« Καλιγούλας» Σ.Τέρνι

Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς

Ο αυτοκράτορας Τιβέριος αργοπεθαίνει το 37 μ.Χ. και καθιστά κληρονόμο της Αυτοκρατορίας του ,τον Δρούσο και τον Νέρων, παιδιά του Γερμανικού . Ο πιο ισχυρός άνδρας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μέχρι να ενηλικιωθούν οι διάδοχοι ,γίνεται ο ύπατος Σηινός , ένας πολύ επικίνδυνος και σκληρός άνθρωπος. Αυτός εξορίζει σε ερημονήσια την Αγριππίνα τη σύζυγο του Γερμανικού και τα παιδιά της : Δρούσο και Νέρων , τους διαδόχους του θρόνου. Όλοι τους πεθαίνουν από ασιτία.
Απομένουν πια ,από την Ιουλιοκλαυδιανή δυναστεία ο Καλιγούλας και οι αδελφές του: Δρουσίλλα ,Αγριππίνα και η Ιουλία Λιβίλλα. Με τον θάνατο του Τιβέριου (ίσως από δηλητήριο), αυτοκράτορας θα γίνει ο Καλιγούλας.

Η Ιουλία Λιβίλλα ,Ρωμαία αρχόντισσα ,σύζυγος του ευγενούς Μάρκου Βινίκιου , θυγατέρα του Γερμανικού και δισέγγονη του Αυγούστου , μικρή αδελφή του Καλιγούλα , είναι ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα άτομα, που γνωρίζουν την αλήθεια σχετικά με τον θάνατο του Τιβέριου και τον ρόλο του φιδιού ,του θείου της Κλαύδιου, στον θάνατο του Καλιγούλα. Είναι ένα από τα ελάχιστα άτομα που γνωρίζουν ,πώς ένας καλός και πολυσύνθετος άνθρωπος ,ο Καλιγούλας, οδηγήθηκε στην καταστροφή μέσα από την προδοσία και την απόγνωση , και τελικά, έπεσε θύμα άπληστων , αδύναμων και παραπλανημένων ανθρώπων Ο Καλιγούλας έπεσε θύμα των πλέον ισχυρών και επικίνδυνων παραγόντων της αυτοκρατορίας του. Δεν θα μπορούσε να ήταν το τέρας που μας περιγράφεται ,καθώς, παρότι εκείνοι οι ισχυροί συγκλητικοί και ευγενείς κατόρθωσαν να τον εξοντώσουν , ο απλός λαός της Ρώμης τον έβλεπε ως τον χρυσό του πρίγκιπα, και ο στρατός παρέμεινε πιστός.

Είναι η Ιουλία Λιβίλλα ,εξόριστη στο ερημονήσι Πανδατερία ,που ξέρει την αλήθεια και τι συνέβη πραγματικά , και μας αφηγείται στο βιβλίο αυτό ,την άνοδο και την πτώση του Καλιγούλα. Η Λιβίλλα ,η κόρη του Γερμανικού, την ενώνουν δεσμοί αίματος με τον αδελφό της Καλιγούλα , μέχρι το τέλος του. Από την Λαβίλλα μαθαίνουμε πώς ο ήρεμος και τρυφερός αδερφός της ,έγινε ο πιο δυνατός άνθρωπος στη γη .Πώς ο Καλιγούλας δολοφονείται από ανθρώπους που εμπιστευόταν. Πώς τελικά ,οι πάντες πρόδωσαν τον αγαπημένο αδελφό της .Πρώτα οι Συγκλητικοί, οι ύπατοι και οι Πραιτοριανοί διοικητές , μετά η ίδια του η οικογένεια (η εγωιστική επίθεση και συνομωσία της Αγριππίνας), και στο τέλος , οι έμπιστοι φίλοι του και σύντροφοί του. Στο θέατρο του Πομπήιου, ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Καλιγούλας, πέθανε ολότελα μόνος του. Τριάντα χτυπήματα στο σύνολο. Τριάντα πληγές που δεν τραυματίζουν απλά τη σάρκα , σακατεύουν την ίδια του την ψυχή. Και πώς, με ψέματα, δολοπλοκίες, φόνους ,φρίκη και προδοσίες, η Ρώμη άλλαξε για πάντα…
Όλοι οι βασικοί χαρακτήρες που περιγράφονται στο βιβλίο, είναι ιστορικά πρόσωπα , καθώς και οι περισσότερες τοποθεσίες.

Η ιστορία με τις παρανοήσεις , τις παραχαράξεις ,τις συκοφαντίες και τις φήμες ,θα κατατάξει τον Καλιγούλα σε έναν σκληρό ,μεγαλομανή και αιμοσταγή τύραννο .Είναι όμως ο Καλιγούλας ένα πραγματικό τέρας ; Ο συγγραφέας Σάϊμον Τέρνι το αρνείται.
Μια επανεξέταση της ζωής του Καλιγούλα ,από τον Σάϊμον Τέρνι, αποκαλύπτει την ιστορία ενός κάπως απρόβλεπτου , βασανισμένου , αψίκορου ανθρώπου , ο οποίος υπέφερε λόγω της αδυναμίας του να συνεργαστεί με τη Σύγκλητο. Ταυτόχρονα αμαυρώνει την εικόνα τόσο του διαστροφικού και μοχθηρού Τιβέριου , όσο και του διαδόχου, του νεαρού δολοφονημένου Καλιγούλα, του Κλαύδιου, ο οποίος μετά παντρεύτηκε την ανιψιά του Αγριππίνα , μια κλασσική περίπτωση αιμομιξίας. Η αντιπαθής και ραδιούργα Αγριππίνα είναι αυτή που θα δηλητηριάσει τον Κλαύδιο, για να γίνει αυτοκράτορας ο γιός της ,που θα μετονομαστεί σε Νέρωνα.

O Ρωμαίος Αυτοκράτορας Καλιγούλας οδηγείται στα όρια της παράνοιας, χάνει τα λογικά του, μετά την απώλεια της αδελφής και ερωμένης του Δρουσίλλας. Η βία, οι συγκρούσεις, οι πλεκτάνες, οι διαξιφισμοί με τους Γερουσιαστές, Συγκλητικούς και Πατρίκιους συνθέτουν ένα ασφυκτικό σκηνικό, που ο ίδιος επί της ουσίας δημιουργεί, προκειμένου να προκαλέσει τον θάνατό του. Γίνεται καθρέφτης της κοινωνίας γύρω του και ενσαρκώνει με απόλυτη συνείδηση τον παραλογισμό της ύπαρξης και το ανέφικτο της ευτυχίας. Ο Καλιγούλας είναι η ιστορία μιας «ανώτερης» αυτοκτονίας. Ο Καλιγούλας, είναι ένας σχετικά ευγενικός πρίγκιπας ως τη στιγμή που με το θάνατο της Δρουσίλλα, αδελφής κι ερωμένης του (αυτό δεν το αναφέρει ο Σάιμον Τέρνι) , συνειδητοποιεί ότι οι «άνθρωποι πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι». Ως εκ τούτου, παθιασμένος με την αναζήτηση του

Απόλυτου και δηλητηριασμένος από το αίσθημα της περιφρόνησης και του τρόμου, προσπαθεί να ασκήσει, μέσα από δολοφονίες και τη συστηματική διαστρέβλωση όλων των αξιών, μια ελευθερία ,που όπως ανακαλύπτει στο τέλος είναι μάταιη.
Η δική του αλήθεια είναι η επανάσταση απέναντι στη μοίρα, σκοπεύει να μετατρέψει τη Ρώμη σε μοναρχία , θέλει να λατρεύεται σαν θεός , με εξουσία απόλυτη , να καταργήσει την Δημοκρατία και την Σύγκλητο , να κυβερνά σαν ανατολίτης σατράπης, το λάθος του ότι αρνείται τους ανθρώπους. Χωρίς να το καταλάβει γίνεται μοχθηρός και μηχανορράφος, διεστραμμένος δικτάτορας. Αυτός δεν ήταν ο παλιός ο Γάιος Καλιγούλας, είναι ένας νέος Γάιος, ασυγκράτητος και λυσσασμένος, ένας άντρας δοσμένος στο ατσάλι, τη φωτιά και το αίμα. Αίμα, λάσπη και θάνατος. Κρυμμένο πίσω από το προσωπείο του, μοιράζει ψεύτικα χαμόγελα τα οποία ποτέ, ούτε για μια στιγμή , δεν κατάφεραν να φωτίσουν το ψυχρό , νεκρό του βλέμμα. Δεν μπορεί να καταστρέψει τίποτα, αν δεν καταστραφεί ο ίδιος πρώτα.

Γι’ αυτό το λόγο ο Καλιγούλας ερημώνει τον κόσμο γύρω του και πιστός στη λογική του, προβαίνει στις απαιτούμενες ρυθμίσεις για να οπλίσει εκείνους που τελικά θα τον σκοτώσουν. Μια ιστορία των πιο ανθρώπινων και τραγικών λαθών. Άπιστος απέναντι στον άνθρωπο, πιστός στον εαυτό του, ο Καλιγούλας συναινεί επί τους ουσίας στο να πεθάνει αφού αντιληφθεί ότι κανείς δεν μπορεί να σώσει μόνος του τον εαυτό, εξασφαλίζοντας την ελευθερία όπως αυτός την ορίζει.
Νομίζουμε ότι όλοι ξέρουμε την ιστορία αυτού του καταραμένου αυτοκράτορα, του Καλιγούλα. Το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα κλονίζει τις προκαταλήψεις μας και αποτυπώνει μια διαφορετική όψη του Ρωμαίου αυτοκράτορα…Πρόκειται για Αριστούργημα.

Ο ΣΑΪΜΟΝ ΤΕΡΝΙ, γέννημα θρέμμα του Γιόρκσερ, με μεγάλη αγάπη για την ιστορία και την αρχιτεκτονική, περνάει τον περιορισμένο ελεύθερο χρόνο του επισκεπτόμενος αρχαιολογικές τοποθεσίας, ερευνώντας τον αρχαίο κόσμο και διαβάζοντας μανιωδώς. Έκανε διάφορες δουλειές στη ζωή του, από υπάλληλος στο Υπουργείο Γεωργίας και τη διαχείριση δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέχρι πωλήσεις αυτοκινήτων, ώσπου τελικά αφοσιώθηκε στη συγγραφή, έχοντας περισσότερα από είκοσι πέντε μυθιστορήματα στο ενεργητικό του. Παράλληλα σπούδασε Κλασική Ιστορία στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Ζει με τη γυναίκα του, τα παιδιά τους και πολλά ζώα σε μια αγροτική περιοχή στο Βόρειο Γιόρκσερ.

Εκδόσεις Ψυχογιός σελ. 570