Συνέντευξη του Ιάκωβου Α. Βασάλου στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Θα συνεχίσω να εργάζομαι μέχρι
το τέλος, γνωρίζοντας ότι έκανα ό,τι μπορούσα στη ζωή μου

Για ποιο λόγο γράφετε;

Το ενδιαφέρον μου για την πρόοδο της πατρίδας μου και η ελπίδα ότι το παράδειγμά μου θα βοηθήσει νέους ανθρώπους στην πορεία τους είναι οι κύριοι λόγοι που μου έδωσαν το έναυσμα για τη συγγραφή του βιβλίου. Hδεκαετής εργασία μου σε μία πολυεθνική εταιρεία των ΗΠΑ και η εμπειρία που απέκτησα, μου επέτρεψαν να πάρω την θέση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και να γίνω πρωτεργάτης στη δημιουργία του Ερευνητικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη. Οι πρακτικές διοίκησης της εταιρείας, η ανεξαρτησία και το εύρος της Πανεπιστημιακής έρευνας και ειδικότερα η συμβολή άξιων συναδέλφων καθηγητών και συνεργατών αναδεικνύουν τους παράγοντες που μπορούν να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη της πατρίδας μας.

Τι είδους βιβλία γράφετε;

Μέσα από τις σπουδές μου και το γνωστικό αντικείμενο που επέλεξα, οδηγήθηκα σε θέματα που έχουν άμεση σχέση με την τεχνολογία, την ενέργεια και το περιβάλλον. Οι πάνω από 100 επιστημονικές εργασίες μου και τα δυο βιβλία στη συγγραφή των οποίων έχω συμμετάσχει, αποσκοπούν στην αναζήτηση είτε νέων τεχνολογικών λύσεων είτε στη δημιουργία ερευνητικών υποδομών που θα βοηθήσουν νέους επιστήμονες στο έργο τους. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσα στην ανάπτυξη τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, των αερίων του θερμοκηπίου, διοξειδίου του θείου, του αζώτου και του άνθρακα. Ένα σημαντικό τμήμα του επιστημονικού μου έργου αφιερώνεται στη βιώσιμη ανάπτυξη με την παραγωγή βιοκαυσίμων από δασικά και αγροτικά υπολείμματα. Η παραγωγή βιοκαυσίμων θα μπορούσε να εισαγάγει νέες καλλιέργειες στον Ελληνικό χώρο και να ενισχύσει το εισόδημα των αγροτών.

Από πού εμπνέεστε;

Από τη γενέτειρά μου, τη Σίφνο, όπου μεγάλωσα μέσα σε μια οικογένεια με δέκα παιδιά και γονείς που έδιναν καθημερινό αγώνα να εξασφαλίσουν με κόπο και μεγάλη προσπάθεια τα απαραίτητα από μια γη που μόνο το παραδοσιακό αλέτρι μπορούσε να οργώσει. Εξαιτίας, ωστόσο, αυτής της αδιάκοπης και σκληρής προσπάθειας, ένιωσα από μικρό παιδί τον μόχθο και τη ζεστασιά της οικογένειας, την ανθρωπιά του χωριού και την αλληλεγγύη των συγχωριανών μου. Από την οικογένειά μου συνήθισα τη σκληρή δουλειά, που πολλές φορές μπορεί να μην φέρνει αποτέλεσμα, διότι η παραγωγή της γης εξαρτάται από τις απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες.

Ποιος ήταν ο ρόλος της διαπαιδαγώγησης πού είχατε από την οικογένειά σας;

Από τη διαπαιδαγώγηση που έλαβα μέσα στην οικογένεια καθώς και την παιδεία που μου προσέφερε το δημοτικό σχολείο της Σίφνου, έμαθα πώς να κερδίζω την εμπιστοσύνη των άλλων με την ειλικρίνεια και την ανιδιοτέλεια των πράξεών μου. Το σημαντικότερο όμως το οφείλω στη δασκάλα μου, την αείμνηστη Ελένη Μπερτράν, που μού δίδαξε τη μετριοφροσύνη και την ταπεινότητα. Αυτά με έμαθαν να συμπεριφέρομαι με σεβασμό σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τη θέση που έχουν στην κοινωνία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι με βοήθησαν να δημιουργώ σχέσεις εμπιστοσύνης με συνεργάτες. Αυτές οι αξίες αποτελούν προϋπόθεση της ομαδικής εργασίας που έχει ως αποτέλεσμα την πραγμάτωση μεγάλων έργων.

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης;

Πηγή έμπνευσης επίσης ήταν το περιβάλλον και οι καθηγητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, όπου ολοκλήρωσα τη διδακτορική μου διατριβή, καθώς και τα στελέχη της εταιρείας όπου εργάστηκα στις ΗΠΑ. Άτομα με ήθος και διακριτικότητα, που αντιμετώπιζαν τις αδυναμίες των νέων συναδέλφων τους και έδειχναν υπομονή, καλοσύνη και προθυμία να βοηθήσουν τους συναδέλφους στην πορεία τους. Σημαντικός παράγοντας έμπνευσης είναι επίσης η διεθνής βιβλιογραφία και ειδικότερα τα θέματα που έχουν σχέση με τις κοινωνικές ανισότητες και τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν σε αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις.

Ποιο είναι το τελευταίο έργο σας, τι περιέχει και ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε για να το γράψω και να το εκδόσετε;

Ο τίτλος του βιβλίου είναι: ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
Το βιβλίο μου εξιστορεί τις δυσκολίες που αντιμετώπισα στην προσπάθεια μου να δημιουργήσω το Ερευνητικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη, και πώς τις ξεπέρασα με τη συμβολή και τη συνεργασία πολιτικών προσώπων, δημόσιων λειτουργών, και εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα. Καθοριστικό ρόλο για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος έπαιξε η ικανότητα μου να εμπνέω και να συντονίζω μια πολυπληθή ομάδα άξιων συνεργατών.
Είναι μία αληθινή ιστορία, που αποδεικνύει ότι τα οράματα των ανθρώπων γίνονται πραγματικότητα, όταν υπάρχει θέληση, ανιδιοτέλεια, και πίστη στη δύναμη της συνεργασίας.
Η έκδοση ενός βιβλίου είναι απαραίτητο να περάσει από τον έλεγχο ενός έμπειρου κριτικού βιβλίων. Η ενθάρρυνση του κριτικού βιβλίων του κ. Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, και η συμβολή του εκδότη « ΚΕΔΡΟΣ» βελτίωσαν το κείμενο.

Ποιες άλλες δραστηριότητες έχετε πέρα από τη γραφή;

Όπως δίδαξε ο BertranRussel « Η ζωή είναι όπως ένα ποτάμι, που σιγά- σιγά πλαταίνει και το νερό κυλά ήρεμα. Στο τέλος, όμως, σμίγει με τη θάλασσα και χάνει την ταυτότητα του. Έτσι και ένας άνθρωπος, καθώς γερνάει, μπορεί να δεί τη ζωή με αυτό τον τρόπο, δεν θα υποφέρει, διότι γνωρίζει ότι η ζωή και τα πράγματα για τα οποία ενδιαφέρεται, θα συνεχίσουν την πορεία τους. Θέλω να συνεχίσω να εργάζομαι μέχρι το τέλος, γνωρίζοντας ότι έκανα ότι μπορούσα στη ζωή μου».
Με αυτά τα σοφά λόγια, προγραμματίζω τις δραστηριότητες μου που συνοπτικά είναι: (α)η αδιάκοπη συμπαράσταση στις οικογένειες των παιδιών μας, ανεξάρτητα πού ζουν και εργάζονται, (β) Η καθημερινή άσκηση που με βοηθά να απολαμβάνω τη φύση καιείναι μία προϋπόθεση για το ευ ζήν, (γ) η ανάγνωση βιβλίων πολιτικού, ιστορικού και κοινωνικού περιεχομένου που διευρύνει τη σκέψη και με οδηγεί στον πλούτο της γνώσης της ιστορίας και του κόσμου, (δ) η μελέτη βιβλίων για την κατανόηση των παραγόντων που μπορούν να μεταφέρουν την γνώση από την έρευνα σε καινοτομικά προϊόντα, ειδικότερα στον τομέα της κλιματικής αλλαγής, (ε) η επιστημονική καθοδήγηση νέων ανθρώπων.

Βιογραφικό
Γεννήθηκα στη Σίφνο το 1938 και σπούδασα Χημικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Συνέχισα τις μεταπτυχιακές σπουδές του στον Καναδά και τις ΗΠΑ, όπου το 1969 έλαβα το διδακτορικό του πτυχίο από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και το 1976 πήρα το Master ιnManagement από το NorthwesternUniversity. Εργάστηκα για 10 χρόνια σε ερευνητικό κέντρο των ΗΠΑ και υπηρέτησε ως καθηγητής στο ΑΠΘ από το 1979 μέχρι το 2005. Υπήρξα πρωτεργάτης στη δημιουργία του Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών, του Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και διετέλεσα ο πρώτος Πρόεδρος του Κέντρου. Το έργο μου στην εφαρμοσμένη κατάλυση βρήκε διεθνή αναγνώριση