Παρέμβαση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων

Κάνει λόγο για την ΄΄νεκρανάσταση΄΄ του Ελαιοκομικού Μητρώου

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ.) με επιστολή της στους αρμόδιους Υπουργούς, αναφέρεται στο θέμα και κάνει λόγο πως επιχειρείται «με προχειρότητα, χωρίς επαρκή διάλογο και με βεβιασμένες κινήσεις η “νεκρανάσταση” του Ελαιοκομικού Μητρώου. Πρόκειται για μια απόφαση που, αν δεν ανακληθεί, κινδυνεύει να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα υποτίθεται πως έρχεται να λύσει».

Όπως σημειώνει η Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ. «για ακόμη μία φορά, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απέδειξε πως λειτουργεί αποκομμένο από τις πρώην αποκεντρωμένες υπηρεσίες του, την αγροτική περιφέρεια και τις πραγματικές της ανάγκες. Χωρίς κανέναν ουσιαστικό διάλογο ή διαβούλευση με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες ανά τη χώρα, αποφάσισε και επέβαλε ένα εξαιρετικά περίπλοκο, δαιδαλώδες σύστημα, αγνοώντας πλήρως τις επιχειρησιακές δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε Περιφέρειας. Αναφερόμαστε, φυσικά, στις Γενικές Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και στις Δ.Α.Ο./Δ.Α.Ο.Κ. — ή όπως έχουν επιλέξει να τις “βαφτίζουν” οι κατά τόπους Περιφερειάρχες — που καλούνται τώρα να εφαρμόσουν σχέδια που καταρτίστηκαν ερήμην τους. Εν κατακλείδι, το Υπ.Α.Α.Τ., αντί να λειτουργήσει ως πυλώνας στήριξης της αγροτικής παραγωγής, λειτούργησε σαν τεχνοκρατική μονάδα συγγραφής εγχειριδίων για “αρχάριους της επαρχίας”.

Σε ό,τι αφορά την ουσία — αλλά και την ιστορία — του περιβόητου “Ελαιοκομικού Μητρώου”, οφείλουμε να σας υπενθυμίσουμε ότι πρόκειται για μια παλαιά, θολή και προβληματική υπόθεση που κρατά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τότε που οι κάθε λογής “ανάδοχοι” — διότι, όπως φαίνεται, στην Ελλάδα όπου και να σηκώσεις πέτρα, ανάδοχο θα βρεις από κάτω — παρέδωσαν στις τότε Διευθύνσεις Γεωργίας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων ένα χάος: κούτες επί κουτών με ορθοφωτογραφίες, ακατάληπτα πρακτικά, ασάφειες, τεράστια κενά και λανθασμένα στοιχεία (…) στις πραγματικά ελαιοπαραγωγικές περιοχές — εκεί όπου υπάρχουν εκατομμύρια δέντρα και εκατοντάδες χιλιάδες τεμάχια — το ΄΄ελαιοκομικό΄΄ απλώς εγκαταλείφθηκε, γιατί ήταν πρακτικά αδύνατο να διορθωθεί. Λέσβος, Μεσσηνία, Κρήτη, Χαλκιδική, Επτάνησα και σχεδόν όλες οι άλλες μεγάλες ελαιοπαραγωγικές Περιφερειακές Ενότητες δεν απέκτησαν ποτέ ένα μητρώο-λειτουργικό εργαλείο. Για του λόγου το αληθές, αρκεί να αναφέρουμε πως η Χαλκιδική εκτιμάται ότι έχει πάνω από 7 εκατομμύρια ελαιόδεντρα και η Κέρκυρα πάνω από 4 εκατομμύρια, σε έκταση περίπου 300.000 στρεμμάτων — και όμως, οι αριθμοί στο Μητρώο δεν συμφωνούν ούτε κατ’ ελάχιστο με το ΟΣΔΕ. Για άλλες περιοχές, όπως η Λέσβος ή η Κρήτη, οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο.

Κατά συνέπεια, το Ελαιοκομικό Μητρώο, όπως υφίσταται σήμερα, δεν είναι ούτε επικαιροποιημένο, ούτε διασταυρωμένο, ούτε φυσικά ολοκληρωμένο. Από τη στιγμή που δεν υπήρξε ποτέ σαφής νομική υποχρέωση, ούτε κάποιο αποτρεπτικό μέτρο ή κύρωση για τη μη τήρησή του — σε αντίθεση, για παράδειγμα, με το Αμπελουργικό Μητρώο και τις οινοποιήσιμες ποικιλίες — οι ίδιοι οι ελαιοπαραγωγοί, εύλογα, δεν επέδειξαν κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον για την ενημέρωσή του. (…)

Πέραν όλων των παραπάνω, η διαδικασία που προβλέπει η Υ.Α. για τη διενέργεια των επιτόπιων ελέγχων μέσω τριμελών επιτροπών δεν είναι απλώς εκτός πραγματικότητας — είναι σαν να αφορά άλλη χώρα, με άλλες υποδομές και άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Μία χώρα όπου οι υπηρεσίες είναι πλήρως στελεχωμένες με γεωπόνους, τεχνολόγους γεωπονίας και μηχανικούς, εξοπλισμένους με επαγγελματικές συσκευές GPS, GIS και σύγχρονα μέσα μέτρησης εκτάσεων. Όχι τη δική μας πραγματικότητα, όπου οι περισσότεροι συνάδελφοι αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιούμε ερασιτεχνικές “free” εφαρμογές στα κινητά μας τηλέφωνα για να κάνουμε τον εντοπισμό και τις μετρήσεις.

Αν σε αυτό προσθέσει κανείς και την παντελή έλλειψη υπηρεσιακών οχημάτων — ή έστω στοιχειωδώς κατάλληλων μέσων μετακίνησης — τότε είναι να απορεί κανείς με το πώς φαντάζονται ότι θα προσεγγιστούν τα δύσβατα, ορεινά και ημιορεινά ελαιοτεμάχια της Θάσου, του Ρεθύμνου, της Κεφαλονιάς, της Αρκαδίας και δεκάδων άλλων περιοχών. Εκτός εάν υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι οι επιτόπιοι έλεγχοι μπορούν να γίνονται εξ αποστάσεως, μέσω δορυφόρου ή τηλεδιάσκεψης… Άλλο πράγμα είναι η τηλεπισκόπηση και άλλο πράγμα ο επιτόπιος έλεγχος!!!

Προτάσεις

Η Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ. καταθέτει «….απαρίθμηση κάποιων απλών, αλλά κρίσιμων βημάτων, που μπορούν να διασφαλίσουν την πλήρη, ορθή και σύγχρονη κατάρτιση και λειτουργία ενός νέου, αξιόπιστου Ελαιοκομικού Μητρώου – ενός μητρώου που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του σήμερα και του αύριο.

Αυτά τα βήματα είναι τα εξής:
-Ακύρωση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης στο σύνολό της. .
• Το ΟΣΔΕ πρέπει να γίνει πλήρως προσβάσιμο σε όλους μέσω του gov.gr, να λειτουργεί με διαφάνεια και να είναι απολύτως δημόσιο. Απαιτείται ο εκσυγχρονισμός και ο εμπλουτισμός του πηγαίου κώδικά του με ίδιες δυνάμεις, ώστε να υποστηρίζει νέες λειτουργίες και να διαχειρίζεται αυξημένες πληροφορίες. Αυτή η κίνηση αποτελεί την αναγκαία και ικανή προϋπόθεση, ώστε όλοι οι καλλιεργητές και εκτροφείς να δηλώνουν με τεκμηρίωση και ειλικρίνεια τα στοιχεία τους, ενώ παράλληλα η πολιτεία να απαλλαγεί από τις περιττές, γραφειοκρατικές και αναποτελεσματικές πολλαπλές διοικητικές και επιτόπιες διαδικασίες ελέγχου.

• Τα στοιχεία για το νέο Ελαιοκομικό και κάθε άλλο καλλιεργητικό μητρώο πρέπει να αντλούνται αποκλειστικά από το νέο, εκσυγχρονισμένο πληροφοριακό σύστημα του ΟΣΔΕ. Η υποβολή αίτησης εκμετάλλευσης/εκτροφής στο ΟΣΔΕ πρέπει να είναι υποχρεωτική για όσους υπερβαίνουν κάποια ελάχιστα όρια (σε στρέμματα, δέντρα, ζώα κ.λπ.). Είναι κρίσιμο να γίνει κατανοητό ότι η απλή καλλιέργεια ή εκτροφή για αυτοκατανάλωση έχει όρια και κανόνες, και πως για ό,τι υπερβαίνει αυτά απαιτείται υποχρεωτική δήλωση. Ειδικά για την αυτοπαραγωγή, απαιτείται περαιτέρω συζήτηση για τα όρια και τις δηλώσεις που θα ισχύουν, πάντα με γνώμονα την υγιεινή και ασφάλεια. .

• Καμία χρηματοδότηση από τον ελληνικό λαό σε νέους “αναδόχους” για δημιουργία νέων εφαρμογών ή μητρώων. Όλα να γίνουν, αρχικά, με τις υπάρχουσες εφαρμογές. Το 2026, με την ολοκλήρωση της διαλειτουργικότητας και της εκπλήρωσης των δεσμεύσεων σας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, όλες οι πληροφορίες να μεταφερθούν-μεταπτώσουν σε μία νέα δημόσια βάση δεδομένων.

• Η φετινή περίοδος να ληφθεί ως πιλοτική χρονιά ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Το 2026 να είναι η χρονιά που το νέο μητρώο θα εδραιωθεί μέσα από το περιβάλλον του ΟΣΔΕ. Με την ολοκλήρωση του κτηματολογίου (στο τέλος του 2025), δεν θα υπάρχουν πλέον δικαιολογίες για την έλλειψη ΚΑΕΚ στα αγροτεμάχια. Θα έχουμε τελειωμένο κτηματολόγιο και πλήρες, δημόσιο ΟΣΔΕ, εξασφαλίζοντας την απαιτούμενη πληρότητα στο μητρώο.

• Να ξεκινήσει άμεσα εκστρατεία ενημέρωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στους ελαιοπαραγωγούς, αλλά και σε άλλες καλλιέργειες όπου χρειάζεται, ώστε να δηλωθούν όλες οι υφιστάμενες εκτάσεις με ακρίβεια και πλήρη δικαιολογητικά. Να παραχθεί κατανοητό, επαρκές ενημερωτικό υλικό προς όλους τους κατόχους ελαιοτεμαχίων, τόσο για τις διαδικασίες στο gov.gr όσο και για τα ΚΥΔ.

• Για να δοθεί επαρκής χρόνος για τη δήλωση νέων ελαιοτεμαχίων, το ΟΣΔΕ φέτος να παραμείνει ανοιχτό έως το τέλος Δεκεμβρίου – αλλά μόνο για τις νέες δηλώσεις.

• Να εμπλακούν ενεργά όλες οι σχετικές επιχειρήσεις ελιάς (ελαιοτριβεία, επιχειρήσεις μεταποίησης κ.ά.) στην ενημέρωση και τον έλεγχο. Να απαιτείται από τους παραγωγούς η δήλωση ΟΣΔΕ και συγκομιδής, και σε περιπτώσεις μικροποσοτήτων για αυτοκατανάλωση, να θεσπιστούν ηλεκτρονικές διαδικασίες διασταύρωσης και ελέγχου, ώστε να αποτραπούν καταστρατηγήσεις.

• Όλες οι δηλώσεις συγκομιδής να γίνονται βάσει των στοιχείων του ΟΣΔΕ, με την επιβολή προστίμων να ξεκινά από το 2027. .

• Οι απαραίτητοι έλεγχοι (διοικητικοί, επιτόπιοι, τηλεπισκόπηση) να ενσωματωθούν στο «δείγμα» του ΟΣΔΕ και να πραγματοποιηθούν φέτος και του χρόνου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι δηλώσεις που θα γίνουν αργά φέτος, να ενταχθούν στο δείγμα του 2026.

• Από το 2027 και μετά, με την ύπαρξη του νέου Ελαιοκομικού Μητρώου, οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι να μπορούν να διενεργούνται και από τις ΔΑΟΚ.

• Και το πιο κρίσιμο: Προσλήψεις νέων γεωτεχνικών επιστημόνων σε όλες τις υπηρεσίες, με τα απαραίτητα οικονομικά και υλικοτεχνικά μέσα, ώστε να εργάζονται απερίσπαστα και αποτελεσματικά. Χωρίς επιστημονικό προσωπικό, θα εξαρτόμαστε διαρκώς από «συμβούλους και παρόχους», οι οποίοι κάνουν προσωρινά τη δουλειά, μέχρι που «έρχεται ο λογαριασμός» (βλ. ΟΠΕΚΕΠΕ)!»