«Οι άσχημες πόλεις όμορφα καίγονται»

Γράφει η Βαγγελιώ Μπρισένιου

Πολλές φορές, περιδιαβαίνοντας τα στενά της συνοικίας των Εξαρχείων, στα φοιτητικά μου χρόνια, έβλεπα το σύνθημα αυτό γραμμένο σε τοίχους πολυκατοικιών. Τους τελευταίους μήνες συνεχώς κλωθογυρίζει στο μυαλό μου, καθώς παρατηρώ τις αισθητικές παρεμβάσεις της Δημοτικής Αρχής στην πόλη μας. Είναι ολοφάνερη η έλλειψη σχεδιασμού στην εικόνα της αρχιτεκτονικής της πόλης. Δεν γνωρίζω ποιού μυαλού έμπνευση ήταν η μεγέθυνση των πεζοδρόμων, η σμίκρυνση των δρόμων της, η έλλειψη ενημέρωσης των κατοίκων του κέντρου για τα έργα, καθώς και η έλλειψη πρόβλεψης για τους ίδιους κατοίκους θέσεων παρκαρίσματος μέχρι την περάτωσή τους.
Ωραία, λοιπόν, κάποιος ας πούμε εμπνεύστηκε και ονειρεύτηκε μιαν άλλη Άρτα φτιάχνοντας μεγάλα πεζοδρόμια και στενούς δρόμους. Όμως αυτοί που παρεμβαίνουν αισθητικά στην πόλη, έχουν παρατηρήσει τι συμβαίνει στην καθημερινότητά της;

Τα πεζοδρόμια έχουν μετατραπεί σε ποδηλατοδρόμους, οι σημάνσεις για τους τυφλούς συμπολίτες μας δρόμοι για τα μηχανάκια των ντιλίβερι και -το αποκορύφωμα- οι πεζόδρομοι δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας για τα αυτοκίνητα. Η οδός Ψαρών και η οδός Πριοβόλου έχουν πάντα κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Αυτοκίνητα περνάνε προς όλες τις κατευθύνσεις, κορνάρουν και, αν κάποιος πεζός τύχει και περπατά σ’ αυτούς τους ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥΣ, οι οδηγοί κορνάρουν και φωνάζουν!!! Ευτυχώς υπάρχει και η ταμπέλα που τοποθέτησε η Δημοτική Αρχή για την απαγόρευση διέλευσης οχημάτων στους πεζόδρομους και η καημένη κείτεται παραπεταμένη στην άκρη, γιατί έτσι όπως τοποθετήθηκε μπορεί να υποθέσει ο καθένας ότι για τους τύπους υπάρχει.
Με την καταστροφή των παλιών σπιτιών του τουρκομαχαλά, της εβραϊκής και ελληνικής συνοικίας, χάθηκαν ιστορικά στοιχεία της πόλης, και η περιοχή της Ταμπακιάδας, η μόνη περιοχή που κρατά κάτι από τον παλιό χαρακτήρα της μικρής μας πόλης και που θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε περιήγηση γνωριμίας του ιστορικού χαρακτήρα της Άρτας, υποβαθμίζεται από τους ίδιους τους κατοίκους, αλλά και από τις αρχές της πόλης.
Αυτοκίνητα διασχίζουν τα στενά της, που ταυτόχρονα έχουν γίνει και θέσεις παρκινγκ για αυτοκίνητα όχι μόνο των περίοικων αλλά και όποιου δε βρίσκει να παρκάρει στο κέντρο ακριβώς, γιατί εμείς οι Αρτινοί πρέπει να παρκάρουμε όσο πιο κοντά γίνεται στο κέντρο, να καβαλάμε πεζοδρόμια με το αυτοκίνητό μας, να σταματάμε όπου μας βολεύει.

Αν μάλιστα προσπαθήσει να περάσει κάποιος τον πεζόδρομο μετά τα σκαλιά του 2ου Δημοτικού σχολείου, δίπλα στο οικόπεδο της Χαρωνούς, θα δυσκολευτεί αρκετά από τα σταθμευμένα αυτοκίνητα.
Μαζί με την αλλαγή των πεζοδρομίων αλλάζει χρώμα και η πόλη μας και γίνεται «γκρίζα», εξαιρετικό χρώμα το γκρίζο, δε συμφωνείτε; Κάνει έντονη αντίθεση με τα Βυζαντινά μνημεία μας, δίνει χρώμα στη ζωή μας, μετατρέπει την Άρτα σε χαρούμενη πόλη… Η αντίθεση δε Αγίας Θεοδώρας και γκρι πλακόστρωτου μοιάζει αρκετά εμπνευσμένη. Επιπλέον διερωτάται κάποιος: για μεγάλο χρονικό διάστημα στο χώρο μπρος από την εκκλησία γίνονταν ανασκαφές• για ποιο λόγο άραγε; για να καταγραφούν απλώς τα ευρήματα και να πλακοστρωθούν μετέπειτα με γκρι πλάκες; Δε θα μπορούσαν να αναδειχθούν αυτές οι ανασκαφές; Να σκεπαστούν με γυαλί και να αποτελέσουν κομμάτι του περίβολου της Αγίας Θεοδώρας; Χρόνια ολόκληρα θυμάμαι να σκεπάζονται κομμάτια του παρελθόντος μας, σαν να είναι κάτι μιαρό, χωρίς να γίνεται προσπάθεια ένταξής τους στον κοινωνικό ιστό της πόλης και στην καθημερινότητά μας.

Ίσως κάποια πράγματα τώρα να μην αλλάζουν, αλλά θα μπορούσαν να βελτιωθούν. Προστατέψτε τους πεζούς και τους πεζόδρομους, φτιάξτε ένα δημοτικό πάρκιν, απαγορέψετε στον οποιοδήποτε να μετατρέπει το χώρο έξω από το μαγαζί του ή το σπίτι του σε ιδιωτικό χώρο στάθμευσης, στολίστε έστω αυτά τα γκρι πεζοδρόμια με ζαρντινιέρες λουλουδιών ή φυτέψτε δένδρα. Αυτό το απέραντο γκρι σκοτώνει την αισθητική του ματιού μας.
Οι πόλεις είναι ένα σύνολο σύνθετων πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας• οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων. Μην αλλοιώνετε άλλο και προς το χειρότερο την πόλη μας, μια πόλη που παλεύει να σταθεί όρθια μέσα στη σύγχρονη εποχή.

Επηρεασμένη και τραυματισμένη από τις συνέπειες των επιλογών των ανθρώπων της σε περασμένα χρόνια, δεν αξιοποίησε σωστά τη δυναμική της ιστορική παρουσία μέσω κυρίως του τουρισμού. Το λυπηρό είναι που και τώρα ακόμη, περισσότερο ίσως από ποτέ, δυσκολεύεται να κρατήσει την «αξιοπρεπή» εικόνα της και θυμίζει έντονα σκηνές από το ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη «Πρέβεζα».