Δήμαρχος…SUPERMAN!

Κυρίαρχος με την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής

Η …καινοτομία της “σύμπραξης” και η εκλογή των μελών

Πόσοι και ποιοι θα απαρτίζουν τις 2 Επιτροπές

Με πλειοψηφίες ακόμη και μέσω των «συμπράξεων» ανάμεσα σε δημοτικές παρατάξεις του Δημάρχου και της μειοψηφίας, η σημερινή κυβέρνηση, προκειμένου, όπως υποστηρίζει να ενισχύσει την «κυβερνησιμότητα» των Δήμων και των Περιφερειών, που οι Δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές εκλέχτηκαν στον δεύτερο γύρο, καθιστά κυρίαρχο τον Περιφερειάρχη ή τον Δήμαρχο, μέσω των Επιτροπών δηλαδή την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.

Τον προηγούμενο Ιούλιο, με το αρ.76 του Κλεισθένη (ν.4555/2018) αντικαταστάθηκε ολόκληρο το αρ.74 του Καλλικράτη (ν.3852/2010) για τη συγκρότηση και εκλογή της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
Τώρα, ένα χρόνο μετά, το ίδιο άρθρο αντικαθίσταται ξανά, με την παρ.1 του αρ.2 του πολυνομοσχεδίου.
Η εκ νέου αλλαγή έχει στόχο να διασφαλίσει την πλειοψηφία του Δημάρχου στις δύο αυτές Επιτροπές των Δήμων. Όπως υποστηρίζει η Κυβέρνηση στην Αιτιολογική Έκθεση, η ρύθμιση έρχεται « στα πλαίσια ενίσχυσης της κυβερνησιμότητας, αλλά και της χάραξης και υλοποίησης της πολιτικής για την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος. Η νέα διαδικασία εκλογής είναι η πλέον ευέλικτη και αποτυπώνει στον βέλτιστο βαθμό τη λαϊκή ετυμηγορία ».
Σύμφωνα με αναλυτική προσέγγιση σε ρεπορτάζ από τον airetos.gr, επιχειρήθηκε με παραδείγματα να αναδείξει πως ο νομοθέτης δίνει στο Δήμαρχο την “κυριαρχία” στις 2 Επιτροπές.

Τα μέλη
Η Οικονομική Επιτροπή και η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής θα αποτελούνται από :
-το Δήμαρχο (ή τον οριζόμενο από αυτόν Αντιδήμαρχο) ως Πρόεδρο
+ 2 ακόμη Αντιδημάρχους οριζόμενους από το Δήμαρχο
+ 4 μέλη (αν το συμβούλιο έχει έως και 27 μέλη) ή 6 μέλη (αν το συμβούλιο έχει έως και 45 μέλη) ή 8 μέλη (αν το συμβούλιο έχει πάνω από 45 μέλη).
Ο νομοθέτης ρητά ορίζει ότι από τα εκλεγόμενα μέλη των δύο αυτών Επιτροπών τουλάχιστον
– 1 μέλος στις 7μελείς,
– 2 μέλη στις 9μελείς
– 3 μέλη στις 11μελείς
προέρχονται υποχρεωτικά “από την Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος”.

Δηλαδή (μετρώντας και τον Πρόεδρο) η “Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος” τελικά έχει :
– 1 + 2 + 1 = 4 στις 7μελείς
– 1 + 2 + 2 = 5 στις 9μελείς
– 1 + 2 + 3 = 6 στις 11μελείς
δηλαδή έχει την πλειοψηφία.

Τέχνασμα «σύμπραξης»
Στο σημείο αυτό, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η φράση “Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος” δεν σημαίνει πια αυτό που θα μπορούσε να φανταστεί ο ψηφοφόρος όταν ψήφιζε, ούτε αυτό που καταλαβαίνετε διαβάζοντάς την.
Στο αρ.1 του πολυνομοσχεδίου, όπου εισάγεται η …καινοτομία της “σύμπραξης” ρητά ορίζεται πως «οι συμπράττουσες παρατάξεις αποτελούν ενιαία Παράταξη, που εισέρχεται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμπραττουσών παρατάξεων και λογίζεται ως η Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος, για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. »
Δηλαδή: “Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος” = “οι συμπράττουσες Παρατάξεις”

Εκλογικές διαδικασίες
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, εκλέγονται μεταξύ των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, με μυστική ψηφοφορία, μετά την εκλογή του Προεδρείου Δημοτικού Συμβουλίου και κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίασης. Η εκλογή τους γίνεται με την ακόλουθη διαδικασία:
– Για τον υπολογισμό των μελών κάθε Παράταξης στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής διαιρείται ο συνολικός αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου με τον αριθμό των εκλεγόμενων μελών και ο αριθμός αυτός, έως δεύτερου δεκαδικού ψηφίου, αποτελεί το εκλογικό μέτρο.

– Στη συνέχεια διαιρείται ο αριθμός των Δημοτικών Συμβούλων κάθε Παράταξης με το εκλογικό μέτρο και η κάθε Παράταξη εκλέγει στις Επιτροπές αριθμό μελών ίσο με το ακέραιο μέρος της διαίρεσης.
– Για τη διαδικασία αυτή, τυχόν Ανεξάρτητοι Δημοτικοί Σύμβουλοι λογίζονται αθροιστικά ως μια ενιαία Παράταξη.
– Εφόσον το άθροισμα των μελών που έχουν εκλεγεί με το ανωτέρω εδάφιο υπολείπεται του συνόλου των αριθμού των μελών του εκλέγονται στην Επιτροπή, οι Παρατάξεις εκλέγουν ανά μια, ακόμα και εάν δεν έχουν εκλέξει μέλος κατά τα ανωτέρω, ένα μέλος με βάση το μεγαλύτερο υπόλοιπο της ανωτέρω διαίρεσης και μέχρι συμπλήρωσης των μελών που εκλέγονται συνολικά.
– Σε περίπτωση ίσου υπολοίπου προηγείται ο Συνδυασμός που έχει λάβει μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στις δημοτικές εκλογές.

Περίπλοκοι συνδυασμοί
– Σε περίπτωση που ο Συνδυασμός του εκλεγέντος Δημάρχου δεν έχει εκλέξει τον ελάχιστο αριθμό μελών που προαναφέραμε, τότε ο αριθμός των μελών που εκλέγει προσαυξάνεται μέχρι του αριθμού αυτού, αφαιρουμένων ισάριθμων εδρών ανά μία από τις Παρατάξεις που έλαβαν τον μικρότερο αριθμό ψήφων στις Δημοτικές Εκλογές, εφόσον έχουν εκλέξει μέλος στην Επιτροπή.
– Η εκλογή των μελών γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο κατά Παράταξη με μυστική ψηφοφορία. Στο ψηφοδέλτιο αναγράφεται το όνομα της Παράταξης και ακολούθως τα ονόματα των υποψηφίων μελών της Επιτροπής.

– Κάθε Δημοτικός Σύμβουλος μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε τόσους υποψηφίους Δημοτικούς Συμβούλους, όσος ο αριθμός που εκλέγονται συνολικά. Ψηφοδέλτιο με μεγαλύτερο αριθμό επιτρεπόμενων σταυρών προτίμησης δεν λαμβάνεται υπόψη.
– Ως μέλη των Επιτροπών εκλέγονται οι πρώτοι σε αριθμό σταυρών υποψήφιοι κάθε Παράταξης και σε αριθμό ίσο με τον αριθμό των μελών που δικαιούται αυτή στην επιτροπή. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι κάθε Παράταξης θεωρούνται αναπληρωματικά μέλη αυτής. Σε περίπτωση ισοψηφίας διενεργείται δημόσια κλήρωση από τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου.

– Αν δημοτική παράταξη η οποία δικαιούται μέλος στην Επιτροπή δεν υποδείξει υποψήφιο ή υποψήφιους, τότε τη θέση του ή τις θέσεις τους καταλαμβάνουν ανά μία υποψήφιοι των Παρατάξεων με το μεγαλύτερο αριθμό Δημοτικών Συμβούλων και σε περίπτωση ίσου αριθμού η Παράταξη που έλαβε περισσότερες ψήφους στις Δημοτικές Εκλογές.
– Τα αναπληρωματικά μέλη, με τη σειρά της εκλογής τους, καταλαμβάνουν τις θέσεις των εκλεγέντων με το ίδιο ψηφοδέλτιο τακτικών μελών που μένουν κενές κατά τη διάρκεια της διετίας. Σε περίπτωση που έχει εξαντληθεί ο αριθμός των αναπληρωματικών μελών ή σε περίπτωση που παραιτηθεί ή για οποιονδήποτε λόγο εκλείψει μεμονωμένος Σύμβουλος που έχει εκλεγεί μέλος Επιτροπής, διενεργείται νέα εκλογή, για την κάλυψη των κενών εδρών της επιτροπής, με τη διαδικασία των προηγούμενων.

– Όταν τα μέλη που εκπροσωπούν τις λοιπές Παρατάξεις, πλην αυτής του Δημάρχου, παραιτηθούν κατά τη διάρκεια της διετίας και δεν υπάρχει αντικαταστάτης τους, τη θέση τους καταλαμβάνουν τα μέλη της Παράταξης του Δημάρχου.

Οι ψηφοφορίες
– Η διαδικασία εκλογής διενεργείται πρώτα για την εκλογή των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και στη συνέχεια για την εκλογή των μελών της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
– Αν δεν επιτευχθεί εκλογή για οποιονδήποτε λόγο ή η συνεδρίαση ματαιωθεί επειδή δεν σχηματίστηκε απαρτία, η συνεδρίαση επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή και εφαρμόζονται τα ανωτέρω.

– Αν και στη δεύτερη συνεδρίαση δεν επιτευχθεί εκλογή ή η συνεδρίαση ματαιωθεί, επειδή δεν σχηματίστηκε απαρτία, θεωρείται ότι εκλέγονται εκείνοι που έλαβαν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση ανακήρυξης ανάλογα με τον αριθμό εδρών που δικαιούται κάθε Παράταξη σύμφωνα με τα ανωτέρω.
– Οι Επιτροπές στην πρώτη συνεδρίαση μετά την εκλογή τους εκλέγουν μεταξύ των μελών τους, με φανερή ψηφοφορία, τον Αντιπρόεδρο. Δικαίωμα ψήφου στην περίπτωση αυτή έχει και ο Πρόεδρος της Επιτροπής.
– Όταν τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των Αντιδημάρχων, παύουν για οποιονδήποτε λόγο να είναι μέλη των αντίστοιχων Δημοτικών Παρατάξεων, εκπίπτουν αυτοδικαίως από την Οικονομική Επιτροπή ή την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής και αντικαθίστανται σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Η συνεδρίαση της ΚΕΔΕ
Με αντικείμενο το Ν/Σ για την κυβερνησιμότητα των Δήμων συνεδρίασε την Τετάρτη το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γ.Πατούλης, κλείνοντας τη μακρά συνεδρίαση, στήριξε τη νομοθετική πρωτοβουλία, χαρακτηρίζοντας αυτήν ως «προσπάθεια να μαζευτούν τα ασυμμάζευτα, προσπάθεια προς τη σωστή κατεύθυνση», σημειώνοντας ότι η σημερινή Κυβέρνηση παρά το ότι έχει λίγες ημέρες ζωής, κλήθηκε να διαχειριστεί δεκάδες σημαντικά ζητήματα.

Ανέφερε παραδείγματα προτάσεων της ΚΕΔΕ που υιοθετήθηκαν, ενώ δεν παρέλειψε να επικρίνει ξανά σε αυστηρούς τόνους τον υπεύθυνο του Κλεισθένη, Πάνο Σκουρλέτη.
Από την ίδια Παράταξη της πλειοψηφίας, ο Λάζαρος Κυρίζογλου εντόπισε σοβαρά σημεία προβληματισμού, π.χ. (α) πως θα λαμβάνονται οι Αποφάσεις επί σειράς θεμάτων τα οποία υπάγονται σήμερα υποχρεωτικά στο Δημοτικό Συμβούλιο και δεν αντιμετωπίζονται με το Ν/Σ, (β) για τη διαδικασία καθορισμού των τελών κλπ, όταν οι προτάσεις που θα ψηφίζει το Δημοτικό Συμβούλιο θα είναι κόντρα στις προγραμματικές δεσμεύσεις του Δημάρχου. «Πρέπει να νοιαστούμε και για εκείνες τις περιπτώσεις των Δήμων που δεν θα μπορέσουν να διοικήσουν», τόνισε.

Από το “ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ”, ο Απόστολος Κοιμήσης, είπε :
«Ο Κλεισθένης δημιούργησε ένα τεράστιο ζήτημα όσον αφορά όχι μόνο την κυβερνησιμότητα, αλλά και τη λειτουργική και οργανωτική αποτελεσματικότητα των Δήμων και των Περιφερειών, και αυτό θα φανεί στην πράξη.
Δεν υπάρχει δυνατότητα να αλλάξουν σημαντικές διατάξεις και, κατά την άποψή μου, επειδή ακούγονται ορισμένοι συμβολισμοί (π.χ. ότι το σύστημα γίνεται “δημαρχοκεντρικό” κλπ) μπορώ να σας πω ότι με τις διατάξεις αυτές το υφιστάμενο καθεστώς στη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου και στις εκτελεστικές αρμοδιότητες θα είναι κατά πολύ υπολειπόμενο από τις προηγούμενες δημοτικές περιόδους που υπήρχε το σύστημα της πλειοψηφικής εκλογής. Θα φανεί στην πράξη.

Θεωρώ ότι η υπόθεση των “συμπράξεων”, που κινείται και στα όρια της συνταγματικότητας, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, γιατί κανείς δεν δεσμεύεται να ακολουθεί τις συμφωνίες τις οποίες θα έχουν κάνει οι Επικεφαλής, κανείς. Από την άποψη αυτή, θα δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα στην εξέλιξη της λειτουργίας των οργάνων, γιατί θα αλλοιώνονται συνεχώς οι συσχετισμοί. Θα φανεί στην πορεία και αυτό.

Δυο βασικές παρατηρήσεις.
– Η μία αφορά στον ορισμό των Αντιδημάρχων. Το προηγούμενο καθεστώς παρείχε τη δυνατότητα στο Δήμαρχο που ορίζει τους Αντιδημάρχους, να τους ανακαλεί ανά πάσα στιγμή εάν ανέκυπτε οποιοδήποτε πρόβλημα. Τώρα για έξι μήνες θα πρέπει να παραμένει κάποιος Αντιδήμαρχος “βρέξει-χιονίσει”, πχ να κρατάει μια καρέκλα χωρίς να κάνει τίποτε. Δεν έχει λογική αυτή η διάταξη.
– Νομίζω ότι ισχυροποιεί τη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου – και εδώ είναι μια διαδικασία που απαιτεί αλλαγή κουλτούρας στη λειτουργία – το ότι το Ν/Σ στο Τεχνικό Πρόγραμμα και στον Π/Υ απαιτεί παραταξιακή πρόταση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό. Και με την υποστήριξη των Υπηρεσιών. Κατά την άποψή μου, δεν θα υπάρξει αντίφαση, γιατί οι Υπηρεσίες δεν πρόκειται να κάνουν τεκμηρίωση αν η μία ή η άλλη πρόταση ήταν σωστή. Η διάταξη, όπως είναι διατυπωμένη, προφανώς θα ζητά από τις Υπηρεσίες να βεβαιώνουν κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης των προτάσεων που θα κάνουν οι Παρατάξεις. Αυτό είναι σωστό.Θα οδηγήσει σε μια “υπευθυνοποίηση” του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά δεν αρκεί, όπως είναι ο Κώδικας διατυπωμένος, για να μπορέσει να αναβαθμίσει και το ρόλο του Δημοτικού Συμβούλου.

– Και πρέπει να συνοδευτούν από αλλαγές στο ν.4412/2016 για τις Δημόσιες Συμβάσεις. Γιατί και όλα αυτά να εφαρμοστούν με άριστο τρόπο, δεν πρόκειται να προωθηθεί κανένα δημοτικό έργο, καθώς θα μπλοκαριστεί από τις διαδικασίες που ο ν.4412/2016 έχει επιβάλει στη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου.
– Τέλος, θα πρέπει από τώρα να υπάρξει από πλευράς ΚΕΔΕ επεξεργασία για να καταργηθούν όλες οι αχρείαστες διαδικασίες που έχουν επιβληθεί στη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου.

Ένα παράδειγμα: υποβάλλεις πρόταση σε ένα Πρόγραμμα, συμφωνεί το Δημοτικό Συμβούλιο και προσδιορίζει και ένα ποσό. Πρέπει να ξανά-αποφασίσει ότι αποδέχεται το ποσό. Πρέπει να ξανά-αποφασίσει, αν έχει προσυμβατικό έλεγχο, ότι δέχεται να στείλει στον προσυμβατικό έλεγχο όπως είναι το σχέδιο. Και όταν εγκριθεί το σχέδιο, να ξανά-αποφασίσει. Έλεος.
Από τη “ΝΕΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ”, ο Γ. Ιωακειμίδης στηλίτευσε αρχικά δύο χαρακτηριστικά του Ν/Σ.
– Πρώτον, τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια που δόθηκαν στους Αιρετούς για να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του περιεχομένου του, χαρακτηρίζοντας τη διαδικασία «αδιανόητη».

– Δεύτερον, ότι το Ν/Σ «είναι γονατογράφημα», αναρωτώμενος «είναι κείμενο αυτό για να πάει στη Βουλή; Αυτοί που το’φτιαξαν ήταν τόσο άσχετοι που στοιχειώδη πράγματα που έναν Δημοτικό Σύμβουλο να βάλεις τα ξέρει, δεν τα ξέρανε».
Αναφορικά με τη “σύμπραξη” Δημοτικών Παρατάξεων σχολίασε «το θεωρώ αστείο όλο, την όποια κουβέντα, δεν καταλαβαίνω τι θα προσφέρει, γιατί να συμπράξουν δυο Παρατάξεις τι θα κερδίσουν».

Θεώρησε θετικό ότι «κρατιούνται τα 3-4 βασικά κομμάτια που έχει το Δημοτικό Συμβούλιο (προϋπολογισμός, τεχνικό πρόγραμμα, τέλη, κλπ) και δεν περνούν στην Οικονομική Επιτροπή», εκφράζοντας την άποψη πως «o,τιδήποτε άλλο θα ήταν βαθιά αντισυνταγματικό, ευτυχώς το κατάλαβε το Υπουργείο».
Θετική χαρακτήρισε τη μεταφορά ορισμένων «γραφειοκρατικών» αρμοδιοτήτων στην Οικονομική Επιτροπή.
Στη συνεδρίαση δεν υπήρξε εκπροσώπηση της Αυτοδιοικητικής Παράταξης του ΣΥΡΙΖΑ (Ριζοσπαστική Αυτοδιοικητική Πρωτοβουλία).