Συνέντευξη του συγγραφέα JIMFEASTστον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Ο Σέρλοκ Χολμς είναι ένας νεαρός άνδρας που μαθαίνει την τέχνη του αστυνομικού. Ο Χολμς παραθέτει τις αστυνομικές ιστορίες του Έντγκαρ Άλαν Πόε για να στηρίξει τους συλλογισμούς του και να διερευνήσει μια αστυνομική υπόθεση.

Πως ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του βιβλίου Ο Σέρλοκ Χολμς και το μυστικό του Καρλ Μαρξ που εκδίδεται στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Έρμα;
Καθώς τελείωνα τις σπουδές μου γνώρισα τη Θεοδώρα Τσιμπούκη, μια θαυμάσι ακαθηγήτρια της Αμερικανικής Λογοτεχνίας που με προσκάλεσε να την επισκεφθώ στην Αθήνα. Εκείνη την εποχή διάβαζα τη βιογραφία της Ελεονώρας Μαρξ που έγραψε η YvonneKapp, όπου μιλά για ένα ταξίδι της οικογένειας Μαρξ σε μια λουτρόπολη. Αναρωτιόμουν τι είδους μέρος είναι μια λουτρόπολη κι όταν έφτασα στην Αθήνα η καθηγήτρια μου με πήρε μαζί της στις ιαματικές πηγές Λουτρακίου. Όπως περπατούσασ’ αυτήν την υπέροχη τοποθεσία όλα συναρμολογήθηκαν στο μυαλό μου.

Στην λουτρόπολη του Karlsbad ο Καρλ Μαρξπερνά το χρόνο του μαζί με την κόρη του Ελεονώρα. Γιατί διαλέξατε τον διάσημο φιλόσοφο ως πρωταγωνιστή του βιβλίου σας ;
Όταν διάβασα το πρώτο μέρος από Το Κεφάλαιο είχα την εντύπωση ότι ο συγγραφέας του ήταν κάτι σαν ντετέκτιβ επειδή το βιβλίο του έμοιαζε με αστυνομική ιστορία. Δεν νομίζετε ότι Το Κεφάλαιο είναι ένα μυστήριο ; Για να φτιάξεις ένα προϊόν, μας λέει ο Μαρξ, χρειάζεσαι μια ποσότητα εργασίας, μια ποσότητα μηχανικού κεφαλαίου και μια ποσότητα πρώτων υλών. Έπειτα το παραγόμενο προϊόν πωλείται σε μια τιμή που υπερβαίνει την αξία όλων των προηγουμένων, από που λοιπόν προέρχεται το πλεόνασμα ; Ο Μαρξ βρήκε τον ένοχο που είναι η υπεραξία η οποία παράγεται από τη δουλειά των εργατών.

3. Μέσα σε λίγες μέρες μια υπηρέτρια κι ένας έμπορος όπλων δολοφονούνται. Γιατί κάποιοι άνθρωποι γίνονται θύματα των εγκληματιών ;
Για να μακρηγορήσω λίγο, στα Πολιτικά του οΑριστοτέλης υποστηρίζει ότι τα πολιτεύματα αλλάζουν, για παράδειγμα μια δικτατορία γίνεται ολιγαρχία, εξαιτίας της παρέμβασης κάποιου δημαγωγού ο οποίος , (όπως εγώ το βλέπω) είναι εκπρόσωπος του λαού που υπέστη τις καταχρήσεις των ισχυρών.

Και μετά έρχεται ο Σέρλοκ Χολμς με τον επαγγελματισμό του. Εξακολουθεί αυτός ο τύπος του ντετέκτιβ να εμπνέει το αναγνωστικό κοινό ;
Παραδόξως σ’ αυτό το βιβλίο ο Χολμς είναι ένας νεαρός άνδρας που μαθαίνει την τέχνη του αστυνομικού. Εστιάζει στη μικρή εικόνα ενώ αντίθετα ο Μαρξ που είναι ο δάσκαλος του, έχει εμμονή με την μεγαλύτερη εικόνα. Καθώς οι διαφορετικές στρατηγικές τους συγκρούονται ο Χολμς παραθέτει τις αστυνομικές ιστορίες τουΈντγκαρ Άλαν Πόεγια να στηρίξει του συλλογισμούς του και ο Μαρξ αναφέρεται στη φιλοσοφία του Χέγκελ λέγοντας στο νεαρό αστυνομικό : « Είναι η στοιχειώδης Εγελιανή Λογική αγαπητέ μου Χολμς».
Μετά τους φόνους οι άνθρωποι της λουτρό πολης αρχίζουν να νιώθουν ότι βρίσκονται σε κίνδυνο. Πως καταφέρνουν οι εγκληματίες να σπείρουν τον φόβο και την ανασφάλεια ;
Αντιμετωπίζοντας το θέμα από μια πλατύτερη σκοπιά θα έλεγα ότι η δολοφονία τρομάζει εμάς τους Αμερικανούς επειδή ο θάνατος δεν αποτελεί μέρος της ευρύτερης κοινωνικής συνείδησης, έχει παραγκωνιστεί από την καθημερινότητα σα να μην υπάρχει. Σκεφτείτε μια στιγμή την Κρήτη του 1880 όπως απεικονίζεται στον Καπετάν Μιχάλη του Καζαντζάκη, σ’αυτό το βιβλίο οι Κρητικοί που πολεμούν για την ανεξαρτησία τους αντιμετωπίζουν το θάνατο στη διάρκεια του αγώνα τους ως μια θυσία δικαιολογημένη από έναν ευρύτερο σκοπό. Γνωρίζουν ότι οι επόμενες γενιές θα τους θυμούνται και δεν θα θρηνούν το χαμό τους. Σε μια χώρα που δεν έχει τέτοιες αξίες και δεν τιμάτους νεκρούς της ο θάνατος είναι κάτι τρομαχτικό.

Πόσο σημαντική ήταν η πολιτικής σας εμπειρία στη συγγραφή του βιβλίου ;

Η πιο σημαντική ‘’πολιτική’’ εμπειρία που είχα ήταν η συμμέτοχή μου σε μια ομάδαακτιβιστών συγγραφέων που έφερε το όνομα Οι Ανυπόφοροι. Οργανώναμε διαμαρτυρίες έξω από μεγάλα, ακριβά συνέδρια αντιδρώντας για παράδειγμα στην εμπορευματοποίηση του κινήματος των μπίτνικ. Τα συνέδρια οργάνωναν ακριβές περιοδείες στο Γκρίνουιτς Βίλατζ του Τζακ Κέρουακ ενώ εμείς καλούσαμε τον κόσμο σε δωρεάν περιοδείες όπου μπορούσαν να δουν τα μέρη που αγόραζε ο συγγραφέας την άμμο της γάτας του. Τα χρόνια της συλλογικής δουλειάς για την οργάνωση εκδόσεων και δημόσιων παρεμβάσεων με βοήθησαν να καταλάβω την αξία της ομαδικής εργασίας για τη λύση ενός αστυνομικού μυστηρίου, κάτι τέτοιο συμβαίνει στο βιβλίο μου.

Είναι δύσκολο να γράψεις για μεγάλες προσωπικότητές της ιστορίας;
Η εκπόνηση της διπλωματικής μου εργασίας για τον Τζόζεφ Πούλιτζερ μου έδωσε μιαγεύση των βιογραφιών του 19ου αιώνα καθώς έπρεπε να αναζητήσω στοιχεία της ζωής του. Ο Πούλιτζ ερίδρυσε το 1883 το πρώτο μέσο μαζικής ενημέρωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, την κίτρινη εφημερίδα TheNewYork Worldη οποία έβριθε από προκλητικές ειδήσεις. Ήταν μια συναρπαστική φυσιογνωμία. Σε όλη τη ζωή του ήθελε να ιδρύσει μια εφημερίδα αυτού του είδους και μόλις ξεκίνησε το εγχείρημα έχασε την όραση του. Έκανε τη δουλειά του εκδότη βάζοντας τους άλλους να του διαβάσουν τα κείμενα. Η ζωή κοντά στη θάλασσα του φαινόταν πιο ευχάριστη και τα περισσότερα χρόνια της ύστερης ζωής του τα πέρασε επικοινωνώντας μέσω του τηλέγραφου από το γιοτ του που συχνά αγκυροβολούσε στα ελληνικά λιμάνια.

Γιατί οι αναγνώστες αγαπούν τις αστυνομικές ιστορίες που περιέχουν περιπέτειες και μυστήριο ;
Επιστρέφοντας στον Αριστοτέλη, σε κάποιες καταπληκτικές σελίδες από τα Ηθικά Νικομάχεια μας δείχνει ότι οι φιλίες διαφέρουν ανάλογα με το πολίτευμα. Στην τυραννία για παράδειγμα οι φιλίες μπορεί να είναι μόνο χειραγωγίσιμες και όχι βασισμένες στην εμπιστοσύνη .Θα μπορούσα να γενικεύσω λέγοντας ότι τα ανθρώπινα συναισθήματα αναπτύσσονται και εξαφανίζονται ανάλογα με την γενικότερη πολιτική και κοινωνική κατάσταση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ζούμε μια περίεργη περίοδο όπου η πλειοψηφία των ανθρώπων περνά τη ζωή της μέσα σε συνθήκες απίστευτα βαρετές – αυτό που οι σουρεαλιστές θα αποκαλούσαν μισεραμπιλισμό- όμως την ίδια στιγμή υπάρχουν κίνδυνοι κάθε είδους : εκτελέσεις, αυτοκινητικά δυστυχήματα, εκρήξεις εργοστασίων, και πρόσφατα, ανεξέλεγκτες έφοδοι συνοριο φυλάκων που σταματούν τον κόσμο στους δρόμους. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες οι άνθρωποι τείνουν να δραπετεύουν μέσα σε τεχνητές αποδράσεις που καμιά φορά έχουν χαρακτήρα επιμορφωτικό. Μ’ αυτόν τον τρόπο ξεφεύγουν από το άγχος της καθημερινότητας σκεπτόμενοι ίσως την περιπετειώδη και μυστηριώδη ζωή κάποιων φανταστικών πρωταγωνιστών. Μπορούν να διαβάσουν ένα συναρπαστικό βιβλίο ή να συμμετέχουν στο κίνημα των Ανυπόφορων, η επιλογή είναι δική τους.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Απόστολος Σπυράκης