25η Μαρτίου στην Ελληνική Διασπορά

Γράφει : ο
Θεοφάνης Μαλκίδης

Ο Ελληνισμός έχει πολλά, αμέτρητα, ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της ετερότητάς του, της ιδιοπροσωπείας του. Ένα όμως (πιστεύω) απεικονίζει το σύνολο του ελληνικού προσώπου: η Διασπορά του.
Από τότε που υπάρχει καταγραφή της ελληνικής ιστορίας μέχρι σήμερα, αν μη τι άλλο, η Διασπορά είναι το (κυρίαρχο) γνώρισμα του Ελληνισμού: από τις αποικίες του Μεσογείου, της Αδριατικής και του Εύξεινου Πόντου, μέχρι τις ελληνικές κοινότητες της Αυστραλίας, της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, της Ευρώπης και όλης της υδρογείου.

Σχεδόν όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες, έχουμε μία άμεση ή/και μία έμμεση σχέση με τη Διασπορά, η οποία υπήρξε καταφύγιο ριψοκίνδυνων προγόνων μας που αναζήτησαν και συνεχίζουν να το αναζητούν διέξοδο στα αδιέξοδά τους, σωτηρία από τη βαρβαρότητα και το θάνατο, καλύτερη ζωή για αυτούς και τα παιδιά τους, αξιοκρατία, σεβασμό και ένα δημιουργικό και παραγωγικό μέλλον. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ήπειρος, χώρα, κομμάτι του πλανήτη που δεν υπήρξε Ελληνισμός, μέρος του κόσμου που δεν ζουν Ελληνίδες και Έλληνες.

Είναι μάλιστα μία συγκινητική, ιδιαίτερη στιγμή για όλες και όλους, όταν ακούμε τη γλώσσα μας παντού, έστω και εάν ομιλείται όπως γράφει ο Ελύτης από μερικά μόνο εκατομμύρια σήμερα, νιώθουμε ξεχωριστά όταν βρίσκουμε σπαράγματα της ελληνικής παρουσίας, είτε παλιά, είτε νέα (για παράδειγμα ελληνικές επιγραφές στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της Χαιδελβέργης), αισθανόμαστε παράξενα ακόμη και σε ένα δείγμα της πλούσιας γαστρονομίας της πατρίδας μας, πόσο μάλλον όταν αντικρίζουμε την εκκλησία, το σχολείο και την ελληνική σημαία, στα πιο απίθανα σημεία…..

Αυτή η Διασπορά έχει την τάση και θεωρώ ότι δεν θα σταματήσει ποτέ να την εμφανίζει, να τιμά τις εθνικές επετείους με ένα ξεχωριστό τρόπο. Μπορεί για την Ελλάδα, μπορεί για όσες και για όσους ζουν στον ελλαδικό χώρο, όλες αυτές οι αναπαραστάσεις της 25ης Μαρτίου του 1821 στο σήμερα, να φαίνονται και να θυμίζουν φολκλόρ, ξεπερασμένα, ντεμοντέ, η δίψα όμως της Διασποράς για κάθε τι ελληνικό δίνει την απάντηση.
Έτσι φέτος, όπως και πολλές ακόμη φορές, βρέθηκα μετά από πρόσκληση των συμπατριωτών μας Ποντίων που ζουν στη Γερμανία, να βρεθώ και να μιλήσω στις εκδηλώσεις τους για την 25η Μαρτίου. Να αναφερθώ μέσα σε λίγα λεπτά, για το μεγάλο, για το σπουδαίο, για το μείζον, για το οντολογικό γεγονός του σύγχρονου Ελληνισμού, την Εθνική μας Παλιγγενεσία, τον Απελευθερωτικό μας αγώνα, που ξεκίνησε, ανδρώθηκε, χρηματοδοτήθηκε, υλοποιήθηκε από τη Διασπορά!

Η παρουσία μου για ακόμη μία φορά στων «Ελλήνων τις κοινότητες που φτιάχνουν άλλους γαλαξίες», είναι μία ψυχική, πνευματική, εθνική ανανέωση. Έχοντας ζήσει και βρεθεί σε διάφορες γωνιές του πλανήτη τέτοιες ημέρες, από την πέμπτη Λεωφόρο της Νέας Υόρκης, μέχρι τη Μελβούρνη και από το Τορόντο μέχρι τη Βιέννη, τα συναισθήματα είναι ίδια. Βεβαίως πρέπει να προσθέσω ότι παρότι η Κύπρος και η Βόρειος Ήπειρος δεν είναι Διασπορά, η παρουσία στη Λευκωσία και το Αργυρόκαστρο την 25η Μαρτίου είναι μία θαυμάσια στιγμή για κάθε Έλληνα.

Φέτος η παρουσία μου στην επέτειο του συγκλονιστικού γεγονότος της Επανάστασης του 1821, συνδυάστηκε με ομιλίες στους Συλλόγους Ποντίων στη Φρανκφούρτη και στο Ludgiwshafen, όπου Πόντιοι αλλά και όλος ο Ελληνισμός τίμησε την απόφαση των προγόνων μας να ζήσουν ελεύθεροι ή να πεθάνουν. Ακούγεται βεβαίως διακόσια χρόνια μετά τόσο μακρινό, πιθανώς και μελοδραματικό το «Ελευθερία ή Θάνατος», αλλά δε γνωρίζω πως θα ήταν σήμερα ο Ελληνισμός χωρίς αυτούς τους αποφασισμένους Έλληνες του 1821, στη Διασπορά και σε όλον τον Ελληνικό κόσμο. Εξακόσια χρόνια σκλαβιάς, ναι εξακόσια είχε η Θράκη και άλλες περιοχές, τετρακόσια οι υπόλοιπες, χωρίς ελευθερία, χωρίς τίποτα, είναι πολλά, πάρα πολλά!

Η 25η Μαρτίου στη Διασπορά είναι μία συγκλονιστική εμπειρία. Μάτια, αυτιά, νέοι και ηλικιωμένοι, ανάμεσα σε μεγάλες αποστάσεις, υποχρεώσεις, σφιχτά ωράρια και δύσκολες βάρδιες είναι εκεί για να εκκλησιαστούν, να δουν τους δικούς τους ανθρώπους και να νιώσουν το παλμό της Ελλάδας στη ξενιτιά: Φρανκφούρτη, Στουτγάρδη, Μόναχο και Αμβούργο, Νέα Υόρκη, Σικάγο και Βοστώνη , Τορόντο και Μοντρεάλ, Περθ, Σύδνεϋ Ντάργουιν και Μελβούρνη, Μπουένος Άιρες και Μοντεβιδέο, Οδησσός και Μαριούπολη, Λονδίνο και Εδιμβούργο, Παρίσι και Μασσαλία, Στοκχόλμη, Αλεξάνδρεια και Γιοχάνεσμπουργκ, αλλά και στους ελληνικούς από πάντα τόπους, Χιμάρα, Αργυρόκαστρο και Αγίους Σαράντα, Λευκωσία, Αμμόχωστος και Κερύνεια.
Ελληνίδες και Έλληνες από κάθε γωνιά της πατρίδας : Καστελλόριζο, Κάλυμνο, Χίο και Λέσβο, Πόντο και Θράκη, Μακεδονία , Ήπειρο και Θεσσαλία, Ρούμελη και Μοριά, Κέρκυρα και Κεφαλονιά, Κύπρο και Βόρειο Ήπειρο.

Στη Διασπορά, η 25η Μαρτίου, όπως και κάθε μεγάλη ελληνική στιγμή, γίνεται αντιληπτή η θέση του Ελύτη για τον Ελληνισμό που είναι μικρός σε έκταση χώρου, αλλά απέραντος σε έκταση χρόνου. ‘Έτσι από απεραντοσύνη αυτή, από τη Διασπορά και σε όλη τη Διασπορά, καθώς σε όλον τον Ελληνισμό, τιμούμε τους Ελευθερωτές μας και στέλνουμε τα χρόνια μας πολλά και ελεύθερα σε όλες τις Ελληνίδες, σε όλους τους Έλληνες.