Συνέντευξη της Ελένης Κουτσούδη –Ιόλα στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

“…Η ζωή έχει αρχή, μέση και τέλος. Και όλοι
διακόσμησαν μόνο το τέλος όπως τους άρεσε. Κανείς
δεν γνωρίζει τον αγώνα που έδωσε για να πετύχει. Από που ξεκίνησε και που έφτασε…”

Ερ.: Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του βιβλίου «Ο θείος μου, Αλέξανδρος Ιόλας», εκδόσεις Μίνωας;

Απ.: Η ιδέα της συγγραφής του βιβλίου υπήρχε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Ήταν μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση που είχα δώσει στον θείο μου την οποία όφειλα να φέρω εις πέρας.
Όσο διάβαζα τον τύπο, οι ιστορίες για την ζωή του με άφηναν έκπληκτη. Παρουσίαζαν μια μυθική, και πολύ επιφανειακή εικόνα αυτού του ανθρώπου. Εκεί είπα πρέπει να γράψω ένα τεκμηριωμένο κείμενο.Κι έτσι ξεκίνησα. ’Ήρθε και ο κορονοϊός, ο οποίος με έφερε, αντιμέτωπη με την ιδέα του θανάτου. Σήμερα είμαστε, αύριο όχι. Όντας το σήμερα το μόνο σίγουρο, επιτάχυνα την ολοκλήρωση του βιβλίου. Βέβαια μου πήρε τουλάχιστον τρία χρόνια.

Ερ.: Γράφετε ότι η ζωή του θείου σας Ιόλα είναι ελάχιστα γνωστή. Ποιος ήταν ο άνθρωπος Ιόλας;

Απ.: Η ζωή έχει αρχή, μέση και τέλος. Και όλοι διακόσμησαν μόνο το τέλος όπως τους άρεσε.Κανείς δεν γνωρίζει τον αγώνα που έδωσε για να πετύχει. Από που ξεκίνησε και που έφτασε.Ότι τα χρυσά χρόνια διήρκησαν μια δεκαετία 1960 – 1970.Και τελικά γύρισε στην Ιθάκη. Μια Ιθάκη πολύ σκληρή που δεν το φανταζόταν.

Ερ.: Στο βιβλίο σας φωτίζετε τον άνθρωπο πίσω από το μύθο. Δεν είναι δύσκολο όμως να γράψεις ένα βιβλίο για ένα συγγενή σου;

Απ.: Σίγουρα δεν είναι εύκολο. Αλλά το επάγγελμα του Κλινικού ψυχολόγου και Οικογενειακού ψυχοθεραπευτή με εκπαίδευσε στο να κρατάω τις αποστάσεις. Επίσης φρόντισα να πάρω μια σημαντική χρονική απόσταση από τα γεγονότα. Να σας εκμυστηρευτώ και κάτι; στα 14 δήλωσα στην οικογένεια ότι δεν θα ασχοληθώ με το επάγγελμα του θείου μου. Ήθελα να γίνω ψυχολόγος. Αυτό σήμαινε , να μάθω ν΄ακούω, να παρατηρώ, να κάνω υποθέσεις και μετά να προσπαθώ να τις επιβεβαιώσω.

Ερ.: Ήταν από τους πιο διάσημους έμπορους της τέχνης. Από πότε αρχίζει να ασχολείται με την Τέχνη;

Απ.: Αρχίζει να ασχολείται με την Τέχνη το 1945. Μην έχοντας ρευστότητα- από την χορευτική του καριέρα- έψαχνε να βρει ανθρώπους να τον εμπιστευτούν και να επενδύσουν στο όραμα του.

Ερ.: Αλέξανδρος Ιόλας γνώρισε τους JeanCocteau, GiorgiodeChirico, PabloPicasso, ManRay, ReneMagritte, TheodoraRoosevelt, MaxErnst, AndyWarhol.Πρόσωπα μυθικά για την εποχή του. Πώς τα κατάφερε και ανέπτυξε με αυτούς τους διάσημους φιλικές σχέσεις;

Απ.:Δεν ήταν μυθικά πρόσωπα την εποχή εκείνη. Μυθικά είναι σήμερα για μας. Ο Picasso,ήταν ήδη γνωστός. Ήταν πολύ μεγαλύτερος στην ηλικία από τον Ιόλα . Ο Jean Cocteau ήταν φίλος του.Οι υπόλοιποι ήταν “καθ οδόν” προς την επιτυχία. Όταν ο Ιόλας έλεγε στον Magritte θα πουλήσω ένα έργο του πχ $2000 τον κοιτούσε και του έλεγε “ ποιος θα το αγοράσει”; . Η δε TheodoraRoosevelt μετά την καριέρα της ως χορεύτρια ασχολήθηκε με την συγγραφή, Μεταχειριζόταν έκτοτε το επίθετο του πρώτου της συζύγου, Keogh Ποτέ το Roosevelt. Ήθελε να γίνει γνωστή για το ταλέντο της και όχι για το όνομα που έφερε.

Ερ.: Και, ενώ είχε κατακτήσει τα πάντα στα εξωτερικό, αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ποιος ήταν ο λόγος της μόνιμης εγκατάστασής του στην Ελλάδα;

Απ.: Ότι πέτυχε ήταν με κόπο. Ποτέ δεν θεώρησε ότι τα κατέκτησε όλα.Η ανησυχία του και η Τέχνη δεν σταμάτησαν ποτέ να εξελίσσονται. Γιατί γύρισε στην Ελλάδα; Στη ψυχολογία υπάρχει ένας όρος: Αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Όταν ένα παιδί έχει νιώσει την απόρριψη στην παιδική του ηλικία και δεν τακτοποιήσει έγκαιρα το παιδικό του δωμάτιο, παραμένει με την αίσθηση ότι είναι υπεύθυνο που οι κοντινοί του άνθρωποι δεν τον αγαπούσαν. Το περιτριγυρίζουν οι Ενοχές. Μεγαλώνοντας και αγγίζοντας την επιτυχία, προσπαθούν να βγάλουν τον μύθο τους αληθινό. Πως; επιλέγοντας ακατάλληλους ανθρώπους που τους ωθούν στην καταστροφή μια και δεν αξίζουν ότι πέτυχαν. Ο Φρόιντ έγραφε” Έχουμε την υποχρέωση να ερευνήσουμε την παιδική μας ηλικία, με την ελπίδα να βάλουμε τα φαντάσματα μας, στο παιδικό δωμάτιο για ύπνο.”

Ερ.: Κάποια στιγμή ο «κίτρινος τύπος» έγραψε πολλά εναντίον του. Για ποιο λόγο έγινε το κόκκινο πανί;
Απ.: Ο αυριανισμός, την εποχή εκείνη, έβαζε στο στόχαστρο κάποια άτομα που πουλούσε το όνομα τους και κατασκεύαζε χυδαίες ιστορίες . Τα προσωπικά δεδομένα, ή ο κανόνας ότι κάποιος είναι αθώος μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή του, δεν υπήρχαν. Πες, πες κάτι θα μείνει. Και έμεινε . Ο θείος μου είχε “βγάλει” την απογοήτευση του με έναν προκλητικό τρόπο οπότε τα πράγματα όλο και χειροτέρευαν. Θα μπορούσε να φύγει αλλά έμεινε μέχρι να πέσει στον γκρεμό. Αυτό είναι η αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Ερ.: Ο Ιόλας είχε δωρίσει περισσότερα από 70 πανάκριβα έργα Τέχνης σε μουσεία όπως το MoMa, την Εθνική Πινακοθήκη, το Ίδρυμα Pompidou και φυσικά το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Από που αντλούσε αυτή τη γενναιοδωρία;
Απ.: Πάντα πίστευε στην ιδέα ότι μόνο με δωρεές τα μουσεία προκόβουν. Δεν ήταν το κράτος που μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο. Ήταν και σαν χαρακτήρας πολύ γενναιόδωρος , οπότε το θεωρούμε αυτονόητο να προσφέρει.

Ερ.: Πώς νιώθετε που μετά από χρόνια καταφέρατε να εκπληρώσετε την υπόσχεσή σας να γράψετε ένα βιβλίο για τον Ιόλα;

Απ.: Όταν τελείωσα το βιβλίο ήμουν πολύ μελαγχολική. Μόνο στην παρουσίαση του βιβλίου στις 8/12 ένιωσα πραγματική ανακούφιση! Είπα το αντίο που δεν είχα πει όταν έπρεπε. Ήταν τόσο λυπηρό το τέλος.

Ερ.: Μπορείτε να μας πείτε λίγα πράγματα σχετικά με τη βίλα Ιόλα. Ποια είναι η κατάσταση της βίλας σήμερα;

Απ.: Από ότι γνωρίζω το έχει πάρει ο Δήμος με σκοπό να το ανακαινίσει με λεπτά του ΕΣΠΑ. Αυτό το πρώτο άκουσα πριν 3 χρόνια . Αυτή την στιγμή δεν νομίζω ότι έχει προχωρήσει το έργο. Ήθελε και θέλει ο Δήμος να το κάνει ένα Πολιτιστικό Κέντρο. Νομίζω θα είναι το μεγαλύτερο Δημοτικό Π. Κέντρο. 2000 τμ οικοδόμημα σε έναν χώρο 6.000 στρεμμάτων. Το μεγάλο μου ερώτημα είναι πως θα συντηρείται και ταυτόχρονα να οργανώνει σημαντικές εκδηλώσεις! Τους εύχομαι καλή επιτυχία.

Βιογραφικό
Η Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Κλινική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εξειδικεύτηκε στην Οικογενειακή Θεραπεία και ίδρυσε το Θεραπευτικό Εργαστήρι Οικογενειακών Σχέσεων, στο οποίο πρωτοστάτησε για 25 χρόνια. Την ενδιέφερε ιδιαίτερα το εκπαιδευτικό κομμάτι και διεξήγαγε Κλινικά Προγράμματα Συστημικής Προσέγγισης καθώς και Αξιολογήσεις Προσωπικότητας σε φοιτητές ψυχολογίας. Μέχρι σήμερα αφιερώνει τον χρόνο της στην εποπτεία ψυχοθεραπευτών. Από το 2018 ασχολείται και με τη συγγραφή. Το παρόν βιβλίο είναι το πρώτο έργο της που δημοσιεύεται.