Πώς η διαχείριση των σκουπιδιών δείχνει το επίπεδο της κουλτούρας μας
Έξω από το σπίτι μου υπάρχει ένας μπλε και ένας πράσινος κάδος σκουπιδιών. Απέναντι, υπάρχει ένας μπλε κώδωνας για την ανακύκλωση των μπουκαλιών και των χαρτιών. Στον παράδρομο είναι στημένο εδώ και χρόνια ένα container για τα αδρανή, οικοδομικά υλικά. Δεν μπορώ να δω τι ρίχνουμε στον κώδωνα, μπορώ όμως να δω ότι στους κάδους και στο container πετάμε σκουπίδια χωρίς καμιά διάκριση. Αποφάγια, χαρτόκουτα, μεταλλικά και γυάλινα είδη, χαλασμένες οικιακές συσκευές, καλώδια, πλαστικές σακούλες, σάπια φυτά, μπάζα, όλα μαζί: μα, σοβαρά τώρα, τόσες δεκαετίες ενημέρωσης για τον διαχωρισμό των απορριμμάτων και για την ανακύκλωση, δεν έχουμε μάθει ότι τα οργανικά «υγρά» απόβλητα δεν πετιούνται μαζί με τα «ξηρά»; Ακόμα κι αν δεν μας είχαν εξηγήσει τίποτα, η διαφορά στη φύση, στη μορφή και στην υφή μεταξύ υγρών και ξηρών αποβλήτων αρκεί για να κάνουμε τον διαχωρισμό.
Ποιες είναι άραγε οι αιτίες αυτής της ξεροκεφαλιάς; Μήπως απλούστατα δεν είμαστε και τόσο έξυπνοι; Ή μήπως φταίει η κακή μας αγωγή που μας κάνει σερνόμαστε από κρίση σε κρίση; Μερικοί από όσους πιστεύουν στον σοφό λαό ίσως απαντήσουν ότι δεν έχει γίνει σωστή διαφώτιση ή ότι οι άνθρωποι παραείναι ταλαιπωρημένοι για να προσθέσουν στις καθημερινές τους έγνοιες τον διαχωρισμό των σκουπιδιών. Εξάλλου, μιας και δεν έχουμε καμιά εμπιστοσύνη στο κράτος, στον δήμο, στους θεσμούς, μερικοί αμφισβητούν ότι γίνεται ανακύκλωση, ισχυριζόμενοι ότι τα απορριμματοφόρα εγκαταλείπουν το φορτίο τους σε ένα ρυπαρό βουνό σκουπιδιών που σήπονται κάτω από τον ήλιο.
Είναι πιθανό η ανακύκλωση να είναι πλημμελώς οργανωμένη και να έχει εντέλει αμελητέα σπουδαιότητα. Επιπλέον, πολλοί δήμοι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους ως προς την αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων. Όμως, η αδυναμία ή η τσαπατσουλιά των αρχών δεν θα έπρεπε να δικαιολογεί την αδιαφορία, το μουλαρίσιο πείσμα του ανεπίδεκτου (…) Δεν πρόκειται για ανώτερα μαθηματικά. Επίσης, οι δήμοι και τα ΜΜΕ δίνουν συμβουλές για το πώς μπορούμε να προσφέρουμε διάφορα είδη -ρούχα, παπούτσια, μικροσυσκευές- σε συμπολίτες μας• πώς, με λίγα λόγια, θα μειώσουμε τον όγκο των σκουπιδιών. Και πάλι, οι γλείφτες του λαού θα πουν ότι υπάρχουν πολλοί υπέργηροι ή αλλοδαποί ή μορφωτικά υπολειπόμενοι (διότι η παιδεία στην Ελλάδα είναι δήθεν «ταξική») στους οποίους είτε δεν έχει φτάσει η ενημέρωση• είτε επειδή έρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς, είτε επειδή νιώθουν ότι η κοινωνία τούς χρωστάει και την εκδικούνται κάνοντας τον κουφό.
Αυτή η τόσο βολική θεωρία μού φαίνεται απόρροια διακρίσεων: δηλαδή οι ηλικιωμένοι πάσχουν από άνοια, οι αλλοδαποί ζούσαν μέχρι πρότινος στα δέντρα και οι πολύ φτωχοί άνθρωποι είναι απαθείς και κακόβουλοι; Bullshit: η αλήθεια για το επίπεδο της κουλτούρας μας βρίσκεται στον πάτο των κάδων. Όταν πρόκειται να χαζολογήσουν οι Έλληνες στα social media, δεν ξεκολλάνε από το Ίντερνετ• όταν είναι να μάθουν κάτι για το πώς γίνεσαι καλός πολίτης, επικαλούνται φόρτο εργασίας και σοβαρότερα προβλήματα από εκείνα που άπτονται της ποιότητας της ζωής στον πλανήτη.
(Κωνσταντίνος Χριστοφόρου, 04.08.2024/ athensvoice.gr