JeanHanffKorelitz: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Η Τζιν ΧανφΚόρελιτζ γεννήθηκε το 1961 στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Κολέγιο Ντάρμουθ και συνέχισε τις σπουδές της στο Κολέγιο Κλερ και στο Κέιμπριτζ. Έχει γράψει επτά μυθιστορήματα, μεταξύ των οποίων το Admission (2009), το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2013 με πρωταγωνίστριες τις Τίνα Φέι και ΛίλιΤόμλιν. Το πέμπτο μυθιστόρημά της, Η πρώτη εντύπωση (μτφρ. Βασιλική Κοκκίνου, Μίνωας 2020), εκδόθηκε το 2014 και σκαρφάλωσε αμέσως στις πρώτες θέσεις με τα ευπώλητα βιβλία των NewYorkTimes, ενώ τα δικαιώματα πουλήθηκαν σε 18 χώρες. Στο βιβλίο βασίστηκε η σειρά της HBO με τον τίτλο ΤheUndoing και πρωταγωνιστές τους Νικόλ Κίντμαν, ΧιουΓκραντ και Ντόναλντ Σάδερλαντ. Έχει εκδώσει, επίσης, ένα μυθιστόρημα για αναγνώστες 8-12 ετών, InterferencePowder (2003), και μια ποιητική συλλογή, ThePropertiesofBreath (1989). Η συγγραφέας έχει ιδρύσει την υπηρεσία ΒOOKTHEWRITER, με την οποία δίνει την ευκαιρία στους αναγνώστες να συζητούν για τα βιβλία με τους συγγραφείς τους. Μένει στη Νέα Υόρκη με τον σύζυγό της και τα δύο τους παιδιά. Το μυθιστόρημά της Η πλοκή (μτφρ. Βεατρίκη Κάντζολα-Σαμπατάκου, Εκδόσεις Μίνωας 2022) μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.

Πώς ξεκινά το ταξίδι της συγγραφής ενός βιβλίου;
Μερικές φορές φτάνει ένα απίστευτο γεγονός που θα διαβάσεις στην εφημερίδα ή κάτι που θα κρυφακούσεις στο σουπερμάρκετ. Αμέσως αρχίζεις να αναρωτιέσαι: πώς θα ήταν αν κάτι τέτοιο συνέβαινε σε μένα ή σε κάποιον άνθρωπο εντελώς διαφορετικό από μένα; Έχω εμπνευστεί πολλά μυθιστορήματά μου από κλασικά έργα, το The SabbathdayRiver, παραδείγματος χάρη, από το αμερικανικό μυθιστόρημα Το άλικο γράμμα συνδυαστικά με μια διαβόητη ιρλανδική υπόθεση δολοφονίας, και το The WhiteRose από τη γερμανική όπερα DerRosenkavalier. Ωστόσο, άλλα μυθιστορήματα, όπως Η πρώτη εντύπωση και Η πλοκή, φαίνεται να έρχονται πραγματικά από το πουθενά.

Υπήρξε κάτι που σας κινητοποίησε να γράψετε το μυθιστόρημα Η πλοκή;
Πρόκειται για μια ιστορία που μου ήρθε απροσδόκητα, εξ ουρανού σχεδόν. Ωστόσο, ορισμένα από τα θέματα και τα κεντρικά ζητήματα του βιβλίου (λογοκλοπή, ιδιοκτησία της κεντρικής ιδέας μιας ιστορίας) με απασχολούν εδώ και αρκετά χρόνια και έχω αναφερθεί ξανά σε αυτά σε προηγούμενα μυθιστορήματά μου.

Ο τίτλος είναι συμβολικός ή κυριολεκτικός; Τι σημαίνει πραγματικά;
O τίτλος «The plot» σημαίνει τρία πράγματα: μια ιστορία σε ένα μυθιστόρημα, μια συνωμοσία ή ένα κακόβουλο σχέδιο, αλλά και αυτό το μικρό κομμάτι γης που γίνεται ο τάφος κάποιου.

Ο ΤζέικομπΦιντς διδάσκει δημιουργική γραφή. Πώς αυτά τα μαθήματα βοηθούν όσους ενδιαφέρονται να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους;
Στα μαθήματά του ο Τζέικομπ δεν λέει απαραιτήτως αυτά που πιστεύει: «Ο καθένας μπορεί να γίνει συγγραφέας, ο καθένας έχει τη δική του φωνή και μια μοναδική ιστορία να πει». Βαθιά μέσα του, νομίζω, εύχεται να μπορούσε να πει στους μαθητές του την αλήθεια ή αυτό που αντιλαμβάνεται εκείνος ως αλήθεια: «Δεν μπορεί ο καθένας να γίνει συγγραφέας, ακόμα και αυτοί με αληθινό ταλέντο και την εργασιακή ηθική που χρειάζεται για να καταφέρουν να ολοκληρώσουν τα έργα τους μπορεί κάλλιστα να αποτύχουν να τα εκδώσουν ή να διαβαστούν και να ληφθούν σοβαρά υπόψη».

Γιατί ο Τζέικομπ γοητεύεται από τον Έβαν στην τάξη;
Ο Έβαν Πάρκερ έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του Τζέικομπ από την αρχή, καθώς η αλαζονεία και η περιφρόνησή του προς τους συμμαθητές και τον δάσκαλό του ξεχωρίζουν στην τάξη. Το γεγονός ότι ο Έβαν επινόησε μια απίστευτη πλοκή αυξάνει ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον του Τζέικομπ, αλλά οι συγγραφείς δεν κλέβουν τις ιδέες άλλων συγγραφέων, όχι τουλάχιστον όταν ο αρχικός συγγραφέας είναι ζωντανός και εργάζεται σκληρά για το βιβλίο του. Αν αυτό παύσει να ισχύει (ειδικά όσον αφορά το «ζωντανό» κομμάτι), τότε… τα πράγματα αλλάζουν.

Γιατί ο Τζέικομπ δεν έχει γράψει ή δημοσιεύσει τίποτα σημαντικό μέχρι στιγμής;
Πολλοί ταλαντούχοι, δραστήριοι και εργατικοί συγγραφείς δεν καταφέρνουν να εκδώσουν κάποιο έργο τους, πόσο μάλλον κάτι «σημαντικό». Ο Τζέικομπ τράβηξε την προσοχή κάποιων με το πρώτο του μυθιστόρημα, αλλά απέχει πολύ από το να ξεχωρίσει. Μερικοί συγγραφείς δεν ξεπερνούν ποτέ αυτό το στάδιο. Δίνουν τα πάντα στο πρώτο τους μυθιστόρημα κι έπειτα ανακαλύπτουν ότι δεν τους έχει μείνει κάτι άλλο να πουν.

Έρχεται η στιγμή που το μυθιστόρημα του Πάρκερ κυκλοφορεί και γνωρίζει τεράστια επιτυχία, αλλά μια ανώνυμη πηγή εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την αυθεντικότητα του κειμένου. Είναι η λογοκλοπή αδημοσίευτων βιβλίων τόσο εύκολη;
Η λογοκλοπή είναι πολύ εύκολο να διαπραχθεί, αλλά επίσης πολύ εύκολο να εντοπιστεί! Δεν ξέρω γιατί κάποιος θα προσπαθούσε να αντιγράψει σήμερα, με τόσα προγράμματα υπολογιστών ικανά να αναγνωρίσουν πανομοιότυπα κείμενα. Στη περίπτωσή μας, ο Τζέικομπ δεν αντιγράφει ούτε λέξη από το μυθιστόρημα του Έβαν, κυρίως επειδή, απ’ όσο ξέρει, αυτό το μυθιστόρημα δεν έχει γραφτεί καν, ενώ δεν είχε δει παρά κάποιες λίγες σελίδες από το έργο αυτό. Επειδή όμως στο μυαλό του είναι ένας έντιμος συγγραφέας, κάνει ό,τι μπορεί για να μην αναπαραγάγει το κείμενο που μπορεί να θυμάται από αυτό το μικρό απόσπασμα που διάβασε. Παίρνει απλώς την ιστορία του Έβαν και γράφει τη δική του εκδοχή, όπως έκανε, για παράδειγμα, ο Τζέιμς Τζόις με την Οδύσσεια.

Όταν αρχίζει ο εφιάλτης και ο Τζέικομπ χάνει τον ύπνο του, τι τον ανησυχεί;
Ότι θα κατηγορηθεί για κλοπή και λογοκλοπή, είτε είναι αλήθεια είτε όχι. Σήμερα, η κατηγορία της λογοκλοπής είναι υπεραρκετή για να τελειώσει μια λογοτεχνική καριέρα. Οι άνθρωποι δεν συνηθίζουν να δίνουν προσοχή στη λεπτή διαφορά μεταξύ της αντιγραφής ενός κειμένου και της αντιγραφής μιας ιστορίας.

Ο τρόπος που γράφετε είναι τόσο συναρπαστικός, ώστε δεν θέλουμε να σταματήσουμε να διαβάζουμε. Υπάρχει κάποια ειδική τεχνική που μας κάνει να απολαμβάνουμε ένα βιβλίο με κομμένη την ανάσα;
Αν υπήρχε, μακάρι κάποιος να μου την έλεγε!

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση ενός βιβλίου;
Μέχρι να δημοσιευτεί Η πλοκή ήμουν πολύ επιφυλακτική σχετικά με το πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να βοηθήσουν σημαντικά στην προώθηση ενός βιβλίου, όμως ο Αμερικανός εκδότης μου τα χρησιμοποίησε με τεράστια επιτυχία. Γεγονός που με ξάφνιασε και με εντυπωσίασε!

Είναι γνωστό ότι έχετε ιδρύσει την υπηρεσία ΒΟΟΚΤΗΕWRITER. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτή;
Το BOOKTHEWRITER ήταν αποτέλεσμα μιας λέσχης βιβλίου που διηύθυνα όταν ζούσα στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσι. Κάθε μήνα, συγγραφείς έρχονταν στο Πρίνστον για να γνωρίσουν την ομάδα μας και να συζητήσουν για το έργο τους. Όταν μετακόμισα ξανά στη Νέα Υόρκη, αποφάσισα να μετατρέψω αυτές τις συναντήσεις (τις ονομάζω Pop-UpBookGroups) σε επιχείρηση. Συναντιόμαστε με τον/τη συγγραφέα σε σπίτια ιδιωτών στο Μανχάταν και συζητάμε για τη νέα του/της δουλειά – οι συγγραφείς που έχουμε φιλοξενήσει μέχρι τώρα ήταν καταπληκτικοί/ές! Ανάμεσα σε αυτούς οι: Τζόις Κάρολ Όουτς, Ντέιβιντ Ντουκόβνι, Ελίζαμπεθ Στράουτ, Στιβ Μάρτιν, Τζένιφερ Ίγκαν – σχεδόν εκατό μέχρι στιγμής. Από την έναρξη της πανδημίας έχουμε προσθέσει και την επιλογή της διαδικτυακής συμμετοχής, έτσι τώρα μπορούν να συζητούν μαζί μας άνθρωποι από όλο τον κόσμο. Αν και θα χρειαστεί να μείνετε ξύπνιοι μέχρι πολύ αργά, αν είστε στην Ελλάδα! Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το BOOKTHEWRITER και να εγγραφείτε για να παρακολουθήσετε τις συναντήσεις μας εδώ. Μπορείτε να εγγραφείτε στη λίστα αλληλογραφίας μας για να ειδοποιηθείτε ή να τσεκάρετε τη σελίδα των εισιτηρίων μας εδώ.

Τι θα λέγατε σε όσους διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Αγαπώ την Ελλάδα και λατρεύω να βλέπω φωτογραφίες ανθρώπων που διαβάζουν τα βιβλία μου με φόντο τα ελληνικά τοπία! Δεν μπορώ να πω ότι έχω πάει σε πολλά νησιά, αλλά υπάρχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου για τη Λέσβο, την οποία έχω επισκεφτεί δύο φορές.

Μετάφραση της συνέντευξης: Κωνσταντίνα Γιαννουράκου
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή