Εκεί

Του Χρήστου Νιάρου

Εκεί, από το μέσα του εδώ των λέξεων του βιβλίου και στα
Ιδεογράμματα απόρρητης λάμψης και οικειότητας του τυχαίου.
Κριτικό σημείωμα από και με τις λέξεις του βιβλίου

«και ύστερα το χιόνι. Όχι τόσο πυκνό κι αδιαπέραστο, όσο ασίγαστο. Αλλά δεν πρόκειται για την κυριολεξία του. Κάτι το αδιαμόρφωτο ακόμη. Στην συνέχεια μας περιμένει άλλη μια αναμέτρηση με το πεπρωμένο του πάγου. Η πεποίθηση του ισχυρού. Η πραγματικότητα σαν βαρομετρική ειρκτή. Σαν αποθάρρυνση. Η μερική αποκρυπτογράφηση της πραγματικότητας του ουρανού έπεται. Άλλωστε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, οι νιφάδες του χιονιού σπάνια θέλουν να κρύψουν τα μυστικά τους» (Γιώργος Βέης. Από το βιβλίο του Εκεί, Μαρτυρίες από το Βιετνάμ,την Ινδονησία,την Ιαπωνία,την Κίνα,το Καμερούν, τη Γερμανία ).

Η γραφή του βιβλίου έχει αισίως μετατραπεί ,σε ένα άλλο ταξίδι θεατρικής αλήθειας. Σε λίγες ώρες, στην μητρόπολη του ταξιδιού, δηλαδή στην γραφή και στην ανάγνωση, το Εκεί των τοπίων και των αφορμών, συντελούν το έργο τους στο ακέραιο. Μέσα από τις λέξεις και τους σχεδιασμούς των εισιτηρίων τους η παράσταση τους απογειώνεται ποιητικά. Όπως άλλωστε και σε όλες τις άλλες ενότητες των βιβλίων του, ο συγγραφέας συνομιλεί με το εκει της ποίησης και σε τούτο το ταξίδι. Σε ενός καθ´ ολα πρακτικού μυστικισμού οι λέξεις και τα πολλά τους στρέμματα σποράς, στο εσωτερικό στρώμα των μηνυμάτων αναβλύζουν εικόνες και ανα στοχασμούς. Μια εξομολόγηση της ύλης τους που πνευματοποιείται,με την περιήγηση των δεδομένων, στο υπερβατικό μονοπάτι υπέρ τονισμού των πάντων μέχρι τα βαθύτερα του είναι των εννοιών καταφέρνει και βρίσκει λιμάνια, πεζοδρόμια,ναούς,σύνεση, καταράχτες,λαλιές, λίθινες πλάκες, διαλόγους,καλλιγραφίες Ολα γέφυρες επικοινωνίας,λειτουργικές προτάσεις εποπτίας συγκερασμών.

Εκει, οικοδεσπότης και ελεγκτής κυκλοφορίας,του παρόντος και των νοημάτων,ο ποιητής ταξιδευτής Γ.βεης ορά το εκεί του μέσα του. Ακόμη και οι λέξεις που μας σερβίρονται σε σκεύος καθημερινής χρήσης,συνιστούν πρωτίστως εισαγωγή στις προοπτικές των χρωματικών εναγκαλισμών,στην γεωμετρία της κατευναστικής,της ιαματικής απλότητας.Το χαρτί,με το οποιο κατασκευάζονται οι λέξεις του φθαρτού κόσμου αλλά και τα εν λόγω αντικείμενα, εχουν την δυνατότητα να μεταφέρουν την επιδιωκόμενη συγκίνηση με όλη την αύρα,το άρωμα,την σαγήνη που τα περιβάλει ο χώρος τους. Τεκμηριώνουν εγγύτητα αφού κάθε ώρα διαφεύγει με το μαντήλι της από τα στερεότυπα του χάρτη των καθε συνόρων αλλά και των προλόγων τους και μέχρι την τελευταία πρόταση γίνεται μια αφορμή για το παραπέρα. Ολα τα στάδια των επερχόμενων μεταμορφώσεων τους,σε γραμμές εμφανούς ή μη παρουσίας, με τις συγκλίσεις των ψυχρών και θερμών αποχρώσεων να υπάρχουν ,η ματιά του συγγραφέα,στην πρωτεύουσα της γραφής του βιβλίου,με ψυχραιμία νηφάλιας επάρκειας αυτοσυστήνεται και εκπέμπεται .Αλλά και ξεδιπλώνεται με την δημιουργική επιφάνεια των όντων και συνυπάρχει στο επόμενο τσεκάρισμα του χρόνου τους.. Μια καλοφτιαγμένη βεντάλια συμπλεύσεων του παρελθόντος χρόνου ανοιγοκλείνεται στις δέσμες της όπερας ως μαθητεία πατριδογνωσίας. Οπως και το παρελθόν είναι εξ ορισμού ένα παράθυρο ανοιχτό κατά το συγγραφέα αλλά το ταξείδι του δεν σταματά νάναι παρών. Είναι μια εκπληξη λεπτομερειών με πολλαπλές εναλλαγές και σταθμούς . Και απο κεί, σε άλλο σημείο των λέξεων του βιβλίου,σε ενα μνημείο αυτοκρατορικό,μας πάει,ο Γ.Β ως εξής.´´´´το Μνημείο τους υφίσταται ως ειλικρινές αντίγραφο μιας εμπράγματης αθανασίας. Ο τιθασευμένος χρόνος, η επάρκεια του νου : το πραγματικό διαστέλλεται, επεκτείνεται ως τα σύνορα με το όνειρο και αναμειγνύεται με αυτό. Ως να ήταν προορισμένο να εξελιχθεί σε αύρα μνήμης.´´´

Ήρεμος φορέας η δικαιοσύνη του τοπίου των προτάσεων παραδίδεται στο πλέγμα των εναλλαγών και της συμπεριφοράς των αισθήσεων μας. Στην άλλη τους πατρίδα δηλαδή. Η εξοικείωση, η αίσθηση σε ένα πετάρισμα του ματιού στο καταιγισμό θρύλων και αληθειών γίνονται τετράδιο άφθαρτο της υστεροφημίας. Όλα στα σκαλίσματα της Σοφίας και της Νοσταλγίας. Αποστάγματα διαρκείας, ένας χορός εικόνων, οι λέξεις εγκολπώνονται στους ρυθμούς του περιβάλλοντος. Ακόμη και σε συνθήκες ηπιότερης διαχείρισης του χρόνου στο απόγειο των από γευμάτων, ο λόγος της γραφής, συνιστά φωτεινό σημείο ή ράγισμα πάνω σε πουκάμισο μπατίκ. Οι λέξεις δεν ντύνουν μόνο. Χαρίζονται στο βλέμμα με σχεδόν βουκολικές παραστάσεις και αναπόφευκτο νείκος. Μειωμένες συνθήκες ανταγωνισμών, επιθυμίες, εγχώριοι και αλλοδαποί ήρωες ανδριάντες, διαλεκτικά και κατά μόνας, σε ένα συνεχόμενο πίνακα καθορίζουν την νομοτέλεια των χρωμοτοπίων. Και ο ποιητής συγγραφέας γίνεται μάρτυρας του εαυτού του αλλά της εικόνας που προκύπτει από το όλο θέαμα. Η αλληλουχία των λέξεων, των αρμών τους και των ποικίλων πάρα πληρωμάτων τους, με τις διαρκείς τους μεταμορφώσεις δείχνουν κατάφαση ζωής. Με ότι έχουν και με ότι υπάρχει. Μέχρι να ροδίσει ο τρυφερός λωτός της μέρας αλλά και σαν αναχώρηση, αποφεύγουν σκοπίμως τα πολλά λόγια. Και οι φωτογραφίες, στις σελίδες των λέξεων του βιβλίου γίνονται κάτοπτρα μοτίβων και ερμηνειών.

Η αέρινη συμπεριφορά των λέξεων του βιβλίου, και της ενότητας των μαρτυριών από το Βιετνάμ, αλλά και όλου του Εκεί, ( δηλαδή του Γ.Βεη ) , δεν προπορεύονται από το ρυθμό της ανάσας του. Κάτι που ακόμη και ένα πέρασμα ποδηλάτων, ταχύτατα μπροστά του αποτυπώνεται στις λέξεις και στους τόπους των ταξιδιών, είτε είναι στην Γερμανία είτε στο Πεκίνο δεν τον αφήνει αδιάφορο.. Σε ελάχιστο χρόνο όσο κρατάει ένα ανεπαίσθητο φύσημα στο πρόσωπο, από το πέρασμα τους, αποτυπώνεται στην μνήμη και στις λέξεις Ακόμη και η εξοικείωση με τις μορφές τυχαιοτήτων γλυπτικής στις σπηλιές είναι υπόθεση καλής θέλησης των ματιών του καθενός.. Άλλωστε η όλη ατμόσφαιρα του διακόσμου προσέχει κατανυκτικά τις λεπτομέρειες. Ακόμη και κάτω από την Σαχάρα, οι λέξεις των γηπέδων από τα σύννεφα της ακαταμάχητης και πυκνής σκόνης, δείχνουν τα όρια της αντοχής, κατοίκων και μη. Γιατί στο παιγνίδι των πράξεων και των λόγων συμμετέχουν πολλοί και πολλά. Επείγοντα και μη, στιγμιαία και τελετουργικά μετρούν διαφορετικές παραλλαγές μέθεξης. Το ταξίδι των δράσεων και των σιωπών δεν σταματά. Όλοι και όλα έχουν επίγνωση της αποστολής τους. Διαιωνίζοντας με ευλάβεια και προσήλωση την αθωότητα της συμπεριφοράς των λέξεων, ακόμη και με το ρυθμό χελώνας όλα μετατρέπονται σε κάτι πολύ ευρύτερο. Ακόμη και στη καρδιά των υπαναχωρήσεων του παζαρέματος, οι λέξεις του βιβλίου αποτελούν και συνιστούν μέρος των στοιχείων της αλήθειας. Οι λέξεις είναι οι επιτήδειες των σημαινομένων στην ευρύτητα του σθένους τους στήνεται το θέατρο της οικονομίας. Ο ενδον κόσμος των λέξεων με, μιμητικές εκφάνσεις αλλά και ελευθερία αυτοσχεδιασμών και λυρισμού με το άφατο του νοήματος αναβαθμίζονται. Έτσι το Εκεί ,με Ιδέα και Γράμμα, η διαπολιτισμική συναντίληψη του, γίνεται κατάφαση ύπαρξης.

Χρήστος Νιάρος – Μελβούρνη 2022