Ο ΚΥΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Toυ Δημήτρη Πετρόπουλου

Ο κύλινδρος του Κύρου θεωρείται η πρώτη διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ιστορία. Το 539 πχ. τα στρατεύματα του Κύρου κατέκτησαν τη Βαβυλώνα. Ο τρόπος όμως που διαχειρίστηκε τη νίκη του ο Κύρος άλλαξε τον ρου της ανθρώπινης ιστορίας.

Απελευθέρωσε τους σκλάβους, διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να διαλέγουν την θρησκεία της αρεσκείας τους και εδραίωσε την φυλετική ισότητα. Αυτές οι αποφάσεις καταγράφηκαν σε ένα κύλινδρο από ψημένο πηλό που θεωρείται ο πρώτος καταστατικός χάρτης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο.

Οι διατάξεις του προσομοιάζουν με τα τέσσερα πρώτα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948 που ισχύει ή θα ώφειλε να ισχύει μέχρι σήμερα.

Ο Κύρος ο Μέγας, ιδρυτής της πρώτης περσικής αυτοκρατορίας, ενσωμάτωσε τους Μήδους, τους Λυδούς και τους Βαβυλώνιους σε μια ενιαία αυτοκρατορία, την μεγαλύτερη που γνώρισε ποτέ η ανθρώπινη ιστορία. Εκτεινόταν από την Μεσόγειο ως την Ινδία. Η Αυτοκρατορία διατηρήθηκε ακέραιη μέχρι την επέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αυτά συνέβαιναν τον 6ο αιώνα π. Χ. Τον 21ο αιώνα μ.Χ. , περισσότερα από δυόμιση χιλιάδες χρόνια αργότερα, η Ελλάδα, πατρίδα του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα στις 5 χώρες της Ευρώπης που καταπατούν συχνότερα τα ανθρώπινα δικαιώματα και παραβιάζουν τις διεθνείς δημοκρατικές ελευθερίες.

Η πανδημία διευκόλυνε ακόμα περισσότερο την λήψη καταχρηστικών μέτρων, όπως η κατευθυνόμενη πληροφόρηση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η μεροληπτική μεταχείριση προσφύγων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο που στοχοποιήθηκαν τους πρώτους μήνες λόγω των άθλιων συνθηκών διαβίωσής τους που ευνοούσαν τη διασπορά του ιού

Δεν είναι, βέβαια, οι μόνες κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζονται μεροληπτικά στην χώρα μας. Οι μειονότητες πληρώνουν πάντα πρώτες τη νύφη. Κι όμως υπάρχει ελπίδα. Το κατόρθωμα του νεαρού Κύρου στις πανελλαδικές εξετάσεις μάς γέννησε συγκίνηση και μάς γέμισε με προσδοκίες για μια καλύτερη ζωή, μια απολαυστική συνύπαρξη.

Μέσα στο κύμα της χαράς που τον έπνιγε και της ευγνωμοσύνης για όσους στάθηκαν στο πλάι του, καθηγητές και συμμαθητές, ο Κύρος ο νεότερος δεν θέλησε να μαγαρίσει το μεγαλείο της στιγμής με παράπονα και μεμψιμοιριες.

“Μη με βλέπεις έτσι. Έχω περάσει πολύ δύσκολα.” εξομολογήθηκε χωρίς να σκοτεινιάσει το φωτεινό χαμόγελο του. Ξέρουμε όλοι πόσο δύσκολα μπορεί να πέρασε.

Ξέρουμε όλοι τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων. Ξέρουμε όλοι τις ταπεινώσεις της ανθρώπινης υπόστασης που είναι αναγκασμένοι να υφίστανται.

“Τώρα αρχίζει μια νέα ζωή. Μια νέα εποχή.” είπε γελώντας ο Κύρος, το προσφυγάκι που διέπρεψε στις πανελλαδικές. Αρίστευσε σε Μαθηματικά, Χημεία, Φυσική. Το προσφυγάκι που ήρθε κυνηγημένο από την Περσία στην Ελλάδα, έναν άγνωστο τόπο, τρέμοντας από τον φόβο, εδώ και τρία μόνο χρόνια. Τρία χρόνια που παράδερνε αδιαμαρτύρητα από καταυλισμό σε καταυλισμό χωρίς μια ήρεμη γωνιά να μπορεί να διαβάσει. Τρία χρόνια που ήταν αρκετά για να μιλάει και να γράφει ελληνικά τόσο καλά όσο για να παίρνει 13,5 στην έκθεση στις Πανελλαδικές. Ξέρουν καλά οι εκπαιδευτικοί της αίθουσας τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Ξέρουν καλά πόσο φτωχά είναι πια και τα ελληνικά… των ιθαγενών. Μια βόλτα από το Ρουκ Ζουκ θα πείσει και τους πιο επιφυλακτικούς. Η άγνοια σε όλο της το μεγαλείο. Και το θεωρούμε και χαριτωμένο.

Ας επανέλθουμε στο προσφυγάκι που τίμησε τη χώρα υποδοχής με τις επιδόσεις και τον αυτοσεβασμό του.

Ο Έλληνας είναι φιλότιμος. Και πάρα τα φαινόμενα – που ενίοτε αμαυρώνουν την εικόνα του – φιλόξενος. Μπορεί να χει μύρια όσα κουσούρια, όπως όλοι άλλωστε οι λαοί. Μπορεί να γίνει και μικρόψυχος καμιά φορά, αλλά κακόψυχος δεν είναι.

Ο Έλληνας χάρηκε για το προσφυγάκι που τα κατάφερε στις εξετάσεις. Συγκινήθηκε. Μοιράστηκε τα όνειρα και το χαμόγελο του.

Υπάρχει ελπίδα.

Υ.Γ. Το μόνο μελανό σημείο στην όλη ιστορία είναι η απόπειρα της εξουσίας να υποκλέψει με προσκλήσεις στο Μαξίμου και δημόσιες σχέσεις τη συγκίνηση που γέννησε στον Έλληνα το προσφυγάκι.

Υ.Γ. 2 Ο Κύρος ο Μέγας είναι ο πατέρας της Άτοσσας, που παντρεύτηκε τον Δαρείο τον Μέγα και γέννησε τον Ξέρξη, πρόσωπα που μας είναι γνώριμα από τους Περσικούς πολέμους εναντίον της Ελλάδας και από την τραγωδία του Αισχύλου “Πέρσες”.

Υ.Γ. 3 Αν όλα πάν καλά, στις 20 του μηνός στα Γιάννενα, το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων παρουσιάζει το νέο έργο του Σάκη Σερέφα “Μάθημα Ιστορίας” που πραγματεύεται με ωμότητα και χιούμορ το θέμα της προσφύγων συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν. Προσφυγιά δεν είναι μόνον όταν απομακρύνεσαι βίαια από τον τόπο σου. “Ο καθένας μπορεί να πάθει προσφυγιά κατά τη διάρκεια του βίου του όταν ξεριζωθεί από τον εαυτό του, τα όνειρα και τις επιθυμίες του” λέει ο Σερέφας.

Αφιερωμένο στην Ντίνα Κώνστα που έφυγε προχτές. Είχα την τύχη να συναντηθούμε πολλές φορές στη δημόσια τηλεόραση, από το “Χαίρε Τάσο Καρατάσο”, στα πρώτα μου βήματα, ως τον “Θησαυρό της Αγγελίνας”. Ανεξίτηλο το στίγμα της. Σπουδαία.