Κατασκευή με ΣΔΙΤ το Φράγμα Κομποτίου
Ένα «ξεχασμένο» έργο της Άρτας στην ατζέντα της Περιφέρειας για ένταξη στο πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0»
Στα 57.600.000,00 € ο συνολικός προϋπολογισμός
Καλύπτει την άρδευση έκτασης 30.000 στρεμμάτων
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ο Αντιπεριφερειάρχης Βασίλης Ψαθάς
Από το 2012 είναι έτοιμη η Οριστική Μελέτη ΦPAΓMATOΣ KOMΠOTΙOY στην ΔΙEYΘYNΣΗ TEXNΙKΩN MΕΛΕTΩΝ KAΙ KΑTAΣKEYΩΝ του YΠOYPΓEΙOΥ ΑΓPOΤΙKΗΣ ΑNAΠΤYΞΗΣ KΑΙ TPOΦΙMΩN, που περιμένει να αξιοποιηθεί, για να στηρίξει τον πρωτογενή τομέα στην Άρτα.
Παρόλα αυτά, από το 2012 και μέχρι πρότινος η τύχη της «αγνοούνταν», μέχρι που με συντονισμένες ενέργειες του Περιφερειάρχη Αλέξανδρου Καχριμάνη και του Αντιπεριφερειάρχη Άρτας Βασίλη Ψαθά, ανασύρθηκε από τα συρτάρια των υπηρεσιών του Υπουργείου και προτάθηκε ώστε να αξιοποιηθεί.
Πιο συγκεκριμένα, ο μεν Αντιπεριφερειάρχης Άρτας επισκέφθηκε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, όπου και ανέσυρε την ολοκληρωμένη μελέτη, ενώ ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης, απέστειλε πρόταση εγγράφως ώστε το έργο αυτό να ενταχθεί στο επενδυτικό πρόγραμμα αρδευτικών έργων, που προχθές ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης τον Σπήλιο Λιβανό και στο οποίο εντάσσονται συνολικά 21 Αρδευτικά έργα.
Σε αυτά τα 21 αρδευτικά, εκ των οποίων τα 8 εντάχθηκαν στην πρώτη φάση για κατασκευή, δεν περιλαμβάνεται το Φράγμα Κομποτίου, το οποίο όμως ο Περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης και ο Αντιπεριφερειάρχης Β. Ψαθάς, το προωθούν ώστε να ενταχθεί σε κάποιο από τα προγράμματα για την κατασκευή μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).
Η ΜΕΛΕΤΗ
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τη «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Φράγματος Κομποτίου και Αρδευτικών δικτύων», η θέση του φράγματος βρίσκεται 4,50km βορειοανατολικά του οικισμού Κομποτίου, η αρδευόμενη έκταση καλύπτει καλλιεργήσιμες εκτάσεις 30.000 στρεμμάτων περίπου, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός για την κατασκευή των προβλεπόμενων έργων του φράγματος Κομποτίου φτάνει τα 57.600.000,00 €.
Ολόκληρη η μελέτη αναφέρει τα εξής:
ΤΙΤΛΟΣ ΈΡΓΟΥ
Ο γενικός τίτλος του έργου είναι: «Μελέτη Φραγμάτων και Λιμνοδεξαμενών Νομού Άρτας – Οριστική μελέτη Φράγματος Κομποτίου και Οριστική Συμπληρωματική μελέτη Υδραυλικών Έργων των Αγωγών Μεταφοράς των Αρδευτικών δικτύων». Ο τίτλος της παρούσης μελέτης είναι: «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Φράγματος Κομποτίου και Αρδευτικών δικτύων».
Κύριος του έργου είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ειδικότερα το Τμήμα Α’, της Δ/νσης Τεχνικών Μελετών και Κατασκευών, του Διοικητικού Τομέα Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
Οι Περιφέρειες στις οποίες διοικητικά υπάγονται οι θέσεις των έργων είναι αυτές της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδας. Οι Περιφερειακές Ενότητες στις οποίες διοικητικά υπάγονται οι θέσεις των έργων είναι αυτές της Άρτας και της Αιτωλοακαρνανίας.
ΘΕΣΗ
Ο ταμιευτήρας Κομποτίου πρόκειται να κατασκευαστεί επί του ποταμού Κομποτιώτικου, στη συμβολή των ρεμάτων Διπόταμου με τον Παλιόμυλο. Κατάντη της συμβολής των ρεμάτων αυτών, ο Κομποτιώτικος αποτελεί το όριο των Περιφερειακών Ενοτήτων Άρτας και Αιτωλοακαρνανίας. Η θέση του φράγματος βρίσκεται 4,50km βορειοανατολικά του οικισμού Κομποτίου. Όσον αφορά την αρδευόμενη έκταση θα πρέπει να αναφέρουμε ότι πρόκειται για καλλιεργήσιμες εκτάσεις 30.000 στρεμμάτων περίπου, οι οποίες εντοπίζονται:
– στην κτηματική περιοχή των οικισμών Πέτα και Κομποτίου του Δήμου Νικολάου Σκουφά της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας,
– σε μικρή έκταση του Δήμου Γεώργιου Καραϊσκάκη της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας και
– σε εκτάσεις του οικισμού Μενιδίου του Δήμου Αμφιλοχίας της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας.
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Ο συνολικός προϋπολογισμός για την κατασκευή των προβλεπόμενων έργων του φράγματος Κομποτίου φτάνει τα 57.600.000,00 €. Ο προυπολογισμός αφορά στην κατασκευή του φράγματος και στην κατασκευή των συναφών έργων (Υπερχειλιστής, Σήραγγα Εκτροπής – Υδροληψίας – Εκκένωσης, Ηλεκτρομηχανολογικά Έργα, Έργα Οδοποιίας κλπ).
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ
Το έργο αφορά στην κατασκευή λιθόρριπτου φράγματος ύψους 67 μ. από τη φυσική κοίτη και όγκο ταμιευτήρα 16,3 εκ. μ3 στην ΑΣΥ μετα των συνοδών του έργων, στη θέση Κομπότι Ν. Άρτας και στο αρδευτικό δίκτυο για την άρδευση των καλλιεργειών καθαρής έκτασης 30.000 στρεμμάτων περίπου.
Σήμερα, στην περιοχή μελέτης, το 70% περίπου των καλλιεργειών είναι ξηρικές. Η άρδευση των λοιπών εκτάσεων (μηδικής, καλαμποκιού, λαχανικών, μποστανικών, πατάτας, εσπεριδοειδών και ελαιώνων) διενεργείται κυρίως μέσω μικρών πηγών και φρεάτων αλλά και μέσω μικρού αριθμού ιδιωτικών γεωτρήσεων, οι περισσότερες από τις οποίες δεν είναι καταγεγραμμένες.
Η παροχή των πηγών αυτών έχει άμεση σχέση με το ύψος των βροχοπτώσεων και την επιφανειακή έκταση των ασβεστόλιθων που τροφοδοτούν τις πηγές. Το νερό των μικρών αυτών πηγών, όπου υπάρχουν, συγκεντρώνεται σε δεξαμενές και από εκεί, με βαρύτητα και αυλάκια ή σωλήνες, οδηγείται στις καλλιέργειες με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες απώλειες από εξάτμιση και διήθηση μέχρι να φτάσουν στο ριζόστρωμα των φυτών. Από τα πηγάδια που υπάρχουν, τα οποία είναι ελάχιστης έως μικρής παροχής, το νερό αντλείται με πετρελαιομηχανές, βενζινομηχανές και ηλεκτροκινητήρες και στη συνέχεια διοχετεύεται στις καλλιέργειες με αυλάκια και όχι με κλειστούς αγωγούς.
Η άρδευση διενεργείται με σύστημα λεκανών. Είναι επομένως ευνόητο ότι η εφαρμοζόμενη άρδευση με τον τρόπο αυτό απέχει σημαντικά ως προς την ποιότητα και την ποσότητα των αρδεύσεων που εφαρμόζονται σε συστηματικά συλλογικά δίκτυα με αποτέλεσμα τις μειωμένες αποδόσεις των καλλιεργειών με την υφιστάμενη μορφή εκμετάλλευσης.
Βάσει των προαναφερθέντων καθώς και των διαφαινόμενων κλιματικών αλλαγών – μεγάλες περίοδοι ξηρασίας, τις οποίες διαδέχονται έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες – καθίσταται αναγκαία η λήψη μέτρων για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, μέσω της οποίας θα προκρίνεται η αξιοποίηση των επιφανειακών νερών.
Στα πλαίσια, λοιπόν, της αειφόρου διαχείρισης των υδάτων αλλά και της αντιμετώπισης των αναγκών ύδατος έχουν γίνει μελέτες για την εξασφάλιση ποσοτήτων από επιφανειακά ύδατα.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Η κατασκευή του υπό μελέτη φράγματος εντάσσεται στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης της υπαίθρου, η προώθηση της οποίας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη διατήρηση αφενός της χωρικής συνοχής και αφετέρου σημαντικού μέρους του ανθρώπινου δυναμικού στην ευρύτερη περιοχή κατασκευής των έργων.
Με την ολοκλήρωση των έργων θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη συστηματοποίηση των καλλιεργειών, εντατικοποίηση της αγροτικής εκμετάλλευσης και κατ’ επέκταση σημαντική αύξηση του εισοδήματος των καλλιεργητών, η οποία δεν είναι δυνατόν να προκύψει χωρίς την κατασκευή των υπ’ όψιν εγγειοβελτιωτικών έργων.
Το υπό μελέτη έργο αναμένεται να συμβάλλει θετικά στους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης της υπαίθρου, καθώς:
– Στην υπό μελέτη περιοχή σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού δραστηριοποιείται στον πρωτογενή τομέα (γεωκτηνοτροφικές δραστηριότητες).
– Οι Περιφερειακές Ενότητες Άρτας και Αιτωλοακαρνανίας χαρακτηρίζονται από έντονη γεωργική δραστηριότητα και κατά συνέπεια από μεγάλες ανάγκες σε αρδευτικό νερό.
– Ο ταμιευτήρας αποτελεί εγγειοβελτιωτικό έργο και θα συμβάλλει στη βελτίωση των υποδομών άρδευσης της περιοχής. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα την εξέλιξη της γεωργίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
– Το έργο θα συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, καθώς θα εμπλουτιστεί ο υπόγειος υδροφορέας.
– Η κατασκευή του ταμιευτήρα θα οδηγήσει στην ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και θα συμβάλλει στην τοπική ανάπτυξη και στη βελτίωση του επιπέδου ζωής των κατοίκων.
– Ο υδροταμιευτήρας θα συμβάλλει στην αισθητική αναβάθμιση της κοιλάδας γενικότερα.
– Το έργο προσφέρει αντιπλημμυρική προστασία κυρίως στην περιοχή του Κομποτίου. Τα προτεινόμενα έργα του ταμιευτήρα πρόκειται να κατασκευαστούν επί του Κομποτιώτικου ποταμού, στη συμβολή των ρ. Διπόταμου και Παλιόμυλου, 4,50km βορειοανατολικά του οικισμού Κομποτίου.
