Επιμέλεια: Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Γιάννης Πανούσης
Θαλασσινές σπηλιές
Δεκαετία του 2000.Καλοκαίρι.Νησί του Αιγαίου.
Η θάλασσα δεν είχε όρεξη για παιχνίδια με τους λουόμενους,ντόπιους και τουρίστες.Είχε σηκώσει τόσο κύμα που ελάχιστοι τολμούσαν να μπούνε μέσα στ’αγριεμένα γκριζοπράσινα νερά της.Τα κα’ί’κια που είχαν βγει για ψάρεμα είδαν να’ρχεται μπουρίνι και γύρισαν άρον-άρον πίσω σ’απάνεμο λιμανάκι.
Μόνον κάποιοι ψαροντουφεκάδες επέμεναν να κυνηγάνε χταπόδια και να ξεκολλάνε στρείδια από τους βράχους.Ο τελευταίος από αυτούς ,καθώς έβγαινε περιχαρής για τα θαλασσινά λάφυρά του σε μιά απομακρυσμένη ακτή όπου τον είχε παρασύρει το κύμα,πρόσεξε πως πλά’ι’ σ’ένα βράχο απλωνόταν μία λίμνη αίματος.
…………
Οι αστυνομικοί ήρθαν γρήγορα αλλά κατα’ι’δρωμένοι,αφού ο μεσημεριάτικος ήλιος και η υψηλή θερμοκρασία έκαναν το τζιπ να μοιάζει με φούρνο.
Ο επικεφαλής,έμπειρος αστυνόμος,παρατήρησε αμέσως ότι στη δεξιά πλευρά της λίμνης αίματος υπήρχαν ίχνη,μάλλον από πατημασιές,τα οποία ακολούθησε και τον οδήγησαν εκεί όπου δεν ήθελε να πάει.Δηλαδή σε μία σπηλιά του νησιού,που οι θρύλοι έλεγαν ότι είναι στοιχειωμένη γιατί όποιος μπαίνει δεν ξαναβγαίνει.
Φωνάζει και δύο ψάρακλες,νεαρούς δόκιμους,για να μη νοιώθει μόνος,βγάζουν από την είσοδο της σπηλιάς κάτι θάμνους και ξερόχορτα που την έκαναν απροσπέλαστη και προχωράνε σιγά-σιγά μέσα,βέβαιοι ότι κάπου εκεί θα’βρισκαν ένα πτώμα.Όμως με μεγάλη έκπληξη και σχετικό φόβο ανακαλύπτουν σε μία παράκαμψη της κεντρικής διόδου της σπηλιάς δύο σκελετούς,’παρελθόντων ετών’,όπως με μαύρο χιούμορ κατάφερε να ψελλίσει ένας ψάρακλας δόκιμος.Ακριβώς πλά’ι’ στα δύο αποστεωμένα σώματα βρίσκονταν ένα κλειδί.
……..
Ο ιατροδικαστής που ήρθε από την πρωτεύουσα,διέγνωσε ότι τα πτώματα κείτονταν στο σημείο αυτό τουλάχιστον 15 με 20 χρόνια,ενώ ο εγκληματολόγος της ομάδας ζήτησε αμέσως τρία πράγματα:πρώτα να εξετασθεί το DNA της λίμνης αίματος ή και αυτό των σκελετών,δεύτερον ν’αναζητηθούν από τα δελτία εξαφάνισης πρόσωπα τα οποία είχαν χαθεί πριν από 15 με 20 χρόνια και τρίτον να βρεθεί σε τι αντιστοιχεί το κλειδί.
Άφησε δε να εννοηθεί ότι τα δύο ευρήματα,δηλαδή η λίμνη αίματος και οι σκελετοί μπορεί να συσχετίζονται,μολονότι,όπως δεν παρέλειψε να σημειώσει,ητο αίμα είναι πρόσφατο ενώ τα πτώματα έρχονται από το παρελθόν.
…….
Τα τσακάλια της τοπικής αστυνομίας,ανατρέχοντας σε βιβλία και φακέλλους,ανακάλυψαν ότι πριν από πολλά χρόνια είχε δηλωθεί η εξαφάνιση,κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, ενός ζευγαριού αλλοδαπών κι επίσης μπόρεσαν να ταιριάξουν το κλειδί με τη θυρίδα μιάς τράπεζας.
Αμέσως ο εγκληματολόγος,με την άδεια και την παρουσία του εισαγγελέα,πήγανε στην τράπεζα,άνοιξαν τη θυρίδα και βρήκανε μέσα ένα σεβαστό χρηματικό ποσό κι ένα γράμμα που είχε ως αποδέκτη κάποιον Πιέρ,ένα γράμμα όμως το περιεχόμενο του οποίου ‘μύριζε’ προειδοποίηση για κοινή αυτοκτονία.
……
Ο ψαράς ο μπαρμπα Γιώργης,αραγμένος στη βάρκα του,ηλιοκαμένος,ροζιασμένος,με λίγα μόνο μπαρμπούνια στο πανέρι για πούλημα,το μόνο που δεν περίμενε να δεί με τέτοιον καύσωνα ήταν ο αστυνόμος του νησιού.Μόλις τον αντίκρυσε σήκωσε λίγο το φθαρμένο ψάθινο καπέλο του και ο αστυνόμος με δυσκολία αναγνώρισε το πρόωρα γερασμένο πρόσωπο ενός ψαρά που χρόνια ζούσε απομονωμένος σε μιά καλύβα στην άκρη του νησιού,αν και συχνά κοιμότανε μέσα στη βάρκα.Ο αστνόμος τον ρώτησε για τους ‘εξαφανισμένους τουρίστες’,μιάς και ο ίδιος είχε τότε καταθέσει ότι τους είχε πάει μία βόλτα με τη βάρκα του.
Μόλις ο αστυνόμος του θύμισε την υπόθεση, ο μπαρμπα Γιώργης του είπε ότι αν και ο ίδιος δεν γνώριζε ξένες γλώσσες,συχνά τους άκουγε να μιλάνε για κάποιον Πιέτρ,Πιέρ ,κάτι τέτοιο τέλος πάντων.
……..
Η έκπληξη των αστυνομικών ήταν μεγάλη όταν πληροφορήθηκαν από τη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών πως το DNA του αίματος στη λίμνη πλά’ι’ στο βράχο ανήκε σ’ένα σεσημασμένο για μικροκλοπές κι απάτες εγκληματία,ο οποίος είχε συλληφθεί στην Αθήνα,είχε κατταδικαστεί σε 5 χρόνια φυλακή,είχε δραπετεύσει και τώρα καταζητείτο.Όλη όμως αυτή η δράση αναγόταν στην προηγούμενη 15ετία κι έκτοτε ουδέν σημείο ζωής.Στο νησί είχαν ακούσει το όνομά του αλλά κανείς δεν τον γνώριζε.
……
Ο εγκληματολόγος πίστευε πως η αλήθεια βρίσκεται μέσα στα σκονισμένα αρχεία της δημοτικής βιβλιοθήκης,στις κιτρινισμένες εφημερίδες εκείνης της εποχής,ίσως και να κρυβόταν μέσα στις προφορικές μαρτυρίες κατοίκων του νησιού.Εκτιμούσε δε πως έπρεπε να ψάξει πολύ πιο πίσω από τα 15 με 20 χρόνια.
Ανατρέχοντας σχολαστικά σε κάθε είδους έγγραφα των τελευταίων 50 ετών ο εγκληματολόγος ανακάλυψε ένα πιστοποιητικό γάμου κάποιου ιταλού,ο οποίος είχε μείνει στο νησί μετά τον πόλεμο,με μία ντόπια νησιωτοπούλα.Διαβάζοντας τις εφημερίδες της εποχής πληροφορήθηκε ότι η κοπελλιά ήταν κόρη πλούσιου αλλά σκληρού παράγοντα του νησιού,ο οποίος είχε αντιταχθεί βίαια στο γάμο κι ότι μετά το μυστήριο το ζευγάρι τό’σκασε κρυφά για την Αμερική, μάλλον για το Σικάγο,γιατί οι προσβολές,οι προπηλακισμοί και το κουτσομπολιό της τοπικής κοινωνίας τους είχαν κάνει τη ζωή μαρτύριο.Μία μάλιστα φυλλάδα είχε γράψει ότι μία νύχτα πριν φύγουν κι ενώ έλειπε ο γαμπρός η κοπελλιά έπεσε θύμα βιασμού,όμως στην είδηση αυτή δεν δόθηκε ποτέ συνέχεια.
Μόλις ολοκλήρωσε την έρευνά του ο εγκληματολόγος ενημέρωσε τον επικεφαλής κι έστειλε mail σ’ένα συνάδελφότου στο Σικάγο,τον ελληνοαμερικανό John Pane,για να ζητήσει επιπλέον στοιχεία για το ζευγάρι.
Η απάντηση ήρθε πολύ σύντομα.
Οι τότε νιόπαντροι εγκαταστάθηκαν στο σπίτι ενός φίλου του ιταλού μέχρι να βρουν δουλειά,πρόκοψαν ,έκαναν το δικό τους νοικοκυριό και μάλιστα απέκτησαν ένα παιδί ,το οποίο το βάφτισαν Giorgos.To σημαντικότερο όμως στοιχείο που του γνωστοποίησε ο John Pane ήταν ότι ο Giorgos πριν από 20 περίπου χρόνια ,σε ηλικία δηλαδή τότε 20-25 ετών,είχε –κατά πληροφορίες της υπηρεσίας-γυρίσει στην Ελλάδα.
……
Η σύσκεψη στο γραφείο του Επιθεωρητή Νήσων,με παρόντες όλους τους αρμόδιους παράγοντες,είχε ως αντικείμενο να μπουν τα πράγματα ,δηλαδή τα στοιχεία,σε μία λογική σειρά.
Τί είχανε ως τώρα:
-μία λίμνη αίματος που ανήκε σε κάποιον σεσημασμένο μικροκλέφτη και απατεώνα ,τον οποίο κανείς στο νησί δεν είχε ποτέ συναντήσει
-δύο σκελετούς ανθρώπων που είχαν πεθάνει από φυσικό ή βίαιο θάνατο,γεγονός που δεν είχε ακόμα διευκρισθεί,λόγω της κατάστασής τους και της παρόδου τόσου μεγάλου χρονικού διαστήματος
-έναν άντρα 40-45 χρονών ,με το όνομα Giorgos,γεννημένο στην Αμερική από ιταλό πατέρα και ελληνίδα ντόπια μητέρα,ο οποίος πρέπει να βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και 20 χρόνια αλλά δεν έχει πουθενά παρουσιασθεί
-ένα κλειδί ,το οποίο βρέθηκε πλά’ι’ στους σκελετούς κι αντιστοιχούσε σε θυρίδα τράπεζας,μέσα στην οποία βρέθηκε ένα σεβαστό χρηματικό ποσό και μία επιστολή,μάλλον κοινής αυτοκτονίας ,η οποία απευθυνόταν σε κάποιον Πιέρ,επίσης άγνωστο πρόσωπο.
-ένα εξαφανισμένο ζευγάρι τουριστών,κατά δήλωση κάποιων ντόπιων
-Τίποτα δεν δένει με τίποτα,αναφώνησε αυθόρμητα ο αρχαιότερος αστυνόμος.
-Κι όμως….,είπε με αινιγματικό ύφος ο εγκληματολόγος,αναγκάζοντας τους πάντες να ξεχάσουν τη ζέστη και να στραφούν προς το μέρος του.
-Κι όμως…κάπου το παζλ μπορεί να συμπληρωθεί.
-Δηλαδή;,ρώτησαν με μία φωνή όλοι οι συμμετέχοντες
-Θα κάνω μία υπόθεση εργασίας,δήλωσε ψύχραιμα ο εγκληματολόγος.
Γύρω στη δεκαετία του ’50 ένα ‘παράνομο’,για τα ήθη της εποχής και του νησιού,ζευγάρι ενός ιταλού και μιάς ντόπιας από πλούσια οικογένεια,κλέβονται,παντρεύονται και φεύγουν κρυφά για την Αμερική.Λίγο πριν να το σκάσουν υπήρξε καταγγελία ότι ένας άγνωστος βίασε την κοπέλλα,ίσως για να τη στιγματίσει σαν προδότρα ή πόρνη.Το παιδί του ζευγαριού που γεννιέται στην Αμερική και παίρνει το όνομα Giorgos,μόλις ενηλικιώνεται έρχεται στην Ελλάδα,περί το 1970,πιθανόν με στόχο να εκδικηθεί το βιαστή της μητέρας του,το όνομα του οποίου προφανώς του το εκμυστηρεύτηκε η ίδια,ίσως ενδεχομένως να του είπε ότι ο βιαστής ήταν ο πραγματικός του πατέρας.Ο Giorgos μένει αρχικά στην Αθήνα,ύστερα καταπλέει στο νησί ,εντοπίζει το βιαστή[πατέρα του;],ο οποίος ζούσε με την αδελφή του,που τον είχε βοηθήσει να κρυφτεί μετά το βιασμό,τους αιφνιδιάζει,τους πιάνει ομήρους,τους κρατάει μέσα στη σπηλιά και με κάποιο αργό και βασανιστικό τρόπο-τον οποίο δεν έχει ακόμα ανακαλύψει η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών-,όπως π.χ συνεχή ασιτία,αφυδάτωση κλπ.προκαλεί το θάνατό τους.
-Εάν τα παραπάνω ισχύουν ,συνεχίζει ο εγκληματολόγος,τότε οι δύο σκελετοί ανήκουν στο βιαστή και την αδελφή του,που θανατώθηκαν,δολοφονήθηκαν αν προτιμάτε,από τον Giorgos,πριν από περίπου 20 χρόνια και που η σπηλιά με τους θρύλους κράτησε το μυστικό μέχρι σήμερα,όπου κάποιες κατολισθήσεις και μετακινήσεις βράχων το αποκάλυψαν.
-Η λίμνη του αίματος με το DNA του κλέφτη-απατεώνα τί σχέση λες ότι έχει με την υπόθεση;,πετάγεται ο Επιθεωρητής.
-Και το κλειδί της θυρίδας,τα χρήματα και η επιστολή προς τον Πιέρ;,φώναξε για να κάνει αισθητή την παρουσία του μιά παλιοσειρά υπαστυνόμος.
-Φίλοι μου,πιστεύω ότι ο Giorgos,ο μικροπαραβάτης και ο Πιέρ είναι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο,τόνισε με σταθερή φωνή ο εγκληματολόγος ,κάνοντας τους παρευρισκόμενους,που έπιναν άνετοι και χαλαροί την πορτοκαλάδα τους,να πνιγούν από την έκπληξη.
-Δηλαδή;Τί;Πώς;Πότε;,ακούστηκαν από παντού απορίες.
-Νομίζω ότι ο Giorgos για να ζήσει τον πρώτο καιρό στην Αθήνα,πριν έρθει στο νησί για να εκδικηθεί το βιαστή[πατέρα του;],έμπλεξε με τίποτα συμμορίες λαθραίων,διαρρήξεων κλπ,συνελήφθη,καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκιση για μικροαδικήματα,τό’σκασε από τη φυλακή και μάλλον μετά ήρθε στο νησί,καλύπτόμενος από την ανωνυμία.Ίσως να άλλαξε όνομα,ν’αλλοίωσε κάποια χαρακτηριστικά του προσώπου κλπ.,να βρήκε ένα νόμιμο τρόπο να βγάζει το ψωμί του.
-Κατά τη γνώμη μου,συνέχισε ο εγκληματολόγος,ο Giorgos περίμενε την παρέλευση της 20ετούς παραγραφής γι’ανθρωποκτονία,όπως προβλέπει ο ποινικός κώδικας,κι έτσι,αφού πλέον θα μείνει ατιμώρητος ,απόφασισε να φανερώσει στην τοπική κοινωνία το όνομα του βιαστή της μητέρας του ,με όποιες συνέπειες αυτή η ιστορία μπορεί να έχει και τις οποίες σήμερα αγνοούμε.Ένα ερώτημα π.χ που τίθεται είναι ποιός ήταν ο βιαστής και πως η εξαφάνισή του και αυτή της αδελφής του δεν έχει καταγραφεί πουθενά;Ποιός ή ποιοί τον κάλυπταν τότε; Όλα όμως αυτά θα τα βρούμε μόλις λύσουμε το σημερινό αίνιγμα.
-Πιστεύω ότι ο Giorgos αυτοτραυματίστηκε,περίμενε να δημιουργηθεί η λίμνη αίματος,άφησε ίχνη πατημασιών,ώστε να μας οδηγήσει μέσα στη σπηλιά και να βρούμε τους σκελετούς.Όσο για το κλειδί,τη θυρίδα,το γράμμα και τον Πιέρ,όλα αυτά ήσαν τεχνάσματα του Giorgos,ο οποίος άνοιξε θυρίδα με κάποιο ψευδώνυμο,έγραψε επιστολή ‘κοινής αυτοκτονίας’,την οποία υποτίθεται ότι τη συνέταξαν οι δολοφονημένοι,ώστε να μπερδέψει την αστυνομία σε περίπτωση που ανακαλύπτετο νωρίτερα από το σχέδιο του το έγκλημα.Τα χρήματα μέσα στη θυρίδα θα άφηναν υποψίες ότι ο βιαστής διατηρούσε παράνομες δοσοληψίες κι εντέλει ‘έπλασε’ έναν ανύπαρκτο Πιέρ,αποδέκτη του γράμματος αυτοκτονίας,ώστε η αστυνομία να ψάχνει αλλού τις σχέσεις και τα κίνητρα.Όλα καλά σκηνοθετημένα.
-Και το ζευγάρι των αλλοδαπών τουριστών που εξαφανίστηκαν πριν από 20 χρόνια και που κατά τον ψαρά μπάρμπα Γιώργη μιλούσε για κάποιον Πιέρ,τί σχέση έχει με την υπόθεση;,ρώτησε ο Επιθεωρητής.
-Καμία,απολύτως καμία,απάντησε ορθά-κοφτά ο εγκληματολόγος.Η ενδεχόμενη εξαφάνιση του ζεύγους αποτελεί εντελώς συμπτωματικό γεγονός που χρησιμοποιήθηκε γι’αποπροσανατολισμό.
-Τότε η κατάθεση του ψαρά τί νόημα είχε;,επιμένει ο Διοικητής.
-Μα ,απλούστατα,ο ψαράς ο μπάρμπα Γιώργης είναι ο Giorgos ο αμερικάνος,ο καταζητούμενος μικροαπατεώνας και βέβαια ο ‘εκτελεστής’ του βιαστή της μητέρας του και της συνεργού αδελφής του.
…..Το καλοκαίρι τελείωνε.Το νησί άδειαζε.Οι φθινοπωρινές μπόρες έφερναν πολύ νερό κι αρκετές κατολισθήσεις.Μετά όμως την αποκάλυψη του εγκλήματος εκδίκησης και των ιδιοτήτων του βιαστή,οι ντόπιοι αρνούνται να μπουν στις σπηλιές των θρύλων.
Ποιός ξέρει πόσα ακόμα μυστικά μπορεί να κρύβουν, που ίσως κανείς να μη θέλει πια να μάθει….
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Γιάννης Απ. Πανούσης (Αθήνα, 1949) διετέλεσε Καθηγητής Εγκληματολογίας επί 19 χρόνια στη Νομική Σχολή του Δ.Π. Θράκης, όπου εξελέγη Κοσμήτορας, Αντιπρύτανης και Πρύτανης (1994-7) και, επίσης επί 19 χρόνια, στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εξελέγη Πρόεδρος (2003-7). Ιδρυτής του περιοδικού “Χρονικά” του Εργαστηρίου Εγκληματολογικών Επιστημών του Δ.Π.Θ. και ιδρυτής και διευθυντής της σειράς “Εγκληματο-λογικά”.
Έχει συγγράψει 30 βιβλία και 200 άρθρα εγκληματολογικού/σωφρονιστικού ενδιαφέροντος και έχει συμμετάσχει σε δεκάδες ελληνικά και ξένα συνέδρια.
Έχει εκδώσει 4 ποιητικές συλλογές με το ψευδώνυμο Γιάννης Απαρθινός κι έχει δημοσιεύσει 11 αστυνομικά διηγήματα σε συλλογικούς τόμους και σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Το διάστημα 2012-4 διετέλεσε Βουλευτής Α΄ Αθηνών με τη ΔΗ.ΜΑΡ., ενώ κατά το επτάμηνο Ιανουάριος 2015-Αύγουστος 2015 ορίστηκε Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη.