Άρτα: Πράσινο… Ελντοράντο, αλλά για ποιους;

Γράφει ο Χρήστος Μέγας*

Πώς γίνεται κάθε χρόνο και τη δημιουργία της άνοιξης, όταν τα δέντρα γεμίζουν καρπούς, την διαδέχεται η απογοήτευση της συγκομιδής;
Λες και η Άρτα ζει δύο εποχές: της προσμονής και της θλίψης. Όπως, σε μεγάλο βαθμό, είναι και ο κάμπος της: Ξερικός το καλοκαίρι και βάλτος το χειμώνα!
Τι, αλήθεια, κάνουμε λάθος; Γιατί τα όνειρά μας… ζυγίζονται «από τις ελαφριές» και χάνουμε τον πλούτο μας;
Όποιο προϊόν του κάμπου ή των ημιορεινών όγκων και αν εξετάσεις, παντού επικρατεί κατήφεια.
Η βρώσιμη ελιά έπεσε στα 55 λεπτά, το λάδι κινδυνεύει να μην βγει, σε πολλές περιπτώσεις το ακτινίδιο φέτος, μετά το ενάρετο 2021, ήταν ζημιογόνο. Το μανταρίνι και το πορτοκάλι έχει πάρει καταστροφική πορεία εδώ και χρόνια…
Χάνεται ο κόπος των αγροτών μας, φεύγουν τα παιδιά από τη γη (και από την Άρτα), χρεώνονται οι παραγωγοί. Το πρόβλημα απλώνεται σαν οικονομικό σαράκι στην πόλη, στις δραστηριότητες του αστικού τομέα, σε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα, σε όλα τα επαγγέλματα.

Έτσι αναπτύσσεται το καθοδικό σπιράλ για την Άρτα!
-Το βασικό πρόβλημα είναι ο τρόπος παραγωγής. Όταν ποτίζεις με ρεύμα ή πετρέλαιο, αντί για φυσική ροή από τα δύο ποτάμια, ανεβαίνει το κόστος. Όταν οι περιοχές του Πέτα-Μεγάρχης-Κομποτίου μένουν άνυδρες, παρά τα παχιά λόγια δεκαετιών, είναι αναμενόμενο να ανέβει το κόστος παραγωγής ή να μην έχουν κάθε χρόνο παραγωγή τα δέντρα. Και όταν υπάρχει παραγωγή, να μην βρίσκονται εργατικά χέρια για την συγκομιδή. Να πέφτει η τιμή…
-Το ακτινίδιο αναπτύχτηκε εκρηκτικά (όχι πάντα από τους κατ’ επάγγελμα αγρότες). Με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές σε ψυγεία, συσκευαστήρια. Η εξαγωγή, για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο, πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένη συσκευασία (βάρος). Αποτέλεσμα, να ελέγχεται ουσιαστικά η ροή (εξαγωγές) προς την Ιταλία. Όλα περνούν από το «λαιμό του μπουκαλιού» των λιγοστών συσκευαστηρίων. Συν το γεγονός ότι οι αγρότες, ανενημέρωτοι, παρασύρθηκαν από τις περσινές τιμές, δεν πρόσεξαν σε ορισμένες περιπτώσεις τη φετινή σοδιά. Ναι, όντως κάπου υπάρχει και θέμα μικρών καρπών. Δεν έγινε η σωστή αραίωση.
– Το ξερίζωμα των πορτοκαλεώνων για την ανάπτυξη ακτινιδίων μπορεί να αποδειχτεί καταστροφική επιλογή και για τα δύο προϊόντα.

-Οι συνεταιρισμοί έχουν εκφυλιστεί. Και οι ομάδες παραγωγών έχουν την τάση να μεταφέρουν στους μικρούς παραγωγούς το κόστος της επένδυσης σε ψυγεία, συσκευαστήρια. Πρέπει η μισή παραγωγή να πάει για επενδύσεις προκειμένου κάποιος να γίνει μέτοχος σε υφιστάμενα σχήματα. Αλλά έτσι δεν μένει εισόδημα για την καθημερινή διαβίωση. Ακόμη και οι κρατικές επιδοτήσεις, μετακινούνται στους υποψήφιους-νέους μετόχους σαν… κόστος επένδυσης των αρχικών εταίρων…

7 Προτάσεις
1.Το ακτινίδιο πρώτα πρέπει να γίνει επώνυμο ως Τοπικό Προϊόν και μετά να τεθούν οι νόρμες εξαγωγής. Να μην βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο… Αυτό δεν είναι λάθος. Είναι καταστροφική επιλογή για την παραγωγική Άρτα.
2.Οι άνεργοι και όσοι λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα να μην χάνουν τα δικαιώματά τους εάν βάλουν 30-40 εργόσημα στον πρωτογενή τομέα.
3.Οι Γεωπόνοι και οι Κτηνίατροι πρέπει να κάνουν «αγροτικό», κατά το πρότυπο των γιατρών, και να πληρώνονται για ένα έτος από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
4.Τα έργα άρδευσης πρέπει να προχωρήσουν… χθες. Όσο συνεχίζεται η τακτική των γεωτρήσεων, θα έρθει η θάλασσα μέσα, θα κοστίζει υπερβολικά η παραγωγική διαδικασία.
5.Οι ομάδες παραγωγών πρέπει να ενισχυθούν μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και του (νέου) Ταμείου Ανάκαμψης. Και οι νέοι συνεταιριστές δεν πρέπει απλά να υποκαταστήσουν τους παλαιούς εμπόρους με όλα τα κουσούρια που άφησαν αυτοί στον αγρότη.
6.Τα παραδοσιακά εσπεριδοειδή πρέπει να αναδειχτούν ως προϊόντα που διαρκούν-ωριμάζουν πέραν της συνήθους περιόδου συγκομιδής (παρατείνουν τη σεζόν). Π.χ. Το ξινό Άρτας μπορεί να γίνει επώνυμο-προστατευμένο προϊόν και να τροφοδοτεί τις αγορές μέχρι τον Ιούνιο.
7.Να γίνουν αναδιαρθρώσεις με νέες-πρώιμες ποικιλίες, να ανοίξουν και πάλι τα εργοστάσια χυμού. Η Άρτα έχει το θλιβερό προνόμιο να μην διαθέτει επώνυμο-ντόπιο χυμό συσκευασίας.
Η παραγωγική Άρτα, οι αγρότες μας, ο ίδιος ο Νομός, δεν πρέπει να παραδοθούν σε ευκαιριακούς παίχτες σαν… πράσινο Ελντοράντο. Η «Γη της Επαγγελίας» πρέπει να σωθεί!

• Ο Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, Μέλους της ΚΠΕ του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής