O ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΣ για τη διαχείριση των απορριμμάτων

«Με την τότε διοίκηση της εταιρείας (ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΗΠΕΙΡΟΥ) υπήρξαν εξαρχής προβλήματα, τα οποία στη συνέχεια και ιδίως όταν ανέλαβα εξ ολοκλήρου την εποπτεία του έργου μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 οξύνθηκαν για να καταλήξουν στη συνεχεία σε σύγκρουση, όπως σας είναι γνωστό από την κοινοποίηση της αλληλογραφίας. Από τη σύγκρουση αυτή εγώ ούτε είχα ούτε θα μπορούσα να έχω κάποιο προσωπικό όφελος. Το αντίθετο. Και βεβαίως κανένα πρόβλημα δεν θα είχε δημιουργηθεί και όλα θα ήταν ‘μέλι – γάλα’ αν έκανα τα ‘στραβά μάτια’. Όμως τότε δεν θα εκπροσωπούσα τα συμφέροντα των πολιτών της Ηπείρου, αλλά αυτά της εταιρείας» σημείωσε στην ενημέρωση του περιφερειακού συμβούλιου ο Περιφερειάρχης ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΣ για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Αναφερόμενος στο ιστορικό του έργου σημείωσε πως η Περιφέρεια Ηπείρου ανέλαβε με Προγραμματικές Συμβάσεις με τους τότε τέσσερις Αναγκαστικούς Συνδέσμους τα έργα λόγω έλλειψης διαχειριστικής επάρκειας των Συνδέσμων.

Α) Θα αναφερθώ κατ’ αρχήν στη ΜΕΑ: 1. Η κατασκευή και λειτουργία της προκηρύχθηκε ως έργο ΣΔΙΤ υπό την καθοδήγηση της τότε Ειδικής Γραμματείας Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Η διαδικασία ξεκίνησε το 2014 και ολοκληρώθηκε το 2017 με την υπογραφή της σχετικής Σύμβασης.
2. Με το πέρας της διαγωνιστικής διαδικασίας ανακηρύχθηκε Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) αρχικά η ένωση ΑΡΧΙΡΟΔΟΝ – ΙΝΤΡΑΚΑΤ και μετά την αποχώρησή της η εταιρεία ΤΕΡΝΑ, που στη συνέχεια ίδρυσε την θυγατρική της ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΗΠΕΙΡΟΥ.
3. Αυτό που έκανα ως Περιφερειακή Αρχή ήταν να εφαρμόζω τη Σύμβαση, δηλαδή ως ο δημόσιος φορέας να ασκώ έλεγχο στον ιδιωτικό φορέα, την εταιρεία. Και αυτό δεν άρεσε. Έφτασε στα αυτιά μας ότι η διοίκηση της εταιρείας παραπονέθηκε για τη στάση μας αυτή στην Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ για να πάρει τότε την απάντηση πως γραπτώς διατυπώνει τις απόψεις της η Περιφέρεια, αντικρούστε τις.
4. Οι τριβές με τη διοίκηση της εταιρείας ήταν συχνές, όπως προκύπτει από τον όγκο της αλληλογραφίας. Το πρόβλημα ήταν πως η εταιρεία δεν ήθελε να δίνει λογαριασμό στην Περιφέρεια, ενώ κατά βάση ο ρόλος της Περιφέρειας, του δημόσιου φορέα στη Σύμβαση ΣΔΙΤ, είναι ελεγκτικός.
5. Επίσης ένα από τα ζητήματα που ταλάνισε επί μακρόν την Ήπειρο, ήταν η αρμοδιότητα της μεταφοράς του υπολείμματος. Με την έναρξη της λειτουργίας της ΜΕΑ, η Περιφέρεια άρχισε και τη μεταφορά του με δημόσια χρηματοδότηση, χωρίς κανένα κόστος για τους Ηπειρώτες. Και μόλις τέλειωνε η πρώτη χρηματοδότηση, ο αρμόδιος υπάλληλος, με παραπληροφορεί, έχοντας έτοιμη την εισήγηση, ότι η αρμοδιότητα της μεταφοράς ανήκει στον ΦοΔΣΑ. Και αφού πρώτα στέλνει τη μεταφορά του υπολείμματος στον ΦοΔΣΑ, στη συνέχεια μεταφέρεται και ο ίδιος εκεί και αναλαμβάνει τους διαγωνισμούς, που φωτογραφίζουν συγκεκριμένο οικονομικό φορέα.

– Το ζήτημα του υπολείμματος ανέδειξε δύο πολύ σοβαρά θέματα. Το ένα έχει να κάνει με τη μεταφορά του. Δέχθηκα επιθετικές κριτικές για τις αναθέσεις σε συγκεκριμένο οικονομικό φορέα, τη θυγατρική του Αστικού ΚΤΕΛ… Είχα νόμιμη υποχρέωση να σπάσω το φράγμα του μονοπωλίου στη μεταφορά του υπολείμματος.
– Το δεύτερο ζήτημα που αναδείχθηκε με το υπόλειμμα αμέσως μόλις ανέλαβε εκ νέου τη μεταφορά του η Περιφέρεια, είχε να κάνει με τα στοιχεία που χορηγούσε ο ΙΦΣ επ’ αυτού. Σημειώνω ότι το υπόλειμμα είναι ένας από τους Κύριους Δείκτες Απόδοσης της ΜΕΑ. Ο απαράβατος κανόνας είναι ότι δεν μπορεί να υπερβεί τον στόχο 39% επί των επεξεργαζομένων αποβλήτων. Σε περίπτωση που τον υπερβεί οι συνέπειες είναι πολλαπλές και επάλληλες και φτάνουν μέχρι την καταγγελία της Σύμβασης σε βάρος του ΙΦΣ.
-Η απόφαση του ΦοΔΣΑ της 1ης Αυγούστου είναι γνωστή. Αποφάσισε κατά πλειοψηφία να αναλάβει τη ΜΕΑ. Την ίδια ημέρα και η Γενική Συνέλευση της εταιρείας αποφάσισε και αντικατέστησε τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο. Οι λόγοι της αντικατάστασης δεν είναι γνωστοί. Θα μπορούσε όμως κανείς να αποκλείσει ότι αντικαταστάθηκαν ενδεχομένως για να φύγουν από το κάδρο των ευθυνών που φαίνεται να υπάρχει για την απόκρυψη του υπολείμματος;

-Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο ασκών χρέη Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης εξέδωσε την διαπιστωτική πράξη σε συνέχεια του νόμου και την κοινοποίησε στην Περιφέρεια. Τόσο με το νόμο όσο και με την διαπιστωτική καλείται η Περιφέρεια να παραδώσει κατά χρήση -προσέξτε κατά χρήση- γιατί το έργο είναι της Περιφέρειας και κανενός άλλου- να παραδώσει κατά χρήση στον ΦοΔΣΑ τις εγκαταστάσεις της ΜΕΑ, καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία.
Στο δια ταύτα: Η κατάσταση δείχνει να είναι στον αέρα με βάση το γράμμα του νόμου. Η Περιφέρεια δεν σκοπεύει να προκαλέσει προβλήματα, αλλά δεν πρόκειται και να νομιμοποιήσει προβληματικές ενέργειες. Ο ΦοΔΣΑ έχει υπεισέλθει ΝΤΕ ΦΑΚΤΟ στη διαχείριση του εργοστασίου και η διοίκησή του έχει αναλάβει τις ευθύνες έναντι όλων. Ακόμα και έναντι της Περιφέρειας για τις οφειλές που αγγίζουν τα πέντε εκατομμύρια ευρώ.
– Ως προς τους ΣΜΑ τώρα:
– Όπως είναι γνωστό τον Νοέμβριο του 2015, η Περιφέρεια με Προγραμματική Σύμβαση που συνήψε με τους τότε Αναγκαστικούς Συνδέσμους ανέλαβε την κατασκευή επτά Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) και την προμήθεια του εξοπλισμού για οκτώ ΣΜΑ. Ο όγδοος είναι ο ΣΜΑ Πρέβεζας που υφίστατο και την ανακατασκευή του ανέλαβε ο νυν ΦοΔΣΑ.
– Επειδή πολλά έχουν ακουστεί για καθυστερήσεις και για υπαιτιότητα δήθεν της Περιφέρειας θα σας μιλήσω με την αλήθεια των δημοσίων εγγράφων:
1) Ο ΣΜΑ Ζίτσας αποπερατώθηκε τον Απρίλιο του 2019 ενώ είχε ήδη παραληφθεί πριν την αποπεράτωση και ο εξοπλισμός του,
2) ο ΣΜΑ Άρτας αποπερατώθηκε τον Ιούνιο του 2019 και ο εξοπλισμός του παραλήφθηκε τον Δεκέμβριο του 2019,
3) ομοίως και ο ΣΜΑ Μετσόβου αποπερατώθηκε τον Ιούνιο του 2019 και ο εξοπλισμός του παραλήφθηκε τον Φεβρουάριο του 2020,
4) ο ΣΜΑ Ιωαννίνων αποπερατώθηκε τον Ιούλιο του 2019 και ο εξοπλισμός του παραλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2020,
5) ο ΣΜΑ Ηγουμενίτσας αποπερατώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 και ο εξοπλισμός του είχε παραληφθεί από τον Ιούλιο του 2020,
6) ο ΣΜΑ Πωγωνίου αποπερατώθηκε τον Νοέμβριο του 2020 και ο εξοπλισμός του παραδόθηκε από την ανάδοχο Κοινοπραξία εκπρόθεσμα τον Νοέμβριο του 2021 και
7) μόνο ο ΣΜΑ Καραϊσκάκη λόγω τεχνικών προβλημάτων αποπερατώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 και ο εξοπλισμός του παραδόθηκε από την ανάδοχο Κοινοπραξία εκπρόθεσμα τον Φεβρουάριο του 2022.

Για τον ΣΜΑ Πρέβεζας, στον οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω, την κατασκευή του οποίου έχει αναλάβει ο ΦοΔΣΑ, δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η κατασκευή του. Μέχρι τον Απρίλιο του 2022 δεν είχαν ακόμη τελειώσει οι διαγωνιστικές διαδικασίες.

– Με το που τέλειωσαν οι τέσσερις πρώτοι ΣΜΑ (Ζίτσας, Μετσόβου, Άρτας και Ιωαννίνων), η Περιφέρεια όχλησε τον ΦοΔΣΑ να ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία αυτών των τεσσάρων. Να σημειωθεί ότι η σύμβαση προμήθειας με την ανάδοχο Κοινοπραξία προβλέπει την οριστική παραλαβή του εξοπλισμού μετά την επιτυχή εξάμηνη δοκιμαστική λειτουργία των ΣΜΑ. (…)
– Από τον Μάϊο του 2020 που η Περιφέρεια κάλεσε εγγράφως τη Διοίκηση του ΦοΔΣΑ να προχωρήσει η δοκιμαστική λειτουργία, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα. Πράγματι ο εξοπλισμός χορταριάζει. Όμως να δούμε ποιός φταίει γι’ αυτό.
– Παρόλα αυτά, φτάσαμε αισίως το 2022, αλλά οι ΣΜΑ δεν λειτουργούν. Η Περιφέρεια όλο αυτό το διάστημα προσπαθεί να τους θέσει σε λειτουργία, τουλάχιστον να γίνει η δοκιμαστική λειτουργία για να τους παραδώσει στον ΦοΔΣΑ……..
– Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος ποιοί δεν επιθυμούν την έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας των ΣΜΑ. Είναι αυτοί που επωφελούνται από το σημερινό καθεστώς της μη λειτουργίας. Ποιοι είναι αυτοί; Κατά τη γνώμη μου ο οικονομικός φορέας που μεταφέρει τα σκουπίδια των Δήμων απευθείας στο εργοστάσιο, που είναι και μέλος της Κοινοπραξίας προμήθειας του εξοπλισμού και συγκεκριμένες δημοτικές αρχές που μεταφέρουν τα απορρίμματα σε συγκεκριμένο ΧΥΤΥ με την δικαιολογία πως δεν λειτουργούν οι ΣΜΑ.
Κανένας ΣΜΑ δεν λειτουργεί για τους λόγους που προανέφερα. Όμως μακρινοί, ορεινοί και δυσπρόσιτοι Δήμοι τα μεταφέρουν τα σκουπίδια στη ΜΕΑ. Ο κάμπος της Άρτας φαίνεται να έχει πρόβλημα και τα μεταφέρει απευθείας στον ΧΥΤΥ Βλαχέρνας, παραβιάζοντας και τον ΠΕΣΔΑ Ηπείρου και τη Σύμβαση Σύμπραξης. Το τέλος εισόδου στον ΧΥΤΥ αυτό που τον διαχειρίζεται ο ΦοΔΣΑ ανέρχεται σε 18,50 ευρώ ο τόνος, στο Ελληνικό που τον διαχειρίζεται η Περιφέρεια 14,50 ευρώ ο τόνος.

– Το πρόβλημα με συγκεκριμένους Δήμους που δεν ‘είδαν με καλό μάτι’ το νοικοκύρεμα των σκουπιδιών στην Ήπειρο, δεν είναι τωρινό. Όταν ξεκίνησε η λειτουργία της ΜΕΑ, η Περιφέρεια χρηματοδότησε τους τότε Αναγκαστικούς Συνδέσμους και Δήμους για να μεταφέρουν τα σκουπίδια στο εργοστάσιο. Σχεδόν όλοι ανταποκρίθηκαν…. Ο εναπομείνας ήταν ο ανάδοχος του ΧΥΤΥ Βλαχέρνας. Το κόστος μεταφοράς συμφωνήθηκε σε 35 ευρώ τον τόνο είτε τα σκουπίδια προερχόταν από τα ορεινά Τζουμέρκα, που ήταν και τα λιγότερα, είτε από τον κάμπο της Άρτας που ήταν και τα περισσότερα. Ακόμα και με αυτά τα δεδομένα, η σύμβαση δεν εκτελέσθηκε ποτέ στο σύνολό της. Σταμάτησε ξαφνικά η μεταφορά. Και όταν η Περιφέρεια ζήτησε πίσω τα χρήματα, η απάντηση του τότε Προέδρου και νυν Προέδρου του ΦοΔΣΑ ήταν πως μεταξύ των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης δεν υπάρχουν σχέσεις ελέγχου, αλλά συνεργασίας και συναλληλίας, δηλαδή πήραμε τα χρήματα και δεν δίνουμε λογαριασμό τί τα κάνουμε, αλλά σκουπίδια δεν μεταφέρουμε.
Επιπλέον η αναβάθμιση του ΧΥΤΥ Βλαχέρνας χρηματοδοτήθηκε με τον όρο πως μόλις ξεκινήσει η λειτουργία της ΜΕΑ θα δέχεται μόνο υπόλειμμα. Η παρανομία εδώ χρειάζεται δύο εμπλεκόμενους. Τον ανάδοχο που δέχεται ανεπεξέργαστα σκουπίδια παρανομώντας και τους Δήμους που μεταφέρουν ανεπεξέργαστα σκουπίδια παρανομώντας, παραβιάζοντας τον ΠΕΣΔΑ Ηπείρου και τη Σύμβαση Σύμπραξης.
– Τελειώνοντας, θέλω να τονίσω πως το πρόβλημα με τα σκουπίδια στην Ήπειρο είναι πολύ σοβαρό. Η Περιφέρεια δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Η θέση της στο ζήτημα αυτό είναι ‘τζάμι’ και μπορεί να το αποδείξει όποτε και όπου χρειασθεί.