Αντώνης Μπέζας: Ξενία Ηγουμενίτσας: ‘Ένα ακόμη λάθος στρατηγικής;

Το θέμα της επιστροφής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στην Ηγουμενίτσα είναι πολύ σημαντικό για την τοπική μας κοινωνία και η τελευταία παρέμβασή μου, αναφέρομαι στην επιστολή προς την ΕΤΑΔ ΑΕ με την οποία ζητάω ΝΑ ΜΗΝ προχωρήσει στην ανάκληση της παραχώρησης προς το Πανεπιστήμιο της έκτασης του πρώην Ξενία και ΝΑ ΜΗ δοθεί το ακίνητο για αξιοποίηση σε επενδυτή, έγινε ακριβώς για να αποτραπεί ένα ακόμη λάθος στρατηγικής (σε πολιτικό επίπεδο), από τα πολλά που έχουν συμβεί στη Θεσπρωτία τα τελευταία χρόνια.

Κάποιοι, βέβαια, (είχα προειδοποιήσει εδώ και χρόνια ότι η προσπάθεια για τη διατήρηση του Πανεπιστημίου στην Ηγουμενίτσα υπονομεύεται «εκ των έσω» αφού μεθοδεύεται η ιδιωτική εκμετάλλευση του ακινήτου), έβγαλαν από το συρτάρι το γνωστό και έωλο επιχείρημα «τι έκανες εσύ όταν ήσουν πριν 10 χρόνια υπουργός και μιλάς τώρα κλπ». Έχω απάντηση, δεν θα απαντήσω όμως γιατί δεν ξαναγύρισα στην Αυτοδιοίκηση για να μιλάω για το παρελθόν αλλά για να βοηθήσω τον τόπο μου στην προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον.

Πρώτα απ’ όλα, τι εννοώ όταν μιλάω για ένα ακόμη λάθος στρατηγικής; Όταν το 2018 ο τότε αναπληρωτής Υπουργός Υγείας κ. Πολάκης εγκαινίασε στην Ηγουμενίτσα, υπό τα χειροκροτήματα των εκπροσώπων των τοπικών φορέων, τη μεταφορά του Κέντρου Υγείας Ηγουμενίτσας στο ΤΕΠ, πήγα, παρότι δεν ήμουν βουλευτής, στο Δημοτικό Συμβούλιο και τοποθετήθηκα ζητώντας να διαμαρτυρηθεί γι αυτή την μεταφορά και να μη συμμετέχει στην τελετή εγκαινίων γιατί έτσι θα εγκαταλείπονταν στην πράξη ο στόχος να λειτουργήσει στην Ηγουμενίτσα νοσοκομειακή μονάδα. Δεν με άκουσαν, ούτε η τότε Δημοτική Αρχή, ούτε η τότε μειοψηφία, και το ΤΕΠ λειτουργεί πλέον σαν δομή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ότι είχαμε δηλαδή με το Κέντρο Υγείας αλλά σε νέο κτίριο) και πολλοί συμπολίτες μας εξακολουθούν, δυστυχώς, να χάνουν τη ζωή τους από την αδικαιολόγητη καθυστέρηση μεταξύ ΤΕΠ Ηγουμενίτσας, Νοσοκομείου Φιλιατών και Ιωαννίνων. Δεν υπάρχει πολιτική ευθύνη ή έστω ευθιξία γι’ αυτό που αφήσαμε να γίνει;

Ανάλογο λάθος υπάρχει κίνδυνος να συμβεί και σήμερα με το Πανεπιστήμιο και το ακίνητο του πρώην Ξενία Ηγουμενίτσας. Οι πολίτες είναι φυσιολογικό να μη γνωρίζουν λεπτομέρειες, πολύ περισσότερο που ορισμένοι, είτε για να πετύχουν το στόχο τους, είτε από πολιτική σκοπιμότητα παραπληροφορούν και προκαλούν σύγχυση.

Δεν θα περιέλθει στο Δήμο Ηγουμενίτσας

1ον) Προφανώς και δεν έγινα ξαφνικά εχθρός των ιδιωτικοποιήσεων και της προσπάθειας για αξιοποίηση μέσω επενδύσεων της δημόσιας περιουσίας. Ανάπτυξη, όμως, δεν είναι μόνο ότι έχει να κάνει με τον τουρισμό και το real estate. Και επίσης δεν υπάρχει μόνο η οικονομική ανάπτυξη. Το ιδανικότερο είναι η οικονομική ανάπτυξη να μπορεί να συνδυαστεί με την κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη και αυτός ο συνδυασμός μόνο με την επιστροφή του Πανεπιστημίου στην Ηγουμενίτσα μπορεί να επιτευχθεί. Εξάλλου, μεγάλα ξενοδοχεία υπάρχουν στη Θεσπρωτία και μια σειρά από νέα κατασκευάζονται στα Σύβοτα και την Πέρδικα, ούτε η Ηγουμενίτσα μπορεί να «σηκώσει» επιχειρηματικά μια μεγάλη τουριστική επένδυση δίπλα στο Λιμάνι.

2ον) Αν υπάρξει άρση της παραχώρησης από την ΕΤΑΔ ΑΕ του ακινήτου προς το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, τότε, αφενός εγκαταλείπεται για πάντα ο στόχος της επιστροφής του Πανεπιστημίου στη Θεσπρωτία και αφετέρου το ακίνητο θα περάσει, υποχρεωτικά, σε ιδιώτη επενδυτή με οικονομικό αντάλλαγμα και μέσω διεθνούς διαγωνισμού, γιατί αυτό προβλέπεται από τον ιδρυτικό νόμο της ΕΤΑΔ ΑΕ και του Υπερταμείου και ΔΕΝ θα περιέλθει στο Δήμο Ηγουμενίτσας. Κανείς Δήμος στην Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει Ξενία, παρά τις πολύχρονες διεκδικήσεις (Κοζάνη, Κομοτηνή κλπ). Ούτε έχει καμία αρμοδιότητα παρέμβασης το Υπουργείο Πολιτισμού επειδή το ακίνητο έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Όλα τα Ξενία έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοια και παρόλα αυτά δίνονται από το Υπερταμείο σε ιδιώτες (Ξενία Αράχωβας, Σάμου κλπ).

3ον) Ένας διεθνής διαγωνισμός, θα χρειαστεί στη συγκεκριμένη περίπτωση, χρόνια για να προετοιμαστεί. Γιατί; Γιατί θα απαιτηθούν μια σειρά από ενέργειες όπως επανακαθορισμός αιγιαλού και παραλίας, νομιμοποίηση κτισμάτων, μελέτες καθορισμού νέας χρήσης, βιωσιμότητας της επένδυσης και ανάπτυξης του ακινήτου, προσδιορισμός μισθωτικής αξίας, τεχνικές προμελέτες κλπ και επιπλέον εγείρονται μια σειρά από νομικά ζητήματα αποζημιώσεων, αφού -εκτός από τα αρχικά κτήρια- έχουν κατασκευαστεί με κοινοτικούς πόρους νέα κτήρια εκπαίδευσης όπως εργαστήρια, γραφεία, αμφιθέατρο, αίθουσες διδασκαλίας, αποθήκες κλπ. Επιπλέον, και όταν θα γίνει ο διαγωνισμός, κατά πάσα πιθανότητα, θα κηρυχθεί άγονος αφού είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρεθεί αξιόπιστος και με εμπειρία επενδυτής που θα δαπανήσει το τεράστιο χρηματικό ποσό που θα απαιτηθεί για τη μετατροπή των κτιρίων σε σύγχρονη ξενοδοχειακή μονάδα και θα πληρώνει ταυτόχρονα το μίσθωμα που θα ζητηθεί. Το αποτέλεσμα θα είναι το ακίνητο να παραμένει ανεκμετάλλευτο επί χρόνια, όπως τα περισσότερα πρώην Ξενία που είναι σήμερα στο χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ ΑΕ.

Η μόνη λύση
Η μόνη ρεαλιστική, νομικά και πολιτικά εφικτή και αναπτυξιακά χρήσιμη λύση, είναι αυτή που πρότεινα με την επιστολή μου στην ΕΤΑΔ ΑΕ και την οποία θεωρώ ότι αποδέχεται η πλειοψηφία της τοπικής μας κοινωνίας:
-Να ξεκινήσουν άμεσα συζητήσεις με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και να υπάρξουν πρωτοβουλίες από το Δήμο Ηγουμενίτσας για να συνεχιστεί η παρουσία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (το Τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνείας εξακολουθεί τυπικά να υφίσταται), με οποιαδήποτε μορφή δραστηριότητας (Πανεπιστημιακό Τμήμα, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, Θερινά Σχολεία, Ερευνητικό Ινστιτούτο κλπ). Αν το Πανεπιστήμιο δεν περιλαμβάνει την Ηγουμενίτσα στο Σχέδιο Ανάπτυξης 2022-2026, δεν του παίρνεις το ακίνητο για να μη πατήσει ποτέ το πόδι του στην Ηγουμενίτσα (εκτός αν αυτό επιδιώκεις…) αλλά διεκδικείς και παρουσιάζεις τα τεκμηριωμένα επιχειρήματά σου, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο που παρουσιάζεται σημαντική μείωση του φοιτητικού δυναμικού).
-Να ζητηθεί η παράταση- ανανέωση της παλιάς δωρεάν παραχώρησης προς το ΤΕΙ Ηπείρου (νυν Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και να υπεισέλθει στη διαχείριση της έκτασης, μέσω προγραμματικής συμφωνίας με το Πανεπιστήμιο, και ο Δήμος Ηγουμενίτσας αναλαμβάνοντας τη συντήρηση του χώρου και των εγκαταστάσεων, διατηρώντας το πράσινο και τα προστατευόμενα κτήρια και αναπτύσσοντας στο χώρο συμβατές με την εκπαίδευση δραστηριότητες όπως πολιτιστικές εκδηλώσεις, ήπια αναψυχή, διοργάνωση συνεδρίων κλπ.