10 ερωτήσεις-απαντήσεις για την «πρίζα» Μητσοτάκη
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΓΑ*
Είναι και το περιβάλλον μια κομματική σημαία ευκαιρίας;
Ο κ.Μητσοτάκης ανακοινώνει ένα πρόγραμμα 100 εκ. για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι τηλεοράσεις «παίζουν» το νέο ως την πιο ριζική περιβαλλοντική πολιτική. Και, αλλοίμονο σε όποιον διαφωνήσει. Μετά την… κρατικοποίηση της διαφήμισης (για τον κορονοϊό) η οποία στάθηκε ικανή να ενσωματώσει τα περισσότερα ΜΜΕ στο κυβερνητικό άρμα, όποιος διαφωνήσει τώρα κινδυνεύει να χάσει την επομένη, έστω μικρή, διαφημιστική πίτα των εισαγωγέων αυτοκινήτου…
Όντως, είναι λύση προοπτικής (και ικανός στόλος) τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα; Είναι το μέλλον στις μετακινήσεις; Υπάρχουν πιο απλές λύσεις; Μπορούμε σήμερα να δεσμεύσουμε τη χώρα σε μια πολιτική χωρίς μελέτη; Ας πούμε να υποχρεωθούν οι κατοικίες να ενσωματώσουν πανάκριβα συστήματα ταχυφόρτωσης μπαταριών; (Ενώ δεν έχουν θέσεις στάθμευσης κα πράσινες στέγες…)
Στις απαντήσεις αυτές, και χάριν εισαγωγής, πρέπει να θυμίσουμε την πολιτική της κυβέρνησης για την βίαιη απολινγιτοποίηση (μέχρι το 2023), ενώ ακόμη δεν έχει τεθεί σε λειτουργία μια θερμική μονάδα της ΔΕΗ αξίας 1,4 δις ευρώ (Πτολεμαΐδα 5). Την στιγμή μάλιστα που η χώρα χρειάζεται φτηνή (και επιδοτούμενη) ενέργεια ώστε να ανακάμψει μετά την 12ετή (2008-2020) οικονομική κρίση και την πανδημία. Και την ίδια στιγμή ενθαρρύνει τις έρευνες για πετρέλαιο (τα άλλα ορυκτά καύσιμα). Όταν όλος ο κόσμος μετακινείται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, με (προς την) ηλεκτρική ενέργεια (κάτι που επιδοτεί και η κυβέρνηση….). Και όταν οι πιο ενεργείς επιστήμονες υποδεικνύουν ο Υδρογόνο ως το καύσιμο του μέλλοντος.
Ας είναι όμως! Για να δούμε τι προτείνει ο κ.Μητσοτάκης:
1.Τι σημαίνει το νέο πρόγραμμα; Κατ αρχήν στο ξεκίνημα (και) της νέας κρίσης (όπως και το 2008-9) η συντηρητική παράταξη καταφεύγει στο αντίστοιχο του κ.Παπαθανασίου (της καραμανλικής ΝΔ). Όταν μείωσε τους φόρους στα πολυτελή τζιπ προκειμένου να ανακάμψει η… κερδοφορία των εισαγωγέων και, δυστυχώς, να διευρυνθεί το έλλειμμα ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών (που μαζί με το δημοσιονομικό μας έσυρε στα μνημόνια…). Τώρα μοιάζει να επιδοτεί τις εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτου και θέσεις εργασίας στη Γερμανία!
2.Αρκούν αυτά τα χρήματα για ν’ αλλάξει ο… αέρας των μεγάλων πόλεων; Τα 100 εκ. του προγράμματος αφορούν σε 6.000 επαγγελματικά (βλέπε εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων), 3.000 σκούτερ, 2.000 ποδήλατα, 1.000 ταξί και 1.700 ΙΧ. Όταν των περασμένο Φεβρουάριο (προ κορονοϊού) στην Ελλάδα πουλήθηκαν 8.000 αυτοκίνητα. Πολύ μικρή παρέμβαση-πολύ μεγάλος θόρυβος και απίστευτη προπαγάνδα.
3.Ειναι αυτό το πρόγραμμα μια εθνική περιβαλλοντική πολιτική; Μάλλον πρόκειται για υποπρόγραμμα της γερμανικής κυβέρνησης που θέλει να ενισχύσει την εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία η οποία, όπως και η χώρα (Γερμανία), είχε καθίσει πάνω στα κέρδη των υψηλών πωλήσεων και τα κρατικά πλεονάσματα εν μέσω ενός φτηνού Γερμανο-ευρώ (εν σχέσει με την παραγωγικότητα της χώρας) λόγω του ευρωπαϊκού Νότου που έχει ακριβό νόμισμα (και χάνει συνεχώς αγορές). Η Ελλάδα επιδοτεί την αυτοκινητοβιομηχανία (με χρήματα και των Γερμανών) πυροδοτώντας την ζήτηση στην αλλοδαπή.
Ουσιαστικά η Ελλάδα και ο ευρωπαϊκός Νότος θα χρηματοδοτήσει (και πάλι;) θέσεις εργασίας στο Βορρά…
4.Ειναι το μέλλον ηλεκτροκίνηση; Πιθανότατα πρόκειται για ένα μεταβατικό στάδιο από τις μηχανές εσωτερικής καύσης στο Υδρογόνο. Απλώς το ζήτημα είναι ποιος θα πληρώσει την μετάβαση στη νέα τεχνολογία. Οι Γερμανοί, και εν γένει ευρωπαίοι και αμερικανοί, έμειναν πίσω, με τους Κινέζους να έχουν πάρει προβάδισμα στις μπαταρίες. Και επειδή τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι «ένα σασί με ρόδες και μπαταρίες» απειλούν τους παραδοσιακούς κατασκευαστές (βλέπε Τέσλα).
5.Μπορούμε να φτιάχνουμε ατελείωτα μπαταρίες; Εάν οι μπαταρίες είναι το μέλλον, τότε θα πρέπει να αναμένεται η συνέχιση του πολέμου στα Αφγανιστάν (ο οποίος διαρκεί 35 χρόνια), όπου υπάρχει το απαραίτητο λίθιο, όπως και η ισοπέδωση των βουνών της Κίνας (σπάνιες γαίες κ.λπ.).
Και μετά, ίσως απαιτηθεί και μια… λιγνιτική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ή, εναλλακτικά, ένας… πυρηνικός σταθμός, για την φόρτιση των αυτοκινήτων. Άρα, το ζητούμενο είναι η ανθρακοποίηση της ενέργειας, με κίνητρα και χρηματοδότηση ώστε οι ανανεώσιμες πηγές να δίνουν φτηνή ενέργεια και να αναπληρώνουν θέσεις εργασίας. Ακολουθεί, χρονικά, η μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ή το Υδρογόνο.
6.Σαν μεταβατική λύση είναι αποδεκτή η ηλεκτροκίνηση; Σαφώς! Αλλά, εδώ πρόκειται για 1.700 αυτοκίνητα όλα κι όλα! Πρόσθετα, λόγω της επιδότησης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, θα επηρεαστεί η τιμή (θα φτηνύνουν) και τα αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης (πετρέλαιο, βενζίνη) και θα αυξηθεί ο παγκόσμιος στόλος. Άρα, συνεχίζεται η πολιτική ενίσχυσης της… ατομικής μετακίνησης και έτσι υπάρχει κίνδυνος να έχουμε περισσότερη μόλυνση και οξείδια του άνθρακα.
7.Τελικά τα ηλεκτρικά δεν μολύνουν; Αντιθέτως μολύνουν όταν φορτίζονται με το σημερινό τρόπο παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας (άνθρακας), ενώ δεν γίνεται καν συζήτηση για την ανακύκλωση των μπαταριών όταν θα αποσυρθούν (μετά από 8 ή 10 χρόνια).
8.Υπάρχει άλλη εναλλακτική; Ίσως, και εντελώς μεταβατικά, η λύση βρίσκεται στην απλότητά της: Να τεθεί ανώτατο όριο ταχύτητας στα αυτοκίνητα, π.χ. στα 100 χιλιόμετρα ανά ώρα. Έτσι θα γίνουν πολύ πιο φτηνά και θα καίνε πολύ λιγότερα καύσιμα…
9. Και ποιο μοιάζει να είναι το μέλλον στην ενέργεια; Πιθανότατα το Υδρογόνο (ή ένα υβριδικό όχημα με Υδρογόνο και μπαταρία). Και το Υδρογόνο θέλει ενέργεια προκειμένου να παραχθεί, δηλαδή θέλει ορυκτά καύσιμα, υδατοπτώσεις ή… πυρηνική ενέργεια, αλλά αποθηκεύεται ευχερέστερα. Άρα, μπορεί να παραχθεί την νύχτα ή σε ώρες μη αιχμής της ηλεκτρικής κατανάλωσης. Εν αντιθέσει με τις μπαταρίες που θα πρέπει να γεμίζουν στις εθνικές οδούς κατά τις μαζικές εξόδους, τα τριήμερα ή τους θερινούς μήνες όταν θα έχουν και πάλι(;) έρθει οι τουρίστες και θα δουλεύουν στο φουλ τα air-condition…
10.Άρα, δεν υπάρχει τίποτε εντελώς «καθαρό»; Ο αέρας και ο ήλιος! Εξάλλου και ο άνθρακας είναι αποθηκευμένη, πριν εκατομμύρια χρόνια, ηλιακή ενέργεια (φυτά, ζώα). Απλώς πρέπει πρώτα να αναπτυχθεί η πράσινη ενέργεια, με οριοθέτηση των αιολικών πάρκων, με απαγόρευση ανάπτυξης φωτοβολταϊκών σε αροτραίες εκτάσεις και, ακολούθως, να ενισχυθεί η παραγωγή Υδρογόνου το οποίο μπορεί να μεταφερθεί ακόμη και μέσω των υφιστάμενων αγωγών φυσικού αερίου…
*Ο Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, Γραμματέας του Τομέα Εργασίας του ΚΙΝΑΛ