Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου
Η έξοδος του Μεσολογγίου αποτελεί μια ιδιαίτερη πράξη αυτοθυσίας και ηρωισμού στη διάρκεια του ελληνικού απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. Το γεγονός αυτό συνέβη την νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης του 1821. Οι πολιορκημένοι στρατιώτες και άμαχοι του Μεσολογγίου μιας και οι δυνατότητες συνέχισης της άμυνας απέναντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα είχαν χαθεί, λόγω εξάντλησης των τροφίμων αποφάσισαν την ηρωική τους έξοδο που κόστισε τη ζωή σε 4.000 τους πεσόντες, και με 3.000 αιχμαλώτους. Η έξοδος ορίστηκε για την νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου με ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων, μεταξυ 10ης και 11ης Απριλίου 1826. Το σχέδιο της εξόδου πιθανότατα προδόθηκε, μάλλον από αυτόμολο ξένο με αποτέλεσμα οι τουρκοαιγύπτιοι να απαντήσουν με σφοδρή επίθεση που συνοδεύτηκε από σφαγή. Χιλιάδες Έλληνες σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν.
Η πτώση του Μεσολογγίου οδήγησε σε διάλυση της τρίτης Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου του 1826 και στην παραίτηση της κυβερνήσεως του Κουντουριώτη. Από την άλλη στο εξωτερικό αναθέρμανε το φιλελληνικό κίνημα και επιτάχυνε τις διαδικασίες για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων για την τελική λύση του ελληνικού ζητήματος.Κατά μία φήμη, λέγεται ότι η πτώση της πόλης και οι δραματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες εκτυλίχθηκε, που έγιναν γνωστές στη Δύση και προκάλεσαν έντονη συγκίνηση στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
Μια μικρή λεπτομέρεια που συνάντησα στο μοναδικό μουσείο της ιεράς πόλης του Μεσολογγίου Διέξοδος ως εικαστικό έργο, είναι τα “Παστωμένα αυτιά”. Τι είναι ακριβώς αυτά; Είναι μια μικρή τραγική, εάν μπορεί να την ονομάσει κανείς ρωγμή της ιστορίας και υπενθύμιση μιας βάρβαρης τουλάχιστον πράξης που ξανάρχεται μπροστά μας με έναν νέο πόλεμο αλλά και σε κάθε πόλεμο. Σταλθήκανε δηλαδή παστωμένα στον Σουλτάνο, 3.100 ζευγάρια αυτιά ως αποδεικτικό της πτώσης της πόλης…
“Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη• η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι. Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει: «Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει»”. Ελεύθεροι Πολιορκημένοι.Δ.Σολωμός.