Ο Σπερματικός λόγος των Χριστουγέννων στην αρχαία γραμματεία και ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός

Του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου (εκπαιδευτικού-χημικού)

Εισαγωγικά
Ο αρχαίος κόσμος, πριν την ενανθρώπηση του Χριστού στη γη το βράδυ των Χριστουγέννων, δε στερήθηκε φωτισμένων πνευμάτων που προσέγγισαν κατά Θεία παραχώρηση την Αλήθεια, αποδεικνύοντας ότι προϋπήρχε το Σχέδιο Σωτηρίας του Θεού, της θείας δηλαδή οικονομίας, και πως γι΄ αυτό ακριβώς δόθηκε ο σπερματικός λόγος (σπέρματα αληθείας και πληροφόρησης) στα έθνη, σε εναρέτους ανθρώπους, και ευσεβείς φιλοσόφους, επειδή Θεός, ο Πατήρ και αυτών!
Ο σπερματικός λόγος στην Αρχαία γραμματεία και φιλοσοφία

Ο Αισχύλος, πέντε αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού από την Παρθένο, μίλησε για τον “Παρθενογέννητο”, που θα ερχόταν να βοηθήσει τους ανθρώπους!!!
Στο έργο Αλκιβιάδης του Πλάτωνα, εμφανίζεται ο Σωκράτης να λέει, 400 χρόνια πριν την Έλευση του Χριστού, πως “ο άνθρωπος πρέπει να ζει εν αναμονή, μέχρις ότου φτάσει ο καιρός να διδαχθεί από τον προσδοκώμενο Υπεράνθρωπο Διδάσκαλο!” Άλλωστε η προσέγγιση του Σωκράτη προς τον Μόνο, Ένα αληθινό Θεό, η αποποίηση του ανύπαρκτου δωδεκάθεου, και γενικότερα τα “καινά του δαιμόνια” τον καταδίκασαν σε θάνατο.
Ο Σωκράτης επίσης στην απολογία του έλεγε: «Ω Αθηναίοι, σ’ όλη σας τη ζωή θα κοιμάστε. Με καταδικάζετε σε θάνατο εμένα που κατάφερνα να σας ξυπνώ από τον ύπνο του σκοταδιού. Θα κοιμάστε μέχρι που να σας λυπηθεί ο Θεός και να στείλει σ’ εσάς εκείνον, που θα σας ξυπνήσει πραγματικά.». (Πλάτωνος, Απολογία Σωκράτη, 31 Α)
Ο Σόλων γράφει: «Οποτεδήποτε εις την διηρημένην ανθρωπότητα η άσαρκος Θεότης θα λάβει σάρκα. Αυτή η Θεότης θα φέρει την απαλλαγή από τα πάθη. Ο άσαρκος αυτός Θεός θα κρεμασθεί υπό αγνώμονος λαού και όλα τα πάθη θεληματικά θα υποστεί.»

Οι Σίβυλλες,επίσης, που ήταν μάντισσες της αρχαιότητας που είχαν την ιδιότητα να προφητεύουν το μέλλον χωρίς να τους ζητηθεί και χωρίς να πληρώνονται γι’αυτό, πέφτοντας σε έκσταση όπως οι Πυθίες. Γι’ αυτές πληροφορούμαστε και από τον Σωκράτη στο έργο του Πλάτωνος «Φαίδρος». Στο Άγιον Όρος επίσης υπάρχουν χειρόγραφα που διασώζουν προφητείες της Σίβυλλας για την έλευση του Χριστού. Π.χ σε χειρόγραφο με την ονομασία «Υπόμνημα εις τον Άγιον Απόστολον Φίλιππον» πού φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου αναφέρονται τα εξής:
«Ύστερα από πολύ καιρό θα φθάσει κάποιος εις αυτήν την πολυδιηρημένην γη και θα γεννηθεί με σάρκαν αμόλυντον. Με ανεξάντλητα όρια ως Θεότητα θα λυτρώσει τον άνθρωπον από την φθοράν των ανίατων παθών. Και θα τον φθονήσει άπιστος λαός και θα κρεμασθεί ψηλά ως κατάδικος εις θάνατον. Όλα αυτά θα τα υποφέρει με πραότητα».
Η Σίβυλλη η Δελφική στο έργο αυτό του Πλάτωνος «Φαίδρος» προφητεύει. «Του Αθανάτου (Θεού) τον μέγα υιό, πολυύμνητε, φανερώς εξυμνώ. Στον οποίο ο ύψιστος γονεύς θρόνο παρέδωσε για να τον λάβει εκείνος, που δεν γεννήθηκε, ως δισυπόστατος που ήταν λόγω της σαρκός, εμφανίσθηκε, και λούσθηκε στα ρεύματα του ποταμού Ιορδάνη, τα οποία οδηγεί σέρνοντας με απαστράπτοντα πόδια τα κύματα».
Η Σίβυλλη της Κυμαίας προφητεύει: «Στα έσχατα χρόνια αντάλλαξε με την γη (τον ουρανό) και αφού ήλθε άσημος από τους λαγόνες της παρθένου Μαρίας εξέπεμψε νέο φως……και σαν ήλθε από τον ουρανό, ενδύθηκε θνητή μορφή, έγινε σάρκα μετά από πάροδο χρόνου και γεννήθηκε, πλάσθηκε όμοιος με μορφή θνητού και γεννήθηκε ως παιδί, με παρθενικό τοκετό, γεγονός που είναι μέγα θαύμα για τους θνητούς, αλλά καθόλου θαύμα για τον Θεό Πατέρα και τον Θεό Υιό. Όταν γεννιόταν το βρέφος, η γη ήταν γεμάτη χαρά, ο Ουράνιος θρόνος λαμπρύνθηκε και ο κόσμος ευφράνθηκε».

Η ίδια (Σίβυλλη της Κυμαίας) μάντισσα στο βιβλίο του Πλάτωνα «Φαίδρος» προφητεύει: «Δύστυχε δεν ανεγνώρισες τον Θεό σου, τον οποίο έλουσε, στο τριπλό ρεύμα του Ιορδάνη και πέταξε πνεύμα επί πολύ (χρόνο), Αυτός ο οποίος πριν και της γης και του γεμάτου άστρα ουρανού υπήρξε κυρίαρχος, με τον λόγο του πατέρα και το πνεύμα το αγνό, και μολονότι ήταν δυνατός κατά σάρκα, πέταξε γρήγορος στον οίκο του πατέρα».
Επίσης οι Σίβυλλες ομιλούν για την ενανθρώπιση του Θεού Λόγου ως εξής: «Θα έλθει ο Υιός του Θεού εις την γη και θα φορέσει σάρκα ανθρώπινη, εξομοιούμενος με τους θνητούς της γης. Θα φέρει το όνομα αυτού τέσσαρα φωνήεντα και δύο άφωνα, 8 μονάδες, 8 δεκάδες και εκατοντάδα οκτώ, ήτοι 888.» Και πράγματι η λέξη ΙΗΣΟΥΣ έχει 4 φωνήεντα και δύο σύμφωνα και κάνει 888. Ι=10, Η=8, Σ=200, Ο=70, Υ=400, Σ=200 που το άθροισμα είναι 10+8+200+70+400+200=888.
Οι παραπάνω προφητείες αναφέρονται και σε άλλα χειρόγραφα πού βρίσκονται σε άλλες Μονές του Αγίου Όρους ή αλλού(π.χ. Μονή Σινά). Παρατίθενται ακόμη σε σύγχρονο βιβλίο, στον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας» του Αρχιμανδρίτη Βίκτωρος Ματθαίου.

Και γι’ αυτούς που ίσως αμφισβητήσουν ότι τα παραπάνω ειπώθηκαν πράγματι από τις Σίβυλλες και ισχυριστούν ότι είναι επινοήσεις κάποιον Χριστιανών Μοναχών, αρκεί το εξής αδιαμφισβήτητο γεγονός. Από διάφορες πηγές έχει διασταυρωθεί πως τις προφητείες αυτές αλλά και άλλες -είτε της Σίβυλλας είτε άλλων σοφών Ελλήνων- χρησιμοποίησε η Αγία Αικατερίνη. Συγκεκριμένα, το 305 μ.Χ. η Αγία Αικατερίνη η Αλεξανδρινή έλεγχε τον αυτοκράτορα Μαξιμίνο για την ειδωλολατρική του πολιτική.
Ο τελευταίος συγκέντρωσε τότε τους σοφότερους ειδωλολάτρες της αυτοκρατορίας για να την μεταπείσουν και να την κάνουν παγανίστρια. Στο διάλογο που ακολούθησε, αυτή η πάνσοφη και σπουδαγμένη στην Ελληνική παιδεία γυναίκα στην προσπάθειά της να αποδείξει ότι ο Χριστός είναι ο μοναδικός Θεός ανέφερε – μεταξύ άλλων – και τις προφητείες των Σιβυλλών. Και για να προληφθεί η κάθε απερίσκεπτη “σκέψη”, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να έπλασε αυτές τις προφητείες η ίδια η Αγία για τους εξής βασικότατους λόγους: Δεν θα μπορούσε να πει ένα τόσο μεγάλο ψέμα σχετικά με την ιέρεια του Απόλλωνα μπροστά στους σοφότερους εκπροσώπους της αρχαίας θρησκείας, διότι αμέσως όλοι θα διαπίστωναν το ψέμα της. Όμως, όχι μόνο δεν την κατηγόρησε κανείς για αναλήθειες, αλλά αντιθέτως οι σοφοί ειδωλολάτρες παραδέχτηκαν την λεκτική τους ήττα και όλοι αμέσως ασπάστηκαν με τη θέληση τους τον Χριστιανισμό με αποτέλεσμα ο αυτοκράτορας να τους θανατώσει.
Κανείς δεν μπορεί λοιπόν να αμφισβητήσει την αδιάσειστη αλήθεια ότι τα προφητικά αυτά λόγια βγήκαν από το στόμα των Σιβυλλών. Σε άλλο χειρόγραφο που βρίσκεται στην Αγιορείτικη Μονή Διονυσίου, αναφέρεται μια άλλη προφητεία κάποιας Σίβυλλας:

«Σας προφητεύω έναν τρισυπόστατο Θεό στα ύψη εκτεινόμενο του οποίου ο αιώνιος Λόγος σε ανυποψίαστο κόρη θα κυοφορηθεί, όπως ακριβώς το φέρον φωτιά τόξο, το μέσον του κόσμου διαπερνώντας. Όλο τον κόσμο αφού επαναφέρει στην ζωή, και στον Πατέρα θα τον προσφέρει σαν δώρο. Μαρία θα είναι το όνομα αυτής».
Βλέπουμε λοιπόν ότι η Θεία Πρόνοια μέσω του “σπερματικού λόγου” (όπως τον ονόμασαν οι Πατέρες της Εκκλησίας) φώτισε κάποιους Έλληνες της Αρχαιότητας και έτσι άφησαν εκατοντάδες χρόνια πρίν τον Χριστό προφητείες για την έλευσή Του.
Οι προφητείες των αρχαίων Ελλήνων δίνουν λεπτομερέστατα στοιχεία για τον Χριστό (γέννηση Του από την Παρθένο Μαρία, θεανθρώπινη φύση Του, θαύματα Του, Σταύρωση, Κάθοδος στον Άδη και Ανάσταση Του, τρείς υποστάσεις του Θεού). Έτσι, πολλές απ’ αυτές καθίστανται ισάξιες με τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ κάποιες άλλες τις ξεπερνούν κιόλας.
Αυτό ακριβώς αναγνωρίζει και ο μεγάλος μας εκκλησιαστικός συγγραφέας Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (2ος αιώνας μ.Χ), ο οποίος στο έργο του «Στρωματείς» (5,13) δηλώνει απερίφραστα: «Ούκ οίμαι υπό Ελλήνων σαφέστερον προσμαρτυρήσεσθαι τόν Σωτήρα ημών» δηλαδή «δεν είναι δυνατόν, νομίζω, να προαναγγελθεί σαφέστερα από τους Έλληνες ό Σωτήρας μας».

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι σοφοί Έλληνες της αρχαιότητας όχι μόνο πίστευαν σε ένα Θεό αλλά μίλησαν κιόλας για την τριαδικότητα Του, για την διττή φύση του Χριστού, για την Σταύρωση και την Ανάστασή Του. Προσπαθούσαν να αποδεσμευτούν από τη δυναστεία των θεών και να πλησιάσουν τον ένα και αληθινό Θεό.
Αποδεικνύεται πως περίμεναν καρτερικά την έλευση του Χριστού για αιώνες. Γι’ αυτό και όταν έγινε η συνάντηση Χριστού και Ελλήνων, ο Χριστός είπε: «Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου» (Κατά Ιωάννην -12,23) δηλαδή «έφτασε ή ώρα να δοξαστεί ο Υιός του Ανθρώπου (=ο Χριστός)». Και έτσι έγινε…
Ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός και οι Σίβυλες
Ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός ασχολήθηκε και έγραψε για τις Σίβυλλες.
Όπως θα διαπιστώσουμε παρακάτω ο Άγιος Μάξιμος δέχεται το προφητικό χάρισμα των Σιβυλλών όμως ασχολείται περισσότερο στον λόγο του με την απόρριψη μιας απόκρυφης διήγησης που αναφέρεται σε μία από αυτές και έχει σχέση με την εύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Στον τρίτο τόμο των απάντων με τους λόγους του Αγίου, που εξέδωσε η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου υπάρχει ο λόγο 46ος (Μστ)) που επιγράφεται «Η διήγηση περί των Σιβυλλών και περί του πόσες ήσαν».
Γράφει λοιπόν ο Όσιος τα εξής:

«Η Χαλδαία Σίβυλλα ,που λέγεται επίσης Εβραία η Περσίδα, έχει κύριο όνομα Σαμβύθη και θεωρείται ότι κατάγεται από το γένος του μακαριότατου Νώε, προφήτεψε για τα γεγονότα επί του Αλεξάνδρου του Μακεδόνα. Περί αυτής μνημονεύει ο Νικάνορας που συνέγραψε τον βίο του Αλεξάνδρου. Αυτή συνέγραψε πολλά προφητικά πράγματα περί του Κυρίου Χριστού και του ερχομού Του. Υπάρχουν 24 βιβλία της που διηγούνται για κάθε έθνος και κάθε χώρα.
Να ξέρεις όμως ότι συνολικά σε διάφορες χώρες και κατά διάφορους χρόνους υπάρχουν δέκα Σίβυλλες.
Η πρώτη είναι η Χαλδαία, που έχει κύριο όνομα Σαμβήθη, η δεύτερη είναι η Λίβυσσα, η Τρίτη η Δελφίδα, η τέταρτη η Ιταλίδα, η Πέμπτη η Ερυθραία που προφήτεψε περί του Τρωϊκού πολέμου, η έκτη η Σαμία που έχει κύριο όνομα Πυθώ (ή Φοιτώ) και γι΄αυτήν έγραψε ο Ερατοσθένης , η έβδομη είναι η Κυμαία και λεγόταν επίσης Αμάλθεια και Ιεροφίλη, η όγδοη είναι η Ελλησποντία, η ενάτη η Φρυγία, η δεκάτη είναι η Τιβουρτία που είναι και η Αλβουναία. Καμία από αυτές δεν κατάγεται από μεσημβρινές χώρες, δηλαδή δεν είναι Αιθιόπισσα ούτε βασίλισσα Αιθιόπων. Όλες τους συνέγραψαν τα βιβλία τους στα Ελληνικά, ενώ η μεσημβρινή βασίλισσα που ζούσε επι Σολομώντος δεν ονομάζεται Σίβυλλα και ούτε έγραψε κανένα προφητικό βιβλίο σε καμία γλώσσα. Νομίζω ψεύδεται ότι όποιος έγραψε αυτά περί αυτής. Η αρχή του στίχου: «Ω τρισμακάριστον Ξύλον» δεν ανήκει ούτε σε καμμιά Σίβυλλα ούτε στην μεσημβρινή βασίλισσα αλλά αυτή την δοξολογία του Ζωοποιού Ξύλου την συνέταξε ο Μακάριος Κοσμάς, ο δημιουργός του Κανόνα και αποκάλεσε αυτό το Ξύλο έτσι, επειδή αυτό το Ξύλο διέπραξε τις μέγιστες νίκες, διότι ο Σταυρός συνέτριψε όλη την δύναμη και την πλάνη του εχθρού, θανάτωσε τον θάνατο και εξολόθρευσε την κατάρα καθώς επάνω του καρφώθηκε κατά την σάρκα Του ο Μόνος της Αγίας Τριάδος….»

Επεξηγηματικές σημειώσεις-σχόλια
Α.Η απαρίθμηση και τα ονόματα των Σιβυλλών από τον Άγιο Μάξιμο γίνεται σύμφωνα με το «βιβλίο των Σιβυλλών-Φιρμιανού Λακταντίου του Ρωμαίου. Για τον Φιρμιανό Λακτάντιο γράφει τα παρακάτω ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «…ο Φιρμιανός Λάκτάντιος ,σοφώτατος ών και εις των φυλάκων της εν Ρώμη βασιλικής βιβλιοθήκης ,εκ της αναγνώσεως των βιβλίων των Σιβυλλών και των απανταχού χρηστηρίων των φανερώς διαγγελόντων, ότι ο Χριστός είναι Θεός, φωτισθείς επίστευσε τω Χριστώ. Και μάλιστα και εις τον Κρίσπον τον υιόν του Κωνσταντίνου διδάσκαλος εγένετο της εις τον Χριστόν πίστεως. Ο δε Κρίσπος πάλιν εφανέρωσε τας βίβλους ταύτας εις τον πατέρα αυτού Κωνσταντίνον και πολύ ωφέλησεν αυτόν εις το πιστεύσαι τω Χριστώ, ως λέγει τούτο ο Γεννάδιος Σχολάριος εις τινα ανέκδοτον διάλεξιν μετα στρατιώτου τινος ,πεμφθέντος παρά του βασιλέως των Αγαρην ών να ερωτήση αυτόν».
(Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Σεπτέμβριος ΙΔ΄, σελ. 286, σχόλια του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, έκδ. μοναχού Βίκτωρος Ματθαίου).
……………………………………………………………

(πηγή: Η ανέκδοτη εργασία -Μελετήματα στον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό)