Συνέντευξη της Μάγδας Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Γεννήθηκε στην Αθήνα, τον Νοέμβριο του 1963 Εργάστηκε επί είκοσι επτά χρόνια στον ΟΤΕ. Ξεκίνησε να πειραματίζεται με τη συγγραφή, από τα γυμνασιακά της χρόνια. Μαθήτευσε δίπλα στον ποιητή, πολιτικό και πρεσβευτή της Unesco Γιάννη Κουτσοχέρα. Συνεργάζεται με την ηλεκτρονική ενημερωτική ιστοσελίδα e-pieria και είναι ανταποκρίτρια του Κοινωνικού Δικτύου για τα βιβλία Bookia στην Πιερία και στην Τήνο. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο του νομού Πιερίας.Είναι μέλος της Παγκόσμιας Ένωσης Ποιητών και ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας.
Ποια ήταν η αφορμή για να γραφτεί το μυθιστόρημα «Πατρίδα ξένη», εκδόσεις Άπαρσις;
Πρώτα να μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τις εκδόσεις Άπαρσις που αγκάλιασαν το μυθιστόρημα μου. Η αρχική αφορμή ήταν να γνωρίσουν οι αναγνώστες τους αγώνες του θείου μου, Γιώργου Παπαδημητρίου. Όταν έγραψα τη βιογραφία του στην ιστοσελίδα μου, έμεινα έκπληκτη με όλα όσα διάβασα. Αν και ήταν θείος μου, δεν γνώριζα τους αγώνες του από το 1935-μέχρι και τον εμφύλιο. Για όσα συνέβησαν στη Χούντα τα γνώριζα γιατί τα βίωσα.
Το γεγονός ότι ήταν σύνδεσμος του Δαμασκηνού και ήταν στο δίκτυο που προμήθευε πλαστές ταυτότητες στο να δραπετεύσουν οι Εβραίοι στην Παλαιστίνη με την Αντίσταση για να σωθούν, μ’ οδήγησε στη δημιουργία των δυο μυθοπλαστικών οικογενειών. Του Ελληνοεβραίου Ναχμίας και του ταγματασφαλίτη Ξυπολυτέα. Μη ξεχνούμε πως υπήρχαν Εβραϊκές κοινότητες στο Αγρίνιο, στην Πάτρα, την Άρτα και σ’ όλη την Ελληνική επικράτεια. Θα ήθελα να ευχαριστήσω δημόσια τον Θεσσαλονικιό συγγραφέα Λέοντα Ναρ καθώς και τη Γεωργία Πανταζή για το πλούσιο ιστορικό υλικό που με διέθεσαν ώστε να εκπονηθεί αυτό το μυθιστόρημα.
Μπορεί η πατρίδα, καμία φορά, να είναι ξένη για εμάς τους Έλληνες;
Σ’ όλες τις ιστορικές περιόδους, για κάποιους ήταν, είναι και θα είναι πάντα ξένη η πατρίδα. Μήπως δεν το βλέπουμε και σήμερα που φεύγει ο ανθός της πατρίδας μας για να δουλέψει για τους ξένους; Μετανάστευση τότε και τώρα. Είτε για τα πολιτικά φρονήματα, είτε για την επιβίωση.
Μέσα από πέντε δεκαετίες του εικοστού αιώνα περνούν από το μυθιστόρημα οι ζωές των Ελλήνων. Γιατί ο λαός μας πάντοτε ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της πατρίδας ;
Ο λαός μας αντιστάθηκε στις προσκλήσεις της πατρίδας, μέσα στην πάροδο των χρόνων, ώστε να αποκτήσει την ανεξαρτησία του. Αυτό ήταν το Α και το Ω ώστε να μπορέσει ακολούθως να ευημερήσει.
Μέσα από το μυθιστόρημα αναφέρεστε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιοκαι τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ποιος είναι ο λόγος που έχετε διαλέξει αυτές τις περιόδους της ιστορίας μας;
Το μυθιστόρημα ξεκινά από το 1935. Όταν ο ήρωας μου, ο Γιώργος Παππάς ίδρυσε τα πρώτα παραρτήματα στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας. Τις διάλεξα γιατί σ’ αυτέςτις περιόδους ο Γιώργος Παπαδημητρίου είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Φυλακές, βασανιστήρια, εξορίες. Στο βιβλίο αναφέρονται επίσης και οι αγώνες του δίπλα στους ακτήμονες και σε βιοτικά προβλήματα του νομού.
Ποιος ήταν , ως άνθρωπος, ο Γιώργος Παπαδημητρίου;
Ήταν μια δυναμική προσωπικότητα, που δεν δείλιασε ποτέ του να ριψοκινδυνέψει τη ζωή του για την ελευθερία της Πατρίδας. Ήταν παρών σ’ όλα τα προσκλητήρια της πατρίδας, πρωτεργάτης της Δημοκρατίας, μάχιμος της ελευθερίας του λόγου και της ψήφου. Βαθιά θρήσκος που το έδειχνε έμπρακτα σε κάθε φάση της ζωής τους συντηρώντας εκκλησίες και μοναστήρια της ιδιαίτερης πατρίδας του. Η πατρίδα τον τίμησε με πολεμικά μετάλλια. Στην Κατοχή ήταν μέλος Αντιστασιακών Οργανώσεων και μέλος της Επιτροπής που εξέδιδε την μυστική εφημερίδα «ΤΟ ΠΑΡΟΝ».
Συνελήφθη και φυλακίστηκε δύο φορές από τους Γερμανούς και μία από τους Ιταλούς στο Χαϊδάρι και στου Αβέρωφ. Σώθηκε από το εκτελεστικό απόσπασμα των Γερμανών χάρις στον αείμνηστο Εθνάρχη Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Α.Δ.Ε.Δ.Υ. Συνελήφθη, φυλακίστηκε και εξορίστηκε στα χρόνια της χούντας ενώ ίδρυσε το Π.Α.Κ. Εσωτερικού, με άλλους συναγωνιστές του. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ και εκλέχτηκε έξι φορές Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου τον επέλεξε για στενό του συνεργάτη και του ανέθεσε το 1985 το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, όπου επί υπουργίας του, ήταν πολύ φειδωλός με την κρατική περιουσία και η ζωή του ήταν πολύ λιτή. Τον θαύμαζα και είμαι πολύ περήφανη για Εκείνον.
Αλήθεια θα τα καταφέρουν, οι ήρωες σας ,να συνεχίσουν τον αγώνα αυτών που θυσίασαν τη ζωή τους για την Δημοκρατία;
Το ερώτημα είναι αν οι μελλούμενες γενιές, δηλαδή εμείς, οι απόγονοι σταθούμε αντάξιοι των αγώνων τους. Εκείνοι έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία και την Εθνική Ανεξαρτησία. Εμείς θα φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών και των αγώνων τους; Αυτό ήταν το ερώτημα με βασάνιζε σ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τα μυθιστορήματα πού γράφετε;
Μυθιστορήματα με ιστορικές αναφορές. Μου αρέσει πολύ η έρευνα και το διάβασμα. Να εμφανίζω από το σκοτάδι άγνωστες πτυχές της ιστορίας μας. Με γοητεύει όλο αυτό το ταξίδι
Πώς οι συγγραφείς διαλέγουν θέματα για να γράψουν ένα βιβλίο;
Πολλοί συγγραφείς «πιάνονται» από ένα επίκαιρο θέμα ώστε να κάνει μεγάλα τιράζ το βιβλίο τους. Άλλοι εμπνέονται από μια ιστορική επέτειο, όπως το 1821. Η επιλογή εξαρτάται από το προσωπικό ύφος του κάθε συγγραφέα. Άλλα είναι εμπορικά που ίσως ξεχνιούνται γρήγορα κι άλλα γίνονται κλασσικά. Υπάρχουν χιλιάδες βιβλία σήμερα, για όλες τις προτιμήσεις. Για μένα, αρκεί να μπει η σκόνη των παπουτσιών στο βιβλιοπωλείο και να κλείνει η τηλεόραση, έστω για μια ώρα.
Αλήθεια τι ενδιαφέρει τους νεότερους συγγραφείς;
Οι νεότεροι συγγραφείς, γεννημένοι από τη δεκαετία του 80 και εντεύθεν, σίγουρα τους ενδιαφέρει η επικαιρότητα. Να εκφραστούν στη γλώσσα τους και ν’ αποτυπώσουν το σήμερα. Και κάνουν πολύ καλά για τον αναγνώστη του αύριο και τον ιστορικό του μέλλοντος.
Η εργασία του συγγραφέα ολοκληρώνεται με τη συγγραφή του βιβλίου;
Πιστεύω πως ναι, ολοκληρώνεται την ώρα που περνά στα χέρια του αναγνώστη. Το μόνο που του μένει είναι η προβολή του βιβλίου του με κάθε τρόπο.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία και σας εντυπωσίασε;
Διαβάζω Ελληνική λογοτεχνία και μέσα στους μήνες του εγκλεισμού, διάβασα πολλά αξιόλογα βιβλία των ομότεχνων. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω λοιπόν κάποιον ή κάποια συγγραφέα. Μ’ εντυπωσίασαν τα συλλογικά έργα συγγραφέων για τους Θερινούς Έρωτες, τις αστυνομικές ιστορίες και για το 1821 που είχα την τιμή να συμπεριλαμβάνεται κι ένα δικό μου διήγημα. Και στα τρία είχατε εσείς την επιμέλεια. Πολύ αξιόλογη δουλειά και αξίζουν συγχαρητήρια. Όλους σχεδόν τους συγγραφείς που έγραψαν σ’ αυτά τα τρία συλλογικά έργα, τους παρακολουθώ χρόνια και τους θαυμάζω, τον καθέναν ξεχωριστά.
Τι σας έμαθαν οι γονείς σας και το τηρείτε ακόμη;
ΜΠ. Ήθος, τιμιότητα, εργατικότητα, αξιοπρέπεια, τελειομανία, αγώνα για όσα θέλω να κατακτήσω. Και εύχομαι πως εκεί που βρίσκονται, είναι σε μεγάλο βαθμό ικανοποιημένοι.