Μπλόκο σε παράνομη λήψη επιδομάτων-παροχών από αλλοδαπούς 

Τέλος στα φαινόμενα καταστρατήγησης της νομοθεσίας ως προς τη λήψη παροχών και επιδομάτων με “βιτρίνα” τη χρήση του ΑΜΚΑ από πρόσωπα – κυρίως αλλοδαπούς– που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις έρχεται να βάλει η νέα απόφαση της κυβέρνησης με την οποία οι προϋποθέσεις έκδοσης αλλά και χρήσης του ΑΜΚΑ γίνονται πιο αυστηρές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι παροχές που κατευθύνονταν στο παρελθόν σε αλλοδαπούς που έβγαζαν ΑΜΚΑ στην Ελλάδα αλλά διέμεναν σε άλλη χώρα, ήταν ως και 200 εκατ. ευρώ ετησίως. Το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα κατέβαλε επιδόματα (όπως έκτακτες ενισχύσεις) ή και παροχές υγείας σε είδος και σε χρήμα, σε πρόσωπα που δεν διέμεναν στη χώρα, αλλά χρησιμοποιούσαν τα παράθυρα της νομοθεσίας μέσω της έκδοσης ΑΜΚΑ για να τις λαμβάνουν χωρίς να είναι δικαιούχοι.

Με την νέα απόφαση που εκδόθηκε κατ΄εφαρμογή διάταξης του ασφαλιστικού νόμου 5078/2023, ορίζονται με σαφήνεια οι δικαιούχοι, διαχωρίζεται το στάδιο της αρχικής έκδοσης του ΑΜΚΑ από το στάδιο ενεργοποίησης και εξορθολογίζεται η αντιμετώπιση φαινομένων καταστρατήγησης, μέσω ηλεκτρονικών διασταυρώσεων.
Στο εξής, και σύμφωνα με την απόφαση, δικαιούχοι ΑΜΚΑ είναι:
(α) Έλληνες πολίτες,
(β) Πολίτες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
(γ) Πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς,
(δ) Ανήλικοι

Ο ΑΜΚΑ, μετά την έκδοση του στους δικαιούχους παραμένει ανενεργός και ενεργοποιείται με την απόδειξη ύπαρξης νόμιμης παραμονής και πραγματικής κατοικίας στη χώρα.
Ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής, θεωρείται το δελτίο ταυτότητας ή το ελληνικό διαβατήριο. Ως δικαιολογητικό πραγματικής κατοικίας θεωρείται η απόδειξη φορολογικής κατοικίας ή η βεβαίωση πρόσληψης από εργοδότη ή η σύμβαση εργασίας αναρτημένη στο ΕΡΓΑΝΗ.

Η απόφαση προβαίνει επίσης σε διαχωρισμό για τις περιπτώσεις έκδοσης ΑΜΚΑ σε Έλληνες πολίτες, σε πολίτες χωρών της ΕΕ και σε πολίτες τρίτων χωρών και ανιθαγενείς.
Ο ΑΜΚΑ απενεργοποιείται εφόσον δεν πληρείται οποιοδήποτε από τα παρακάτω κριτήρια:
(α) της νόμιμης παραμονής ή
(β) της πρόσβασης στην αγορά εργασίας ή
(γ) της πραγματικής κατοικίας στη χώρα, εκτός των ανηλίκων δικαιούχων, ή
(δ) εφόσον απενεργοποιηθεί ο ΑΜΚΑ του άμεσα ασφαλισμένου, σε περίπτωση έμμεσα ασφαλισμένων ενηλίκων ή ανηλίκων.

Σε περίπτωση απενεργοποίησης του ΑΜΚΑ, οι κάτοχοι έχουν τη δυνατότητα ενεργοποίησης του προσωρινά για 30 ημέρες, μέσα στις οποίες θα πρέπει να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, για την ενεργοποίηση του σε μόνιμη βάση.