«Νεκρανάσταση» του Φράγματος Αγίου Νικολάου;

Μετά τη διευθέτηση του ΥΗΕ Μεσοχώρας στον Αχελώο, έρχεται η σειρά του Άραχθου…

Άρθρο κάνει λόγο πως «ήλθε τώρα και η σειρά του»

Και παρέμβαση Εμφιετζόγλου στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»

Είναι γνωστές στην περιοχή οι κινητοποιήσεις που έγιναν για να μην κατασκευασθεί και άλλο Υδροηλεκτρικό φράγμα στον Άραχθο και στη θέση Άγιος Νικόλαος, λίγο πιο κάτω από τη γέφυρα Πλάκας.
Οι αγώνες αυτοί είχαν αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι σχεδιασμοί για την κατασκευή του φράγματος αυτού, στις οποίες κινητοποιήσεις πήραν μέρος γνωστά πολιτικά πρόσωπα της περιοχής τα οποία μετέπειτα διαδραμάτισαν ρόλους στη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Παρόλα αυτά τα σχέδια για το φράγμα Αγίου Νικολάου Αράχθου, δεν φαίνεται να σταματούν. Μια μεγάλη αναστάτωση είχε δημιουργηθεί τον Ιανουάριο του 2012, όταν υπήρξαν δημοσιεύματα πως η κυβέρνηση Παπαδήμου και το υπουργείο Περιβάλλοντος, μεθόδευαν να ξεμποκαριστεί το έργο αυτό το οποίο είχε δοθεί στη “Μηχανική “του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου, για κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου 93 MW στον Άγιο Νικόλαο Αράχθου.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, μετά από απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, (τέλη του 2011), προωθούσε ρύθμιση στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, στη Βουλή προς ψήφιση, που θα εξασφάλιζε τη συμβατότητα υδροηλεκτρικών έργων, ανεξάρτητα από τα εάν υπάρχει ρητή αναφορά γι’ αυτά στα περιφερειακά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού αειφόρου ανάπτυξης.
Η είδηση όπως αναμένονταν προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, με τον τότε Περιφερειακό Σύμβουλο Γιάννη Παπαδημητρίου να δηλώνει: «Εάν αληθεύουν οι πρόσφατες δημοσιογραφικές πληροφορίες για επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης Παπαδήμου με στόχο να ανακινηθεί η κατασκευή του φράγματος του Αγίου Νικολάου στον Άραχθο, τα κυβερνητικά στελέχη αλλά και ο ενδιαφερόμενος επιχειρηματικός όμιλος του, συζητημένου για τις διασυνδέσεις του με το κόμμα του ΛΑΟΣ, κ. Εμφιετζόγλου μπορούν να είναι σίγουροι μόνο για ένα πράγμα: Για την οργή και την αγανάκτηση των κατοίκων των Τζουμέρκων και όλης της Ηπείρου, που θα υπερασπίσουν για μια ακόμα φορά την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής απέναντι στην κερδοσκοπία και την λεηλασία».

Οι μεθοδεύσεις του 2012
Το σχέδιο ναυάγησε επειδή η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν μακροημέρευσε, ήλθαν οι εκλογές του Μαίου και του Ιουνίου του 2012, με τα κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να καταρρέουν στα εκλογικά τους ποσοστά, να σχηματίζεται κυβέρνηση συνεργασίας και να έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ με αξιώσεις κυβερνητικές.

Απέρριψαν οι φορείς το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ
Παρόλα αυτά το σχέδιο επανήλθε προς συζήτηση τον Ιούλιο του 2012, όπου οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ παρουσίασαν την πρόταση συμπερίληψης του υδροηλεκτρικού φράγματος στον Αγ. Νικόλαο Αράχθου στο Προσχέδιο Διαχείρισης Υδάτων του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου.

Η παρουσίαση έγινε στα Γιάννενα στην αίθουσα του ΤΕΕ Ηπείρου, με τους Φορείς της Περιοχής να λένε ξεκάθαρο «όχι» στο Φράγμα Αγίου Νικολάου.
Ενδεικτική ήταν η τοποθέτηση του περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκου Καχριμάνη που απευθυνόμενος προς τους εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ επισήμανε οτι για το έργο του υδροηλεκτρικού φράγματος στον Αγ. Νικόλαο Αράχθου εκτός του γεγονότος πως υπάρχει αρνητική απόφαση του ΣτΕ υπάρχει και η εκφρασμένη αντίθεση όλης της τοπικής κοινωνίας.«Αυτό το έργο δεν το θέλει η Ήπειρος. Πρέπει να το καταλάβετε και να τελειώνει το θέμα», δήλωνε τότε ο Αλ. Καχριμάνης.
Την αντίθεσή του στην «σκανδαλώδη μεθόδευση που θέλει να εξυπηρετήσει επιχειρηματικά συμφέροντα» κατέθεσε ο δήμαρχος Β. Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές, ενώ την αντίθεσή τους κατέθεσαν ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Χρ. Παπαβρανούσης και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Μαντάς.
Το θέμα έκτοτε δεν ξανατέθηκε ενώ για όλους θεωρήθηκε λήξαν.

Το “ξεχασμένο” Υδροηλεκτρικό
Φαίνεται όμως πως οι σχεδιασμοί των μεγάλων παικτών δεν σταματούν ποτέ. Και οι κινήσεις για να επανακάμψουν όσοι επιθυμούν την κατασκευή του Φράγματος, βρίσκουν ευήκοα ώτα στη σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στα τέλη Ιανουαρίου, δημοσιεύθηκε άρθρο των Ιωάννη Στεφανάκου και Γεώργιου Δημάκη με τίτλο «Το “ξεχασμένο” Υδροηλεκτρικό Αγίου Νικολάου στον Άραχθο – Ο ρόλος των μεγάλων Υδροηλεκτρικών στο Ηλεκτρικό Σύστημα» στον ιστότοπο energypress.
Το άρθρο ανέφερε τα εξής:
«Να λοιπόν και ενώ νομίσαμε ότι μόνο το ήδη ολοκληρωμένο ΥΗΕ Μεσοχώρας της ΔΕΗ στον ποταμό Άχελώο ταλαιπωρείται εδώ και 20 χρόνια, ιδιαίτερα μάλιστα μετά και την πρόσφατη απόφαση 2230/2020 του ΣτΕ (βλέπε και σχετικό δημοσίευμα στον ιστότοπο energypress από 21.12.2020), ήλθε τώρα και η σειρά του υπό μελέτη και αδειοδοτημένου καταρχήν ΥΗΕ Αγίου Νικολάου στον ποταμό Άραχθο, για μια πολύχρονη ταλαιπωρία επίσης…

Στην αρχική μελέτη για τα Υδροηλεκτρικά Έργα του μέσου ρου του ποταμού Αράχθου από τη ΔΕΗ (1985-86), προβλεπόταν μεταξύ άλλων και το μεγάλο Υδροηλεκτρικό Έργο του Αγίου Νικολάου, με φράγμα ύψους 115 m περίπου (στέψη στο υψόμετρο +276,30), ωφέλιμο όγκο ταμιευτήρα 100 εκατ. m3 και έκταση κατακλυζόμενη από τον ταμιευτήρα 5.000 στρ. Επειδή όμως η μέγιστη στάθμη λειτουργίας του ταμιευτήρα του έργου προβλεπόταν στο υψόμετρο +270, με την κατασκευή του θα κατακλυζόταν στο σύνολό της η ιστορική γέφυρα της Πλάκας (κοίτη ποταμού στη θέση της γέφυρας στο +238, κλείδα γέφυρας στο +256). Η ετήσια παραγωγή του υπόψη έργου, με βάση τα υδρολογικά στοιχεία της εποχής, προβλεπόταν στις 400 GWh περίπου και η ισχύς των μονάδων του στα 140 MW. Το έργο αυτό περιλαμβανόταν μέχρι και στο τελευταίο, πριν από το νόμο για την απελευθέρωση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, εγκεκριμένο από το τότε Υπουργείο Ανάπτυξης πενταετές πρόγραμμα της ΔΕΗ (1998-2002), με την προοπτική όμως ανασχεδιασμού του λόγω και της κατάκλυσης της γέφυρας της Πλάκας, αλλά περιλαμβανόταν επίσης ακόμη και στα διάφορα κατά καιρούς διαχειριστικά σχέδια των υδατικών πόρων της Ηπείρου.

Εναλλακτικά και αφού εν τω μεταξύ η ΔΕΗ εγκατέλειψε την ιδέα να κατασκευάσει το υπόψη έργο, υπεβλήθη πρόταση από ιδιώτη επενδυτή, ο οποίος μάλιστα είχε πάρει από το 2001 την προβλεπόμενη άδεια παραγωγής από την ΡΑΕ, για κατασκευή στην ίδια περιοχή ενός μικρότερου έργου, σε σχέση με αυτό της ΔΕΗ. Συγκεκριμένα, η μέγιστη στάθμη ταμιευτήρα θα ήταν κατά 30 m χαμηλότερη (+240), με κατακλυζόμενη έκταση 2.700 στρ., ύψος φράγματος περί τα 90 m, αγωγό προσαγωγής προς τον σταθμό παραγωγής 7,5 Km, αλλά και πρόβλεψη για οικολογική παροχή 6 m3/s για το ενδιάμεσο τμήμα της κοίτης μεταξύ φράγματος και σταθμού παραγωγής, η οποία θα παρεχόταν από μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό στο πόδι του φράγματος.

Η εγκατεστημένη ισχύς του κυρίως σταθμού παραγωγής θα ήταν 93 MW, η συνολική παραγωγή ενέργειας περί τις 300 GWh, άρα η συμβολή του στην μείωση εκπομπών CO2 περίπου 340.000 τόνοι ετησίως και το κόστος του όλου έργου σε σημερινές τιμές περί τα 200 εκατ. ευρώ. Σημαντικό από περιβαλλοντική άποψη είναι να επισημανθεί ότι με το υπόψη σχήμα αξιοποίησης, στην περιοχή της ιστορικής γέφυρας της Πλάκας δεν θα κατακλυζόταν πρακτικά παρά μόνο ένα μικρό τμήμα της κοίτης του ποταμού.
Παρόλα αυτά και για ‘χωροταξικούς’ αυτήν την φορά λόγους και για τον νέο αυτό περιβαλλοντικά βελτιωμένο σχεδιασμό, μετά από τις συνήθεις γνωστές ενστάσεις και προσφυγές, το έργο μάλλον έχει και πάλι ‘λιμνάσει’, μετά την απόφαση 3858/2007 του ΣτΕ.

Ας σημειωθεί εδώ ότι, όπως με έμφαση επισημάναμε σε παλαιότερο σημείωμά μας, αν είχε κατασκευαστεί το έργο του Αγίου Νικολάου, ο γεμάτος με νερό ταμιευτήρας του κατά την διάρκεια της καταστροφικής πλημμύρας του Φεβρουαρίου του 2015 στον ποταμό Άραχθο, θα προστάτευε από διάβρωση τα θεμέλια της γέφυρας της Πλάκας, από τις μεγάλες ταχύτητες του νερού και έτσι με βεβαιότητα δεν θα κατέρρεε η υπόψη ιστορική γέφυρα.
Επιπρόσθετα ας σημειωθεί ότι αν δημιουργηθεί ο ταμιευτήρας του Αγίου Νικολάου, χωρητικότητας περίπου 80 εκατ. m3, θα παρέχει σημαντική πρόσθετη αντιπλημμυρική προστασία στην πόλη της Άρτας. Ο ταμιευτήρας του κατάντη του Αγίου Νικολάου φράγματος της ΔΕΗ (του υδροηλεκτρικού έργου Πουρναρίου), δεν είναι απαρχής σχεδιασμένος για να παρέχει πλήρη αντιπλημμυρική προστασία των κατάντη περιοχών και για τις μικρότερες πλημμύρες.

Μειώνει βέβαια το υπόψη έργο την αιχμή της πλημμύρας σχεδιασμού του, από τα 8.540 m3/s της μέγιστης πιθανής πλημμυρικής εισροής στα 5.800 m3/s εκροή προς την κατάντη περιοχή. Αλλά επειδή ο εκχειλιστής του λειτουργεί με τρία μεγάλα τοξωτά θυροφράγματα (σε αντίθεση με τον υπερχειλιστή του Αγίου Νικολάου, ο οποίος δεν έχει θυροφράγματα), δεν παρέχει αντιπλημμυρική προστασία για τις πλέον συνήθεις πλημμύρες με αιχμή εισροής μέχρι 3.300 m3/s, όταν ο ταμιευτήρας του είναι στην ανώτατη στάθμη λειτουργίας του (+120), γεγονός σύνηθες την χειμερινή περίοδο. Ας μη ξεχνάμε επίσης ότι ο ποταμός Άραχθος είναι από τους πλέον ορμητικούς ποταμούς στην χώρα μας και ανάντη του φράγματος Πουρναρίου, στην περιοχή της Άρτας, δεν υπάρχει άλλο μεγάλο έργο για να ανακόψει την ορμή της ροής του ποταμού. Επίσης η λειτουργία του Αγίου Νικολάου θα βελτίωνε ποιοτικά και την παραγωγή του ΥΗΕ Πουρναρίου (μετατροπή μέρους της παραγόμενης δευτερεύουσας ενέργειας σε πρωτεύουσα).

Η διατήρηση της στάθμης του ΥΗΕ Πουρναρίου τον χειμώνα σημαντικά χαμηλότερα του υψομέτρου +120, όπως γίνεται συνήθως ως τώρα για να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη αντιπλημμυρική προστασία για την πόλη της Άρτας, απαξιώνει σημαντικά την υδροηλεκτρική παραγωγή του υπόψη έργου.
Ας τονιστεί όμως ιδιαίτερα εδώ, ότι τόσο το έργο της Μεσοχώρας της ΔΕΗ στον Αχελώο (το οποίο είναι σχεδόν έτοιμο από το 2001 και δεν σχετίζεται με την μεταφορά νερού από τον Αχελώο στην Θεσσαλία, που κόστισε σε σημερινές τιμές περί τα 500 εκ ευρώ και έτσι ήδη χάνονται 380 GWh αξίας 40 εκ. ευρώ το χρόνο τουλάχιστον), όσο και το προς επαναδειοδότηση και κατασκευή από ιδιώτη επενδυτή έργο του Αγίου Νικολάου στον Άραχθο (με εγκατεστημένη ισχύ του κυρίως σταθμού παραγωγής του 93 MW, με συνολική παραγωγή ενέργειας περί τις 300 GWh και κόστος του όλου έργου σε σημερινές τιμές περί τα 200 εκατ. ευρώ), είναι και τα δύο μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα σε δύο από τους μεγαλύτερους ποταμούς της χώρας και με τα παρακάτω κύρια λειτουργικά-παραγωγικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα για το Ηλεκτρικό Σύστημα της χώρας:

-Δεδομένου οτι είναι μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα, έχουν μέγιστη συμμετοχή τόσο στην βελτίωση του ισοζυγίου παραγωγής-φορτίου όσο και στην ρύθμιση φορτίου-συχνότητας. Και αυτό επειδή έχουν την δυνατότητα ταχύτατης μεταβολής της ισχύος λειτουργίας τους, πολύ ταχύτερης αυτής των θερμοηλεκτρικών σταθμών φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα την διατήρηση τόσο της συχνότητας του Συστήματος όσο και του προγράμματος ανταλλαγών ισχύος με τρίτες χώρες.
– Οι παραπάνω ιδιότητες των μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων, σε συνδυασμό και με την ικανότητα αποθήκευσης ενέργειας στους ταμιευτήρες τους, μπορούν να συμβάλουν και λόγω της ευελιξίας τους, τόσο στην αντιμετώπιση της στοχαστικότητας των αιολικών και φωτοβολταïκών μονάδων παραγωγής, όσο και στην μείωση της μεγάλης διακύμανσης τιμών στην αγορά εξισορρόπησης του TARGET MODEL. Υπερβολική αύξηση των τιμών αυτών ως γνωστόν διαπιστώθηκε κατά την πρόσφατη εφαρμογή του μοντέλου αυτού στην χώρα μας. Θα είχαμε λοιπόν με τα ΥΗΕ αυτά ως αποτέλεσμα, την μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, επ’ ωφελεία φυσικά όλων των καταναλωτών (νοικοκυριών, επιχειρήσεων, βιομηχανίας) και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

-Και μία σχετική και ιδιαίτερα σημαντική πληροφορία των τελευταίων ημερών. Με την βοήθεια κυρίως των μεγάλων ΥΗΕ της ΔΕΗ, κατόρθωσε ο ΑΔΜΗΕ να κρατήσει σε ισορροπία το ηλεκτρικό μας σύστημα, κατά το Ευρωπαϊκό (κυρίως Γερμανικό) blackout της 8ης Ιανουαρίου. Στέλεχος του ΑΔΜΗΕ μάλιστα τονίζει σχετικά ότι, ‘μέχρι να αναπτυχθούν και άλλοι τρόποι παραγωγής, όπως η αποθήκευση (νέα Υδροηλεκτρικά Έργα και έργα Αντλησοταμίευσης προσθέτουμε εμείς…), δεν θα πρέπει η διείσδυση των ΑΠΕ να ξεπερνάει ένα μέγεθος’. Κρίσιμη λοιπόν και για την παραπέρα ανάπτυξη των ΑΠΕ, η κατασκευή νέων μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων…
Μήπως όμως θα πρέπει να το πάρουμε τελικά απόφαση ότι τελείωσαν για πάντα τα μεγάλα φράγματα και Υδροηλεκτρικά Έργα στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες γίνονται για βελτιώσεις του αρχικού σχεδιασμού τους και των προσπαθειών προβολής του σημαντικού ρόλου τους για το Ηλεκτρικό Σύστημα της χώρας; και παρά το ότι:

– Στην επένδυση σε μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα, η συμμετοχή των έργων πολιτικού μηχανικού (έργα παραγόμενα κυρίως από Έλληνες μηχανικούς, εργάτες και εξοπλισμό) είναι περίπου σε ποσοστό 80%, δηλαδή έχουν μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία, ενώ ο εισαγόμενος ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός είναι σε ποσοστό 20% μόνο. Και αυτό σε αντίθεση με επένδυση σε θερμοηλεκτρικές μονάδες, όπου η συμμετοχή του εισαγόμενου ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού είναι περίπου 80%. Στις δε αιολικές και φωτοβολταïκές μονάδες το αντίστοιχο ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο, περίπου 90%. Μεγέθη που φυσικά επιβαρύνουν το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας μας.
– Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις μεγάλες Υδροηλεκτρικές Μονάδες, οι οποίες σημειωτέον δεν θεωρούνται ΑΠΕ, ως προς το σκέλος της τιμολόγησης και εξαιρούνται από κάθε επιδότηση, γίνεται με ‘καύσιμο’ το νερό, σε αντίθεση με τις θερμικές μονάδες φυσικού αερίου, όπου το εισαγόμενο καύσιμο έχει ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη ενεργειακή εξάρτηση και την αύξηση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας μας.

-Τέλος, με αφορμή την προ ημερών δημοσιευθείσα μελέτη του ΟΗΕ για τους κινδύνους από την παλαιότητα (γήρανση) των μεγάλων φραγμάτων ανά τον κόσμο, να διευκρινήσουμε ότι τα φράγματα των μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων της ΔΕΗ, είναι σχετικά νέα σε ηλικία. Για τα παλαιότερα από αυτά φράγματα Λάδωνα (1956), Πλαστήρα (1962) και Κρεμαστά (1966), μόλις πέρασαν 65-55 χρόνια αντίστοιχα από την πρώτη λειτουργίας τους. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι συντηρούνται και επιθεωρούνται σχετικά τακτικά και ικανοποιητικά (για τα ελληνικά πάντα δεδομένα βέβαια…), από το επί τόπου προσωπικό της ΔΕΗ, αρμόδιο για την λειτουργία τους και την παραγωγή ενέργειας.

Το άρθρο υπέγραφαν:
*Ο Ιωάννης Στεφανάκος τ. Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ
*Ο Γεώργιος Δημάκης Σύμβουλος Μηχανικός

Τα σχόλια
Κάτω από το άρθρο, ακολούθησαν αρκετά σχόλια κάποια εκ των οποίων είναι ενδιαφέροντα και χρήζουν περαιτέρω αναλύσεων.
Στο επιχείρημα αναγνώστη πως «Το γεγονός ότι στα κατάντι του ποταμού Αράχθου μετά τα Άγναντα επικρατούν ασταθή πετρώματα όπως ο φλύσχης (και μάλιστα στην λεπτόκοκκη μορφή του) δεν φαίνεται να πολυενδιαφέρει, όπως λ.χ. η επικινδυνότητα από εκδήλωση κατολισθήσεων των πρανών μέσα στην νέα τεχνητή λίμνη, με παρεπόμενο τον κίνδυνο ζημιών ή καταστροφής του φράγματος . Τα φράγματα δεν κατασκευάζονται όπου νάναι» υπήρξε η εξής απάντηση: «Είναι τουλάχιστον υπερβολική η κριτική σας στο υπόψη έργο. Σας ενημερώνω λοιπόν ότι στον σχεδιασμό του υδροηλεκτρικού έργου του Αγίου Νικολάου έχουν εμπλακεί κατά καιρούς εμπειρότατοι γεωλόγοι και γεωτεχνικοί μηχανικοί, τόσο της ΔΕΗ όσο και του μετέπειτα ιδιοκτήτη. Τα γεωλογικά χαρακτηριστικά των πρανών του υπό δημιουργία ταμιευτήρα και ιδιαίτερα του δεξιού πρανούς, είναι γνωστά καί μελετημένα με γεωλογικές έρευνες και γεωτρήσεις.

Είναι γνωστές οι αστάθειες που εμφανίστηκαν στα πρανή πριν από 25 χρόνια, αλλά και η εντελώς πρόσφατη (1.2.2021) σε 1,5 χιλιόμετρο περίπου ανάντη της θέσης του φράγματος και αμέσως κατάντη του χωριού Δαφνωτή στο δεξιό πρανές. Σημειώσατε επίσης ότι ο νέος σχεδιασμός είναι με 30 μέτρα χαμηλότερη στάθμη ταμιευτήρα από τον αρχικό της ΔΕΗ και το κυριότερο, ότι ο τύπος του φράγματος είναι βαρύτητας και όχι χωμάτινο, από RCC (κυλινδρούμενο σκυρόδεμα), με τον υπερχειλιστή επί του σώματος του φράγματος και ελεύθερο χωρίς θυροφράγματα, άρα ελάχιστα ευάλωτο φράγμα ακόμη και σε ακραίο και αναπάντεχο γεγονός υπερπήδησης… Ελπίζω να σας έπεισα».

Ο αναγνώστης επανέρχεται λέγοντας: «Ευχαριστώ για τις πληροφορίες, οι οποίες όμως δείχνουν ότι όντως υπήρξε θέμα ευστάθειας πρανών. Οι λύσεις όμως δεν αποκλείουν την πιθανότητα εκδήλωσης κινήσεων, απλά την μειώνουν. Τέλος εκτιμώ πως η ευρύτερη περιοχή έχει πλέον “κορεστεί” και η επίδραση ενός ακόμη μεγάλου φράγματος στην λεκάνη του Αμβρακικού δεν έχει, στον βαθμό που γνωρίζω, μελετηθεί σε βάθος ούτε στο εύρος των επιπτώσεων σε άλλους τομείς της οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση δεν είμαι κατά των φραγμάτων. Υπάρχει όμως η έννοια του κορεσμού στα υδάτινα συστήματα».
Σε ερώτηση άλλου αναγνώστη «ποια είναι τα άλλα 4 φράγματα που σχεδιάζονται στον Αχελώο (πέρα από Συκιά και Μεσοχώρα)??» δόθηκε η εξής απάντηση: «Είναι στον κύριο ρου του ποταμού το Αυλάκι (84 MW), μεταξύ Συκιάς και Κρεμαστών, το οποίο έχει ήδη αδειοδοτηθεί από την ΡΑΕ σε ιδιώτη επενδυτή και στον ανατολικό κλάδο του Αχελώου, μελετημένα σε επίπεδο Γενικού Σχεδίου Αξιοποίησης, τα Βίνιανη-Μαρκόπουλο (324 ΜW), Αγραφιώτης (40 ΜW), Τρκεριώτης (40 ΜW). Υπάρχει επίσης ήδη σε λειτουργία, στον κύριο ρου του Αχελώου, το μικρό ΥΗΕ Δαφνοζωνάρα (11,5 ΜW) της ΤΕΡΝΑ, καθώς και άλλα μικρά ΥΗΕ σε στάθμη προμελέτης».

Θα αναβιώσει;
Το ερώτημα μετά από όλα αυτά, είναι αν υπάρχει πραγματική βούληση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, να αναβιώσει μια υπόθεση όπως αυτή του Φράγματος Αγίου Νικολάου, που βρήκε απέναντί του μεγάλος μέρος της Τοπικής Κοινωνίας, ή απλώς όσα γράφονται κινούνται στην σφαίρα του επιθυμητού ή και των σχεδίων επί χάρτου.
Πάντως μέχρι στιγμής, κανείς από όσους εκείνη την περίοδο υπήρξαν πρωταγωνιστές για να μην γίνει το Φράγμα Αγίου Νικολάου, δεν αντέδρασαν, παρότι πολλοί από αυτούς σήμερα κατέχουν διαίτερα σημαντικές θέσεις τόσο στο κοινοβούλιο, όσο και στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αλλά και στους Δήμους πέριξ της περιοχής αυτής.
Να μην το πήραν χαμπάρι; Ή να θεωρούν πως τίποτα από όσα γράφονται δεν πρόκειται να προχωρήσει;

 

Το ηλεκτρικό σύστημα και η ευστάθειά του

Άρθρο του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου

Στη συνέχεια του άρθρου των Ιωάννη Στεφανάκου και Γεώργιου Δημάκη ήρθε στις 26 -03 -2021 άρθρο του φερόμενου ως «ιδιοκτήτη» του Φράγματος Αγίου Νικολάου, του κ. Πρόδρομου Εμφιετζόγλου στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Στο άρθρο αναφέρονταν τα εξής:

«Η τελευταία κακοκαιρία, η επονομαζόμενη «Μήδεια», ανέδειξε τα σοβαρά προβλήματα του δικτύου μέσης και χαμηλής τάσης. Ιδιαίτερα στα βόρεια προάστια της Αθήνας και στη βόρεια Εύβοια. Δίκτυο παλαιό, υπέργειο, χωρίς πρόνοια συντήρησης και κοπής κλάδων και δένδρων που περιπλέκονται με τα ηλεκτρικά καλώδια.

Δεν έγινε γνωστό, ή τουλάχιστον έγινε προσπάθεια να αποσιωπηθεί ότι κινδυνέψαμε από ολική κατάρρευση του εθνικού δικτύου (blackout). Περιττό να τονίσουμε τις τραγικές επιπτώσεις σε όλο τον πληθυσμό, στην οικονομία της χώρας και στην πλήρη αποδιοργάνωση κάθε κρατικής και ιδιωτικής λειτουργίας, που θα είχε μια τέτοια κατάρρευση. Ευτυχώς απεφεύχθη χάρις στη ΔΕΗ, η οποία ενεργοποίησε τις θερμοηλεκτρικές λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές της μονάδες, σταθεροποίησε το σύστημα και κάλυψε τη ζήτηση ισχύος, η οποία υπερέβη τα 8 GW.

Πρέπει να απονείμουμε εύσημα στη ΔΕΗ για το έργο της και την ανασυγκρότησή της σε ελάχιστο χρόνο. Δεν ξεχνούμε ότι ήταν πολλοί που ήθελαν να την διαλύσουν και να μοιράσουν τα «υπάρχοντά της» στους γνωστούς «επιχειρηματίες» έναντι πινακίου φακής. Και πρέπει να συγχαρούμε και να επαινέσουμε τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο κ. Γιώργο Στάσση, για την ικανή διαχείριση της επιχείρησης.

Τα παραπάνω γεγονότα όμως μας οδηγούν και σε ορισμένες κρίσιμες επισημάνσεις:

• Η απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων πρέπει να γίνει σταδιακά και όχι ολικά έως το 2023, σε ένα βάθος χρόνου 15 ετών. Ετσι θα έχουμε πάντα μία άνετη εφεδρεία σε περιπτώσεις αιχμής ζήτησης ή ειδικών συνθηκών. Ταυτόχρονα –όπως η Πολωνία– θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες που μας παρέχει η Eυρωπαϊκή Ενωση για ομαλή μετάβαση, ώστε να μειωθεί η μεγάλη επιβάρυνση των λιγνιτικών μονάδων από το τέλος εκπομπών αερίων.
• Οι εγκρίσεις κατασκευής νέων μονάδων ΑΠΕ, ιδίως ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών, θα πρέπει να δίδονται με τρόπο ώστε να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες του δικτύου της χώρας και να συνοδεύονται απαραίτητα από μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, λόγω της απρόβλεπτης μεταβλητότητας της ηλεκτροπαραγωγής τους.
• Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις μεγάλες υδροηλεκτρικές μονάδες που έχουν σχεδόν εγκαταλειφθεί τελευταία, παρόλο ότι αποτελούν και μονάδες αποθήκευσης ενέργειας. Είναι μεγάλο λάθος να μην εκμεταλλευτούμε όσα νερά έχουμε και να τα χύνουμε στη θάλασσα. Να λειτουργήσει επιτέλους το ΥΗΕ Μεσοχώρας που είναι έτοιμο εδώ και 20 χρόνια, να ολοκληρωθεί το φράγμα Συκιάς και να γίνουν μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα στους ποταμούς Αραχθο, Αχελώο, Αλιάκμονα, Νέστο και όπου αλλού προσφέρεται.