Ομιλία Χάρη Καστανίδη κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Επιστρέφω στο Ελληνικό Κοινοβούλιο μετά από επτά χρόνια απουσίας και χαίρομαι γιατί συναντώ παλιούς γνώριμους, αλλά και νεότερους συναδέλφους. Στους τελευταίους απευθυνόμενος, τους προσκαλώ να θυμούνται στην πολιτική τους διαδρομή την εξαιρετικά χρήσιμη διατύπωση του Αλαίν Μπαντιού ότι « η πολιτική θα είναι πάντα η συνάντηση της επιστήμης των ιδεών με την έκπληξη των περιστάσεων».
Σπανίως οι προγραμματικές δηλώσεις προκαλούν αρνητικές εντυπώσεις. Αλλά, μετά από αυτές, ακολουθεί ο δύσβατος δρόμος προς την υλοποίηση των εξαγγελθέντων. Τότε κρίνονται οι κυβερνήσεις και η ιστορική μας εμπειρία μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι κυβερνήσεις που υπήρξαν συνεπείς στην εφαρμογή των προταθέντων υπήρξαν λίγες. Ελπίζω, για το καλό της χώρας, να πετύχετε.
Ωστόσο, δεν δικαιούμαι, από τώρα, να αποφύγω ορισμένες παρατηρήσεις.
Ο πρωθυπουργός επαγγέλθηκε ένα διαφορετικό μέλλον, ένα μέλλον ευημερίας που σε τίποτα δεν θα μοιάζει με την επίπλαστη ευημερία του παρελθόντος. Η επαγγελία του αυτή αποκτά τα χαρακτηριστικά πολιτικού παράδοξου, γιατί αυτό το υπόσχεται ο επικεφαλής ενός κόμματος, το οποίο φέρει την ευθύνη για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τη χρεοκοπία της χώρας την περίοδο 2004-2009, όπως δραματικά περιγράφει στην αγνοημένη έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά το έτος 2014. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την αρχή, ότι το παρελθόν ενός κόμματος σκιαγραφεί και την πιθανή μελλοντική πορεία του, ιδιαίτερα στην περίπτωση που δεν κατάφερε να βρει μια λέξη αυτοκριτικής. Βεβαίως, το θέμα κρίθηκε από την απόφαση του ελληνικού λαού, έτσι συμβαίνει στις δημοκρατίες, αλλά στον μελλοντικό ιστορικό χρόνο, όταν τα πλείστα θα έχουν αξιολογηθεί, ουδείς μπορεί να αποκλείσει το συμπέρασμα ότι ,στην Ελλάδα των ημερών μας, για να διατηρήσει κάποιος την εκλογική ακεραιότητά του πρέπει προηγουμένως να έχει χρεοκοπήσει τον τόπο.
Μια οφειλόμενη ακόμη παρατήρηση είναι η διαφαινόμενη εμμονή σε ορισμένες προγραμματικές θέσεις που δεν μπορούν να αποδώσουν. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε σειρά φορολογικών ελαφρύνσεων, ορισμένες, μάλιστα, άμεσες. Ευπρόσδεκτες για λόγους ανακούφισης κοινωνικών τάξεων που υπέφεραν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η μείωση, όμως, των φορολογικών εσόδων κάπως πρέπει να αναπληρωθεί, ενόψει μάλιστα της προειδοποίησης της Κομισιόν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για φέτος και του χρόνου θα είναι μικρότερος του προβλεφθέντος, την ίδια ώρα που η Τράπεζα της Ελλάδος εκφράζει ανησυχίες για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Η μόνιμη επωδός της νέας κυβέρνησης είναι ότι η μείωση της φορολογίας θα βοηθήσει την ανάπτυξη, οπότε η αύξηση του εθνικού προϊόντος θα συγκρατήσει τα έσοδα.
Μου θυμίζει την εμμονή των δανειστών στο ότι η δραστική περικοπή των μισθών θα βοηθούσε στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και στην αύξηση των επενδύσεων, κάτι που, βεβαίως, δεν επαληθεύτηκε. Συνεπώς, οι φορολογικές ελαφρύνσεις πρέπει, κυρίως, να συνοδεύουν ένα εθνικό σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, για τη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού προτύπου. Χωρίς αυτό, δεν θα υπάρξει ανάπτυξη.
Ανάλογες παρατηρήσεις θα μπορούσα να διατυπώσω για τις φτωχές ιδέες που παρουσίασε ο πρωθυπουργός για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την ανασύνταξη της Δικαιοσύνης και την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος. Δεν μου επιτρέπει ο χρόνος να το κάνω.
Γι’ αυτό επισημαίνω την ανάγκη πληρέστερης μελέτης κρίσιμων θεμάτων και καθιέρωσης συστηματικού διαλόγου για την επιλογή ορθότερων πολιτικών, ώστε να μη δικαιωθεί η σαρκαστική διατύπωση ότι οι σωστές αποφάσεις συνήθως λαμβάνονται με καθυστέρηση.