Το φανταστικό νοσοκομείο της Άρτας

Γράφει ο Ν. Μπιλανάκης, MD, MSc, PhD,
-Συντ. Διευθυντής Ψυχιατρικής Κλινικής ΓΝ Άρτας

Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο χτισμένο όχι στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται σήμερα – αποκομμένο και απομονωμένο από την πόλη, μοναχικό κτήριο ανάμεσα στα πεύκα – σαν σανατόριο, στην ανηφόρα και χωρίς τακτική συγκοινωνία – να δυσκολεύει την προσέγγιση των ανθρώπων.
Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο χτισμένο σ’ ένα άλλο σημείο (σε μια όμορφη παραποτάμια περιοχή ίσως, προς την κατεύθυνση που θα θέλαμε να «πάει» η πόλη σίγουρα), κοντά στην τωρινή πόλη αλλά και εντός της προβολής της στο μέλλον, με ένα ευρύτατο ελεύθερο ορίζοντα τριγύρω για να μπορέσουν να αναπτυχθούν δίπλα του οι επιχειρήσεις που θα δημιουργηθούν: καφε και εστιατόρια για το προσωπικό και τους επισκέπτες, ανθοπωλεία για τις λεχώνες και τους εγχειρισμένους, κομμωτήρια και φαρμακεία για τους χρήστες των υπηρεσιών του, μανάβικα, παντοπωλεία, ψιλικατζίδικα, βενζινάδικα, πλυντήρια και μικρά ξενοδοχεία ή χόστελ για τους επισκέπτες του κλπ κλπ.

Γιατί ένα νοσοκομείο εκτός από μονάδα υγείας είναι ή μπορεί να γίνει ταυτόχρονα και μια αναπτυξιακή μονάδα, με σαφές και έντονο αποτύπωμα στην οικονομία της πόλης.
Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο που ο στόχος του θα είναι η παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών υγείας με λογικό κόστος στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Και ποιοι είναι οι κάτοικοι της περιοχής;
Είναι κυρίως ηλικιωμένοι και αγρότες, άρα ο σχεδιασμός για τις αναγκαίες για αυτούς υπηρεσίες οφείλει να είναι ανάλογος με το αναμενόμενο επιδημιολογικό τους προφίλ. Δηλαδή, ένα νοσοκομείο που θα προσφέρει κυρίως υπηρεσίες για να αντιμετωπισθούν τα νοσήματα φθοράς και οι χρόνιες νόσοι – οφείλει δηλαδή να στελεχωθεί από ειδικότητες όπως παθολόγων, γηριάτρων, ψυχογηρίατρων αλλά και ρευματολόγων, οφθαλμίατρων, κλπ.

Ένα τέτοιο νοσοκομείο σίγουρα πάντως δεν θα χρειάζεται την ανάπτυξη ειδικών μονάδων όπως θα ήταν η μονάδα εγκαυμάτων (αφού δεν έχουμε βιομηχανικές μονάδες στην περιοχή), ή μονάδα αντιμετώπισης τροχαίων ατυχημάτων (αφού δεν έχουμε πολλαπλούς μεγάλους οδικούς άξονες) ή εξειδικευμένες χειρουργικές μονάδες όπως η καρδιοχειρουργική ή η νευροχειρουργική μονάδα (αφού τέτοια μονάδα ήδη υπάρχει σε όμορο νοσοκομείο και οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν την ανάπτυξη μιας μόνο τέτοιας μονάδας ανά 500.000 κατοίκους) – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να στελεχωθεί και από άλλους ειδικούς ιατρούς αυτό το νοσοκομείο καθώς δεν παύει να εξυπηρετεί και ένα μικρότερο ποσοστό πληθυσμιακών ομάδων μικρότερης ηλικίας.
Η ανάπτυξη εξειδικευμένων υγειονομικών υπηρεσιών για την τρίτη ηλικία δεν σημαίνει περιορισμό του επιστημονικού δυναμικού του φανταστικού νοσοκομείου μας, αντίθετα θα μπορούσε να σημάνει περαιτέρω ανάπτυξη του.

Αρκεί βέβαια να συνδυαστεί με την ανάπτυξη και άλλων ευρύτερων, πλαισίων δράσεων όπως είναι η ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού ειδικά για την τρίτη ηλικία (δράση που ευνοείται από τα γενικότερα χαρακτηριστικά της περιοχής δηλαδή το ήπιο κλίμα, τις ζεστές και προφυλαγμένες θάλασσες, τους προσεγγίσιμους ορεινούς όγκους, την χαμηλή εγκληματικότητα κλπ) ή η ανάπτυξη φυσικών και αποκαταστασιακών δράσεων για να μειωθούν τα αρνητικά αποτελέσματα της αναπηρίας (με την ανάπτυξη υπηρεσιών λουτροθεραπείας, φυσικοθεραπείας, κινησιοθεραπείας, εργοθεραπείας κλπ) ή ακόμα και η ανάπτυξη ανακουφιστικών και παρηγορητικών υπηρεσιών για ασθενείς τελικού σταδίου, υπηρεσίες που θα επιτρέψουν σε αυτούς τους ασθενείς να ζήσουν με αξιοπρέπεια τους τελευταίους μήνες ή βδομάδες της ζωής τους (hospices).

Η περαιτέρω διασύνδεση ενός τέτοιου φανταστικού νοσοκομείου με τις αντίστοιχες υπηρεσίες του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων θα ενδυνάμωνε το νοσοκομείο και θα ανέπτυσσε ακόμα περισσότερο την εξωστρέφεια του ενώ θα προσέφερε μόνο θετικά αποτελέσματα στους λήπτες των υπηρεσιών του.
Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο που το περιβάλλον του θα ήταν περιβάλλον αριστείας: οι ικανοί γιατροί του, γιατροί με επιστημονική αυτοπεποίθηση και εξωστρέφεια, θα προσέλκυαν λήπτες υπηρεσιών με τα ανωτέρω περιγραφέντα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά όχι μόνο από κοντινούς τόπους ημεδαπής προέλευσης αλλά και από όλη τη χώρα, πιθανόν και αλλοδαπούς του ιατρικού τουρισμού.

Η αυξημένη ζήτηση των υπηρεσιών του νοσοκομείου από τους λήπτες αυτούς θα εξασφάλιζε αυξημένα οικονομικά οφέλη στο νοσοκομείο, έσοδα που προστιθέμενα σε αυτά που θα προέκυπταν από την προσφορά απογευματινών ιατρείων αλλά και την διαχείριση των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων του νοσοκομείου (π.χ. ενοίκια καταστημάτων, λειτουργία ξενοδοχείου) αλλά και από την συμμετοχή σε ερευνητικά κλινικά προγράμματα, θα έδιναν την ικανότητα σε αυτό το φανταστικό νοσοκομείο να αναπτύσσει και να συντηρεί πρωτοποριακές ιατρικές υπηρεσίες, με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Και θα προσφέραν στους άριστους υγειονομικούς τα κίνητρα διεκδίκησης μιας θέσης και αξιοκρατικής εξέλιξης σε αυτό το επίζηλο εργασιακό περιβάλλον.

Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο που θα διοικείται από ειδικό Μάνατζερ (hospital manager) που θα αναλαμβάνει την εκπλήρωση συγκεκριμένου οικονομικού και διοικητικού business-plan που θα έχει τεθεί από ένα επιτελικό όργανο της Πολιτείας` που θα διαθέτει ένα Επιστημονικό Συμβούλιο που θα αποτελεί το ύπατο επιστημονικό όργανο του νοσοκομείου` από Διευθυντές Κλινικών που θα έχουν την πλήρη επιστημονική και οικονομική ευθύνη των τμημάτων τους` από γιατρούς και λοιπό υγειονομικό προσωπικό που με επιστημονική επάρκεια θα αναλαμβάνουν την ευθύνη τους απέναντι στους ασθενείς` από ενώσεις ληπτών υπηρεσιών υγείας (νεφροπαθών, διαβητικών, σχιζοφρενών κλπ) που θα έχουν βαρύνοντα λόγο στην αξιολόγηση των χρησιμοποιουμένων από αυτούς υπηρεσιών υγείας.
Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο τμήμα ενός δημόσιου συστήματος υγείας που θα περιλαμβάνει απαραιτήτως και υπηρεσίες πρόληψης και ΠΦΥ, ένα νοσοκομείο-ζωντανό οργανισμό που θα αξιολογείται συνεχώς για την ποσότητα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του, που θα μετασχηματίζεται συνεχώς ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες και γνώσεις, που θα λειτουργεί αποκομματικοποιημένα και με βάση αποκλειστικά τον επιστημονικό λόγο (more science, less politics), με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών υγείας του πληθυσμού που του αντιστοιχεί.

Φαντάζομαι ένα νοσοκομείο που θα μπορούσε να βρίσκεται σε οποιαδήποτε επαρχιακή πόλη (και όχι βέβαια μόνο στην Άρτα) ενταγμένο σε ένα νέο εθνικό σχεδιασμό για την υγεία, σε συνέργεια με τους ιδιωτικούς παρόχους υγείας, που θα βασίζεται σε ένα νεο υγειονομικό χάρτη που θα έχει προκύψει από τις απαραίτητες περιφερειακές αναδιοργανώσεις, με ανακατανομές κονδυλίων και κλειστούς προϋπολογισμούς. Ένα τέτοιο νοσοκομείο, πράγματι, θα ήταν φανταστικό!