Παγκόσμια Ημέρα Όρασης

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου

Η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης (κατά της Τύφλωσης) γιορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη κάθε Οκτωβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Επιτροπής για την Πρόληψη της Τύφλωσης, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Ο αριθμός των ατόμων με προβλήματα όρασης (από οφθαλμικές διαταραχές) ανέρχεται σε περίπου 285. Από αυτούς, τα 246 εκατομμύρια έχουν χαμηλή όραση (63% άνω των 50 ετών) και 39 εκατομμύρια υπολογίζεται ότι είναι οι τυφλοί (82% πάνω από 50).
Ο αριθμός των τυφλών υπολογίζεται σήμερα σε 38 εκατομμύρια με χώρες που έχουν τεράστιο πρόβλημα την Αφρική, Αμερική, Ανατολική Μεσόγειο, Ευρώπη, Νοτιοανατολική Ασία, Δυτικό Ειρηνικό. Πόσο σημαντική είναι η όραση στον άνθρωπο, το φως του… Ο κόσμος ολόκληρος και πόσες κοινωνικο-πολιτισμικές προεκτάσεις μπορεί να έχει η απώλεια της όρασης.
Εδώ θα ήθελα να κάνω και μια αναφορά στον Ζαγορίσιο Μιχάλη Αναγνωστόπουλο. Γεννήθηκε στο Πάπιγκο Ζαγορίου. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο σχολείο του χωριού του. Το 1853 γράφηκε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, έλαβε υποτροφία από το κληροδότημα Σεμιτέλου. Το 1856 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1861 αναγορεύτηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας.Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και το 1861 προσελήφθη στον «Εθνοφύλακα». Έλαβε μέρος ως δημοσιογράφος στην αντιπαράθεση με το βασιλιά Όθωνα. Αργότερα τάχθηκε υπέρ της απελευθέρωσης της Κρήτης και της προσάρτησής της, γεγονός που τον έφερε σε σύγκρουση με τους βοηθούς σύνταξης της εφημερίδας και τον οδήγησε στην παραίτηση.
Η γνωριμία του με τονΣάμιουελ Χάου, ο οποίος ασχολείτο με την εκπαίδευση τυφλών και κωφών ήταν καθοριστική για την μετέπειτα πορεία του. Τον ακολούθησε στη Νέα Αγγλία, όπου δίδαξε σε τυφλούς μαθητές ελληνικά και λατινικά. Στη συνέχεια έγινε Καθηγητής των ελληνικών σε Αμερικάνικο Κολλέγιο κι έλαβε μόνιμη θέση στο Ινστιτούτο Πέρκινς. Μάλιστα, νυμφεύτηκε την κόρη του Χάου, Ιουλία Ρωμάνα, και εγκαταστάθηκε οριστικά στη Βοστώνη. Λόγω των συχνών απουσιών του Χάου από το Ίδρυμα, σύντομα ανέλαβε την εποπτεία του και μελέτησε ενδελεχώς τα τυφλά και κωφά παιδιά και αναζήτησε συμπληρωματικά μέτρα για τη διδασκαλία τους. Μετά το θάνατο του Χάου ανέλαβε τη θέση του διευθυντή και προσπάθησε να βελτιώσει τις συνθήκες του ιδρύματος και την προσφορά του στα παιδιά. Πέτυχε να αυξήσει τα κεφάλαια του Ινστιτούτου Πέρκινς διευκολύνοντας τη μελέτη των μαθητών. Κατόρθωσε να δημιουργήσει νηπιαγωγείο για τυφλά παιδιά, ενώ το ίδρυμα διέθετε σημαντική βιβλιοθήκη, γενική και μουσική, και εξοπλισμό για τη διδασκαλία της μουσικής. Μέσα από το ίδρυμα πολλά παιδιά έλαβαν καθοριστική βοήθεια για τη ζωή τους.
Ας θυμηθούμε επίσης το εξαιρετικό έργο του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». Στο «Περί Τυφλότητας» ένας άντρας τυφλώνεται ξαφνικά και η τύφλωση αυτή είναι κολλητική. Η κυβέρνηση αποφασίζει να απομονώσει όλους τους τυφλούς μέσα σε ένα παλιό νοσοκομείο. Μέσα σ’ αυτό, μια ομάδα τυφλών, που είναι άγνωστοι μεταξύ τους, θα προσπαθήσει να επιβιώσει ερχόμενη αντιμέτωπη με μια ομάδα τυφλών που είναι βίαιη. Η επιβίωσή τους θα καθοριστεί από μια γυναίκα που δεν έχει χάσει ακόμη το φως της. Στο μεταξύ στον έξω κόσμο ο ένας μετά τον άλλον σταδιακά τυφλώνονται…
Όπως είπε και ο συγγραφέας στην ομιλία του στην απονομή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας: «Νομίζω ότι δεν τυφλωθήκαμε, νομίζω ότι είμαστε τυφλοί. Τυφλοί άνθρωποι που μπορούν να δουν. Τυφλοί άνθρωποι που μπορούν να δουν, αλλά δε βλέπουν.»
Δυστυχώς αυτό είναι και το χειρότερο είδος τυφλότητας. Η τύφλωση της ψυχής και του νου. Αλίμονο εάν ζούμε στο απόλυτο πνευματικό σκοτάδι χωρίς μια χαραμάδα φως.