της Παναγιώτας Π. Λάμπρη
http://users.sch.gr/panlampri/
Στο άρθρο του «Το εφτάψυχο αλαλούμ» (https://www.in.gr/2021/02/14/apopsi/to-eftapsyxo-alaloum/) ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, μεταξύ άλλων, σημειώνει: «Εκεί νέοι ηθοποιοί, ανεξαρτήτως φύλου, υποχρεούντο σε ταπεινώσεις, εξευτελισμούς και, βεβαίως-βεβαίως, σεξουαλικές προσβολές έως και βιασμούς. Σε αυτή την περίπτωση λειτουργούσε το σύνδρομο της εξουσιαστικής επιβολής, λόγω θέσεως, εργασιακής εξάρτησης, δημοφιλίας και επαγγελματικών προοπτικών, με σύνηθες επακόλουθο ωμούς εκβιασμούς, βιασμούς, ταπεινώσεις.
Παλιότερα αυτή η συμπεριφορά ήταν σχεδόν «θεσμική» στο θέατρο, σήμερα έχει μάλλον ελαττωθεί, αλλά δεν έχει πλήρως εξαφανιστεί, ακόμη και σε επίσημα, επιχορηγούμενα από το κράτος ή τους δήμους θεατρικά σχήματα. Και σήμερα αντιδρούν, και συχνά βίαια, οι νέοι καλλιτέχνες που διαθέτουν άλλου είδους κοινωνική αγωγή και διατίθενται ποικίλα κέντρα να απευθυνθούν. Παρ’ όλ’ αυτά, ένας νέος καλλιτέχνης που υφίσταται μια τέτοιου είδους απαξίωση πνευματική, ηθική ή σωματική, διστάζει να διαμαρτυρηθεί δημόσια, διότι φοβάται ότι θα λειτουργήσει μια ιδιότυπη «ομερτά» στον επαγγελματικό χώρο του θεάτρου, όπου τα σχήματα είναι συνεχώς μεταβαλλόμενα κατά τρόπο κυκλικό!».
Όταν διάβασα την ανωτέρω παράγραφο, αλλά και το άρθρο στο σύνολό του, έμεινα ενεή κι ο μέσα κόσμος μου ταράχθηκε και πόνεσε – ακόμα πονάει – πολύ! Όχι τόσο επειδή γράφτηκαν όλ’ αυτά, αλλά επειδή συνέβαιναν στον χώρο που συνέβαιναν, δηλαδή του θεάτρου, εν γνώσει – τι φρικώδες! – πολλών ευυπόληπτων διανοουμένων, γραφιάδων και καλλιτεχνών! Και το κυριότερο, που όλοι αυτοί δεν μίλησαν και δεν κατήγγειλαν εγκαίρως, ως όφειλαν, τα απεχθή συμβαίνοντα!
έραν αυτών, στην εκπομπή «Καλύτερα δε γίνεται», του τηλεοπτικού σταθμού Alpha, άκουσα την ηθοποιό Άννα Τσουκαλά να δηλώνει συντετριμμένη πως, όταν μίλησε για σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό της χώρο, το 2009(!), της είπαν πως υπέγραψε τη θανατική καταδίκη της! Εννοείται την επαγγελματική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Έχοντας βιώσει αυτόν τον ψυχικό καταναγκασμό, άγνωστο πόσες φορές, βαθιά πληγωμένη και απογοητευμένη από τα ισχύοντα στον χώρο, που με ιερή φλόγα είχε αρχίσει να υπηρετεί, άφησε πίσω την πατρίδα της, την οποία υπεραγαπά, προκειμένου να εργαστεί σύμφωνα με το δικό της αξιακό σύστημα στη μακρινή Αμερική!
Ακόμα, τώρα που τα στόματα ανοίγουν ένα μετά το άλλο, είναι θλιβερό που άνθρωποι από τον χώρο του θεάματος, και όχι μόνο, οι οποίοι δεν υπέστησαν όσα από άλλους καταγγέλλονται, μιλούν με παρρησία για το θέμα και δηλώνουν γνώστες του! Κι αναρωτιέται κανείς. Αν οι λεγόμενοι πνευματικοί άνθρωποι δεν μιλούν, όταν πρέπει, για ανεπίτρεπτες συμπεριφορές και πράξεις του δημόσιου βίου, τι νόημα έχει να εμφανίζονται ως μετά Χριστόν προφήτες; Μάλλον, κανένα!
Κλείνοντας, λοιπόν, αυτό το κείμενο, θα ήταν χρήσιμο να θυμηθούμε την απόφανση του Πυθαγόρα «Χρή σιγᾶν ἤ κρείσσονα σιγῆς λέγειν», δηλαδή, πρέπει να σωπαίνεις ή να λες κάτι καλύτερο από τη σιωπή! Και για το θέμα, το οποίο μας απασχολεί, αλλά και γι’ άλλα παρόμοια, είναι βέβαιο πως υπήρχε και υπάρχει κάτι καλύτερο από τη σιωπή. Ο πλήρης παρρησίας λόγος, η αποκάλυψη, η καταγγελία και η σωτηρία όσων της σιωπής τα αποτελέσματα βίωσαν, ή βιώνουν, με τον χειρότερο τρόπο! Άλλωστε, «ο λόγος της αλήθειας είναι εκ φύσεως απλός», όπως έλεγε ο Ευριπίδης. Αρκεί να θέλεις να τον εκφράσεις και να τον υπερασπιστείς!