«Καλοκαίρια βαθιά χωμένα στην άμμο» Κ.Λιασή Εκδόσεις βακχικόν 2025 σελ. 190

Γράφει : Ο Κώστας Α. Τραχανάς

Η Αντριάνα επιστρέφει μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών στην Λευκωσία της Κύπρου από τη Θεσσαλονίκη. Η Αντριάνα σπούδασε Νομικά στη Θεσσαλονίκη.

Βρισκόμαστε στο 1973 και τα πράγματα στην Κύπρο γίνονταν ολοένα και πιο επικίνδυνα. Οι Εοκαβίτες είχαν αποθρασυνθεί εντελώς. Κυκλοφορούσαν ανοιχτά με όπλα , τρομοκρατούσαν τον κόσμο και έδειχναν να μην έχουν κανένα δισταγμό να πυροβολήσουν. Οι αριστεροί και οι Μακαριακοίέπρεπε να φυλάγονται διπλά. Τους είχαν στο στόχαστρο.

Στο καράβι της επιστροφής η Αντριάνα , θα γνωρίσει τον Νικήτα Σολομού ,ένα ωραίο άντρα, που τον περιτριγύριζαν πολλές γυναίκες.

Αργότερα έμαθε η Αντριάνα,από τον Δήμο Αγαθαγγέλου, τον αρραβωνιαστικό της,ότι ο Νικήτας Σολομού ήταν πρωτοπαλίκαρο του Γρίβα και εκτελεστής της ΕΟΚΑ . Η Αντριάνα δεν μπορούσε να πιστέψει .Δεν μπορεί, δεν γινόταν ο άντρας αυτός , ο τόσο όμορφος , αυτός που υπήρξε η νεανική της φαντασίωση , να είναι το τέρας που περιέγραψε ο Δήμος. Όχι, αποκλείεται! Ήταν η ζήλια που ασυνείδητα τον έκανε να τα λέει αυτά. Τι ήταν τελικά ο Νικήτας ; Πολλαπλά προσωπεία -του ήρωα, του καρδιοκατακτητή ,του σκληρού εκτελεστή ; Προδότης, συνωμότης και δολοφόνος! Για εκείνη ,τι ήταν; Γιατί να τον σκέφτεται συνέχεια ; Θα άντεχε ο έρωτάς τους ;

Η Αντριάνα βαθιά μέσα της διατηρούσε έναν επαρχιώτικο συντηρητισμό που την εμπόδιζε να αφεθεί σε νέα πράγματα και νέες σχέσεις. Είχε ένα μοναχικό τρόπο ζωής και μια συστολή. Φίλους είχε ελάχιστους .Όσο για ερωτικές σχέσεις, ούτε συζήτηση. Ήταν άλλωστε λογοδοσμένη με τον Δήμο Αγαθαγγέλου.

Την Αντριάνα την έπνιγε ο στενός οικογενειακός περίγυρος, τα περιορισμένα όρια του προαστίου της Λευκωσίας ,τα ασφυκτικά «πρέπει» και «μη» της επαρχιώτικης νοοτροπίας των ανθρώπων. Η μητέρα της, η κυρία Τασούλα, της είχε μεταδώσει μια αδικαιολόγητη φοβία για το σεξ…

Δεν ήταν μόνο η φυσική απουσία της Αντριάνας στη Θεσσαλονίκη που επέβαλλε την απουσία του σεξ στη ζωή της με τον Δήμο ,αλλά και ένας ηλίθιος κώδικας ηθικής τον οποίο ο Δήμος ποτέ δεν κατάλαβε. Πώς στον διάολο μια κοπέλα τόσο μοντέρνα και ανοιχτόμυαλη, με τόσο ριζοσπαστικές απόψεις σε πολλά θέματα , επέμενα σε αυτή την ανέραστη άποψη ζωής ; Αυτό που βασάνιζε πιο πολύ τον Δήμο ήταν η σκέψη μήπως δεν τον ήθελε , δεν τον ποθούσε ως άντρα.

Αυτό ήταν το μεγαλύτερο αγκάθι στη σχέση τους. Του προκαλούσε ανασφάλειες και τον έσπρωχνε ολοένα και πιο συχνά στην αναζήτηση σεξουαλικής επιβεβαίωσης σε τυχαίες γυναίκες που γνώριζε και στις πόρνες της οδού Σούτσου, της Λευκωσίας.

Ο Δήμος δεν είχε αναστολές στον έρωτα .Ούτε ντρεπόταν γι΄αυτό .Οι επαναστατικές του απόψεις δεν περιορίζονταν σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα , αφορούσαν τα πάντα.

Ο Δήμος ήταν δραστήριο μέλος του ΚΚΕ Κύπρου. Ήταν σύνδεσμος των Λεμεσιανών συντρόφων με την κεντρική οργάνωση, αλλά δεν είχε κάποια ηγετική θέση στο κόμμα.Αν και το κόμμα απαγόρευε τις εξωσυζυγικές ερωτικές σχέσεις και τον «ανήθικο βίο» ,ο Δήμος , επειδή η Αντριάνα ήθελε να κρατήσει την «αγνότητά» της, είχε σύντομες ερωτικές συνευρέσεις με την Κική την πουτάνα, βασισμένες σε ένα «είδος» ερωτικής συναλλαγής,που δεν τον γέμιζαν τύψεις και δυσφορία , αντίθετα τον απελευθέρωναν από το βάρος που δημιουργούσε η αναγκαστική ερωτική αποχή εξαιτίας της μακρόχρονης απουσίας της Αντριάνας.

Ο Δήμος ήταν όμως πολύ προσεκτικός κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στα σπίτια του έρωτα. Έπρεπε να φυλάγεται , όχι μόνο για να μην το μάθει η αρραβωνιαστικιά του. Αυτό ήταν το λιγότερο .Αν το μάθαιναν στο κόμμα , θα τον διέγραφαν στα σίγουρα .Κι αυτό θα ήταν μεγάλο πλήγμα για εκείνον που ήθελε οπωσδήποτε να βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που θα συμμετείχαν στην ανατροπή του πολιτικοκοινωνικού κατεστημένου της μικρής του πατρίδας.

Ο Νικήτας αν και ήταν αρραβωνιασμένος με την Μαρίνα Αθανασίου, πολιορκούσε την Αντριάνα.Είχε κάτι αυτή η γυναίκα , κάτι διαφορετικό , κάτι ξεχωριστό. Άρχισαν οι συναντήσεις σε απόμερα σημεία της ακτής της θάλασσας, αγκαλιάσματα κάτω από το θαμπό φως του φεγγαριού. Έκαναν έρωτα πάνω στην άμμο, στις πέτρες, στα χώματα απόμερων χωραφιών. Η Αντριάνα δεν αναγνώριζε τον εαυτό της. Ο Δήμος δεν έμαθε για τον καλοκαιρινό της έρωτα.

Αν του μιλούσε , θα τον διέλυε , θα κατέστρεφε τις ζωές όλων. Φοβόταν μην πάει να τον γυρέψει. Οι καιροί ήταν πονηροί και δυο άντρες οπλισμένοι καλό θα ήταν να μην έχουν πολλές αιτίες αντιπαλότητες .Έφταναν τα πολιτικά…

Όταν η πουτάνα η Κική βρίσκεται δολοφονημένη , η αστυνομία ένα από τους πρώτους υπόπτους που έπιασε ήταν τον Δήμο. Οι εφημερίδες γράψανε για το φονικό και για την σύλληψη του Δήμου. Η Αντριάνα έχασε το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Δεν μπορούσε να το πιστέψει ότι ο Δήμος σκότωσε αυτή την κοπέλα. Δεν ήταν δυνατόν.
Ένοχος. Όλα τελείωσαν. Η ζωή του Δήμου όπως την ήξερε , όπως τη φανταζόταν λίγες μόνο ώρες πριν ,χάθηκε.

Όταν όλοι θα μάθαιναν για τη σχέση του με την Κική ,για τις κρυφές συναντήσεις του μαζί της, η διαγραφή από το κόμμα ήταν σίγουρη. Όσο για τον αρραβώνα του με την Αντριάνα ,αποτελούσε ήδη παρελθόν. Ποτέ δεν θα του το συγχωρούσε η Αντριάνα .Ναι λοιπόν , εκείνος ήταν ανήθικος.

Η Αντριάνα δεν τον αγάπησε .Αν τον αγαπούσε , τώρα θα ούρλιαζε από θυμό , από ζήλια. Δεν θα φορούσε το προσωπείο της καλής και συμπονετικής συντρόφισσας για να τον στηρίξει.Μήπως τελικά αυτός την έσπρωξε στην αγκαλιά του Νικήτα, επειδή δεν έβλεπε το βάθος της ψυχής της;

Και οι δύο ,και ο Δήμος και η Αντριάνα , αν και ήταν λογοδοσμένοι, είχαν τα δικά τους αμαρτωλά μυστικά. Και εκείνη έκρυβε ένα μυστικό παρόμοιο με το δικό του. Ίσως όχι τόσο βρόμικο. Αλλά τελικά ποιος ήταν ποιο βρόμικος , εκείνος επειδή πήγε με μια πουτάνα ή εκείνη που αρνιόταν τον έρωτά του για να δώσει το κορμί της σε άλλον και μάλιστα ένα πολιτικό αντίπαλο, ένα παρακρατικό δολοφόνο;

Τελικά δεν σκότωσε ο Δήμος την Κική. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έφερε ευθύνη για το θάνατό της.Ίσως να ήταν ο μόνος υπεύθυνος.Ήξερε πως η Κική ήταν ερωτευμένη μαζί του. Ματι σημασία είχε ο έρωτας μιας πουτάνας ; Τι αξία είχε ; Κι όμως τελικά ο μόνος που δεν είχε αξία ήταν αυτός .Ένας δειλός ,ανάξιος να τον αγαπήσει μια αληθινή γυναίκα.

Δολοφόνος ο Δήμος δεν ήταν .Το ψεύτικο περίβλημα ωστόσο, στο οποίο είχαν από χρόνια εγκλωβίσει ο ένας τον άλλον, δεν άντεξε .Θρυμματίστηκε για πάντα .Θα μπορούσε πια να ζει η Αντριάναέξω απ΄ αυτό, ελεύθερη. Αλλά πώς; Με τόσα μάτια στραμμένα πάνω της. Άραγε πόσοι από τους θεατές της ζωής της ήξεραν αυτό που εκείνη αγνοούσε για τον άντρα της ; Και ακόμη , πόσοι από αυτούς που τη λυπούνταν και σύμπασχαν με το δράμα της θα την έβλεπαν με τον ίδιο τρόπο αν ήξεραν ότι κι εκείνη ήταν μια άπιστη; Και ο Νικήτας τι θα σκεφτόταν τώρα ; Θα τη λυπόταν κι αυτός ή θα χαιρόταν βαθιά μέσα του που αποδεικνυόταν πιο καθαρός και έντιμος από τον τέλειο και ηθικό αρραβωνιαστικό της ;

Άγιος και χρυσός ο έρωτας ,αλλά για έναν κακούργο; Έναν φονιά;

Όταν σε λίγες μέρες θα γίνει το πραξικόπημα κατά το Μακαρίου , στο οποίο θα πρωτοστατούσε ο Νικήτας ,και θα φέρει την εισβολή της Τουρκίας , η Αντριάνα θα νιώσει πια διπλά προδομένη ,ντροπιασμένη ,οργισμένη και ξεφτιλισμένη .Είχε αγαπήσει δυο άντρες και ο ένας την πρόδωσε ερωτικά και ο άλλος πρόδωσε βρόμικα την πατρίδα τους, την Κύπρο.

Μάχες, σκοτωμοί, αίματα, φρίκη , Χούντες, Εοκαβίτες, Τούρκοι ,το πρόσωπο της Αντριάνας σκοτεινό, βλοσυρό , παραμορφωμένο.Απελπισία.Πού να πάει; Η καρδιά της είναι κομμάτια.
Κατάλαβε ότι δεν της ταίριαζε αυτή η ζωή…

Τι συμβαίνει όταν όλα όσα περιμένουμε από τη ζωή απλώς …δεν συμβαίνουν ;
Θα βγει η ευχή που έκανε στην Καμάρα της Θεσσαλονίκης , όταν ήταν φοιτήτρια ;
Ένα από τα ωραιότερα μυθιστορήματα που έχουμε διαβάσει εδώ και πολύ καιρό , γεμάτο σπάνια χάρη, θλίψη, ευστροφία και ζεστασιά.
Ένα ανυπόκριτο και σπαρακτικό μυθιστόρημα .
Διαβάστε το.

Η Κατερίνα Λιασή γεννήθηκε στην Κύπρο, όπου ζει και εργάζεται ως φαρμακοποιός. Σπούδασε Φαρμακευτική στη Θεσσαλονίκη και Ελληνικό Πολιτισμό στη Λευκωσία. Το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό της εστιάζουν στη σύγχρονη νεοελληνική και κυπριακή πεζογραφία.Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Άνευ και Νέα Εποχή, καθώς και στη συλλογική έκδοση διηγημάτων Βιβλίο. Εννέα διηγηματογράφοι και πέντε φωτογράφοι (εκδόσεις Άνευ, 2008). Τα Καλοκαίρια βαθιά χωμένα στην άμμο είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.