Πανεπιστήμια…. ατέρμονη συζήτηση για το αυτονόητο: Πρακτικές λύσεις!

Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
π. Αν. Υπουργού Οικονομικών

Στους χώρους των πανεπιστημίων, αντιμετωπίζονται κακουργηματικές πράξεις (π.χ. διακίνηση ναρκωτικών, απειλή κατά της ζωής, καταστροφή δημόσιας περιουσίας άνω ενός χρηματικού ορίου, κ.λπ), και πράξεις χαμηλής ποινικής απαξίας(δηλαδή, πλημμελήματα και πταίσματα όπως κλοπές, ψυχολογική βία, εκφοβισμός, φθορές δημόσιας περιουσίας κάτω ενός χρηματικού ορίουκ.λπ).
Ο διάλογος για οτιδήποτε διαταράσσει την ηρεμία και την ειρήνη στα πανεπιστήμια με κάθε ομάδα νέων θεωρείται αυτονόητος, καθώς αναφέρεται στα παιδιά μας. Τα παιδιά μας δεν είναι ο εχθρός! Ως εκ τούτου, κεντρικός άξονας της πολιτικής στα ΑΕΙ οφείλει να είναι η συνεννόηση.

Στην περίπτωση όμως που ο διάλογος δεν οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα, τότε πρέπει να βρεθούν πρακτικές λύσεις, ικανές να διασφαλίσουν, την ελεύθερη διακίνηση απόψεων, την απρόσκοπτη διδασκαλία–έρευνα όπως και την ελεύθερη διακίνηση στους χώρους του πανεπιστημίου, συνιστώσες που συνθέτουν, τον ορισμό του πανεπιστημιακού ασύλου. Αυτό ισχύει ως αυτονόητο σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο και χωρίς απαραίτητα την οποιαδήποτε νομοθέτησή του.
Ενδεικτικά σημειώνονται ακολούθως κάποιες σκέψεις ως προς την αντιμετώπιση αξιόποινων πράξεων:
-Πράξεις χαμηλής ποινικής απαξίας. Eδώ υπάρχουν δυο λύσεις, πέραν της προτεινόμενης από την κυβέρνηση για δημιουργία ειδικού σώματος 1000 αστυνομικών.
Η πρώτη: Δημιουργείται ή ενισχύεται το ήδη υπάρχον σώμα ιδιωτικών φυλάκων υπό την εποπτεία της πρυτανείας, αποκτά όμως αρμοδιότητες για έρευνα-έλεγχο-σύλληψη όμοιες της αστυνομίας (π.χ. έλεγχος σταθμευμένων αυτοκινήτων εντός του χώρου των πανεπιστημίων για κλοπιμαία). Αυτό το σύστημα εποπτείας σε διάφορες μορφές ισχύει διεθνώς, πλην Τουρκίας και εν μέρει Ρωσίας όπου ισχύει κάτι όμοιο της κυβερνητικής πρότασης.

Η δεύτερη λύση: Στην περίπτωση όπου είναι ανέφικτη η παραπάνω πρόταση, εναλλακτικά θα μπορούσαμε να συζητήσουμε το ακόλουθο σενάριο. Αναλυτικότερα, σε κάθε πανεπιστήμιο παραβρίσκεται ένας αριθμός αστυνομικών εν ενεργεία, που ως φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα με σκοπό την απόκτηση ενός δεύτερου πτυχίου ή μεταπτυχιακού διπλώματος. Κυκλοφορούν λοιπόν στους χώρους του για κάτι χρόνια σε ώρες εκτός της υπηρεσίας τους. Είναι εξοικειωμένοι με το πανεπιστημιακό περιβάλλον και ουδείς γνωρίζει ποιοι είναι.
Αυτά τα άτομα μετά τη λήψη του πτυχίου ή του μεταπτυχιακού τους διπλώματος, θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα ολιγομελές σώμα και σε συνεργασία-συντονισμό με τις τους ιδιωτικούς φύλακες του πανεπιστημίου,να εποπτεύουν τους χώρους του και να παρεμβαίνουν. Θα αποτελούν ένα μικρό πυρήνα, με «έδρα» εκτός του πανεπιστημίου και θα κυκλοφορούν χωρίς στολή φυσικά. Έχουν τη γνώση αντιμετώπισης αξιόποινων πράξεων, διαθέτοντας επίσης προανακριτικές αρμοδιότητες όπως και για έρευνα-έλεγχο-σύλληψη. Είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημίων λοιπόν ανήκοντας στα Τμήματα Τάξης της αστυνομίας και όχι Ασφαλείας φυσικά.

Ως προς τα κακουργήματα, αν δεν μπορούν να τα αντιμετωπίσουν οι προαναφερθέντες αστυνομικοί-πρώην φοιτητές σε συνεργασία με τους φύλακες του πανεπιστημίου, θα παρεμβαίνει η αστυνομία άμεσα, σύμφωνα με τα ήδη ισχύοντα.
-Καταστροφές λόγω καταλήψεων. Τα socialmedia είναι πολύ ισχυρότερα ως προς τη διάδοση ιδεών, απόψεων ή την έκφρασή κριτικής κ.λπ., από ό,τι οι καταλήψεις πλέον. Η ηλεκτρονική επικοινωνία από την άλλη έχει αποδυναμώσει τις επιπτώσεις των καταλήψεων.
Επί μια σχεδόν χρόνια έχουμε κατάληψη στα πανεπιστήμια από τον…Covid-19. Είναι η πιο μακρόχρονη… κατάληψη από τη μεταπολίτευση και όχι μόνο!. Ουδείς κυκλοφορεί στα έρημα από κόσμο πανεπιστήμια, όλα όμως λειτουργούν κατά τα προβλεπόμενα. Τα μαθήματα, έρευνα, συνελεύσεις Τμημάτων κ.λπ γίνονται κανονικά χωρίς προβλήματα μέσω ZOOM, Skype for Businessκ.ά.

Συνήθως υπάρχουν καταλήψεις από μικροομάδεςφοιτητών ή μη φοιτητών, που συχνά προκαλούν και ζημίες για τις οποίες οι εν λόγω ομάδες οφείλουν να έχουν την ευθύνη των πράξεών τους. Επίσης, αντί της όποιας μορφής φυλάκισης –η οποία σπάνια επιβάλλεται καθώς η αναστολή κυριαρχεί στις δικαστικές αποφάσεις– οι προαναφερθέντες θα μπορούσαν να καταβάλλουν κοινωνικό έργο στο πανεπιστήμιο στη θέση του χρόνου της φυλάκισης, με σκοπό στην επανόρθωση των ζημιών ή φροντίδας των χώρων του.
-Η Κυκλοφορία μαύρου χρήματος καλά κρατεί μέσα από τα διάφορα πάρτυ αγνώστων συνήθως (γνωστών)…που χρησιμοποιούν τους χώρους των πανεπιστημίων με το έτσι θέλω, προκαλώντας ζημιές ή μια απερίγραπτη βρωμιά (Βλ. Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης μετά από τέτοια πάρτυ). Εδώ ουδείς μιλά ή αντιστέκεται στην αυθαιρεσία… Υπάρχει μια παράξενη σιωπή!

Οι φορολογικές αρχές μπορούν να δώσουν λύση στα πάρτυ αυτά με τη σύλληψη των μεταφορέων ποτών που διακινούνται χωρίς παραστατικά, όπως και των φοροφυγάδων οργανωτών. Έτσι ματαιώσαμε το 2013δυο πάρτυ στους χώρους της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ με τη βοήθεια του τότε ΣΔΟΕ. Δεν αναφερόμαστε εδώ στις εκδηλώσεις Συλλόγων φοιτητών κ.λπ που γίνονται με την έγκριση των πανεπιστημιακών αρχών ενώοι οργανωτές τους έχουν όνομα, επώνυμο και… φορολογική ταυτότητα!
-Απλή ερώτηση: Γιατί δεν ερωτάται η πανεπιστημιακή κοινότητα (Μέλη ΔΕΠ και φοιτητές ως άτομα και όχι οι εκπρόσωποι των παρατάξεων) για τον τρόπο που θεωρεί ως δόκιμο με σκοπό την εποπτεία-προστασία του πανεπιστημίου; Η έκφραση γνώμης από τους καθ΄ ύλην εμπλεκόμενους, «ζυγίζει» πολύ περισσότερο από την θέση ενός γραφειοκράτη ή ενός βουλευτή που δεν πέρασε από το πανεπιστημιακά έδρανα ή δεν έχει δουλέψει ποτέ στη ζωή του. Η ηλεκτρονική ψηφοφορία στο θέμα αυτό είναι πλέον ζήτημα ρουτίνας και εύκολη υπόθεση.