Του Ιωάννη Αθ. Μπαλτζώη*
Πριν από τις πρώτες εκλογές στην Τουρκία, ακόμη και όταν οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία έδειχναν διψήφια διαφορά της ενωμένης τουρκικής αντιπολίτευσης και του προέδρου Ερντογάν εγώ και 2-3 φίλοι εκτιμούσαμε ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να χάσει και θα είναι ο νικητής των εκλογών. Και δικαιωθήκαμε από το αποτέλεσμα των πρώτων εκλογών. Έτσι δύο ημέρες πριν από τις δεύτερες τουρκικές εκλογές, που γράφεται το παρόν, το αποτέλεσμα φαίνεται πλέον προδιαγεγραμμένο και ο «άχαστος» Ερντογάν εκτιμάται πλέον ότι θα κερδίσει με ευκολία τις εκλογές με ποσοστό πάνω από 53% και συνεχίσει να είναι ο πρόεδρος της Τουρκίας, για άλλα πέντε χρόνια, οπότε κρίνεται σκόπιμο να αναλύσουμε το «πολιτικό φαινόμενο» Ερντογάν και γιατί δεν χάνει.
Η Πολιτική δεν Αλλάζει
Πριν αναλύσουμε τον πρόεδρο της Τουρκίας, θα πρέπει τονίσουμε ότι όποιος και να εκλεγεί στην ηγεσία της Τουρκίας τώρα η μετά τον Ερντογάν, η Υψηλή Στρατηγική της χώρας θα παραμείνει η ίδια, με τις ίδιες ή και αυξημένες γεωστρατηγικές επιδιώξεις. Η Τουρκία θα συνεχίζει να παραμένει μια αναθεωρητική, επιθετική χώρα, ενστερνιζόμενη πλήρως την θεωρία του Lebensraum (Ζωτικού Χώρου), που υιοθέτησε και ο Χίτλερ. Όσοι αιθεροβάμονες πίστευαν ότι με την «ενωμένη εξαμελή αντιπολίτευση», η Τουρκία θα γινόταν ένα άλλο κράτος, με δημοκρατικά ιδεώδη, ελευθεροτυπία και όλα τα αγαθά ενός ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους, θα πρέπει να διαβάσουν τις δηλώσεις των τελευταίων ημερών, του επικεφαλής κ. Κιλιτζάρογλου, της κ. Ακσενέρ και άλλων ηγετικών στελεχών, που συναγωνίζονται και ξεπερνούν σε εθνικιστικές κορώνες και απειλές ακόμη και ακραία ηγετικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ. Μην ξεχνάμε ότι πρώτος ο κ. Κιλιτζάρογλου από το 2017 μίλησε και κατηγόρησε τον κ. Ερντογάν για τα 17 νησιά (μετά έγιναν 18 , στην συνέχεια 152, προκαλώντας μια σκόπιμη ασάφεια), που ανήκουν στην Τουρκία και η Ελλάδα τα «κατέλαβε» πριν από 20 χρόνια, είπε με περισσή αμετροέπεια και θρασύτητα ο κατά τα άλλα δήθεν μετριοπαθής αλεβίτης ηγέτης. Και συνέχισε προτρέποντας τον Ερντογάν να τα πάρει πίσω, διαφορετικά όταν γίνει πρόεδρος θα το κάνει αυτός. Ή τι να πούμε για την «λύκαινα» Ακσενέρ, η οποία εκκολάφθηκε στο εκτροφείο των τούρκων εθνικιστών γκρίζων λύκων και θα είναι πολύ χειρότερη από ότι δείχνει και φαίνεται. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους από το «τσούρμο» των ηγετών και ηγετίσκων της ενωμένης λόγω περιστάσεων, θνησιγενούς αντιπολίτευσης. Και η «συλλογική» Δύση ομαδικά να στηρίζει Κιλιτζάρογλου, θεωρώντας ότι είναι διαχειρίσιμος και δεδομένος, που δεν είναι ο πρόεδρος Ερντογάν.
Ερντογάν και Δύση
Οι ΗΠΑ, Ε.Ε. και οι λοιπές αγγλοσαξωνικές χώρες, η «συλλογική Δύση» διαπράττει συνεχώς τα ίδια λάθη. Πρώτον λειτουργεί ως ενιαίο σύνολο, με την πολιτική και τις αρχές να έρχονται εισαγώμενες από την Ηγεμονεύουσα Δύναμη τις ΗΠΑ, και αφορά πρώτα τα συμφέροντα του Ηγεμόνα. Έτσι οι αμερικανοί γεωστρατηγιστές θεώρησαν ότι αφού δεν μπορούν να ελέγχουν τον ανυπότακτο τούρκο πρόεδρο, έβαλαν «όλα τα λεφτά τους» στην αντιπολίτευση χωρίς να διαβάσουν την ίδια την Τουρκία και τον λαό της. Η Δύση μετρά και κρίνει την Τουρκία με δυτικά πρότυπα και μοντέλα που δεν έχουν καμιά αξία για την Τουρκία και κάνουν λάθος εκτιμήσεις. Η Τουρκία δεν είναι τα μικρασιατικά της παράλια, που οι περισσότεροι άνθρωποι μοιράζονται τις ίδιες αρχές και αξίες με την Δύση σε μεγάλο βαθμό. Είναι και η μεγάλη Ανατολία, με τις τουρκικές μάζες να ευρίσκονται ακόμη στον 20ο αιώνα, δεκαετίες πίσω. Ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος επί 21 χρόνια είναι στο τιμόνι της μεγάλης αυτής χώρας, ανίκητος και ανεπανάληπτος, διατηρεί την δύναμη του από αυτή την μεγάλη μάζα των ανθρώπων, που είναι προσωποκεντρικοί και αναζητούν τον «μεσιανικό» ηγέτη τους να τον ακολουθήσουν. Ο Ερντογάν το ξέρει και το δείχνει ποικιλοτρόπως. Οι σκηνές που δείχνουν τον Ερντογάν να μοιράζει τσάι στον κόσμο, ή να δίνει χαρτζηλίκι στα πιτσιρίκια, σαν τον παππού στα εγγόνια του, η να τραγουδά πάνω στην σκηνή, αν συνέβαιναν στην Δύση, ο ηγέτης αυτός θα γινόταν αμέσως γραφικός και θα είχε τελειώσει. Και όμως η Τουρκία δεν είναι Δύση, είναι Ανατολή και οι φτωχοί αυτά λατρεύουν. Έτσι θεωρούν τον Ερντογάν «μπαμπά» τους, που φροντίζει την οικογένειά του. Είναι ένας από αυτούς, ανατολίτης, δεν ντρέπεται, το δείχνει. Όταν ο Ερντογάν μιλάει στο λαό του, το βλοσυρό πρόσωπό του γλυκαίνει, τους κοιτά στα μάτια, τους χαμογελά, τους υπόσχεται οθωμανικά μεγαλεία και κυριαρχία της Τουρκίας σε ολόκληρη την περιοχή. Τους μιλά για την ένδοξη ιστορία τους, που είχαν φθάσει και τους υπόσχεται ότι πάλι θα γίνουν αυτοκρατορική δύναμη. Κάντε λίγη υπομονή τους λέει. Έχουμε οικονομικές δυσκολίες, αλλά θα τις ξεπεράσουμε. Δεν βλέπεται τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Αυξήθηκε το εισόδημά σας τα τελευταία 20 χρόνια, άρα και το βιοτικό σας επίπεδο. Και τον πιστεύουν. Φτιάχνουμε τους λέει αεροπλάνα, πυραυλικά συστήματα, άρματα μάχης, πλοία, κάνουμε πυρηνικό εργοστάσιο. Έχουμε βάσεις, στον Καύκασο, στα Βαλκάνια, στην Αφρική, στην Μέση Ανατολή. Είμαστε παγκόσμια δύναμη.Τα βάζει με τις μεγάλες δυνάμεις, βρίζει τους ηγέτες τους και ο λαός εκστασιάζεται και θεωρεί ότι η Τουρκία είναι ισάξια των μεγάλων δυνάμεων και ο Ερντογάν παγκόσμιος ηγέτης. Το γιατί δε αντιδρούν οι μεγάλες δυνάμεις και δη η Ηγεμονεύουσα Δύναμη (ΗΠΑ) είναι πολύ απλό. Οι ΗΠΑ πάσχουν και υποφέρουν συνεχώς από το σύνδρομο του Ιράν, όταν από λάθος πολιτική τους έχασαν την μεγάλη αυτή χώρα και από τότε είναι ο κύριος εχθρός τους στην Μέση Ανατολή. Και δεν θέλουν να δώσουν στο πιάτο την μεγάλης γεωπολιτικής αξίας Τουρκία, στην Ρωσία και στην Κίνα, που είναι πλέον οι δύο χώρες αντίπαλοι στην ηγεμονική διελκυστίνδα της νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στον πολυπολικό κόσμο που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται. Για αυτό ανέχονται και καταπίνουν όλα όσα πικρά σερβίρει στην Δύση ο Ερντογάν. Σύμφωνα δε με τελευταίες έρευνες, η Τουρκία σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι βαθιά αντιαμερικανική (ποσοστό άνω του 70%) και αντιευρωπαϊκή. Οπότε, η εθνικιστική αντίληψη και τα αυτοκρατορικά μεγαλεία έχουν πέραση στην συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων. Και ο Ερντογάν την χρησιμοποιεί συνεχώς και εκεί στηρίζεται. Η αντιπολίτευση το έχει καταλάβει και την χρησιμοποιεί και αυτή. Όμως υπερτερεί ο Ερντογάν, που έχει κάνει πράξη πολλά από αυτά που οι Τούρκοι με υπερηφάνεια αναφέρονται.
Ερντογανισμός
Το σύστημα διακυβέρνησης του Ερντογάν θα μείνει στην ιστορία ως «Ερντογανισμός». Ο πρόεδρος Ερντογάν, ως πρόεδρος αισθάνεται ως ο νέος «Βασιλιάς Ήλιος» και με τις πράξεις του δηλώνει “L’État, c’est moi ”, το κράτος είμαι εγώ. Ελέγχει τα πάντα. Ξεδόντιασε τις Ένοπλες Δυνάμεις και τις ελέγχει απόλυτα πλέον. Ελέγχει στην χώρα στα Τζαμιά με 85.000 Μουεζίνηδες, που μπορούν να κινητοποιήσουν εκατομμύρια κόσμο, αν ανέβουν στους Μιναρέδες. Έχει απόλυτο έλεγχο στο εσωτερικό της χώρας με την Στρατοχωροφυλακή, με πάνω από 130.000 στρατοχωροφύλακες, άριστα εξοπλισμένους, που συμμετέχουν ακόμη και σε επιχειρήσεις. Ο κρατικός μηχανισμός είναι υπό τον απόλυτο κυβερνητικό έλεγχο. Οπότε, η απάντηση στο ερώτημα, πως θα μπορούσε να χάσει ο Ερντογάν είναι «δεν μπορεί να χάσει». Και δεν χρειάζεται να επαληθεύσει ένα παλιό ρητό που είπε κάποτε ο Στάλιν «Δεν έχει σημασία τι ψηφίζει κάποιος, αλλά ποιος τις μετράει τους ψήφους», γιατί δεν το έχει ανάγκη. Όταν ο κ. Κιλιτζάρογλου έδειχνε από την κουζίνα του ένα κρεμμύδι, ο πρόεδρος Ερντογάν έδειχνε στον λαό του ένα ελικοπτεροφόρο!!!
Εκτιμήσεις
Αυτή, εκτιμάται, ότι θα είναι η τελευταία θητεία του Ερντογάν. Όλα τα μεγάλα προγράμματά του , όπως το εθνικό άρμα, εθνικό αεροσκάφος, εθνικό πλοίο, πυραυλικά συστήματα (Tayfun, κλπ ) , πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου κλπ. τελειώνουν αυτή την πενταετία. Με αυτή την εκλογή του ο Ερντογάν θέλει να είναι αυτός που θα τα ολοκληρώσει. Φέτος, 100 χρόνια από την Συνθήκη της Λοζάνης, διαλύει τον κεμαλισμό και τον ιδρυτή του Μουσταφά Κεμάλ και γίνεται κατά την άποψή του, ο νέος Ατατούρκ ο Μεγαλοπρεπής. Και συνεχίζει γιατί ανταγωνίζεται με την ιστορία. Ως Ατατούρκ, ινδάλματά του είναι ο Μωάμεθ Β’ ο Πορθητής (1453) και ο Αλπ Αρσλάν, ο νικητής της Μάχης του Ματζικέρτ (1071). Για αυτό και τα άλλα δύο ορόσημα που θα αφήσει παρακαταθήκη είναι: 2053, τα εξακόσια χρόνια από την άλωση της Βασιλεύουσας και 2071, τα χίλια χρόνια από την κρισιμότερη μάχη του Βυζαντίου, που οι Οθωμανοί πάτησαν στην Ευρώπη. Και μέσα σε αυτή την πενταετία, η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι θα κάνει και το μεγάλο γεγονός, που θα αφήσει το στίγμα του οριστικά στην ιστορία της Τουρκίας. Θα μεταφέρει την πρωτεύουσα από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη.
Στις εκλογές της 28ης Μαίου, η νίκη του Ερντογάν θεωρείται βεβαία. Όπως βεβαία είναι και η συνέχιση της αναθεωρητικής, επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας, που η κυρία προσπάθεια της θα είναι η Ελλάδα. Όταν το θηρίο θα επουλώσει τις πληγές του από τον σεισμό και πάρει τα χρήματα που χρειάζονται για την ανοικοδόμηση, τότε θα δούμε ξανά την ίδια και χειρότερη Τουρκία της τελευταίας τριετίας. Κερδίσαμε χρόνο, ενισχύσαμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε κάθε τουρκική ενέργεια. Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα σταθούν στο ύψος των εθνικών περιστάσεων αν απαιτηθούν, εύχομαι και ελπίζω και η πολιτική μας ηγεσία να σταθεί στο ίδιο ύψος και να μην δελεαστεί με μηνύματα και διεθνείς πιέσεις για συνεκμετάλλευση, συνέργειες, διεθνή δικαστήρια και άλλα πομπώδη, αλλά εθνικά επιζήμια. Ας προσέχουμε και ας είμαστε έτοιμοι. Η νέα εποχή Ερντογάν εκτιμάται ότι αρχίζει την Δευτέρα 29 Μαίου με την θριαμβευτική είσοδο του προέδρου Ερντογάν στην Αγιά Σοφιά, για να προσευχηθεί και να στείλει τα συμβολικά του μηνύματα, ιδιαίτερα προς εμάς.
*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.), M.Sc του ΕΚΠΑ, πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ.