Ιατρικό απόρρητο και μεγάλος αδερφός
Του Στάθη Μπαρτζώκα
Ως απόφοιτος της πολύ δύσκολης αλλά ακριβοδίκαιης Ιατρικής Σχολής Πατρών (έτος εισαγωγής 1986) θυμάμαι με μεγάλη συγκίνηση τους εκλεκτούς καθηγητές μας να μας μιλάνε συνέχεια για τις λέξεις ”ιατρικό απόρρητο”, ”ιατρική ηθική” και ”ιατρική δεοντολογία”. Εκείνα τα χρόνια αυτές οι λέξεις είχαν πολύ μεγάλη σημασία για εμάς τους νέους φοιτητές, οι οποίοι σκεφτόμασταν ότι μπαίνουμε σε έναν κόσμο που θα προσφέρουμε στους ασθενείς μας, θεραπεία και βοήθεια με σεβασμό στην προσωπικότητά τους και στα προσωπικά δεδομένα τους. Είναι όμως εύκολο σήμερα να μιλάμε για προσωπικά δεδομένα όταν όλα γίνονται γνωστά με ένα χτύπημα στο κουμπί του υπολογιστή;
Όπως έγινε γνωστό οι λεγόμενες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού θα εμβολιαστούν για τον ιό Covid-19 μέσω μιας ειδοποίησης που θα τους έρθει στο κινητό αν έχουν εγγραφεί στην άυλη συνταγογράφηση. Τι σημαίνει όμως για τους αδαείς άυλη συνταγογράφηση; Είναι η πράξη που ο ιατρός συνταγογραφεί την αγωγή του ασθενούς στο ιατρείο του και ο πολίτης την λαμβάνει σε μήνυμα στο κινητό του τηλέφωνο. Πέρα όμως από το χάσιμο εκατοντάδων χιλιάδων ιατρικών επισκέψεων που έχει, η άυλη συνταγογράφηση κρύβει κυρίως την κατάλυση κάθε έννοιας ιατρικού απορρήτου, ηθικής και δεοντολογίας. Με ένα απλό πάτημα του ΑΜΚΑ του κάθε ασθενή που λαμβάνει θεραπευτική αγωγή, κάποιοι υπάλληλοι υπουργείων αλλά και εταιρειών έχουν πλήρη εικόνα του ιατρικού φακέλου του ασθενούς, τι φάρμακα λαμβάνει και για ποια πάθηση ακριβώς, έτσι ώστε να σταλεί ειδοποίηση στο κινητό τηλέφωνο για τον εμβολιασμό. Αυτό όμως υποκρύπτει τους εξής κινδύνους: Ασφαλιστικές και φαρμακευτικές εταιρείες έχουν πλήρη πρόσβαση στην ασθένεια του κάθε ανθρώπου και στο τι φάρμακα παίρνει.
Στην εποχή του GBDR δηλαδή της προστασίας προσωπικών δεδομένων, βλέπουμε ότι τα προσωπικά δεδομένα έχουν γίνει ανέκδοτο. Μακριά από εμάς η κάθε είδους συνωμοσιολογία, άρνηση απαραίτητων εμβολιασμών και ιατρικών πράξεων. Επίσης θεωρούμε ότι η τεχνολογία μόνο να εξελιχθεί μπορεί αλλά εδώ όπως καταλάβαμε σαρώνονται έννοιες όπως ιατρική ηθική, ιατρικό απόρρητο και ιατρική δεοντολογία, αυτά δηλαδή που για εμάς τους ιατρούς της δεκαετίας του ’80 είχαν τεράστια σημασία. Το μάθημα της ιατρικής ηθικής δε, διδάσκεται και είναι έδρα αρκετών πανεπιστημίων ανά τον κόσμο. Μαζί με τον αριθμό πολίτη που έρχεται αντί για ταυτότητα, τράπεζες και κράτος θα έχουν πλήρη ακτινογραφία της υγείας των προσωπικών δεδομένων και της δραστηριότητας προσωπικής, κοινωνικής και οικονομικής του κάθε πολίτη.
Ο Τζωρτζ Όργουελ και το 1984 γραμμένο στην δεκαετία του ’40, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Προσωπικά δεδομένα, μυστικά, ασθένειες, χρέη έχουν μπει στην μηχανή του κιμά και μοιράζονται σε διάφορες εταιρείες για να τα χρησιμοποιήσουν κατά το δοκούν. Οι μεγάλοι αδερφοί Google, Facebook και Amazon, ξέρουν τι ώρα ξυπνάμε το πρωί, τι νούμερο παπούτσι φοράμε, μέχρι σε ποιο εστιατόριο μας αρέσει να τρώμε. Άρα μιλάμε για πλήρη κατάλυση των προσωπικών δεδομένων.
Όσον αφορά τις εκατοντάδες χιλιάδες ιατρικές επισκέψεις που γράφω παραπάνω οι οποίες χάθηκαν με την άυλη συνταγογράφηση σκεφτείτε πόσοι ασθενείς επισκεπτόταν τον γιατρό για επανέλεγχο της υγείας τους και ταυτόχρονα έγραφαν και τα φάρμακά τους. Σήμερα πάρα πολλοί ασθενείς αμελούν την επανεξέταση τους γιατί έχουν τα φάρμακα τους στην οθόνη του κινητού τους τηλεφώνου.
Φυσικά δεν αμφισβητούμε την ευκολία της άυλης συνταγογράφησης για τον ασθενή αρκεί να μην γίνεται εις βάρος της υγείας των πολιτών. Ας ελπίσουμε οι λέξεις ιατρικό απόρρητο, ιατρική ηθική και προσωπικά δεδομένα, να αποκτήσουν την πραγματική έννοια που τους αξίζει και όχι να είναι διαθέσιμα σε κάθε εταιρεία που ψάχνει ειδικά τον ιατρικό φάκελο του κάθε ανθρώπου.
Ο Στάθης Μπαρτζώκας είναι Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπευτής
*ΠΗΓΗ: protothema.gr