OPEN MALL: Ξεκαθαρίζει τα πράγματα η ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Της έλλειψης ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ... μύρια έπονται

Η Δημοτική Αρχή οφείλει να σταθμίσει τις πολλές αντιδράσεις

Η αναγκαιότητα ανακατασκευής του πεζοδρόμου ήταν δεδομένη

Ο Γιώργος Παππάς, εκπρόσωπος της ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ηπείρου – Λευκάδας

√ Δεν πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη και ουσιαστική διαβούλευση
√ Είναι ΕΦΙΚΤΗ η τροποποίηση των έργων με προϋποθέσεις
√  Η αναγκαιότητα ανακατασκευής του φθαρμένου πεζοδρόμου ήταν δεδομένη 

Την δική της άποψη καταθέτουν τα Αρτινά μέλη της παράταξης ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ-ΛΕΥΚΑΔΑΣ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου (ΤΕΕ/ΤΗ), σχετικά με τα όσα συζητούνται για την υπόθεση της κατασκευής του “Open Mall”, στην πόλη της Άρτας.
Τα μέλη που υπογράφουν το κείμενο- παρέμβαση, επισημαίνουν πως «εκτεταμένη και ουσιαστική διαβούλευση για το συγκεκριμένο έργο δεν πραγματοποιήθηκε. Αυτό συνιστά πολύ σοβαρό έλλειμμα για την παραγωγή έργου τέτοιας σημασίας, που επηρεάζει και μεταβάλλει την εικόνα και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά σε μια πολύ μεγάλη έκταση στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το οποίο φιλοξενεί μικτές χρήσεις».

Όπως τονίζεται στο κείμενο, «θα επιδιώξουμε να καλύψουμε -ως παράταξη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου- το κενό που δημιούργησε η απουσία δημοσιοποιημένης θέσης για το συγκεκριμένο τεχνικό έργο, τόσο από την πλευρά της διοίκησης του υδροκέφαλου -συνδιοικούμενου την τρέχουσα 4ετή θητεία από τις παρατάξεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ- Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου (ΤΕΕ/ΤΗ), όσο και από την πλευρά της “Μονοπρόσωπης” Νομαρχιακής Επιτροπής Άρτας του ΤΕΕ/ΤΗ», που αποτελεί αιχμηρή κριτική προς τη σημερινή Διοίκηση του ΤΕΕ/ΤΗ.

Σε ότι αφορά, τις διαδικασίες τόσο της απόφασης, όσο και της εφαρμογής της τεχνικής μελέτης που έχει συγκεντρώσει πολλές αρνητικές κριτικές και αντιδράσεις από τους πολίτες της Άρτας, η ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ-ΛΕΥΚΑΔΑΣ υπογραμμίζει μεταξύ άλλων πως:

– Εκτεταμένη και ουσιαστική διαβούλευση για το συγκεκριμένο έργο δεν πραγματοποιήθηκε. Αυτό συνιστά πολύ σοβαρό έλλειμμα για την παραγωγή έργου τέτοιας σημασίας, που επηρεάζει και μεταβάλλει την εικόνα και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά σε μια πολύ μεγάλη έκταση στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το οποίο φιλοξενεί μικτές χρήσεις…..Ο χωρικός σχεδιασμός για τέτοιου είδους έργα οφείλει να είναι συμμετοχικός και η διαβούλευση εξαντλητική, ούτως ώστε να προλαμβάνονται καταστάσεις όπως οι σημερινές, όπου εκ των υστέρων διατυπώνονται διαφωνίες
– Η αναγκαιότητα ανακατασκευής του παλαιωμένου φθαρμένου πεζοδρόμου του αστικού κέντρου ήταν δεδομένη. Ομοίως και η αντικατάσταση φθαρμένων τμημάτων των υποκείμενων δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης ομβρίων.
– Από τη στιγμή που υπάρχει έντονη αρνητική κριτική από μεγάλο αριθμό χρηστών του έργου, ο Κύριος του Έργου οφείλει να σταθμίσει την κριτική τους, κι αν την αξιολογήσει ως εύλογη, να επανεξετάσει τους σχεδιασμούς του και να διερευνήσει τις δυνατότητες θεραπείας.
-Μεταβολή/τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου των έργων σήμερα είναι εφικτή, δίχως να υπάρχουν από την πλευρά του Κυρίου του Έργου οι απόλυτοι βαθμοί ελευθερίας, καθώς τα έργα είναι συμβασιοποιημένα… Έτσι, οι όποιες αλλαγές προϋποθέτουν τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου Αρταίων, του βραβευμένου μελετητή και των αντίστοιχων Διαχειριστικών Αρχών, με τις ανάλογες επιβαρύνσεις -φυσικά- σε χρόνο και χρήμα.

Σχετικά με την ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
Να σημειωθεί πως η ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ηπείρου – Λευκάδας, με εκπρόσωπό της τον συντοπίτη μας Χημικό Μηχανικό Γιώργο Παππά, είναι η μόνη από τις 5 συνολικά παρατάξεις που διεκδικούν στις επερχόμενες εκλογές την εκπροσώπησή τους στο Τμήμα Ηπείρου του ΤΕΕ με υποψήφιο Πρόεδρο που δεν είναι από τα Γιάννενα, καθώς στις 19 Μάϊου θα πραγματοποιηθούν οι εκλογές των Μηχανικών για την ανάδειξη των νέων οργάνων διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας καθώς και των Περιφερειακών του Τμημάτων.
Να θυμίσουμε πως η παράταξη μάλιστα συμμετείχε στη διοίκηση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου την περίοδο 2016 – 2019, με τον κ. Γιώργο Παππά να έχει αναλάβει το ρόλο του Αντιπροέδρου στο πρώτο μισό και εν συνεχεία το ρόλο του Προέδρου του ΤΕΕ/ΤΗ, στο δεύτερο μισό εκείνης της θητείας διοίκησης, σπάζοντας έτσι μια μακρά παράδοση που κρατούσε από το 1950, χρονιά ιδρύσεως του ΤΕΕ Ηπείρου, που ήθελε τους Προέδρους του να είναι αποκλειστικά Μηχανικοί που ζουν και δραστηριοποιούνται στα Γιάννενα.

Οι εκλογές του Τεχνικού Επιμελητηρίου πραγματοποιούνται με απλή αναλογική. Καθώς η συγκέντρωση απόλυτης πλειοψηφίας απαιτεί το 50% των ψηφοφόρων, τα όργανα διοίκησης προκύπτουν από μετεκλογικές συνεργασίες μεταξύ των παρατάξεων που εκπροσωπούνται στην 9μελή Διοικούσα Επιτροπή του, Έτσι προέκυψε και η παρούσα διοίκηση του ΤΕΕ Ηπείρου, καθώς μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 2019 και τρίμηνες διαπαραταξιακές διαπραγματεύσεις, η ΔΕΣΜΗ (παράταξη με πολιτική αναφορά στον χώρο του ΠΑΣΟΚ) επέλεξε να μη συνεχίσει στη θητεία 2019-2024 τη συνεργασία της περιόδου 2016-2019, αλλά να συνεργαστεί με την παράταξη της ΔΚΜ (με πολιτική αναφορά στην ΝΔ και επικεφαλής τον σημερινό Πρόεδρο του ΤΕΕ/ΤΗ Γιάννη Τσίγκρο). Μια συνεργασία που επίσης έσπασε μια μακρά παράδοση στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ηπείρου , που ήθελε τις παρατάξεις με αναφορά στην κεντροαριστερά να επιδιώκουν και να πετυχαίνουν μετεκλογικά προγραμματικές συμφωνίες, εκλέγοντας έτσι όργανα διοίκησης και Πρόεδρο από το λεγόμενο προοδευτικό τόξο.

Η ανακοίνωση
Ολόκληρη η ανακοίνωση-παρέμβαση της παράταξης ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ-ΛΕΥΚΑΔΑΣ αναφέρει τα εξής:
«Τον τελευταίο καιρό αναπτύχθηκε στην πόλη της Άρτας ένας δημόσιος διάλογος, με αφορμή τον προβληματισμό πλήθους συμπολιτών μας και τοπικών φορέων για το αισθητικό αποτέλεσμα, το χρονοδιάγραμμα περαίωσης, την ανάπτυξη του εργοταξίου, τα υλικά κατασκευής, τη χωροθέτηση επιμέρους στοιχείων του έργου και την εν γένει λειτουργικότητα, σκοπιμότητα και εξέλιξη της κατασκευής του “Open Mall”.

Μιας τεχνικής παρέμβασης στον δημόσιο ανοικτό χώρο, αποτέλεσμα μιας καινοτόμας, για την Ελλάδα, δράσης συνεργασίας του Δήμου Αρταίων και του Εμπορικού Συλλόγου Άρτας. Η οποία αποσκοπούσε να αναβαθμίσει τον κεντρικό πεζόδρομο, να ενισχύσει και να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα, να προσδώσει μια ιδιαίτερη, ελκυστική ταυτότητα και μια αυξημένη επισκεψιμότητα και κινητικότητα στο ιστορικό κέντρο του αστικού ιστού του μητροπολιτικού Δήμου.

Ένας από τους ρόλους του Τεχνικού Επιμελητηρίου είναι να “ενημερώνει την κοινή γνώμη με ανακοινώσεις, δημοσιεύσεις, εκδόσεις ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, για οποιοδήποτε θέμα της αρμοδιότητάς του, εκλαϊκεύοντας και βοηθώντας στην ευρύτερη κατανόηση των σχετικών θεμάτων και προβλημάτων”.

Με γνώμονα τα παραπάνω, θα επιδιώξουμε να καλύψουμε -ως παράταξη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου- το κενό που δημιούργησε η απουσία δημοσιοποιημένης θέσης για το συγκεκριμένο τεχνικό έργο, τόσο από την πλευρά της διοίκησης του υδροκέφαλου -συνδιοικούμενου την τρέχουσα 4ετή θητεία από τις παρατάξεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ- Τεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου (ΤΕΕ/ΤΗ), όσο και από την πλευρά της “Μονοπρόσωπης” Νομαρχιακής Επιτροπής Άρτας του ΤΕΕ/ΤΗ.

Έτσι, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους συμπολίτες μας, στους τοπικούς φορείς και στους συναδέλφους μας, με στόχο την υπεράσπιση του ρόλου του ΤΕΕ ως Τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας και της Κοινωνίας, τα μέλη της ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ-ΛΕΥΚΑΔΑΣ, Διπλωματούχοι Μηχανικοί, που ζούμε και δραστηριοποιούμαστε στην Άρτα, αποφασίσαμε να εκφράσουμε -κωδικοποιημένα- κάποια θέματα που άπτονται της επιστημονικής γνώσης και επαγγελματικής μας εμπειρίας και αφορούν τη διαδικασία της παραγωγής των δημοσίων έργων, όπως είναι και το εν λόγω έργο.
Εκτιμώντας πως μ’ αυτόν τον τρόπο θα αποσαφηνιστούν ορισμένα από τα ζητήματα που απασχολούν τον δημόσιο διάλογο και θα τεθεί μια βάση εγκυρότητας στη διαμόρφωση άποψης και ένα πλαίσιο ρεαλισμού στον οδικό χάρτη για την όποια διεκδίκηση μεταβολής/βελτίωσης στοιχείων του έργου.

Θα ξεκινήσουμε, αναπόφευκτα, με κάποιους όρους κατανόησης των διαδικασιών και των εμπλεκόμενων φορέων στην παραγωγή δημοσίων έργων:
1. Τα Δημόσια έργα, γενικά, είναι έργα υποδομής, που καλύπτουν βασικές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, συμβάλλουν στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων, στην αύξηση του εθνικού προϊόντος και γενικά αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του λαού. Ως τέτοια, εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και η επιτυχής εκτέλεσή τους, αυτονόητα, αφορά όλους μας.
2. Τα Δημόσια έργα εκτελούνται στη βάση ενός πλήρους νομοθετικού καθεστώτος, που διέπει την ανάθεση και εκτέλεση Δημοσίων Συμβάσεων, με συμβαλλόμενα μέρη τον εκάστοτε δημόσιο φορέα, που χαρακτηρίζεται ως Κύριος του Έργου (εν προκειμένω ο Δήμος Αρταίων) και την εκάστοτε εργοληπτική επιχείρηση, που χαρακτηρίζεται ως Ανάδοχος κατασκευής (εν προκειμένω η εταιρεία Κατασκευαστική ΙΛΙΣΣΟΣ Α.Τ.Ε.).
3. Η Σύμβαση, πέρα από τη γραπτή συμφωνία μεταξύ Κυρίου του Έργου και Αναδόχου, περιλαμβάνει -ως αναπόσπαστο τμήμα- και τα σχέδια, τα τεύχη και τις προδιαγραφές της συγκεκριμένης κατασκευής. Οι όροι της είναι συγκεκριμένοι και δεσμευτικοί για τα δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη, με καθορισμένα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Δήμου και της εργοληπτικής επιχείρησης που απορρέουν από αυτή, τόσο για την υλοποίηση της Σύμβασης, όσο και για την ενδεχόμενη λύση της.

4. Η κατασκευή του Δημόσιου έργου -και ιδίως ζητήματα που αφορούν τους όρους της Σύμβασης κατασκευής- εποπτεύονται από την Προϊσταμένη Αρχή (εν προκειμένω την Οικονομική Επιτροπή ή το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αρταίων), ενώ η τεχνική υπηρεσία του Κυρίου του Έργου, που χαρακτηρίζεται ως Διευθύνουσα Υπηρεσία (εν προκειμένω η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Αρταίων) έχει ως αρμοδιότητα την επίβλεψη (παρακολούθηση, έλεγχο και διοίκηση) των συμβασιοποιημένων εργασιών κατασκευής.
5. Η τεχνική λύση που υλοποιείται σήμερα στο κέντρο της πόλης προέκυψε μετά από τη διοργάνωση Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Προσχεδίων από τον Δήμο Αρταίων και την επιλογή της Δημοτικής Αρχής να συνάψει σύμβαση ανάθεσης της πλήρους μελέτης του έργου με το τεχνικό γραφείο της βραβευθείσας αρχιτεκτονικής πρότασης. Έτσι, πέραν της Οικονομικής Επιτροπής ή του Δημοτικού Συμβουλίου και της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, συμμετοχή αποφασιστικού χαρακτήρα στην εποπτεία κατασκευής του έργου και στις όποιες τροποποιήσεις/μεταβολές υλοποίησης της μελέτης του, έχει και ο βραβευμένος αρχιτέκτονας μελετητής.
6. Το εν λόγω έργο μελετήθηκε συνολικά και υλοποιείται τμηματικά, επιμερισμένο σε δύο ξεχωριστές εργολαβίες με διαφορετικούς φορείς χρηματοδότησης. Το έργο “Ανοικτό Κέντρο Εμπορίου”, το οποίο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, κατασκευάζεται κυρίως με κονδύλια του ΕΤΠΑ και το έργο “Ανάπλαση και ανάδειξη του κεντρικού ιστού της πόλης της Άρτας” κατασκευάζεται κυρίως με κονδύλια του ΠΔΕ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η ένταξη των δύο έργων στα συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδότησης έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, τόσο όσον αφορά την υλοποίηση των στοιχείων των μελετών, όσο και το είδος και το ύψος των δαπανών, όπως αυτά αποτυπώνονταν στις υποβληθείσες από τον Δήμο Αρταίων προτάσεις ένταξης.
Έτσι, οποιαδήποτε μεταβολή στοιχείων, χαρακτηριστικών ή/και ποσοτήτων των δύο συγχρηματοδοτούμενων εν εξελίξει έργων (λ.χ. παράταιροι όγκοι, χωροθέτηση επιμέρους στοιχείων του έργου, υλικά κατασκευής κ.ο.κ.) υπόκειται στην αξιολόγηση και υποχρεωτική συναίνεση των Διαχειριστικών Αρχών των προγραμμάτων χρηματοδότησης.

7. Το τμήμα του συνολικού έργου που αφορά στην τροποποίηση των όψεων των επιχειρήσεων που επέλεξαν να ενταχθούν στο Open Mall δεν εμπεριέχεται στις εν εξελίξει εργολαβίες. Επίκειται διαγωνισμός ανάδειξης αναδόχου, που θα υλοποιήσει τις εν λόγω παρεμβάσεις.
8. Η θετική ή αρνητική αξιολόγηση της αισθητικής μιας κατασκευής δεν συνιστά μετρήσιμο τεχνικό θέμα.
9. Εκτεταμένη και ουσιαστική διαβούλευση για το συγκεκριμένο έργο δεν πραγματοποιήθηκε. Αυτό συνιστά πολύ σοβαρό έλλειμμα για την παραγωγή έργου τέτοιας σημασίας, που επηρεάζει και μεταβάλλει την εικόνα και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά σε μια πολύ μεγάλη έκταση στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το οποίο φιλοξενεί μικτές χρήσεις. Έτσι, το εν λόγω έργο πέρα από τη λειτουργική αναβάθμιση και την αισθητική του δημόσιου χώρου αφορά και την επαγγελματική λειτουργία των επιχειρηματιών και την κοινωνική καθημερινότητα των κατοίκων. Ο χωρικός σχεδιασμός για τέτοιου είδους έργα οφείλει να είναι συμμετοχικός και η διαβούλευση εξαντλητική, ούτως ώστε να προλαμβάνονται καταστάσεις όπως οι σημερινές, όπου εκ των υστέρων διατυπώνονται διαφωνίες, εγείρονται αντιδράσεις και οι επιπτώσεις κρίνονται με βάση τα “δείγματα γραφής” του ήδη κατασκευασμένου τμήματος του έργου.
10. Η αναγκαιότητα ανακατασκευής του παλαιωμένου φθαρμένου πεζοδρόμου του αστικού κέντρου ήταν δεδομένη. Ομοίως και η αντικατάσταση φθαρμένων τμημάτων των υποκείμενων δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης ομβρίων.
Όπως δεδομένη είναι και η αίσθηση που προκαλείται στον περιπατητή για κατασκευές εκτός κλίμακας με μονομερή -ως προς τον κεντρικό άξονα του πεζόδρομου- και πυκνή χωροθέτηση τσιμεντένιων όγκων (ο προβληματισμός αφορά τις κατασκευές που θα χρησιμοποιούνται ως ζαρτινιέρες, παγκάκια και κάδοι απορριμμάτων). Αντίστοιχο προβληματισμό προκαλεί η επιλογή της θέσης όδευσης τυφλών εκατέρωθεν της κεντρικής ράγας υποδοχής ομβρίων υδάτων, η οπτική μείωση παρουσίας πρασίνου (με την φύτευση αιωνόβιων δένδρων μέσα σε ζαρντινιέρες αντί του εδάφους) και η έλλειψη φωτιστικών σωμάτων στην πρόταση ανάπλασης.

11. Το Δημόσιο Έργο ασφαλώς δεν κατασκευάζεται με στόχο απλά να κατασκευαστεί και να απορροφήσει τα διαθέσιμα κατά περίπτωση κονδύλια. Πρέπει να αποτελεί τμήμα υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδιασμού του δημόσιου φορέα, να εξυπηρετεί τη βελτίωση των υποδομών και την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Σε αντιδιαστολή με το Ιδιωτικό, το Δημόσιο έργο χρησιμοποιείται από το κοινωνικό σύνολο και στοχεύει να έχει ως ωφελούμενους όλους τους χρήστες του. Από τη στιγμή που υπάρχει έντονη αρνητική κριτική από μεγάλο αριθμό χρηστών του έργου, ο Κύριος του Έργου οφείλει να σταθμίσει την κριτική τους, κι αν την αξιολογήσει ως εύλογη, να επανεξετάσει τους σχεδιασμούς του και να διερευνήσει τις δυνατότητες θεραπείας.
12. Μεταβολή/τροποποίηση του φυσικού αντικειμένου των έργων σήμερα είναι εφικτή, δίχως να υπάρχουν από την πλευρά του Κυρίου του Έργου οι απόλυτοι βαθμοί ελευθερίας, καθώς τα έργα είναι συμβασιοποιημένα και συγχρηματοδοτούμενα, οι εργολαβίες τους είναι σε εξέλιξη και οι μελέτες τους αποτελούν προϊόντα σύμβασης του Δήμου με το βραβευθέν αρχιτεκτονικό γραφείο. Έτσι, οι όποιες αλλαγές προϋποθέτουν τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου Αρταίων, του βραβευμένου μελετητή και των αντίστοιχων Διαχειριστικών Αρχών, με τις ανάλογες επιβαρύνσεις -φυσικά- σε χρόνο και χρήμα.

Τα μέλη της ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ηπείρου- Λευκάδας:
Κλεισιάρη Βάσια, Πολιτικός Μηχανικός
Κορδούλας Στάθης, Πολιτικός Μηχανικός
Μπαλαούρας Γιώργος, Πολιτικός Μηχανικός
Πάνου Τάνια, Πολιτικός Μηχανικός
Παπανικολάου Ανίτα, Αγρονόμος- Τοπογράφος Μηχανικός
Παππάς Βαγγέλης, Πολιτικός Μηχανικός
Παππάς Γιώργος, Χημικός Μηχανικός
Σμύρης Αλέξης, Πολιτικός Μηχανικός
Τριανταφυλλάκης Νίκος, Πολιτικός Μηχανικός
Χασκής Πάνος, Μηχανικός Περιβάλλοντος