ΦΡΑΓΜΑ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ: να μη γίνει Γεφύρι της Άρτας
Ήταν το μακρινό 1984 όταν έστειλα το γράμμα με πολύ πλούσιο φωτογραφικό υλικό ,ένα κιβώτιο με φωτογραφίες ,χάρτες και σκαριφήματα ,από τον φωτογράφο Βασίλη Γκανιάτσα στον τότε Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου για τον πολύπαθο δρόμο Άρτα – Τρίκαλα .
Μετά από λίγες ημέρες χτύπησε το τηλέφωνο και έκπληκτος άκουσα την άλλη άκρη του τηλεφώνου τον Γραμματέα του Ανδρέα , Μιχάλη Ζιαγκα , Τρικαλινό στην καταγωγή να μου λέει ότι ο δρόμος θα γίνει σίγουρα και σε σχέση με το ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ πάνω στον ποταμό Αχελώο και ότι χειρίζεται ο διοικητής της ΔΕΗ Δημήτρης Παπαμαντελλος. Σε λίγες ημέρες επισκέφτηκα τον Δημήτρη Παπαμαντελλο στο γραφείο του στην Χαλκοκονδύλη με τον οποίο είχα μικρή γνωριμία λόγω καταγωγής ,γιατί ο Παπαμαντελλος κατάγεται από την Νεράιδα Τρικάλων . Βρισκόμαστε στον τελικό σχεδιασμό του φράγματος της Μεσοχωρας και σε συνάρτηση με το φράγμα θα γίνει και ο δρόμος Άρτα – Τρίκαλα γιατί χρειαζόμαστε προσπέλαση και χωρίς αυτή δεν μπορούμε να δουλέψουμε ήταν κουβέντες του Δημήτρη Παπαμαντελλου ,ο οποίος έκανε και ακριβή σχεδιασμό του φράγματος. Και την επομένη χρόνια, 1985 , άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του έργου αυτού , για το οποίο ξοδεύτηκαν πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ και βαλε κρατικό κορβανά .
Περιγραφή –ιστορικό
Το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ένα από τα πέντε φράγματα της ΔΕΗ στον πόταμο Αχελώο, Μεσοχωρα –Συκιά –Κρεμαστά –Καστράκι – Στράτος. Τα δυο πρώτα στον άνω ρου του πόταμου και τα άλλα τρία τα οποία δουλεύουν από πολλά χρόνια στον κάτω ρου .Ο ποταμός Αχελώος η Άσπρος ή Ασπροπόταμος ,ο οποίος στην αρχαιότητα λατρεύονταν ως Θεός, έχει μήκος 220 χιλ. και είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός στην Ελλάδα με τον Αλιάκμονα αλλά ο πλουσιότερος γηγενής ποταμός σε νερά .
Πηγάζει από το βουνό Λακμος (Περιστέρι) νοτιοδυτικά του Μετσόβου και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος . Κατά τη διαδρομή διέρχεται από τους νομούς Τρικάλων – Άρτας –Καρδίτσας –Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Ο άνω ρους εμπλουτίζεται πέρα από τις κύριες πηγές και με τα νερά των παραπόταμων Γαρδικιώτη, Γκουρες Θεοδωριανων και Κουμπουργιανιτη ενώ ο κάτω ρους από τους παραπόταμους Αγραφιώτη –Ταυρωτο – Τρικεριωτη και Ιναχο . Το 1962 ξεκίνησε η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών και σχηματίστηκε η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της πατρίδας μας . Στη λίμνη αυτή πνίγηκαν χωριά και οικισμοί όπως ο Άγιος Βασίλειος ,τα Σιδερά κλπ .
Το φράγμα της Μεσοχώρι βρίσκεται χιλιόμετρα από τα σύνορα του νομού Άρτας με το νομό Τρικάλων στο χωριό Μεσοχωρα (Βιτσιτσα) από το οποίο πήρε και το όνομα του . Η κατασκευή ξεκίνησε το 1985 από την εταιρεία ΑΕΓΕΚ των επιχειρηματιών Τριανταφύλλου – Παπαγεωργίου με Εργοταξιάρχη – Διευθυντή τον Γιώργο Σκουλά , Υποδιευθυντή και μετέπειτα Διευθυντή τον Παναγιώτη Ρέμπη από το Θεσπρωτικό Πρέβεζας και Γενικό Εργοδηγό τον Γιάννη Αθανασίου ( Γιάννη Αέρα ) μακαρίτη σήμερα από τον Άγιο Γεώργιο Φιλιππιάδας και με επίβλεψη κλιμάκιου μηχανικών της ΔΕΗ με επικεφαλής ένα φωτισμένο επιστήμονα τον Νίκο Θαλασινο μακαρίτη σήμερα , και παραλήφτηκε το έτος 1999 από τη ΔΕΗ Πουρναρίου Άρτας με διευθυντή τον συμπατριώτη μας και εξαίρετο επιστημονα Νικόλαο Μπόκο .
Κατασκευάστηκε από αδρανή υλικά περιοχής και καλύπτει έκταση 50 στρέμματα . Βρίσκεται σε υψόμετρο 800 περίπου μετρά και πλάτος στην κορυφή (στέψη) 15 από την οποία διέρχεται και η εθνική οδός Άρτα – Τρίκαλα . Το φράγμα αυτό , έχει δυο πρωτοτυπίες που μπορεί να είναι και παγκόσμιες . Η πρώτη είναι ότι στην από μέσα πλευρά του εκεί που ακουμπάμε τα νερά είναι επενδυμένη με σκυρόδεμα πάχους ενός μέτρου κομμένο σε κομμάτια για σεισμικές δονήσεις στα οποία κομμάτια ενδιάμεσα είναι τοποθετημένο,καουτσούκ , για καλή στεγάνωση , και η δεύτερη είναι ότι το εργοστάσιο παράγωγης ηλεκτρικής ενεργείας (στροβιλιστήριο ) έχει κατασκευαστεί 8 χιλιόμετρα μακριά από το εργοστάσιο στη Γλύστρα Τρικάλων, απέναντι από το Καψάλα Άρτας. Τα νερά από το φράγμα φτάνουν στο εργοστάσιο μέσα από την σήραγγα μήκους 8 χιλιόμετρων . Γίνεται η εξαέρωση ( κλουκούκισμα σε πηγάδι) και με τη κάθετη πτώση 200 μέτρων χτυπάμε τις τουρμπίνες . Τη σήραγγα αυτή κατασκεύασε η εταιρεία «ΜΗΧΑΝΙΚΗ» του Πρόδρομου Εμφιετζογλου .
Η ισχύς του
Το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρι έχει ισχύ 161 ΜW με δυο μονάδες των 80 MW καθώς και μια μικρή η οποία θα δουλεύει για να μην στεγνώνει κοίτη του πόταμου . Εξασφαλίζει μεγάλη παράγωγη ηλεκτρικής ενεργείας σε ετήσια βάση γιατί ο Αχελώος έχει και το καλοκαίρι πολλά νερά . Έχουν γίνει και οι γραμμές μεταφοράς ενεργείας της ΔΕΗ από το εργοστάσιο και προς τα Τρίκαλα και θα παρέχει πάντα σταθερότητα στο ενεργειακό συστήματα της χώρας γιατί τα υδροηλεκτρικά έχουν την δυνατότητα να μπαίνουν σε λειτουργία σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ενώ η ενεργεία που παράγουν τα υδροηλεκτρικά φράγματα είναι απολύτως καθαρή .
Η λίμνη αυτή που θα σχηματιστεί εκτός των άλλων θα βοηθήσει και τουριστικά την ορεινή περιοχή . Ποιος ήξερες την ορεινή Καρδίτσα μέχρι να γίνει η λίμνη Πλαστήρα; Επίσης θα αναπτυχθούν και οι ιχθυοκαλλιέργειες γιατί στα νερά του Αχελώου ζει μια σπάνια πέστροφα από την οποία έζησαν οι ορεινοί πληθυσμοί τα πέτρινα εκείνα χρόνια . Η λίμνη που θα σχηματιστεί θα έχει μήκος 12 χιλιόμετρα , προς την πλευρά της γέφυρας Αλέξιου κοντά στο χωριό Γαρδίκι Τρικάλων και 6 χιλιόμετρα προς τα χωριά Νέα Πεύκη – Βαθύρεμα για όσους γνωρίζουν την περιοχή και θα είναι η τρίτη σε χωρητικότητα τεχνητή λίμνη της Ελλάδας μετά τα Κρεμαστά και το Πουρνάρι .
Τώρα αν κατασκευαστεί και ο δρόμος Αρματολικό – Γέφυρα Αλεξίου μήκος 12 χιλιόμετρων η πρόσβαση και η προσπέλαση από το χιονοδρομικό κέντρο Περτουλίου – Τρία ποτάμια – προς Μεσοχωρα – Τζουμέρκα γίνεται μια απλή υπόθεση και η ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος είναι σίγουρη και δεδομένη.
Γιατί δεν λειτούργησε
Γιατί δεν λειτούργησε μέχρι τώρα η Μεσοχωρα παρ’ ότι είναι έτοιμη από το 1999; Δεν λειτούργησε γιατί το έργο αυτό είναι συνδεδεμένο με τα έργα εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία τα οποία ακυρωθήκαν 5 φορές από το Συμβούλιο της Επικρατείας . Η εκτροπή του Αχελώου ξεκινά από το υπό κατασκευή φράγμα της Συκιάς κοντά στις Πηγές Άρτας με την σήραγγα μήκους 17 χιλιόμετρων κάτω από το βουνό Τυμπανος στην ορεινή Αργιθέα Καρδίτσας και βγαίνει κοντά στα χωριά Οξια – Πευκόφυτο και Βατσουνια πάνω από το Μουζακι . Θα έχετε ακούσει το όμορφο δημοτικό τραγούδι που τραγουδά ο Θεσσαλός τραγουδιστής Χ. Κωσταρελος «ανέβηκα στον Τύμπανο ψηλά στην Αργιθεα ». Η σήραγγα αυτή μήκους 17 χιλ. έχει ξετρυπώσει αλλά πρέπει να γίνουν τα έργα πολιτικού μηχανικού , δηλαδή η επένδυση και η στεγάνωση γιατί στη σήραγγα βρήκαν και πολλά υπόγεια νερά .
Επανέρχομαι στη Μεσοχωρα και γιατί πρέπει το έργο να αποδεσμευθεί από τα έργα εκτροπής με νομοθετική ρύθμιση και να λειτουργήσει ως αυτόνομο έργο και να πεισθούν οι φίλοι μας οι Αιτωλοκαρνανες που με το παραμικρό προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας ότι είναι προτιμότερο και καλύτερο να στείλουμε νερά προς το Θεσσαλικό κάμπο που της ανάγκη το έχει πάρα να χύνεται στο Ιόνιο πέλαγος ανεκμετάλλευτο .
Άλλωστε ο Αχελώος δεν είναι μόνο ποτάμι της Αιτωλοακαρνανίας αλλά με τη μισή διαδρομή και παραπάνω την κάνει σε θεσσαλικό έδαφος αλλά και οι Θεσσαλοί αγρότες αδέρφια μας και Έλληνες είναι και αυτοί . Καλό θα ήταν επίσης και οι ανώτατοι δικαστές του Συμβούλιου Επικρατείας με ελικόπτερο να μπορούσαν να επισκεφτούν την περιοχή , να γνωρίσουν τα ανάγλυφα της επί τόπου και να σχηματίσουν πλήρη εικόνα παρά να βγάζουν αποφάσεις από την οδό Πανεπιστήμιου .
Έστειλα επιστολές
Από το 2000 και μετά, έστειλα επιστολές με φωτογραφίες και προς τους τέσσερις πρωθυπουργούς Κ. Σημίτη , Κ. Καραμανλή , Γ. Παπανδρέου , Α. Σαμαρά . Μου απαντούσαν οι σύμβουλοι τους ότι πήραν την επιστολή αλλά ουσία μηδέν και τίποτε άλλο . Το 2012 ως περιφερειακός σύμβουλος κουβέντιασα το θέμα με τον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκο Καχρινμανη και τον παρακάλεσα να πάρει πρωτοβουλίες .Ο κ. Καχριμανης επισκέφτηκε την περιοχή και έμεινε έκπληκτος , επικοινώνησε αμέσως με τον περιφερειάρχη Θεσσαλία Κώστα Αγοραστό και από κοινού έθεσαν το θέμα στον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και προκλήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μάξιμου και σήμερα κάτι φαίνεται να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση . Η ΔΕΗ πέρα από τη νομοθετική ρύθμιση απεμπλοκής από τα έργα εκτροπής είπε ότι σε δυο χρόνια θα είναι έτοιμη να κλείσει το φράγμα και να δουλέψει το έργο να απαιτείτε για συμπληρωματικά έργα και ένα ποσό 50 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο θα διαθέσει η ιδία . Μακάρι η γραφειοκρατία να μην εμποδίσει την ολοκλήρωση του έργου αυτού το οποίο είναι πολύ σημαντικό για το ενεργειακό σύστημα της πατρίδας μας .
Με ελικόπτερο
Πρέπει επίσης να αναφέρω ότι ως Πρόεδρος της Κοινότητας Θεοδωριανων με το ελικόπτερο της «ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ» Πρόδρομου Εμφιετζόγλου και με πιλότο τον Γιώργο Καζαντζα πέταξα πολλές φορές στην περιοχή η οποία το μόνο που μπορώ να σας πω ότι είναι σπάνιας ομορφιάς και ότι ο επισκέπτης μένει έκπληκτος. Πρέπει επίσης να αναφερθώ στους εκατοντάδες εργάτες που δούλεψαν για να στηθεί το έργο αυτό καθώς και στους δυο νεκρούς δεν γίνονται φαίνεται ότι μας κυνηγάει η κατάρα της γυναικάς του Πρωτομάστορα – τον πατριώτη μας χειριστή Νίκο Μπουζάνη που σκοτώθηκε στη Μεσοχώρα και τον Πολωνό ηλεκτρολόγο που σκοτώθηκε στην Γλύστρα καθώς και τον φίλο μου μακαρίτη Νικό Θαλασινό ,ένα φοβερό επιστήμονα ο οποίος συνέβαλε και στην κατασκευή του δρόμου Άρτα – Τρίκαλα .
Τελειώνοντας κάνω και μια αναφορά αναγνώρισης στον τότε διοικητή της ΔΕΗ , συμπατριώτη Δημήτρη Παπαμαντέλλο , στον διευθυντή της ΔΕΗ Πουρναριού Νικόλαο Μπόκο για την πολύ σωστή γνώση γύρω από τη ΔΕΗ και τα φράγματα και τον φωτογράφο και φίλο Βασίλη Γκανιατσα, για το φωτογραφικό υλικό που μου έδωσε κατά καιρούς.
Παρακαλώ επίσης θερμά, όσο θερμά γίνεται τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας , Κώστα Αγοραστό και τον αντιπεριφερειάρχη Τρικάλων Χρήστο Μιχαλάκη να εντάξουν σε κάποιο πρόγραμμα το δρόμο Αρματολικό – Γέφυρα Αλεξίου για να ανασάνει επιτέλους η ορεινή μας πατρίδα.
*Το άρθρο του Γιάννη Παπαγιάννη, δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 19 Νοεμβρίου 2014.
**Ο Γιάννης Παπαγιάννης διετέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου «Κωστηλάτα», πρώην περιφερειακός σύμβουλος, πρώην αντιδήμαρχος Αρταίων , πρώην πρόεδρος κοινότητας Θεοδωριάνων
