Της Ακρόπολης το ΦΩΣ

της Παναγιώτας Π. Λάμπρη

http://users.sch.gr/panlampri/

Στην εκπνοή του 2020 και στις αρχές του 2021 ένα θέμα, το οποίο ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων από τη μείζονα και όχι μόνο αντιπολίτευση στη Βουλή, αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ήταν το «τσιμέντωμα» της Ακρόπολης. Τα λόγια, οι δημοσιεύσεις και τα σχόλια συχνά ξεπερνούσαν τα όρια της ευπρέπειας, ενώ πολλά, τα οποία αφορούσαν στο πρόσωπο της Υπουργού Πολιτισμού, πέραν άλλων, ήταν άκρως σεξιστικά, λόγω του άγους που είχε κατ’ αυτούς συντελεστεί με δική της ευθύνη στον Ιερό Βράχο.
Πολλοί από τους σχολιάζοντες δεν είχαν επισκεφτεί ποτέ το σημείο και αρκετοί που το είχαν πράξει ενοχλούνταν σφόδρα, διότι δύο διάδρομοι, οι οποίοι συνέδεαν τα Προπύλαια με το Ερέχθειο και τον Παρθενώνα και όλα αυτά με τον νεότευκτο ανελκυστήρα, επιστρώθηκαν με υλικό, το οποίο, σε περίπτωση που βρεθεί καταλληλότερο, θα μπορεί ν’ αφαιρεθεί χωρίς πρόκληση βλάβης στον βράχο.

Με αφορμή τα ανωτέρω, εκτός από πολιτικούς και υπεύθυνους φορείς, απάντησε με επιστολή του, η οποία δημοσιεύτηκε στον τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, και μπορεί ο καθένας να τη διαβάσει, ο διαπρεπής αρχιτέκτονας, ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ και πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως, Μανόλης Κορρές. Φυσικά, σε μια εποχή που ο κάθε αδαής αμφισβητεί τις επιστήμες και δηλώνει γνώστης πραγμάτων, τα οποία απαιτούν χρόνια σπουδών και μελέτης, αμφισβητήθηκε και ο επιστήμων, ο οποίος αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στη συντήρηση των εν λόγω μνημείων!
Γιατί επιστρέφω σ’ ένα θέμα, το οποίο σήκωσε πολύ κουρνιαχτό; Διότι, όταν αυτός κατακάθεται, είναι πιο καθαρή η ατμόσφαιρα, πράγμα που συμβάλλει στην καλύτερη θέαση των πραγμάτων. Πόσο μάλλον που το «τσιμέντωμα», το οποίο είχε αναχθεί σε μείζον θέμα, μοιάζει σαν να ’χει περάσει στη λήθη. Πείστηκαν, άραγε, στα λόγια του Μανόλη Κορρέ όσοι με σφοδρότητα το είχαν αναδείξει; Πιθανόν! Γιατί αν πράγματι έχει κακοποιηθεί ο Ιερός Βράχος, θα έπρεπε οι διαμαρτυρίες να είναι συνεχείς, προκειμένου να διορθωθούν τα κακώς κείμενα! Αν πάλι δεν επρόκειτο γι’ αυτό, τότε γιατί τόσος θόρυβος;

Για μένα η Ακρόπολη, πέραν του συμβολισμού της, αποτελεί χώρο, τον οποίο πολύ γνοιάζομαι και είναι χαρά μου να τον επισκέπτομαι και να παίρνω φως από το ΦΩΣ του, που σημαίνει ότι τον έχω επισκεφτεί πριν και μετά το περίφημο «τσιμέντωμα» και θυμάμαι τη φθαρμένη, επικίνδυνη για τους πεζούς και απρόσιτη για τα Α.μεΑ., τους ηλικιωμένους, κ.λπ., επίστρωση των διαδρόμων! Αν με ρωτάτε, ρομαντικά αντιμετωπίζοντας το θέμα, θα προτιμούσα να είναι ατόφιος ο βράχος, στον οποίο τα μνημεία φιλοξενούνται, κάτι, βέβαια, που ούτε για την αρχαιότητα δεν ίσχυε, αφού, όπως σημειώνει ο Μανόλης Κορρές στην αναφερθείσα επιστολή του, κατά «[…] την κλασική εποχή, εξαιρουμένων μόνον του τεμένους του Διός, και κάποιων μικρών εκτάσεων, όλες οι επιφάνειες στην Ακρόπολη ήταν καλυμμένες με απολύτως επίπεδες διαστρώσεις με μείγμα χαλίκων, αργίλου και ασβέστη (χάριν των οποίων σε πολλές θέσεις ο βράχος είχε απολαξευθεί έως και 20 εκ. χαμηλότερα).»
Αναφέρει ακόμα πως «Με αυτά τα έργα, των οποίων σχεδιασμός και εκτέλεση υπόκεινται σε αρχές διεθνών για τα μνημεία συμβάσεων, που ήδη είναι ενσωματωμένες στην νομοθεσία πολλών χωρών όπως και της δικής μας, η κατάσταση των πραγμάτων θα βελτιωθεί. Για τους παλαιότερους, όπως και εγώ, τέτοια έργα, παρά την επιστημονική ορθότητα και την κοινωνική χρησιμότητά τους, συνεπάγονται και απώλειες συναισθηματικής κυρίως φύσεως: εν προκειμένω κάτι από την παλαιά ρομαντική εικόνα που πάντοτε θα συντηρώ στις αναμνήσεις μου (με ανάμεικτα αισθήματα) θα χαθεί. Όμως ό,τι κυρίως επιβάλλεται σε κάθε περίσταση ανάληψης ευθυνών είναι η στάθμιση οφέλους και απώλειας (που θα ήταν αχαριστία να μη τη δεχόμαστε, όταν τα οφέλη είναι πολύ μεγαλύτερα).»

Ως εκ τούτου, το θέμα πλέον είναι αν εμπιστευόμαστε τους επιστήμονες, οι οποίοι επιλήφθηκαν για το θέμα, κι αν εν τέλει ενδιαφερόμαστε για το δικαίωμα όλων, και των ανθρώπων που μετακινούνται με αναπηρικό αμαξίδιο ή έχουν κάποιο κινητικό πρόβλημα, να επισκεφτούν και να χαρούν τα μνημεία της Ακρόπολης! Και επειδή σε ανάβασή μου εκεί, μετά το «τσιμέντωμα», είδα τη χαρά της δυνατότητας επίσκεψης στο πρόσωπο ενός Α.μεΑ., ο οποίος βγήκε από τον ανελκυστήρα με το αμαξίδιό του και απολάμβανε τη βόλτα κοιτώντας συγκινημένος τα υπέροχα μνημεία, πήρα κι εγώ από τη χαρά του και βεβαιώθηκα πως όσοι στ’ αλήθεια γνοιάζονται για τ’ ανθρώπινα δικαιώματα, θα ένιωθαν την ίδια χαρά και υποθέτω πως οι ενστάσεις τους δεν θα τους εμπόδιζαν να δουν το όφελος, το οποίο προκύπτει από το υφιστάμενο έργο, αφού πλέον ΟΛΟΙ θα έχουν τη δυνατότητα να μεταλαμβάνουν του ΦΩΤΟΣ, το οποίο εκπέμπεται ποικιλότροπα από τον Παρθενώνα και τα υπόλοιπα μνημεία του Ιερού Βράχου.

Αφορμής δοθείσης και καθώς πόλεμος μαίνεται στη γειτονιά μας, ας σημειωθεί πως, όταν το 1961 ο Νικίτα Σεργκιέγιεβιτς Χρουστσόφ (1894-1971), Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, φοβέριζε «ότι χωρίς δισταγμό θα διέταζε τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων να πλήξουν τις στρατιωτικές βάσεις του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα και ότι δεν θα διασώζονταν ούτε οι ελαιώνες της Ελλάδας, αλλά ούτε και η Ακρόπολη, διότι οι βόμβες δεν κάνουν διακρίσεις», ο τότε πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, του απάντησε πως μπορεί να καταστρέψει την Ακρόπολη, «Δεν δύναται όμως να καταστρέψει τα ιδεώδη τα οποία συμβολίζει ο Ιερός Βράχος και τα οποία είναι ιερώτερα από τους πυραύλους».
Με δεδομένη την ιερότητα και τη δύναμη του ΦΩΤΟΣ που από την Ακρόπολη προς ΟΛΟ τον κόσμο εκπέμπεται, θα κλείσω αυτό το άρθρο με στίχους του Κωστή Παλαμά από το έργο του «Η φλογέρα του βασιλιά» (1910), που αφορούν στον Παρθενώνα και με τους οποίους αποφαίνεται και παροτρύνει:

«Εσένα με το λογισμό κι εσέ με το τραγούδι
σε υψώσαν των ελεύθερων οι λογισμοί εκεί όπου
και ο Νόμος σαν πρωτόγινε της Πολιτείας προστάτης,
με το ρυθμό πρωτόγινε, κι ήταν κι αυτός τραγούδι.
[…]
Κι ακούστε! Πρέπει κι ο άνθρωπος, κάθε φορά που θέλει
να ξαναβρεί τα νιάτα του, να ’ρχεται στο ποτάμι
της Oμορφιάς να λούζεται. Σ’ όλα μπροστά τα ωραία
να στέκεται αδιαφόρευτα και γκαρδιακά να σκύβει
προσκυνητής, ερωτευτής, τραγουδιστής, διαβάτης.
Κι αφού όλων πάει ταξίματα και μεταλάβει απ’ όλα,
πάλι και πάντα να γυρνά σ’ εσένα μ’ έναν ύμνο.
Μ’ εσένα το ξανάνιωμα του κόσμου ν’ αρχινάει,
του κόσμου το ξανάνιωμα μ’ εσέ να παίρνει τέλος.»