Ποίηση και επανάσταση

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου

Η ποίηση αποτελεί μια μορφή επανάστασης. Πάντοτε αποτελούσε και αποτελεί. Απέχουμε σήμερα πολύ από την ποίηση εκείνη που γράφονταν με την ψυχή και την Ιδέα της ελευθερίας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως κάποιοι ή κάποιες δεν διαπνέονται από αυτή την ελευθερία που προσδοκά και ενέχει η ποίηση. Η ποίηση σήμερα υπηρετεί τη ματαιοδοξία μας. Το μικρό μας εγώ για να κερδίσουμε ίσως κάτι που υα έχει σχέση με τον εγωισμό και τη μικρότητα.

Τι σχέση μπορεί να έχει η ποίηση του Κάλβου που συμβαδίζει όπως κι αυτή του Σολωμού με τις δυσκολίες της κατάκτησης της μητρικής γλώσσας, που διακατέχεται από την αγάπη για μια πατρίδα που είναι υπό εξερεύνηση και «διαπραγμάτευση» στο ποιητικό τους έργο. Η ποίηση αυτής της εποχής δεν αποτελεί μόνο μία σύζευξη μεταξύ του ρομαντισμού και του νεοκλασικισμού που κυριαρχεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Έχουμε και τα πρώτα ψήγματα ενός κριτικού ρεαλισμού που αποδεικνύει πόσο μπροστά είναι οι δύο μας ποιητές στο έργο τους, αρκεί να μελετήσουμε τα έργα του Σολωμού « Ο Λάμπρος»( Χαίρεται μέσα ἡ ἄβυσσο καὶ ἀσπρίζει·

ὁ περασμὸς τοῦ Λυτρωτῆ σφυρίζει ) και « Γυναίκα της Ζάκυθος» (Και εσυνέβηκε αυτές τες ημέρες οπού οι Τούρκοι επολιορκούσαν το Μισολόγγι, και συχνά ολημερνίς και κάποτε οληνυχτίς έτρεμε η Ζάκυθο από το κανόνισμα το πολύ.Και κάποιες γυναίκες Μισολογγίτισσες επερπατούσαν τριγύρω γυρεύοντας για τους άνδρες τους, για τα παιδιά τους, για τ’ αδέλφια τους που επολεμούσανε.Στην αρχή εντρεπόντανε νά ‘βγουνε και επροσμένανε το σκοτάδι για ν’ απλώσουν το χέρι, επειδή δεν ήτανε μαθημένες….)
Του Κάλβου τις «Ωδές» (Mεγάλη, τρομερή, με τα πτερά απλωμένα,
καθώς αετός ακίνητος,κρέμεται στον αέρα ψηλά η Διχόνοια.
ις΄.
«Eγώ,» φωνάζει, «εγώ από τον κόσμον έσβυσα
ένα λαόν• και ταύτην την γην εξολοθρεύσασα
τώρα εορτάζω.)

Μεγάλες αλήθειες, μεγάλοι ποιητές και ακόμη μεγαλύτερες ψυχές που δεν είναι εύκολο σήμερα ν΄απαντηθούν στην καρέκλα της σιγουριάς και του μικροσκοπικού κέρδους της κάθε είδους ποιήσεως που κυκλοφορεί απλόχερα στη διάθεση του κάθε εμποράκου των μικρών αισθημάτων και των μικρομεγαλων ποιητικών του επιδιώξεων. Εποχές, που τους ευνοούν, εάν πλησιάζουν εκλογές και τυμπανοκρουσίες, εάν μιλούν για έθνη και ελευθερίες με τις υποκρούσεις ξένων επαναστατικών στίχων για να μας πείσουν για την μοντερνικότητα της ποιήσεως τους.
Μόνο που η ποίηση είναι μια επανάσταση, και η πόρτα της δεν ανοίγει εύκολα. Η ποίηση σε βρίσκει όπου και να είσαι εάν την κουβαλάς μέσα σου και κανένας μας δεν αυτοχρείζεται ποιητής, ο Καιρός το κάνει…. Η ποίηση είναι μόνο επανάσταση και δεν σιωπά ποτέ.