Η Αξία της Ευγνωμοσύνης
Γράφει η Μηλιώνη Ιππολύτη (*)
Aπό την εποχή του Σενέκα μέχρι και πρόσφατα, οι μελετητές έτειναν να αντιμετωπίζουν την ευγνωμοσύνη ως ανθρώπινη προδιάθεση. Ωστόσο, όσον αφορά την ψυχολογική έρευνα σχετικά με την ευγνωμοσύνη, μέχρι πρόσφατα είχε παραμεληθεί, όπως είχε παραμεληθεί και οποιαδήποτε επιστημονική διερεύνηση των θετικών πλευρών του χαρακτήρα και των συναισθημάτων. Τα τελευταία χρόνια όμως έχει αλλάξει το σκηνικό, καθώς έχει προκύψει ένα μεγάλος αριθμός ευρημάτων που δείχνει ότι η ευγνωμοσύνη συνδέεται στενά με όλες τις πτυχές της ευζωίας.
Ο ορισμός της ευγνωμοσύνης ποικίλει. Σύμφωνα με τον Emmons και τους συνεργάτες του, μπορεί να οριστεί ποικιλοτρόπως: ως ηθική αρετή, ως στάση ζωής, ως συναίσθημα και ως συνήθεια. Σε αυτό εδώ το άρθρο θα εξετάσουμε την ευγνωμοσύνη ως συναίσθημα. Θα μπορούσε να οριστεί ως ένα συναίσθημα που οι άνθρωποι βιώνουν όταν λαμβάνουν βοήθεια, ενώ φαίνεται πως θεωρείται και πολύτιμο αλτρουιστικό χαρακτηριστικό. Η ευγνωμοσύνη αποτελεί επίσης ένα συναίσθημα που κατευθύνεται προς την εκτίμηση της βοήθειας από τους άλλους ανθρώπους. Επιπροσθέτως, η προσωπική ευγνωμοσύνη αποτελεί την αίσθηση της εκτίμησης που βιώνει κανείς στη μοναξιά της κορυφής ενός βουνού που περιγράφεται και ως συγκίνηση της ύπαρξης.
Η ευγνωμοσύνη ενισχύει τις επαφές με τους ανθρώπους καθώς δείχνει στους άλλους ότι έχουμε αναγνωρίσει ότι κάτι σημαντικό έχει γίνει για εμάς.
Η ευγνωμοσύνη ενισχύει τη γενναιοδωρία του δωρητή και του δέκτη. Όταν υπάρχει μια ανοιχτή επίδειξη ευγνωμοσύνης στις σχέσεις μας, τότε οι δυο άνθρωποι είναι πολύ πιθανό να επαναλάβουν την διαδικασία. Το αποτέλεσμα αυτής δεν είναι ατομικό αλλά μπορεί να μεταφερθεί και στον υπόλοιπο κόσμο. Τα θετικά συναισθήματα που δημιουργούνται διατηρούνται για περισσότερο διάστημα και έτσι δεν υπάρχει χώρος για τοξικά συναισθήματα. Το να σκεφτεί κάποιος γιατί είναι ευγνώμων στην ζωή του δεν προσπερνά τη ζωή και αυτά που του δίνει.
Η ευγνωμοσύνη έχει την ικανότητα να αυξάνει σημαντικά τις νευροχημικές ουσίες,. Υπάρχει μια σειρά χημικών ουσιών (ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ακυτοκίνη) που μας κάνουν να νιώθουμε καλά, και οι οποίες αυξάνονται κάθε φορά που η σκέψη μας μετατοπίζεται από αρνητική σε θετική. Επίσης κάθε φορά που αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη ενεργοποιούνται τα τμήματα του εγκεφάλου που περιλαμβάνουν το κοιλιακό και ραχιαίο έσω προ-μετωπιαίο φλοιό. Αυτές οι περιοχές εμπλέκονται τα συναισθήματα της ανταμοιβής, της ηθικής των διαπροσωπικών σχέσεων και θετικών κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και της ικανότητας να κατανοήσουμε τι σκέφτονται ή τι αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι. Όλα αυτά συμβάλλουν στα συναισθήματα της εγγύτητας, της σύνδεσης, και της ευτυχίας που έρχονται με την ευγνωμοσύνη.
Όπως έχω ήδη αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα, ο εγκέφαλος θέλει εξάσκηση. Έτσι και για την ευγνωμοσύνη χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση με συνέπεια. Ο εγκέφαλος όμως χρειάζεται και πρωτοτυπία. Έτσι για να μπορέσουμε να κρατήσουμε το θετικό συναίσθημα, πρέπει να εξασκούμαστε καθημερινά αλλά και σε καινούρια πράγματα για τα οποία είμαστε ευγνώμονες που υπάρχουν στη ζωή μας. Γιατί ακόμη και να εξασκούμαστε για δυο τρία πράγματα, όσο σημαντικά και αν είναι, δεν έχουν την ίδια επίδραση στον εγκέφαλο μετά από ένα διάστημα.
Εξάσκησε την προσοχή σου με το να εστιάζεις σε αυτά που έχεις και όχι σε αυτά που δεν έχεις. Σε αυτό που είσαι, που κάνεις και όχι σε αυτό που εύχεσαι να γίνεις. Εστίασε την προσοχή σου και σε εκείνα τα μικρά πραγματάκια, όχι μόνο σε εκείνα τα μεγάλα που ομορφαίνουν την ζωή σου.
Η υψηλή ποιότητα της ευγνωμοσύνης ανοίγει το δρόμο για την εκπλήρωση των επιθυμιών σου, διευρύνει την ενσυνειδητότητα σου, και εξελίσσει την συνείδησή σου.
Κάθε φορά που λες ευχαριστώ κάτι μαγικό συμβαίνει. Τιμάς τη ζωή και τον εαυτό σου, ενδυναμώνεις το νου και το πνεύμα σου.
Καλλιέργησε το πνεύμα της ευγνωμοσύνης, κάντο μια καθημερινή συνήθεια. Φώναξε νοερά με όλη σου τη δύναμη << Ευχαριστώ>>.
Σημειώσεις κ. Γλυκερίας Ρέππα, επιμορφωτικό σεμινάριο: “Mindfulness, Συναισθηματική Νοημοσύνη” (320 ωρών).
Εδώ θα βρείτε το διαλογισμό της ευγνωμοσύνης :
https://www.youtube.com/watch?v=nGYIQYsSUnA
(*) Υoga instructor, επιμορφούμενη Πανεπιστημίου Αιγαίου : Ενσυνειδητότητα/ Mindfulness. Ανάπτυξη και διαχείριση Συναίσθηματων.
https://www.ippoyoga.com/
* Insta: akasha_place
Facebook: akasha place
Στούντιο Γιόγκα,
Περ/κη Οδός Άρτα
Τηλ.6972676341