της Παναγιώτας Π. Λάμπρη
http://users.sch.gr/panlampri/
Φτάνοντας σ’ έναν τόπο, δεν αρκεί να δεις και να γνωρίσεις μόνο ό,τι αφορά στο παρόν. Πολύ περισσότερο, που κι αυτό δεν είναι αυτόνομο, αλλά φέρει αναπόφευκτα πολλά στοιχεία του παρελθόντος, χωρίς τα οποία η ταυτότητά του θα ήταν διαφορετική. Στην αναζήτηση αυτής της ταυτότητας, όπως είναι φυσικό, καθοριστικό ρόλο παίζουν τα μουσεία, όπου σου δίνεται η δυνατότητα να συνομιλήσεις με περασμένους καιρούς και τους ανθρώπους τους και μ’ έναν τρόπο ν’ ακολουθήσεις, κατά το δυνατόν, τ’ αχνάρια τους και να μυηθείς στον τρόπο ζωής τους.
Έτσι και στην Ηγουμενίτσα, την πρωτεύουσα του νομού Θεσπρωτίας, μια σύγχρονη πόλη μ’ ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο λιμάνι, η επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά στα τέλη του 2009, ήταν για μένα και τον συνοδοιπόρο μου μια αποκάλυψη! Όχι πως δεν έχω θαυμάσει άλλα μουσεία στον ελλαδικό χώρο, αλλά λυπήθηκα που ως Ηπειρώτισσα και ως άνθρωπος, ο οποίος αγαπά ξεχωριστά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, δεν το είχα επισκεφτεί νωρίτερα, αφού συνιστά μοναδική πηγή γνώσης και προσφέρει αληθινή αισθητική απόλαυση. Όμως, κάλλιο αργά, παρά ποτέ, που λέει και η λαϊκή σοφία!
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας, λοιπόν, περιλαμβάνει τη μόνιμη έκθεση με τον τίτλο, «Θεσπρωτών χώρα», αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα και είναι δομημένη σε πέντε θεματικές ενότητες που αφορούν στην αρχαιολογική – ιστορική διαδρομή, στους οικισμούς των ιστορικών χρόνων, στον δημόσιο και ιδιωτικό βίο, καθώς και στα ταφικά έθιμα, ενώ οι εκθεσιακές ενότητες και οι σχετικές πληροφορίες είναι έτσι τοποθετημένες, ώστε ο επισκέπτης να ταξιδεύει στη ροή του χρόνου από την απώτερη προϊστορία έως τους βυζαντινούς χρόνους, ν’ απολαμβάνει ό,τι βλέπει και, φυσικά, να γνωρίζει την ιστορία της περιοχής.
Ευρισκόμενοι εκεί, σταθήκαμε με θαυμασμό μπροστά στα εκθέματα, κάποιες φορές συγκινηθήκαμε, ενώ ολοκληρώνοντας την περιήγησή μας, νιώσαμε πως θέλαμε κι άλλο χρόνο να τα χορτάσουμε, αν χορταίνονται, και, φυσικά, αν μπορέσουμε, να ξαναπάμε. Ιδιαίτερη, μάλιστα, συγκίνηση ένιωσα παρατηρώντας τα εκθέματα που αφορούσαν στον ιδιωτικό βίο και στα ταφικά έθιμα, αφού πολλά εξ αυτών περιγράφουν τη ζωή της Ηπείρου, όπως στα παιδικά μου χρόνια τη γνώρισα ή σε λαογραφικά μουσεία μπορεί να τη γνωρίσει ο επισκέπτης. Επίσης, καμάρωσα για τον πανάρχαιο πολιτισμό του τόπου μου, ο οποίος, με την αλλαγή του τρόπου ζωής, υποχωρεί πλέον σε πολλές εκφάνσεις του.
Στο μεταξύ, με την έξοδό μας από την αίθουσα των ταφικών εθίμων, απολαύσαμε εικόνες από την περιοδική έκθεση «Εικόνες της πόλης στον χρόνο» και αναχωρήσαμε με την ευχή και την ελπίδα να επιστρέψουμε κάποτε… Με ευφροσύνη στην ψυχή φύγαμε, αφού, όμως, χαιρετίσαμε τους προσηνείς εργαζόμενους, οι οποίοι βεβαίωσαν τι σημαίνει φιλοξενία και τι ν’ αγαπάς τον χώρο που εργάζεσαι.
Συγχαρητήρια, λοιπόν, σ’ όλους αυτούς και, φυσικά, στην πολιτεία, η οποία δημιούργησε ένα υπέροχο μουσείο, δίνοντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να ταξιδέψει σε φάσεις του παρελθόντος της Θεσπρωτίας, να μάθει γι’ αυτό και να συνδεθεί μαζί του στο σήμερα. Και ναι, το συστήνουμε ανεπιφύλακτα σε κάθε επισκέπτη της Θεσπρωτικής γης, ο οποίος μπορεί να συμπληρώσει τη γνώση του παρελθόντος της με μεταβάσεις σε ενδιαφέροντες εξωτερικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπως για παράδειγμα εκείνο των Γιτάνων, και όχι μόνο! Και είναι σχεδόν βέβαιο πως η περιήγηση στη χώρα των Θεσπρωτών θα τους εκπλήξει για πολλούς λόγους ευχάριστα και φεύγοντας, ακόμα κι αν δεν γευτούν τα φημισμένα μανταρίνια Σαγιάδας, η γλύκα τους θα συνοδεύει τις εμπειρίες του ταξιδιού τους και την ψυχή τους!