Η Μυροβλίτισσα Κυρία των Ραδοβυζίων ως άμισθος ιατρός και ελεγκτής της ασέβειας
(Ένα άγνωστο,αλλά επίκαιρο και διδακτικό γεγονός από την ιστορία της Παναγίας της Ροβέλιστας)
πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου
Εκπαιδευτικού(χημικού)
Εισαγωγικά.
Η επιδημία/πανδημία του κορονοϊού, που βιώνουμε στην εποχή μας δεν είναι η πρώτη στην παγκόσμια ιστορία και στην ιστορία του τόπου μας. Στο παρελθόν οι άνθρωποι και συγκεκριμένα οι Χριστιανοί ήρθαν πολλές φορές αντιμέτωποι με κάθε είδους επιδημίες και πανδημίες και τις αντιμετώπισαν με εκκλησιαστικές πρακτικές, που διασώζονται από την Ορθόδοξη παράδοση.
Ο φαινομενικά πανίσχυρος σύγχρονος άνθρωπος όμως, που πήγε και πηγαίνει στο φεγγάρι και στο διάστημα, που θέλει να δημιουργήσει μόνος του ζωή, που διασταυρώνει ζώα και φυτά, που εφευρίσκει φάρμακα κατά της γήρανσης και των ρυτίδων, κλείνεται πανικοβλημένος από τον Κορονοϊό στα σπίτια του, δέχεται κάθε επιτήρηση και περιορισμό της ατομικής και θρησκευτικής του ελευθερίας.
Έτσι βιώνουμε μια ζοφερή κατάσταση η οποία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά καθρέφτισμα, μάλλον ξεγύμνωματης χλιαρότητας της πίστης μας. Γίναμε χλιαροί και βολεψάκηδες,αφού κατάφερε ο ιός covid-19 να μας κάνει να ξεχάσουμε ιερά λείψανα, λιτανεύσεις, δεήσεις, παρακλήσεις, Χαιρετισμούς, ακολουθίες…Ξεχάσαμε το ομολογιακό φρόνημα, το εκούσιο μαρτύριο, τον Σωτήρα Χριστό, την Διασώζουσα, Παντάνασσα, Παραμυθία, Γοργοϋπήκοο, Εγγυήτρια, Πονολύτρια, την Υπέρμαχο, Φοβερά Προστασία ΘΕΟΤΟΚΟ.
Και όμως έρχεται η ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας να μάς διδάξει με συγκλονιστικά γεγονότα που διασώζει, πώς πρέπει να πορευτούμε, θέτοντας συγχρόνως και τις ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε να γνωρίζουμε, ότι οι βλάσφημες συμπεριφορές έχουν και πνευματικό κόστος.
Για να γίνουν τα παραπάνω κατανοητά και για να καταλάβουμε ποια είναι η στάση των αληθινών Χριστιανών, φαίνεται πρέπον να πάρουμε παραδείγματα από την εκκλησιαστική ιστορία για το πώς αντιμετώπισαν οι Χριστιανοί παλαιότερα κάθε είδους επιδημία/πανδημία. Παρουσιάζουμε στην συνέχεια μια άγνωστη διήγηση από την ιστορία της Παναγίας της Ροβέλιστας, αρκετά επίκαιρη στην εποχή της λυμφατικής (=αδύναμης και ισχνής) πίστης μας.
Η Παναγία της Ροβέλιστας σώζει την περιοχή του Κομποτίου και των περιχώρων από την πανώλη.
Συνηθίζεται κάθε χρόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ροβέλιστας να μεταφέρεται στο Κομπότι για προσκύνηση, αγιασμό και ενίσχυση του πιστού λαού της περιοχής. Η συνήθεια αυτή είναι συνήθεια πολλών χρόνων και έχει σχέση με την πανδημία της πανώλης που ταλαιπώρησε την περιοχή το 1816.
Στις Σελλάδες, απ’ όπου κατάγομαι, υπάρχει η εξής παράδοση. Όταν το 1816 υπήρχε στην περιοχή η επιδημία πανώλης, η Παναγία με θαύμα γλίτωσε τους κατοίκους από τη φοβερή αυτή αρρώστια, μετά από λιτάνευση που έγινε της Θαυματουργής εικόνας της στις πληγείσες περιοχές.
Συνήθιζαν παλιότερα οι άνθρωποι να καταφεύγουν προσευχητικά και με δυνατή πίστη στα Άγια και Ιερά πρόσωπα της Εκκλησίας μας για να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις, όπως ήταν οι θανατηφόρες επιδημίες. Η Παναγία η Ροβέλιστα ήταν η καταφυγή και η παρηγοριά των κατοίκων όχι μόνο της περιοχής των Ραδοβυζίων, αλλά ολόκληρης της Άρτας. Διασώζεται στο χωριό Σελλάδεςμία γλαφυρότατη παράδοση σύμφωνα με την οποία η Παναγία κυνήγησε μακριά τη πανώλη με τη ρόκα της.(Η Παναγία να γνέθει,κρατώντας την ρόκα της,παριστάνεται σε ορισμένες απεικονίσεις του Ευαγγελισμού). Τότε είχε μεταφερθεί στην περιοχή η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ροβέλιστας και λιτανεύτηκε για την απαλλαγή της περιοχής από την πανώλη. Έτσι θαυματουργικά εξαφανίστηκε η θανατηφόρος λοιμώδης ασθένεια, αφού μετά την λιτάνευση της ιερής εικόνας σταμάτησαν αμέσως οι θάνατοι των ανθρώπων αλλά και η εξάπλωση της λοιμώδους νόσου στο Κομπότι και στα περίχωρα.Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή για την εξαφάνιση της θανατηφόρου ασθένειας της πανώλης μεταφερόταν η θαυματουργή εικόνα στα χωριά Σελλάδες, Λιμίνη, Φωτεινό και Μεγάρχη.
Ένα συνταρακτικό και διδακτικό γεγονός.
Η μεταφορά της Αγίας εικόνας γινόταν με την συνοδεία πατέρων της τότε ανδρικής αδελφότητας της μονής.Το δύσβατο του μοναστηριού της Ροβέλιστας και η έλλειψη συγκοινωνιακών μέσων ανάγκαζαν την μοναστική συνοδεία της εικόνας να μεταφέρεται με μουλάρια. Οι κάτοικοι της περιοχής υποδέχονταν την εικόνα στα σύνορα του Κομποτίου και λιτανευτικά την μετέφεραν στον παλιό ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου τελούνταν θείες λειτουργίες, αγρυπνίες και παρακλήσεις. (Η συνήθεια αυτή διατηρήθηκε και αργότερα, όταν η Μονή μετατράπηκε σε γυναικεί,από τον μακαριστό Γέροντα της Μονής Μητροφάνη).
Οι κάτοικοι της περιοχής θέλοντας να ευχαριστήσουν την Παναγία για τις πολλές διαχρονικές ευεργεσίες σε αυτούς πρόσφεραν ως ενίσχυση της φτωχής μονής της Ροβέλιστας διάφορα είδηαπό την παραγωγή τους, όπως καλαμπόκι, σιτάρι και λάδι.
Κάποια χρονιά συνέβη το εξής συγκλονιστικό γεγονός. Η συνοδεία των πατέρων της Μονής με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μετά την διήμερη παραμονή στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Κομπότι,ξεκίνησαν για το διπλανό χωριό Σελλάδες, όπως συνηθιζόταν χρόνια.
Στην λιτανευτική πομπή προηγούνταν τα εξαπτέρυγα με τα λιβανωτά, ακολουθούσαν οι ιερείς που κρατούσαν την εικόνα και οι κάτοικοι της περιοχής. Στο τέλος της πομπής ακολουθούσαν τα μουλάρια της μονής φορτωμένα από τις ποικίλες δωρεές των κατοίκων του Κομποτίου.
ΈναςΣελλαδίτης,βλέποντας την συνοδεία να πλησιάζει λιτανευτικά στο χωριό του,είπε ειρωνικά και ασεβέστατα σε κάποιον άλλο. «Κοίτα.΄Ερχεται στο χωριό μας η διακονιάρα (=ζητιάνα) Παναγία».Αμέσως συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός. Τα ζώα που βρίσκονταν στο τέλος της λιτανευτικήςπομπής επιτάχυναν το βήμα τους και παρόλο το βαρύ φορτίο που είχαν, προπορεύτηκαν όλων και στα όρια των δύο χωριών Κομποτίου-Σελλάδων, εκεί όπου υπάρχει μια μικρή γέφυρα του τοπικού χειμάρρου, σταμάτησαν και γονάτισαν. Αρνούνταν να υπακούσουν σε ανθρώπινες εντολές, εμποδίζοντας συγχρόνως την πορεία των ανθρώπων προς τις Σελλάδες. Οι προσπάθειες των πατέρων να συνεχιστεί η πορεία τους προς τον κοντινό ναό της Παναγίας των Σελλάδων ήταν άκαρπες. Μεγάλη αναστάτωση επικράτησε. Ο ασεβής δράστης φοβισμένος από αυτά που έβλεπε, ομολόγησε ενώπιον του πλήθους τα βλάσφημα λόγια, που είπε και ζήτησε συγχώρηση από την Παναγία.Τότε τα ζώα σηκώθηκαν και άλλαξαν την πορεία τους κατευθυνόμενα στο χωριό Λιμίνη, λες και κάποιος αόρατα νατα καθοδηγούσε.
Η προσπάθεια μεταφοράς της εικόνας στις Σελλάδεςκαι την επόμενη χρονιά απέτυχε, διότι τα ζώα της συνοδείας αρνούνταν να κατευθυνθούν στο χωριό. Έτσι σταμάτησε η ετήσια μεταφορά της εικόνα της Παναγίας της Ροβέλιστας στις Σελλάδες.
Όμως οι Σελλαδίτες από τότε ανέλαβαν την υποχρέωση πλέον, μετά από αυτή την απαράδεκτη και βλάσφημη συμπεριφορά του συγχωριανούτους, να συμμετέχουν με μεγαλύτερο ζήλο στην ετήσια υποδοχή της εικόνας της Παναγίας της Ροβέλιστας, όταν έρχεται στο Κομπότι και να μεταφέρουν εκεί τις δωρεές τους προς την Μονή,συγχρόνως δε, να επισκέπτονται τακτικά την ΜονήΡοβέλιστας, ιδιαίτερα το διήμερο 7-8 Σεπτεμβρίου, που γιορτάζει το μοναστήρι.
Πολλοί δε από αυτούς συνήθιζαν, να πηγαίνουν με τα πόδια από τις Σελλάδες στην Ροβέλιστα,μια διαδρομή δύσκολη που διαρκούσε περίπου εννέα ώρες.Η ομάδα των προσκυνητών ξεκινούσε από τις Σελλάδες και περνώντας τα χωριά Φωτεινό και Άνω Πέτρα μέσα από διαδρομές σε μονοπάτια και σε δύσβατα λαγκάδια και ρέματα έφταναν στο μοναστήρι, χωρίς ποτέ να συμβεί στην δύσκολη αυτή διαδρομή κάποιο δυσάρεστο γεγονόςή ατύχημα.Η Χάρη και η προστασία της Ροβέλιστας ήταν εμφανέστατη.Λέγεται, ότι την οδοιπορία αυτή την καθιέρωσαν συγγενείς του βλάσφημου Σελλαδίτη και διατηρήθηκε μέχρι την δεκαετία του 1970.
Επίλογος
Ο Κορονοϊός δείχνει πάνω από όλα το παρά την υποτιθέμενη «παντοδυναμία» μας φοβικό σύνδρομο, που μας διακατέχει, την πνευματική μας γύμνια, το μέγεθος της αποστασίας μας, την απίστευτη πτώση κληρικών και λαϊκών, το εκκοσμικευμένο και αιρετικό πνεύμα που κυριαρχεί. Γι’ αυτό είναι καιρός μετανοίας. Μετανοίας όχι μόνο «λόγοις» αλλά και «έργοις». Ας αρχίσουμε τώρα αποτινάζοντας από την ζωή μας και την εκκλησία όλα τα κακώς κείμενα που τηνλυμαίνουν ως άλλος, χειρότερος από τον Κορονοιό, ιός.
Και ας απευθύνουμε προσευχητικά τα παρακάτω στηνΜυροβλίτισσα Κυρία των Ραδοβυζίων.
Την πανάχραντονμορφήν Σου Κόρη, ατενίζοντες,
Θεόν υμνούμεν, τον εκ Σου υπερφυώςεκβλαστήσαντα,
και σε κρουνόν αναδείξαντα χάριτος, παντοίων δε
νοσημάτων λυτήριον· ω Ροβέλιστα, χορήγει υγείαν
άπασι, τοιςπίστειπροσιούσι τω Τεμένει Σου.