Γράφει ο Γιώργος Πριόβολος*
Το οικονομικό κόστος των μέτρων
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης του Σεπτεμβρίου 2025 αποτέλεσε, για ακόμη μια χρονιά, το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ενώ για τον επιχειρηματικό κόσμο παραμένει μια σημαντική βιτρίνα προώθησης προϊόντων και επενδύσεων, για τα πολιτικά κόμματα έχει μετατραπεί σε σκηνικό εξαγγελιών, σε ένα άτυπο ,προεκλογικό πεδίο μάχης, όπου μετριούνται οι υποσχέσεις σε δισεκατομμύρια ευρώ.
Από τη μια η κυβέρνηση παρουσίασε το δικό της, κοστολογημένο πακέτο, από την άλλη η αξιωματική αντιπολίτευση επεδίωξε να εντυπωσιάσει με προτάσεις που αγγίζουν άμεσα τα κοινωνικά στρώματα. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: ποιο είναι το πραγματικό οικονομικό βάρος των εξαγγελιών;
-Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης
Ο πρωθυπουργός, από το βήμα της ΔΕΘ, επιχείρησε να περάσει το μήνυμα της «υπευθυνότητας» και της «ρεαλιστικής διαχείρισης».
Οι παρεμβάσεις που ανακοίνωσε κοστολογούνται συνολικά σε 1,6 –1,8 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τραπεζικές αναλύσεις και εκτιμήσεις Ευρωπαϊκών φορέων .
Το πακέτο σπάει σε τρεις βασικούς πυλώνες:
1. Φορολογικές ελαφρύνσεις ύψους περίπου 700–800 εκατ. ευρώ, που αφορούν τη μείωση επιβαρύνσεων για μισθωτούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
2. Κοινωνικές παροχές περίπου 500 εκατ. ευρώ, με έμφαση στην αύξηση του επιδόματος τέκνων, τη στήριξη των πιο αδύναμων και τη διατήρηση ενισχύσεων σε ενεργειακά κόστη.
3. Επενδυτικά κίνητρα και υποδομές, αξίας γύρω στα 400–500 εκατ. ευρώ, με αιχμή την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η κυβέρνηση προβάλλει το επιχείρημα ότι το πακέτο αυτό είναι πλήρως ενταγμένο στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, δεν προκαλεί αποκλίσεις και είναι απολύτως ,κοστολογημένο. Στόχος είναι να δοθεί το μήνυμα πως το κράτος στηρίζει την κοινωνία χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα.
-Οι εξαγγελίες του ΠΑΣΟΚ
Η αξιωματική αντιπολίτευση, με επικεφαλής τον Νίκο Ανδρουλάκη, θέλησε να διαφοροποιηθεί δίνοντας έμφαση σε μέτρα με ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα. Στην ομιλία του στη ΔΕΘ και στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, παρουσίασε μια δέσμη παρεμβάσεων με πιο ηχηρή εξαγγελία την επαναφορά του 13ου μισθού.
Εδώ προέκυψε και η πρώτη μεγάλη σύγκρουση. Το ΠΑΣΟΚ κοστολόγησε την πρόταση στα 1 δισ. ευρώ, υπολογίζοντας μόνο τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους. Η κυβέρνηση, αντιθέτως, υποστήριξε ότι το πραγματικό κόστος ανέρχεται στα 1,3 δισ. ευρώ, καθώς δεν μπορεί να εξαιρεθεί το μεγάλο πλήθος των συνταξιούχων του Δημοσίου. Η διαφορά αυτή, πέρα από αριθμητική, αποτυπώνει και διαφορετικές πολιτικές λογικές: το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να εμφανιστεί ως ο υπερασπιστής της εργασίας, ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί να αναδείξει την πρόταση ως οικονομικά δυσβάσταχτη.
Πέραν του 13ου μισθού, η αξιωματική αντιπολίτευση μίλησε για αυξημένες δαπάνες στην υγεία και την παιδεία, καθώς και για στοχευμένες επενδύσεις σε υποδομές. Όμως αυτές οι προτάσεις παρέμειναν σε γενικόλογο επίπεδο, χωρίς συγκεκριμένα νούμερα. Έτσι, ενώ οι εκτιμήσεις αναλυτών τοποθετούν το συνολικό ύψος των εξαγγελιών του ΠΑΣΟΚ μεταξύ 2 – 2,5 δισ. ευρώ, η απουσία σαφούς και ενιαίας κοστολόγησης καθιστά δύσκολη τη σύγκριση με το κυβερνητικό πακέτο.
-Η μάχη των αριθμών
Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι η εξής:
Η κυβέρνηση εμφανίζεται με ένα πακέτο 1,6 – 1,8 δισ. ευρώ, το οποίο παρουσίασε με αναλυτική κατανομή ανά τομέα.
Το ΠΑΣΟΚ από την άλλη, επιλέγει τη στρατηγική της εντύπωσης, με μέτρα που ηχούν πιο κοινωνικά αλλά στερούνται πλήρους κοστολόγησης.
Η «μάχη των αριθμών» είναι κρίσιμη, γιατί αποκαλύπτει και τη διαφορετική στρατηγική των δύο πλευρών. Η κυβέρνηση ποντάρει στην εικόνα της σταθερότητας και της υπευθυνότητας, ενώ η αντιπολίτευση προσπαθεί να κερδίσει το έδαφος της κοινωνικής δικαιοσύνης. Το πρόβλημα είναι πως, χωρίς πλήρη αριθμητικά στοιχεία, ο δημόσιος διάλογος περιορίζεται σε εντυπώσεις και όχι σε μετρήσιμα δεδομένα.
-Η πολιτική διάσταση
Η ΔΕΘ έχει εξελιχθεί εδώ και δεκαετίες σε μια μεγάλη πολιτική σκηνή. Οι κυβερνήσεις ανακοινώνουν μέτρα για να κερδίσουν την εύνοια της κοινής γνώμης, ενώ οι αντιπολιτεύσεις αξιοποιούν την ευκαιρία για να παρουσιάσουν ένα εναλλακτικό σχέδιο. Στην πράξη, όμως, σπάνια οι εξαγγελίες μετατρέπονται σε πολιτικές που βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Το 2025, η αντίθεση είναι σαφής.
Η κυβέρνηση παρουσίασε ένα συγκεκριμένο, αριθμητικά τεκμηριωμένο πακέτο 1,6 – 1,8 δισ. ευρώ ενταγμένο στην δική της βέβαια πολιτική φιλοσοφία ως συντηρητικό κόμμα.
Το ΠΑΣΟΚ αντέταξε μέτρα που, αν και κοινωνικά ελκυστικά, έμειναν χωρίς πλήρη οικονομική ανάλυση. Το αποτέλεσμα είναι μια αντιπαράθεση περισσότερο επικοινωνιακή παρά ουσιαστική.
ΟΜΩΣ ο πυρήνας των πολιτικών των δύο αστικών κομμάτων δεν διαφοροποιείται η μάλλον είναι δισδιάκριτος…
Είναι εδώ και χρόνια το μεγάλο πρόβλημα της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη.
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης θα συνεχίσει να αποτελεί τόπο πολιτικών εξαγγελιών και προεκλογικών φιέστων.
Όμως η αλήθεια είναι αδυσώπητη.
Η διακυβέρνηση μιας χώρας δεν κρίνεται στη ΔΕΘ. Δεν κρίνεται στα χειροκροτήματα των ομιλιών ούτε στις εντυπώσεις που αφήνουν οι τηλεοπτικές εικόνες. Κρίνεται στην καθημερινότητα, στην ψήφιση φιλολαϊκών νομοσχεδίων, στην πραγματική εφαρμογή τους και στο αν οι πολίτες βλέπουν τη ζωή τους να βελτιώνεται.
Όλα τα υπόλοιπα, όσο εντυπωσιακά κι αν ακούγονται, δεν είναι τίποτε άλλο παρά λόγια χωρίς αντίκρισμα. Η χώρα δεν κυβερνάται με υποσχέσεις. Κυβερνάται με πράξεις που αγγίζουν τον πολίτη.
*Ο Γιώργος Πριόβολος είναι οικονομολόγος -διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών