Το «μακεδνόν» έθνος ήταν «κάρτα πολυπλάνητος»
Ηρόδοτος
Μέσα από αυτό εδώ τα κείμενό μου θα ήθελα με έναν όσο το δυνατόν απλό και κατανοητό για τους αναγνώστες τρόπο να μιλήσω για τους αρχαίους Μακεδόνες και τη γλώσσα που αυτοί μιλούσαν στην προχριστιανική περίοδο. Και καταπιάνομαι μ’ αυτό τα θέμα, και διότι θέλω να το συνδυάσω με τα τελευταία γεγονότα που σχετίζονται με το Μακεδονικό αλλά και διότι είναι χρέος όλων μας να γνωρίζουμε τις ρίζες της φυλής μας, καθώς και την ιστορική μας πορεία και πολιτισμό μας μέσα στους αιώνες, όπως τα κατέγραψε η ιστορική πένα. Και θα ήθελα αρχικά να αναφερθώ στη γλώσσα και το φύλο των Μακεδόνων ξεκινώντας από την αρχαϊκή περίοδο.
Ως γνωστόν στην αρχαιοελληνική περίοδο οι διάλεκτοι που μιλούσαν οι Έλληνες από περιοχή σε περιοχή της τότε Ελλάδας ήταν: η δωρική – βορειοδυτική, η ιωνική – αττική, αιολοαχαϊκή με μικροδιαφορές μεταξύ τους. Δε μιλούσαν δηλαδή μια ενιαία γλώσσα αλλά από περιοχή σε περιοχή μιλούσαν κάποια από τις τρεις αυτές βασικές διαλέκτους.
Και τις διαλέκτους αυτές με αρκετές υποδιαιρέσεις τους τις γνωρίζουμε από γραπτά κείμενα και ιστορικές αναφορές που φτάνουν σε βάθος χρόνου μέχρι τον 8ο π.Χ. αιώνα. Βεβαίως έχουμε και τις παλαιότερες γραπτές αναφορές με τη Γραμμική Β και Γραμμική Α γραφές, οι οποίες κατά τους επιστήμονες είναι ελληνικές γραφές πολύ παλαιότερες όμως από τον 8ο αιώνα π.Χ. Μάλιστα η Γραμμική Β αποκρυπτογραφήθηκε το 1953 από τον Μιχαήλ Βέντρις (Michael Ventris) ο οποίος μίλησε για ελληνική γραφή.
Κι ως γνωστόν η Γραμμική Α δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ακόμα. Στεκόμαστε συνεπώς στις διαλέκτους που μιλούσαν κι έγραφαν οι αρχαίοι Έλληνες από τον 8ο αιώνα κι εντεύθεν μέχρι το τέλος της αρχαίας εποχής.
Για τις τρεις λοιπόν βασικές διαλέκτους δηλαδή, δωρική, ιωνική, αιολοαχαϊκή, με τα παρακλάδια τους, τις οποίες μιλούσαν κι έγραφαν οι αρχαίοι Έλληνες στην ξηρά και στα νησιά της τότε Ελλάδας, έχουμε σήμερα άφθονες γραπτές αναφορές. Και σ’ αυτόν τον πίνακα των τότε διαλέκτων δεν υπάρχει στην κατάταξη αρχαία μακεδονική γλώσσα. Και τούτο διότι, από όσα γνωρίζουμε, οι Μακεδόνες δανείστηκαν από τον 5ο π.Χ. αιώνα την Αττική διάλεκτο ως γλώσσα τους. Και μέχρι τότε δεν έχουμε σε μακεδονική γλώσσα κανένα μακεδονικό κείμενο, καμιά επιγραφή ή άλλη γλωσσική αναφορά. Διασώθηκαν μόνο 140 λέξεις και ονόματα Μακεδόνων βασιλέων που οι γλωσσολόγοι μελέτησαν κι αποφάνθηκαν ότι είναι ελληνικές λέξεις σε μακεδονική γραφή αλλά έχουν διαφορές από τις άλλες τότε ελληνικές λέξεις στην προφορά.
Εντόπισαν σ’ αυτές ελληνικά στοιχεία αλλά και κάποια ανελλήνιστα που προσιδιάζουν στην όμορη θρακοϊλλυρική γλώσσα.
Και αυτό το γεγονός, της έλλειψης δηλαδή περισσότερων γλωσσικών στοιχείων, έκανε πολλούς επιστήμονες να αποφανθούν ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν ελληνικό φύλο αλλά ότι αυτοί ήταν Θρακοϊλλυριοί κι όχι Έλληνες.
Την άποψη όμως αυτή την καταρρίπτουν οι πολλές ιστορικές αναφορές που έχουμε από εκείνη την εποχή και που αυτές πιστοποιούν ξεκάθαρα ότι οι Μακεδόνες ήταν ελληνικό δωρικό φύλο και ως έθνος αναφερόταν ως «μακεδνόν έθνος». Εξάλλου και το ίδιο το όνομα «μακεδνός» σημαίνει ότι οι Μακεδόνες ήταν ψηλοί άνθρωποι. Η ίδια η λέξη ετυμολογικά παράγεται από την ελληνική λέξη μάκος (οι Δωριείς χρησιμοποιούσαν το α αντί του η των Ιώνων και των Αττικών) = μήκος, το επίθημα δ και την κατάληξη – νος. Ο Όμηρος μάλιστα στην Οδύσσειά του, ραψωδία η, αναφέρει τη λέξη «μακεδνής» στίχ. 106 «οία και μακεδνής αιγείροιο».
Και οι παρακάτω ιστορικές πηγές που καταδεικνύουν ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν κι αυτοί ελληνικό φύλο δεν επιδέχονται σήμερα καμιά αμφισβήτηση. Επιλεκτικά θα αναφερθώ πρώτα στον Ηρόδοτο, ο οποίος γράφει πως στην εποχή του βασιλιά Δευκαλίωνα κατοικούσαν στη Φθιώτιδα, στη συνέχεια μετακινήθηκαν προς την Όσσα και τον Όλυμπο. Από εκεί όμως τους έδιωξαν οι Καδμείοι κι εγκαταστάθηκαν στην Πίνδο με την ονομασία «Μακεδνόν» έθνος, οι οποίοι μάλιστα πολέμησαν και στη Σαλαμίνα.
Αναφέρω επίσης πως, όταν ο άλλος Αλέξανδρος, ο γιος του Αμύντα, φιλοξένησε κάποτε πρεσβευτές από την Περσία, ξεπροβοδίζοντάς τους είπε: «και βασιλέϊ τω πέμψαντι απαγγείλητε ως ανήρ Έλλην, Μακεδόνων ύπαρχος, ευ εμέας εδέξατο» (=να πείτε στο βασιλιά σας πως σας φιλοξένησε ένας Έλληνας, βασιλιάς των Μακεδόνων».
Και επιπλέον γνωρίζουμε από τον Αρριανό ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, μετά από τη μάχη στο Γρανικό το 334 π.Χ. έστειλε στον Παρθενώνα 300 περσικές πανοπλίες με την πασίγνωστη επιγραφή του : «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων.
Τέλος και ο Στράβων έγραψε: «έστι μεν ουν Ελλάς και η Μακεδονία». Και θα μπορούσα να αναφέρω και πολλές άλλες ιστορικές πηγές που συλλήβδην αποδεικνύουν την ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων.
Όσοι αντιλέγουν στην ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων επικαλούνται και τον ρήτορα Δημοσθένη, ο οποίος στους πύρινους Ολυνθιακούς και Φιλιππικούς λόγους του στρεφόταν εναντίον του Φιλίππου και τον αποκαλούσε συχνά «βάρβαρο». Και για να τεκμηριώσουν την άποψή τους αντιπαραβάλλουν τη λέξη αυτή με το γνωστό «πας μη Έλλην βάρβαρος» (=όποιος δεν είναι Έλληνας είναι βάρβαρος). Αλλά η λέξη βάρβαρος σημαίνει και τον σκληρό, τον βάναυσο, τον αγροίκο κι όχι αποκλειστικά και μόνο τον αλλόφυλο κι αλλόγλωσσο. Κι ο Δημοσθένης με τα δημοκρατικά του αισθήματα, στους φλογερούς εκείνους λόγους του στη δημοκρατική Αθήνα εναντίον του βασιλιά Φιλίππου, ο οποίος απειλούσε τη δημοκρατική Αθήνα και τη νότια Ελλάδα τον εννοούσε με τις πρώτες σημασίες της λέξης βάρβαρος.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω λέω ότι δεν έχουμε επαρκή στοιχεία, πλην των ιστορικών αναφορών, για καθαρή μακεδονική γλώσσα στην αρχαία εποχή. Αυτό που γνωρίζουμε με βεβαιότητα, όπως προανέφερα, είναι ότι οι Μακεδόνες δανείστηκαν τον 5ο αιώνα την αττική διάλεκτο που μιλούσαν οι Αθηναίοι και με αυτή πορεύτηκαν κι εξελίχτηκαν γλωσσικά στους μετέπειτα αιώνες.
Και για να έλθω τέλος και στα σημερινά τεκταινόμενα γύρω από το Μακεδονικό ζήτημα και να κλείσω με αυτό, λέω: όπως γνωρίζουμε από τον 6 μ.Χ. αιώνα και κυρίως τον 7ο αιώνα Σλάβοι πλημμύρισαν τη βαλκανική χερσόνησο δημιουργώντας νησίδες δικού τους αυτόνομου πληθυσμού, γνωστές με το όνομα «σκλαβηνίες».
Και οι Βυζαντινοί είχαν πολλά προβλήματα με αυτούς που είτε τους πολεμούσαν ή τους μετακινούσαν και διασκόρπιζαν σε διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας. Πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν βόρεια τότε από τη σημερινή γεωγραφική περιοχή της ελληνικής Μακεδονίας και η οποία περιοχή εγκατάστασής τους είχε το ίδιο με αυτή γεωγραφικό όνομα τότε, και είτε συγχωνεύτηκαν και αφομοιώθηκαν με το τότε εκεί ελληνικό στοιχείο στο πέρασμα των αιώνων, είτε διατήρησαν τη δική τους εθνική οντότητα βορειότερα από εμάς.
Και όλοι αυτοί αμιγείς Μακεδόνες πάντως δεν υπήρξαν, καθότι ήταν και είναι σλαβικό φύλο. Το είχε πει εξάλλου σε συνέντευξή του και ο πρώην ηγέτης των Σκοπίων, Κίρο Γκλιγκόροφ: «Εμείς είμαστε Σλάβοι, δεν έχουμε καμία σύνδεση με τον Μέγα Αλέξανδρο. Ήρθαμε στην περιοχή τον 6ο αιώνα μ.Χ.».
Έκτοτε δημιουργήθηκαν για πολλούς λόγους τα διάφορα και γνωστά μας προβλήματα, με εχθρότητα μεταξύ μας και που κρατάνε μέχρι στις μέρες μας.
Μακάρι να λυθούν το συντομότερο, με βάση τη λογική και την ιστορική γνώση, όλα τα χρόνια προβλήματα με τους γείτονές μας που αυτά μας έκαναν αντιπάλους, και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τόσο για εμάς όσο και γι αυτούς. Και να ζήσουμε στο εξής ως φίλοι λαοί, με ειρήνη, με σεβασμό εκατέρωθεν στην ιστορία του καθενός και χωρίς την παραχάραξη αυτής.