώνουμε καθυστερήσεις και αυτό κοστίζει περίπου 250 χιλ. Ευρώ σε ενοίκια κατ’ έτος – άλλα τόσα πληρώνει η ΠΕ Πρέβεζας. Στην Άρτα αρμόζει ένα σύγχρονο οικοδόμημα, που θα στεγάσει τις υπηρεσίες Διοίκησης της Περιφέρειας και θα σηματοδοτήσει την ιστορική πορεία της πόλης. Χαιρετήσαμε το πρώτο βήμα παραχώρησης τμήματος του στρατοπέδου Παπακώστα, παρά το ακριβό τίμημα. Ήταν λάθος το 2021 και ελεγχόμενη επιλογή της περιφερειακής Αρχής να ξεκινήσει το έργο με την ειδική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2γ του Ν.4412/16 και με την πρωτότυπη μέθοδο της «Συλλογής στοιχείων» για την σύνταξη της μελέτης του Διοικητηρίου, έναντι 74.400,00 ευρώ και αντιπροτείναμε την προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού αφού προηγηθεί η σύνταξη των προδιαγραφών (ανάγκες σε τετραγωνικά μέτρα, αρχιτεκτονική πρόταση, χρονοδιάγραμμα και χρηματοδότηση), από την Υπηρεσία. Το στοίχημα της ανέγερσης σύγχρονου Διοικητηρίου στην Άρτα αποτελεί πρόκληση για την περιφερειακή Αρχή, 15 χρόνια μετά.

• Το ρέμα Μπούση: Σημαντικό έργο που καθυστερεί αδικαιολόγητα. Ξεκίνησε ως ένα έργο της τάξης των 4,2 εκατομμυρίων και λέγεται θα φτάσει τα 14,5 εκατ. Υπήρξε Διοικητική Προσφυγή το 2021 και Αίτηση Ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ το 2022. Ακολούθησαν συσκέψεις που δεν φαίνεται να απέδωσαν και έκτοτε υπάρχει στασιμότητα. Επαναδιατυπόνουμε την πρόταση μας να υπάρξει συμφωνία για τροποποίηση του σχεδιασμού και να εξεταστεί εναλλακτικά η μετατόπιση όδευσης τμήματος περίπου 800 Μ του ρέματος στο μέσον των δυο ρευμάτων κυκλοφορίας της εθνικής οδού με ανοικτή κοίτη (Οδηγία για ανοικτά ρέματα & Χειμάρρους). Εξασφαλίζεται έτσι η συνέχεια της εισόδου της πόλης ανατολικά, καταργείται η σχεδιαζόμενη παράπλευρη οδός και αποκτούν μέτωπο στην ε.ο. οι παρόδιοι ιδιοκτήτες και επαγγελματίες, χωρίς να αλλάζουν οι περιβαλλοντικοί όροι.

• Η διευθέτηση Αράχθου: Ναι, κοστίζει 120 εκατομμύρια αλλά δεν πρέπει επ’ ουδενί να εγκαταλειφθεί. Η Άρτα κινδυνεύει. Όσα συνοδά αντιπλημμυρικά και να γίνουν δεν φτάνουν. Να πληρώσει και η (νέα) ΔΕΗ τώρα που έγινε κερδοφόρα και ως έχουσα υποχρέωση, την οποία δεν αναγνωρίζει. Αντιπαρέρχομαι το γεγονός ότι καταστρατηγεί σταθερά Οδηγίες και Κανονισμούς της ΕΕ, αναφορικά με την παροχή ελάχιστης προβλεπόμενης ροής νερού στον ποταμό και την προστασία της βιοποικιλότητας.

• Για το Campus της Πανεπιστημιούπολης & το Π.Α.ΤΕ.Π.Η. στέκομαι σε τρία σημεία: α) το ερείπιο στην είσοδο της πανεπιστημιούπολης προσβάλει την αισθητική του χώρου και των ανθρώπων του Campus. Ή θα κατεδαφιστεί ή να μπει σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα αφού πρώτα νομιμοποιηθεί, επειδή, από όσο γνωρίζω, δεν διαθέτει οικοδομική άδεια. β) Μαζί με την Γεωπονική Σχολή στην Άρτα ιδρύθηκε και το Πρότυπο Αγροδιατροφικό Τεχνολογικό Πάρκο (Π.Α.ΤΕ.Π.Η.), συνδέοντας έτσι ουσιαστικά και λειτουργικά την ανάπτυξη της περιοχής με την παραγόμενη γνώση.

Ο Δήμος Αρταίων μετά και την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ζήτησε την άμεση λειτουργία του στους Κωστακιούς, από το 2020. Η απόφαση της περιφερειακής Αρχής να προχωρήσει στην δημιουργία «Πάρκου Αγροτικής Καινοτομίας» στον Κατσικά Ιωαννίνων ακυρώνει ευθέως τη δημιουργία του Π.Α.ΤΕ.Π.Η., εκτός και αν υπάρχει σχεδιασμός για παράλληλη δημιουργία και λειτουργία των δυο (θα φανεί από τις ενέργειες που θα αναληφθούν) και γ) Εγκαταλείφθηκε η αγορά των αποθηκών του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας- Φιλιππιάδας στη γέφυρα, με αποτέλεσμα να ματαιωθεί το φιλόδοξο σχέδιο της περιφερειακής Αρχής να στεγαστεί εκεί το τμήμα Μουσικών Σπουδών. Η εμπλοκή του Δήμου Αρταίων περιέπλεξε τα πράγματα και δεν προχώρησε η αγορά, παρά το λογικό τίμημα. Φαντάζομαι όλες και όλοι θα συμφωνήσουν στην ενδεχόμενη υλοποίηση του σχεδίου. Μια εικόνα από το μέλλον με μόνιμη στέγη για το πανεπιστημιακό τμήμα και μουσικές σκηνές δίπλα στο ποτάμι, αγκαλιά με το ιστορικό γεφύρι της Άρτας.

• ο 2ος Α/Κ: Η πρόταση έχει κατατεθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο από το 2020 χωρίς να τύχει αποδοχής. Το σκεπτικό στηρίζεται στο γεγονός ότι η Άρτα χρειάζεται έναν δεύτερο ανισόπεδο κόμβο (Α/Κ) δυτικά της πόλης για να αναπνεύσει και για να υποστηρίξει προϋπάρχουσες και πολλές νέες δραστηριότητες που αναπτύσσονται δυτικά του Αράχθου. Ο υπάρχον Α/Κ ανατολικά της πόλης δεν φτάνει – στα Γρεβενά, που υστερούν κατά πολύ σε πληθυσμό της Άρτας, ο Φώλιας έφτιαξε τρεις! Σήμερα, για να φτάσεις στην Ελεούσα, στους Χαλκιάδες και στα καμποχώρια (δλδ, μιλάμε για την μισή Άρτα), διασχίζεις υποχρεωτικά τον περιφερειακό, που στο μεταξύ έχει καταστεί εσωτερική δημοτική οδός, φορτώνεις με ρύπους την πόλη και δεν αξιοποιούνται οι δυνατότητες του Δυτικού Άξονα (Ιόνια Οδός).

• Το Γεωθερμικό πεδίο Συκιών: Κάποτε πρέπει να αποφασίσουν οι έχοντες την ευθύνη τι θα κάνουν με αυτό το πλούσιο ενεργειακό δυναμικό που πάει χαμένο. Αλήθεια, πώς υποστηρίζεις τις αγροτικές καλλιέργειες όταν αδιαφορείς για μια φθηνή πηγή ενέργειας, από την φύση, που μπορεί να δώσει παραγωγή χειμώνα – καλοκαίρι;
*Ευχαριστώ για την φιλοξενία, Γιώργος Ζάψας/ πρώην περιφερειακός Σύμβουλος-26/6/2025

Υ.Γ. 1) Στις “Επισημάνσεις” της εφημερίδας, ο ΝΣ έγραφε «..μη ζητάμε την Άρτα και τα Γιάννενα», θέλοντας να πει πως ζητάμε πολλά.. Θα συμφωνήσω αν και πιστεύω ότι η Άρτα τα δικαιούται και αξίζει περισσότερα.
2) Το έργο του ΙΜΑΡΕΤ προχώρησε αλλά άργησε. Είχε αρχική χρηματοδότηση 1,0 εκατομμύριο, με υπογραφή Υφυπουργού Στάθη Γιαννακίδη & θητείας ΓΓ Ευγ. Φωτονιάτα, από 5/4/2019 (απόφ.39015), με τίτλο “ΒΕΛΤΙΩΣΗ-ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΙΜΑΡΕΤ ΑΡΤΑΣ”.