Η ΑΡΤΑ στην… απέξω!!!

20 βιομηχανικά πάρκα στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης

Μέσα τα Γιάννενα και η Πρέβεζα
50 χρόνια χωρίς ΒΙΠΑ η περιοχή μας
Κρατάμε ψηλά την παράδοση του Γεφυριού

20 βιομηχανικά πάρκα στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης
Η Άρτα και στο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ κρατά ψηλά τον μύθο με το γεφύρι που όλο χτίζονταν

Εντός χρηματοδότησης τα Γιάννενα και η Πρέβεζα

Την ένταξη 20 βιομηχανικών πάρκων σε πανελλαδικό επίπεδο (υφιστάμενων και νέων), στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης υπέγραψε η υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου στο πλαίσιο του Ν. 4982/22 για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων.
Η Άρτα, για μια ακόμη φορά, τηρώντας την «παράδοση του Γεφυριού» που όλο χτίζονταν κι όλο γκρεμίζονταν, μένει εκτός χρηματοδοτήσεων, παρότι περιλαμβάνεται στον πίνακα «Προτεινόμενων Χώρων Υποδοχής». Κι αυτό επειδή οι παλινωδίες των τοπικών πολιτικών παραγόντων, τα μπρος-πίσω του πρώην Δημάρχου Αρταίων και οι κακές σχέσεις με τον Περιφερειάρχη Ηπείρου, μαζί με την αντίδραση ισχυρών τοπαρχών της Καλαμιάς, άφησαν την Άρτα στο περιθώριο των εξελίξεων.

Το πρόγραμμα
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Ν. 4982/22 για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων, η Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου, υπέγραψε την ένταξη είκοσι δομών σε πανελλαδικό επίπεδο (υφιστάμενων και νέων), στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η συνολική χρηματοδότηση ανέρχεται σε 44.216.367,83 ευρώ, σηματοδοτώντας έναν ισχυρό οικονομικό και αναπτυξιακό καταλύτη για την Εθνική Οικονομία.
Η πρωτοβουλία, υλοποιείται από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) ως φορείς υλοποίησης του Προγράμματος Κρατικής Ενίσχυσης “Νέα Βιομηχανικά Πάρκα”, εντάσσεται στην ολοκληρωμένη στρατηγική του Υπουργείου Ανάπτυξης για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της βιομηχανίας.
Οι εγκεκριμένες προτάσεις περιλαμβάνουν Βιομηχανικές Περιοχές σε Λαμία, Ιωάννινα, Πρέβεζα, Αλεξανδρούπολη, Ηράκλειο, Κιλκίς, Βόλο, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Σέρρες, Καρδίτσα, Λάρισα, Μελιγαλά, Πάτρα, Δράμα, Κομοτηνή και τα Επιχειρηματικά Πάρκα Σχιστού, Οινοφύτων, Αλμυρού και Κορίνθου.
Η Υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Άννα Μάνη-Παπαδημητρίου τόνισε τη σημασία του έργου ως καίριο βήμα για την επίτευξη του στόχου της ισχυρής και βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας. Όπως δήλωσε, “η υλοποίηση της δράσης θα συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της χώρας, της επιχειρηματικότητας, αλλά και της απασχόλησης, με αύξηση των θέσεων εργασίας, διαμορφώνοντας παράλληλα ένα πιο πράσινο και ψηφιακά εξελιγμένο βιομηχανικό τοπίο”.

Η έρευνα της διαΝΕΟσις 
Σε σχετική έρευνα της διαΝΕΟσις για την συμβολή που μπορεί να έχουν τα Επιχειρηματικά Πάρκα που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2023, σημειώνεται πως μπορούν να εισφέρουν στο ΑΕΠ 13,8 δισ.
Η έρευνα αναδεικνύει τη χρησιμότητα ενός «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων επιχειρηματικότητας» για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, με την παραδοχή ότι θα δημιουργηθούν 73 Επιχειρηματικά Πάρκα συνολικής έκτασης 100.000 στρεμμάτων και με 25.300 περίπου στρέμματα επαγγελματικών κτιρίων.
Στην Ελλάδα, όμως, τα Επιχειρηματικά Πάρκα συχνά υπολειτουργούν και συνολικά στεγάζουν συγκριτικά πολύ λίγες επιχειρήσεις. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η νέα έρευνα που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις και πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα της συμβουλευτικής εταιρείας Re.De-Plan AE Consultants με την επιστημονική υποστήριξη και επιμέλεια της Αθηνάς Γιαννακού, καθηγήτριας στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ έχει ως στόχο να αναδείξει την αξία των Επιχειρηματικών Πάρκων “ως εργαλεία ανταγωνιστικότητας και περιβαλλοντικής προστασίας”. Η έρευνα ανατρέχει στο ιστορικό των ρυθμίσεων για τις χρήσεις γης στην Ελλάδα, σχολιάζει εκτενώς απόπειρες του παρελθόντος να αναπτυχθούν επιχειρηματικά πάρκα και επιπλέον παραθέτει τις θεσμικές παρεμβάσεις που οι συγγραφείς θεωρούν πιο κατάλληλες προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια.

Τα βασικά σημεία 
Τα Επιχειρηματικά Πάρκα (οργανωμένοι υποδοχείς) που λειτουργούν πλήρως σήμερα είναι μόλις 26 σύμφωνα με υπολογισμούς της συγγραφικής ομάδας. Οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις λειτουργούν σε “Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις”, περιοχές δηλαδή με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών, αλλά χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. “Σε διάστημα 35 ετών που η χώρα προσπαθεί να οργανωθεί χωροταξικά, μόνο το 20% περίπου των εκτάσεων των δημοτικών ενοτήτων της επικράτειας διαθέτουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης, γεγονός που εκτός των άλλων αποτελεί τον κύριο παράγοντα αβεβαιότητας, με σοβαρές επιπτώσεις στον σχεδιασμό των επενδύσεων“, γράφει η έρευνα.

Οι 25 πρώτες Βιομηχανικές Περιοχές, οι γνωστές ΒΙΠΕ, θεσπίστηκαν το 1977. Με τον Ν.2545/1997 το κράτος επέσπευσε τη διαδικασία θεσμοθέτησης χρήσεων γης και παραχώρησε το δικαίωμα ανάπτυξης οργανωμένων υποδοχέων και σε ιδιώτικούς φορείς, με ή χωρίς τη συμμετοχή του δημοσίου.
Συνδυαστικά με τους νόμους του 1965 και του 1997 θεσμοθετήθηκαν 50 οργανωμένοι υποδοχείς, ενώ ακόμη 5 θεσμοθετήθηκαν με τον νεότερο νόμο 3982 του 2011 (που καθιερώνει και τον όρο “Επιχειρηματικά Πάρκα”) και βρίσκονται μέχρι σήμερα σε διάφορα στάδια υλοποίησης.
Το 2022 ψηφίστηκε ο Ν.4982/2022 που αποτελεί πλέον το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση, ανάπτυξη και διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων.

Για παράδειγμα, ο νόμος αίρει κάποια από τα εμπόδια προκειμένου οι Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις της Αττικής να μετεξελιχθούν σε Επιχειρηματικά Πάρκα. Ακόμα, δίνει τη δυνατότητα σε Επιχειρηματικά Πάρκα να εγκατασταθούν σε δύο ή περισσότερους χώρους, κάτι που διευκολύνει τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας στα εμπορευματικά λιμάνια, εκσυγχρονίζει τη νομοθεσία για την αδειοδότηση των ρεμάτων, απλοποιεί το σύστημα απόδοσης των εισφορών σε χρήμα απευθείας στους φορείς υλοποίησης και, τέλος, δίνει νέα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων (πχ. ένταξη των εισφορών σε χρήμα στις δαπάνες που εκπίπτουν φορολογικά).

Ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του νέου νόμου, λόγω και της δομής της ελληνικής ιδιοκτησίας (μικροί κλήροι), οι συγγραφείς ξεχωρίζουν την απαίτηση του νόμου να υπάρχει πλήρης κυριότητα (ή εναλλακτικά 80% + 20% με δικαίωμα συμφωνιών ή απαλλοτρίωσης) της έκτασης για την έγκριση ανάπτυξης ενός νέου Επιχειρηματικού Πάρκου ή για την επέκταση κάποιου οργανωμένου υποδοχέα που υπάρχει ήδη.

Οι προτάσεις
Οι συγγραφείς, μετά την ανάλυσή τους:
-Προτείνουν την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων σε 73 περιοχές, συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 στρεμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό Є1,14 δισ. (με δημόσια συμμετοχή στο 40%, δηλαδή περίπου Є23 εκατ. κάθε χρόνο για 20 χρόνια). -Με την παραδοχή ότι αυτά τα 73 πάρκα θα φιλοξενούν περίπου 25.300 στρέμματα επαγγελματικών κτηρίων, υπολόγισαν ότι μπορεί να αποδώσουν συνολικά οικονομική ανάπτυξη περίπου Є13,8 δισ. ή 7,7% του ΑΕΠ (σε όρους 2018).
-Υπολόγισαν ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία των επιχειρήσεων θα είναι από 46.475, αν το σύνολο των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν στα επιχειρηματικά πάρκα του Εθνικού Σχεδίου είναι εντάσεως κεφαλαίου, έως 139.425 θέσεις, αν οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν είναι μόνο εντάσεως εργασίας.

Επιχειρησιακό Σχέδιο
Η εκπόνηση του «Επιχειρησιακού Σχεδίου Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια» (ΕΣ/ΓΓΒ) ανατέθηκε από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, στο πλαίσιο του Ν.3982/2011, αποσκοπώντας
(κατά τους συντάκτες):
• «στην ποσοτικοποίηση και ιεράρχηση των αναγκών ανάπτυξης νέων Επιχειρηματικών Πάρκων (ΕΠ) σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια,
• στην καταγραφή των υφιστάμενων Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων (ΑΒΣ) και την ιεράρχησή τους ως προς την αναγκαιότητα εξυγίανσής τους, και στην καταγραφή των θεσμοθετημένων χρήσεων γης (ΧΓ) που επιτρέπουν την εγκατάσταση δραστηριοτήτων σχετικών με βιομηχανία και χονδρεμπόριο».

Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σύνοψη του Επιχειρησιακού Σχεδίου της ΓΓΒ, οι τελικοί επιδιωκόμενοι στόχοι του Επιχειρησιακού Σχεδίου, που ενδιαφέρουν την Άρτα μεταξύ άλλων είναι οι εξής:
– Η ίδρυση και κατασκευή οργανωμένων χώρων για την υποδοχή μεταποιητικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κατά προτεραιότητα στις περιοχές που αναμένεται να εκδηλωθεί η μεγαλύτερη ζήτηση […].
-Η αξιολόγηση προτάσεων για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων που αφορούν στην ίδρυση Επιχειρηματικών Πάρκων και την εξυγίανση Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων (ΑΒΣ) κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 (και προφανώς κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2020-2026)
Στα συνοπτικά αποτελέσματα του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων στην Ελληνική Επικράτεια, όπως έχουν αναρτηθεί στο Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας αφορά και σε : […].
– Προτεινόμενους οργανωμένους υποδοχείς, ανά τύπο και κατηγορία υποδοχέα. Η Άρτα όπως φαίνεται στον πίνακα που δημοσιεύει η ΗΧΩ, είναι στην κατηγορία Τύπου Β’ με 400 στρέμματα.

Η προγραμματική Σύμβαση
Να σημειωθεί πως τον Μάρτιο του 2018, ο νέος πρόεδρος του Επιμελητηρίου Άρτας, ο Γιάννης Γκολομάζος, που από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων του, ενδιαφέρθηκε να μάθει, σε ποιο σημείο βρίσκονται οι διαδικασίες, για ένα αίτημα των Επιχειρήσεων της Άρτας, που έρχεται από τη δεκαετία του ’80, προκάλεσε αλληλογραφία μεταξύ του Δημάρχου Αρταίων Χρ. Τσιρογιάννη και του Περιφερειάρχη Αλ. Καχριμάνη.
Όπως σημειώνονταν σε ρεπορτάζ της ΗΧΩ εκείνης της περιόδου, στην επιστολή του ο Δήμαρχος Αρταίων Χρήστος Τσιρογιάννης, ζητά τα εξής: «Τροποποίηση προγραμματικής σύμβασης για Επιχειρηματικό πάρκο Άρτας. Σχετ. η από 5-4-2017 προγραμματική σύμβαση για «Προετοιμασία φακέλου για την δημιουργία Βιομηχανικού πάρκου (ΒΙ.ΠΑ) στο Νομό Άρτας». Σε συνέχεια της παραπάνω προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Ηπείρου, του Δήμου Αρταίων και του Επιμελητηρίου Άρτας δόθηκαν από την Περιφέρεια Ηπείρου και εγράφησαν στον προϋπολογισμό του Δήμου Αρταίων ποσό 33.451,83 ευρώ (με ΦΠΑ 24%) για σύνταξη «Μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατασκευής επιχειρηματικού πάρκου Άρτας», ποσό 30.878,60 ευρώ (με ΦΠΑ 24%) για σύνταξη «Μελέτης τεχνικής οργάνωσης κατασκευής Επιχειρηματικού πάρκου Άρτας» και 24.800,00 ευρώ με ΦΠΑ 24% για «Σύνταξη φακέλου σκοπιμότητας – βιωσιμότητας κατασκευής επιχειρηματικού πάρκου Άρτας», ορίζοντας κάθε φορά ποιος είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση της κάθε μελέτης ή Υπηρεσίας. Σύνολο κόστους 89.130,43 ευρώ με ΦΠΑ 24%….. Επίσης πιστεύουμε ότι το κόστος της συνολικής μελέτης μετά την ενοποίηση μπορεί να μειωθεί, διότι αυτός που θα μελετήσει την τεχνική οργάνωση είναι εύκολο να κατευθύνει έναν οικονομολόγο στη σύνταξη του φακέλου σκοπιμότητας βιωσιμότητας, από το να την ξεκινήσει κάποιος μόνος του από την αρχή και να συλλέξει στοιχεία».

Απάντηση Καχριμάνη:
Απαντώντας στο µε αριθµ. Πρωτ. 2849/20-2-2018 έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Αρταίων, ο Αλ. Καχριμάνης αναφέρει τα εξής: «Σε απάντηση των όσων αναφέρονται στο ανωτέρω σχετικό, θέλουμε να επισημάνουμε ότι ήδη έχει παρέλθει άπρακτος ιδιαίτερα μεγάλος χρόνος από την ημερομηνία υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης για την σύνταξη των μελετών και του φακέλου για τη δημιουργία του Βιομηχανικού Πάρκου (ΒΙ.ΠΑ.) στην Άρτα. Το αίτημα που υποβάλλεται -σχεδόν ένα χρόνο μετά -για ενοποίηση των τριών μελετών σε µια προκαταρκτική μελέτη, ουσιαστικά απαιτεί την έναρξη των διαδικασιών (εγκρίσεις πιστώσεων, σύναψη προγραμματικής σύμβασης) από μηδενική βάση, που θα επιφέρει νέες καθυστερήσεις στη ολοκλήρωση του φακέλου. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους του ζητήματος, θεωρούμε ότι πρέπει άμεσα να υλοποιηθεί η υπάρχουσα προγραμματική σύμβαση και να διευθετηθούν στη συνέχεια όποια τυχόν ζητήματα προκύψουν».

Περί Ανάπτυξης 
Τελικά τίποτε δεν έγινε από το 2018 μέχρι τον Ιούλιο του 2022 όταν τη Δευτέρα 18 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό κέντρο του Επιμελητηρίου Άρτας εκδήλωση με θέμα : ‘’ Επιχειρηματικό Πάρκο Άρτας : χρονοδιάγραμμα ενεργειών των εταίρων του έργου για την επίσπευση της έναρξής του- ενημέρωση φορέων και τοπικής κοινωνίας.’’
Ο κ. Γκολομάζος στη συνέχεια παρουσίασε με συντομία όλες τις ενέργειες του Επιμελητηρίου από τη στιγμή που ως εταίρος του έργου ενημερώθηκε από τον Δήμαρχο Αρταίων για την πρόθεσή του να επιλεγεί εκ νέου η περιοχή ‘’Λιβάδια’’ Καλαμιάς αντί της τοποθεσίας ‘’Κρεκούκια’’ Αμμοτόπου. (Νοέμβριος 2021).Το Επιμελητήριο Άρτας , αφού έλαβε γνώση της νέας μελέτης του Δήμου (την άνοιξη του 2022 ),η οποία πρόκρινε τη θέση ‘’Λιβάδια’’, προχώρησε άμεσα στην εκπόνηση δικής του μελέτης με την εταιρεία REDEPLAN , από την οποία προέκυψε κατόπιν σύγκρισης των ποιοτικών χαρακτηριστικών τριών περιοχών ( Κρεκούκια – Ρόκκα – Καλαμιά ) ως καταλληλότερη – και με μεγάλη διαφορά στη βαθμολόγηση -η τοποθεσία ‘’Λιβάδια’’ Καλαμιάς. Το Διοικητικό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα το αποτέλεσμα της μελέτης, η οποία άλλωστε φέρει την αξιοπιστία του εμπειρότατου μελετητή κ. Μπαλτά, και εν συνεχεία αποφάσισε – και πάλι ομόφωνα- την άμεση διοργάνωση της παρούσας εκδήλωσης προκειμένου να επιταχυνθούν οι διεργασίες.

Χάθηκαν στα Λιβάδια…
Ο Δήμαρχος Αρταίων κ. Τσιρογιάννης μιλώντας τον Ιούλιο του 2022 απαντώντας στην ερώτηση αν χρειάζεται το Επιχειρηματικό πάρκο τόνισε ότι όλες οι περιοχές χρειάζονται ένα επιχειρηματικό πάρκο, κι όσο η Άρτα δεν θα το κατασκευάζει θα χάνει διαρκώς ευκαιρίες ανάπτυξης. Η περιοχή (σ.σ. Λιβάδια Καλαμιάς) δεν επιλέγεται τυχαία , και στην συγκεκριμένη περίπτωση ο αυτοκινητόδρομος της Ιονίας Οδού άλλαξε τα δεδομένα χρίζοντας ως πιο κατάλληλη τη θέση’’Λιβάδια.’’ Παλιότερα, συνέχισε ο κ.Τσιρογιάννης, υπήρξαν πολύ έντονες αντιδράσεις από τους κατοίκους της περιοχής με αποτέλεσμα να αποκλειστεί η θέση αυτή και αναζητηθούν εναλλακτικές όπως η θέση «Κρεκούκια». Με προγραμματική σύμβαση τότε ο Δήμος Αρταίων , το Επιμελητήριο και η Περιφέρεια επέλεξαν τη συγκεκριμένη περιοχή στον Αμμότοπο».
Τελικά, οι σχεδιασμοί και οι «ευκαιρίες ανάπτυξης» χάθηκαν στα Λιβάδια Καλαμιάς, καθώς ο πρώην –πλέον Δήμαρχος Αρταίων Χρ. Τσιρογιάννης, δεν υπολόγισε τις αντιδράσεις των ισχυρών τοπαρχών της Καλαμιάς, που για μια ακόμη φορά ακύρωσαν την χωροθέτηση στα «Λιβάδια τους».
Και η Άρτα, έχασε την ευκαιρία να έχει χωροθετημένο το Επιχειρηματικό Πάρκο, στα Κρεκούκια, για να περιλαμβάνονταν στην χρηματοδότηση όπως τα Γιάννενα και η Πρέβεζα.