Αναλύοντας την Επιθετική-Αναθεωρητική Τουρκία
Η Αντιμετώπιση
Γράφει ο Ιωάννης Μπαλτζώης…..
Σε προηγούμενο άρθρο μας, αναφερθήκαμε στις θεωρίες, που εδράζεται ολόκληρη η Τουρκική Γεωστρατηγική Αντίληψη, η οποία έχει τις ρίζες της από τον Εθνικό Όρκο, την παρακαταθήκη του Μουσταφά Κεμάλ μέχρι σήμερα και η οποία έχει εμπλουτιστεί με νέες πολιτικές θεωρίες και πρακτικές. Από την Ισλαμική Εθνική Θέαση, στην γεωπολιτική θεώρηση του Νέο-οθωμανισμού του Νταβούτογλου, ως την πρόσφατη ακραία, απαράδεκτη και αναθεωρητική θεωρία της Γαλάζιας πατρίδας του Ναυάρχου Γιαϊτζί. Στο παρόν θα επιδιώξουμε να αναλύσουμε τις σημερινές γεωστρατηγικές επιδιώξεις και πως πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τουρκική Σκέψη
Ο τρόπος σκέψης της Τουρκικής εθνικής πολιτικής εστιάζεται σε τρεις παράγοντες:
•Στην θρησκεία (Ισλάμ),
•στον εθνικισμό και
•στην Ιστορία.
Οι παράγοντες αυτοί έχουν ως κοινή συνισταμένη τη γεωγραφία και το νέο όραμα Ερντογάν που εστιάζεται σε πέντε «Κ».
•ΚΟRΕ (Κορέα),
•ΚΕSMIR (Κασμίρ),
•ΚURTLER (Κούρδοι).
•KIBRIS (Κύπρος) και
KUDUS (Ιεροσόλυμα).
Τα πέντε Κ, έγιναν γνωστά από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, για διάφορες περιοχές και λαούς, με παρεμβάσεις, δηλώσεις ενδιαφέροντος και προστασίας των μουσουλμάνων διαφόρων περιοχών (Κασμίρ και Παλαιστινιακό), ιδιαίτερες σχέσεις (Κορέα) κλπ.
Τουρκική Μεθοδολογία
Οι αρχές της τουρκικής μεθοδολογίας περιλαμβάνουν προληπτικές και αποτρεπτικές ενέργειες, με μεταφορά στρατιωτικών επιχειρήσεων της Τουρκίας πέραν των συνόρων της και δη σε εδάφη άλλων κρατών. Αναφέρομαι σε μια στρατηγική της Τουρκίας , βάση της οποίας η υιοθέτηση της αντίληψης περί άμυνας επί των συνόρων της, θεωρείται ολέθρια. Κάθε χώρα, κατά την Τουρκία, που δεν αποκόπτει τις απειλές της πέραν των συνόρων της και δεν δημιουργεί αμυντικά προπύργια στο εξωτερικό θα αντιμετωπίσει τον διαμελισμό της στο μέλλον.
Μια άλλη αρχή της Τουρκίας είναι, η πολιτική του ήσσονος κινδύνου και η μη ανάληψη επιχειρησιακών (και πολιτικών) ρίσκων. Αν δεν είναι εφικτό σήμερα, περιμένει για αύριο. Η Τουρκία ποτέ δεν θα προβεί σε στρατιωτική επιχείρηση μεγάλου ρίσκου και πάντα, αν δεν έχει εξασφαλίσει εκ των προτέρων την στήριξη, ή έστω την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων. Ενδεικτικά, στην Κύπρο το 1974 είχε εξασφαλίσει την στήριξη των ΗΠΑ και την ανοχή των Ρώσων. Το ίδιο στις πρόσφατες επιχειρήσεις- εισβολές στην Συρία, στην περιοχή Γιαραμπλούς και στο καντόνι του Αφρίν. Στήριξη και ανοχή Ρωσίας και ΗΠΑ, αντίστοιχα.
Η μεθοδολογία της Τουρκίας είναι γνωστή και εφαρμόζεται επί δεκαετίες. Πολιτική εκφοβισμού, απειλών χρήσης στρατιωτικής ισχύος, χρήση στρατιωτικών μέσων, αμφισβητήσεις κυριαρχικών βερμπαλισμοί και απειλές, εκφοβισμοί, αμφισβητήσεις εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων άλλων χωρών, διάφορες μορφές υβριδικού πολέμου, απίστευτη περιφρόνηση και καταπάτηση του Διεθνούς Δικαίου, απίστευτες θεωρίες με σκοπό την διεκδίκηση χερσαίου και θαλάσσιου χώρου, γκριζοποίηση περιοχών χωρίς καμιά νομική ισχύ, χρήση στρατιωτικών μέσων διαδοχικά και συνεχώς κατά κρατών-στόχων, συνεχείς στρατιωτικές ασκήσεις με σκοπό την παρενόχληση και την επίδειξη ισχύος την συστηματική και συνεχή παραβίαση εθνικού εναερίου χώρου γειτονικών χωρών και γενικά μια συμπεριφορά που επιδεικνύει ιδιαίτερα προς την Ελλάδα και τελευταία προς την Κύπρο και αποδεικνύει τις παράνομες επιδιώξεις της. Μια συμπεριφορά πειρατική, κράτους ταραξία, κράτους εισβολέα σε τρεις ανεξάρτητες χώρες και που επιδίδεται συνεχώς χωρίς τιμωρία, σε αυτό το θέατρο του παραλόγου και επικινδυνότητας, σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο πρόεδρος Ερντογάν ωθείται σε αυτή την επικίνδυνη πολιτική του σήμερα, από τους εξής παράγοντες:
Οι ενεργειακές εξελίξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπου νέα κοιτάσματα ανακαλύπτονται και μεγάλες ξένες εταιρείες συμμετέχουν στο παιχνίδι της ανεύρεσης και εξόρυξης Υ/Δ.
Οι διαμορφούμενες ενεργειακές συμμαχίες, οι δύο τριμερείς Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος και Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ (η ονομαζόμενη και 3+1 αφού «συμμετέχουν» και οι ΗΠΑ και η υπό εκκόλαψη νέα Ελλάδα-Κύπρος-Ιορδανία, οι οποίες κατά πολλούς αναλυτές αποκτούν και στρατηγικής σημασίας συμμαχίες.
Οι κακές έως κατεστραμμένες σχέσεις Τουρκίας με το Ισραήλ, καθώς και οι κατεστραμμένες ήδη σχέσεις Τουρκίας Αιγύπτου.
Η αποτυχία της Τουρκίας να γίνει η ηγέτιδα δύναμη του Ισλαμικού κόσμου και των Αραβικών χωρών, αγνοώντας το γεγονός της ιστορικής μνήμης των Αράβων, από την εποχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και τις συνθήκες υποδούλωσης των Αράβων, που ακόμη είναι έντονες.
Οι νέες συμμαχίες στην Μέση Ανατολή, που διαμορφώνουν ένα νέο συγκρουσιακό περιβάλλον, δηλαδή Ρωσία-Τουρκία-Ιράν και από την άλλη Αίγυπτος-Ισραήλ-Σ. Αραβία-ΗΑΕ, όπου οι νέοι σύμμαχοι της Τουρκίας (Ρωσία και Ιράν) είναι διακηρυγμένοι εχθροί των ΗΠΑ και των συμμάχων της.
Η δυσχερής θέση της Τουρκίας στην Β. Συρία, τα προβλήματά της στην περιοχή Ιντλίμπ, η στήριξη τελικά των ΗΠΑ στους Κούρδους της Συρίας (YPG), με αποτέλεσμα να εξαρτάται από τις διαθέσεις του μεγάλου τακτικιστή Βλαντιμίρ Πούτιν.
Τέλος και πολύ σημαντικό η διαμάχη Τουρκίας και ΗΠΑ και το δίπολο S-400 F-35, που παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες, που τελικά θα κρίνουν και τις οικονομικές εξελίξεις (καταστροφικές αν δεν τα βρουν) της χώρας και ίσως και το μέλλον του πανίσχυρου σήμερα Ερντογάν.
Το Όραμα Ερντογάν μέχρι το 2023.
Το νέο-οθωμανικό όραμα του προέδρου Ερντογάν μέχρι το 20123, 100 χρόνια μετά την συνθήκη της Λωζάνης , είναι να καταστήσει την Τουρκία:
•Μέλος των G10, δηλαδή των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη
•Μεγάλη στρατιωτική και διπλωματική δύναμη ώστε να στηρίζει τις γεωπολιτικές της επιδιώξεις
•Περιφερειακό πόλο ισχύος, του οποίου ο λόγος θα βρίσκει μεγάλη απήχηση σε μουσουλμανικούς και αραβικούς πληθυσμούς.
•Εξουδετέρωση πλήρως του παράγοντα Κούρδοι και αποτροπή δημιουργίας αυτόνομου ή ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους, εκτός Τουρκίας και δη στην Συρία, καθόσον αυτό θα αποτελέσει την Λυδία Λίθο για τον διαμελισμό της Τουρκίας.
•Πυρηνική δύναμη
•Κόμβος διάθεσης υδρογονανθράκων από τη νότια ανατολική ζώνη Κασπίας και Μέσης Ανατολής.
•Υπολογίσιμο παίκτη με κατασταλαγμένο τον ζωτικό του χώρο (ώστε να αναπνέει γεωπολιτικά), με έμμεση αναγνώριση του δικαιώματος να κινείται με ευχέρεια κινήσεων εντός αυτού.Ο Ερντογάν έχει αναφέρει χαρακτηριστικά στο υπουργικό συμβούλιο πως «όταν τελειώσει αυτή η ιστορία, η Τουρκία ή θα έχει μεγαλώσει ή θα έχει μικρύνει. Και εγώ θα κάνω τα πάντα να την μεγαλώσω».
• Ανακήρυξη το 2013 της Ισλαμικής Τουρκικής Δημοκρατίας, τέλος της Τουρκικής Δημοκρατίας και ανακήρυξη του Ερντογάν ως τον νέο μεγάλο Ατατούρκ, υποβαθμίζοντας σημαντικά τον πρώτο Ατατούρκ (Μουσταφά Κεμάλ).
•Μεταφορά της πρωτεύουσας από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη, για ιστορικούς λόγους.
Αντιμετώπιση
Θα πρέπει να ευχαριστούμε τον πρόεδρο Ερντογάν, καθόσον κάνει ότι είναι δυνατόν ο άνθρωπος να μας δείχνει τις προθέσεις του, την πολιτική του και την εθνική στρατηγική του, που είναι επιθετική, αναθεωρητική και έχει εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Ελλάδος. Επίσης η κρίση αυτή μας απέδειξε την ουτοπική αντίληψη που καλλιεργήθηκε επί δεκαετίες στην εφησυχασμένη Ελληνική κοινωνία, ότι η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κινδυνεύει από κανέναν, ιδιαίτερα από ένα σύμμαχο-μέλος του ΝΑΤΟ και ότι τα σύνορα της Ελλάδος είναι Ευρωπαϊκά σύνορα, άρα η ασφάλειά των είναι και υποχρέωση όλων των Ευρωπαϊκών κρατών και όχι και τόσο των Ελλήνων!!
Η δημιουργία στην σημερινή Τουρκία, ενός προεδρικού συστήματος χωρίς στοιχειώδη διάκριση των εξουσιών και θεσμικά αντίβαρα, με ποδηγέτηση του κοινοβουλίου και μόνη δημοκρατική επίφαση τις εκλογές, επισφραγίζει την παντοδυναμία του Ερντογάν. Ο Ερντογάν, όπως προαναφέραμε, έχει θέσει σε λειτουργία μια μακρόπνοη , μεγαλοπρεπή και φιλόδοξη πολιτική επιδίωξη, στο να καταστήσει την Τουρκία, αρχικά μεγάλη περιφερειακή δύναμη στην Ανατ. Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή, ηγέτιδα δύναμη του Ισλαμικού κόσμου και σε δεύτερη φάση σε ένα παγκόσμιο πόλο-κρατικό δρώντα, σχεδόν εφάμιλλο των ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Ε.Ε. στο νέο παγκόσμιο πολυπολικό σύστημα που ήδη διαμορφώνεται. Πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα και συνάμα πολύ επικίνδυνο και για τον ίδιο και για την Τουρκία, αν αποτύχει. Αν ο Σουλτάνος όμως το επιτύχει τότε θα εκπληρώσει το όνειρό του, να γίνει ο νέος Ατατούρκ (πατέρας των Τούρκων), ξεπερνώντας τον παλαιό Μουσταφά Κεμάλ, ιδρυτή της νέας Τουρκίας, εμείς δε, είναι βέβαιο ότι θα γίνουμε τουρκικό προτεκτοράτο, ευνουχισμένο εθνικά και ακρωτηριασμένο εδαφικά.
Η πατρίδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα (χθες και όχι σήμερα) την γεωπολιτική μεταβολή και μετάλλαξη της Ισλαμικής Ερντογανικής και ανεξέλεγκτα επιθετικής Τουρκίας . Θα πρέπει με κάθε κόστος να εφαρμόσουμε μια νέα υψηλή Εθνική Στρατηγική, με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ιδιαιτέρως με εθνική ομοψυχία, που σε ότι αφορά το πολιτικό προσωπικό σήμερα δεν υφίσταται δυστυχώς, που η Εθνική αυτή Στρατηγική να εδράζεται σε ισχυρή αποτρεπτική στρατηγική έναντι της Άγκυρας.
Ας κοιτάξουμε κατάματα την Τουρκία, χωρίς φοβικά σύνδρομα, χωρίς την ολέθρια πολιτική κατευνασμού του παρελθόντος. Η Τουρκία δεν είναι ούτε αήττητη, ούτε τόσο φοβερή. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, παρά τις τεράστιες μνημονιακές περικοπές, παραμένουν ακόμη σε υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας. Η τουρκική στρατιωτική ισχύς είναι υπερεκτιμημένη, έχει δομικές αδυναμίες, αντιφάσεις, ελλείψεις σε ανώτατα έμπειρα στελέχη, προβλήματα ηθικού, ομογένειας, συναδελφικότητας, ιδιαίτερα μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Οι δε φαραωνικές φιλοδοξίες και επιδιώξεις του Σουλτάνου Ερντογάν, δημιουργούν αντιπαλότητες, ανταγωνισμούς, μισαλλοδοξίες και ξυπνούν δυσάρεστες μνήμες οθωμανικής αυτοκρατορίας, που ενυπάρχουν στο DNA όλων των λαών της Μέσης Ανατολής και της Βαλκανικής.
Η στρατηγικής συμμαχία της Ελλάδος με Ισραήλ και Αίγυπτο και στην συνέχεια με Ιορδανία και οι διαμορφούμενοι γεωπολιτικοί και γεωενεργειακοί άξονες Αθήνας-Λευκωσίας-Τελ Αβίβ και Αθήνας-Κύπρου-Καϊρου, κρίνονται ως θετική εξέλιξη για την Ελλάδα και θα επηρεάσει σημαντικά τις γεωπολιτικές εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα. Ιδιαίτερα η στρατηγικής σημασίας επιλογή των ΗΠΑ να συμπεριλάβουν την Ελλάδα ως βασική χώρα στους γεωστρατηγικούς της σχεδιασμούς με την χρησιμοποίηση στρατιωτικών βάσεων τόσο στον νησιωτικό, όσο και στον χερσαίο χώρο της Ελλάδος και στην εφαρμοζόμενη νέα εξωτερική της πολιτική, αφού φαίνεται να απομακρύνονται από την Τουρκία, θεωρείται υψίστης σημασίας και ασπίδα προστασίας στις τουρκικές επιδιώξεις. Διατρέχουμε κίνδυνο αφανισμού ως έθνος αν συνδυαστεί η επιθετική αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας, με την Ελληνική πολιτική κατευνασμού και με άλλους εθνοκτόνους παράγοντες, όπως η υπογεννητικότητα, η μετανάστευση των καλυτέρων και πολύ καλά εκπαιδευμένων νέων μας, όπως ήδη συμβαίνει σήμερα. Η μόνη πολιτική που πρέπει να εφαρμόζεται είναι η πολιτική της Αποτροπής (Containment), όπως διδάσκουν όλοι οι μεγάλοι γεωπολιτικοί και εφαρμόζουν τα σοβαρά κράτη.
Σε πρόσφατη ανάλυσή της, μετά την νέα ήττα του Ερντογάν στην Κωνσταντνούπολη η εφημερίδα Bild κάνει λόγο για την «αρχή του τέλους της εποχής Ερντογάν» και επισημαίνει ότι η τελευταία απόπειρα του τούρκου Προέδρου εναντίον της δημοκρατίας, με την ακύρωση των εκλογών του Μαρτίου, εξελίχθηκε σε αυτογκόλ. Στο άρθρο περιγράφεται η πορεία του Ερντογάν των τελευταίων ετών, οι διώξεις σε βάρος ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, δημοσίων υπαλλήλων, δικαστικών κ.λπ., ενώ τονίζεται ότι όσο ισχυρότερος γινόταν ο ίδιος, τόσο πιο αδύναμη γινόταν η Τουρκία. «Η οικονομία είναι κατεστραμμένη: οι ξένοι επενδυτές δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη και ο πληθωρισμός αδειάζει το πορτοφόλι των Τούρκων. Στην εξωτερική πολιτική η Τουρκία είναι πιο απομονωμένη από ποτέ, επιδεινούμενες διενέξεις με γειτονικές χώρες προκαλούν προβλήματα, ενώ οι σχέσεις με την ΕΕ και τις ΗΠΑ βρίσκονται στο ναδίρ. Ο Ερντογάν είναι για τον διεθνή διπλωματικό χώρο ανεπιθύμητος επισκέπτης Για αυτό και ισχύει ότι αυτές οι εκλογές ήταν η αρχή του τέλους της εποχής Ερντογάν», καταλήγει το άρθρο της Bild.
Καταλήγοντας θα λέγαμε εμφατικά ότι τα φοβικά σύνδρομα της πατρίδος δεν έχουν θέση σε καμιά περίπτωση στα εθνικά μας θέματα, γιατί αργά ή γρήγορα μας οδηγούν με βεβαιότητα στην «Φιλανδοποίηση» (παραχώρηση) των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, χωρίς πόλεμο, ιδιαίτερα την παρούσα περίοδο με τον Ερντογάν στρυμωγμένο στην κυριολεξία στην γωνία. Και ας αφήσουν ορισμένοι τις πομφόλυγες περί διεθνούς έννομης τάξης, ότι είμαστε μέλος διεθνών αμυντικών συμμαχιών, οικονομικών και πολιτικών ενώσεων, άρα ασφαλείς και ότι έχουμε δίκαιο και δεν διεκδικούμε τίποτα από κανέναν, ασχέτως αν όλοι οι άλλοι διεκδικούν πολλά από μας, γιατί η ιστορία γράφεται με άλλους τρόπους. Τέλος, εκτιμώ ότι πρέπει να υπάρξει εθνική ομοψυχία, να δημιουργηθεί επιτέλους το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, για ενιαία εθνική γραμμή και να ενημερωθεί ο Ελληνικός λαός για την πραγματική κατάσταση, τις ενδεχόμενες εξελίξεις, ώστε να προετοιμαστεί για το χειρότερο.
« Έθνος που ηττάται, επανέρχεται. Έθνος που παραδίδεται αμαχητί, είναι τελειωμένο», Ουίνστον Τσώρτσιλ.
* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), κατέχει Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.