Είναι φτωχοί οι τουρίστες της Κεφαλονιάς ή φτωχός ο προορισμός;

Τουριστική σεζόν 2025, 19 Ιουνίου. Τα πλοία γεμάτα, τα αεροπλάνα γεμάτα, οι αφίξεις σύμφωνα με τα πρώτα επίσημα στοιχεία ανοδικές σε σχέση με πέρυσι. Και όμως, στα καταστήματα της Κεφαλονιάς οι επιχειρηματίες μετρούν αποδείξεις και όχι εισπράξεις. Τα ταμεία δεν γεμίζουν. Τι συμβαίνει;

Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Είναι το κεντρικό ερώτημα κάθε νησιωτικής οικονομίας που εξαρτάται από τον τουρισμό: ποιος ωφελείται τελικά από τις αφίξεις; Όπως ήδη αναλύσαμε στο άρθρο μας για τον Μάιο 2025 η ποσοτική αύξηση αφίξεων δεν μεταφράζεται αυτόματα σε ποιοτική αύξηση του τουριστικού εισοδήματος για τοπικές επιχειρήσεις.

Η εξήγηση είναι σύνθετη, αλλά όχι ακατανόητη. Τα συμπεράσματα του Think Tank του kefaloniapress είναι πλέον απολύτως επίκαιρα:
-Κατάρρευση της τοπικής αλυσίδας αξίας Η Κεφαλονιά δεν παράγει πια τα προϊόντα που καταναλώνει ο τουρισμός της. Από τα τρόφιμα και τα κρασιά μέχρι τα σουβενίρ και τα εργατικά χέρια, ένα μεγάλο μέρος των εισροών εισάγεται. Το χρήμα που αφήνει ο τουρίστας, δεν κυκλοφορεί στο νησί — φεύγει. Είναι ορατό πλέον και στον μικρότερο επιχειρηματία.

-Άνοδος του φτηνού, βραχυχρόνιου, εξωτερικού τουρισμού Αυξάνονται οι τουρίστες που έρχονται για λίγες μέρες με χαμηλό budget, μένουν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις χωρίς παροχές και ψωνίζουν στα σούπερ μάρκετ αλυσίδων. Ο τουρισμός αυτός αυξάνει τις αφίξεις αλλά όχι το τοπικό εισόδημα. Ο “αόρατος τουρίστας” περνά, μένει, φεύγει — χωρίς να φανεί στο ταμείο του καταστήματος.

-Κατανάλωση εντός οργανωμένων πακέτων Οι τουρίστες που έρχονται μέσω πρακτορείων καταναλώνουν εκεί όπου το πακέτο τους ορίζει: στο all inclusive ξενοδοχείο, στη “συνεργαζόμενη” ταβέρνα ή στο προαγορασμένο tour. Ο ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος και συχνά δεν αρκεί ούτε για έναν καφέ εκτός προγράμματος. Έτσι, το χρήμα κατευθύνεται σε συγκεκριμένους διαύλους και δεν διαχέεται στην τοπική αγορά.

-Πίεση στα κόστη, φθορά στην ποιότητα Η έλλειψη εργατικού δυναμικού, η αύξηση του κόστους ενέργειας και προμηθειών, και η φορολογική πίεση, αναγκάζουν πολλές επιχειρήσεις να περιορίσουν προσωπικό, ώρες λειτουργίας, επενδύσεις σε ποιότητα. Ο καταναλωτής το αντιλαμβάνεται και συγκρατείται. Αποτέλεσμα: χαμηλότερος τζίρος ανά επισκέπτη.

-Το επιχείρημα του “φτωχού τουρίστα” και η φτώχεια των υποδομών Ακούγεται συχνά: “Δεν φταίμε εμείς, είναι φτωχοί οι τουρίστες που έρχονται”. Αλλά γιατί έρχονται αυτοί και όχι άλλοι;

Η απάντηση είναι ότι και ο τουρισμός που προσελκύεις είναι αντανάκλαση αυτού που προσφέρεις. Με ελάχιστα ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, περιορισμένες παροχές υψηλής ποιότητας, ανεπαρκές branding τοπικού προϊόντος και υποβαθμισμένες υποδομές, πώς να προσελκύσεις τουρίστα που ξοδεύει; Δεν είναι φτωχοί οι τουρίστες – είναι φτωχή η τουριστική μας πρόταση.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Στις 18 Ιουνίου 2025, κατέπλευσε στο Αργοστόλι το τεράστιο κρουαζιερόπλοιο Norwegian Epic, με πάνω από 5.000 επιβάτες. Το πλοίο διαθέτει 20 εστιατόρια, δεκάδες μπαρ και 30 καταστήματα με ρούχα και σουβενίρ. Τα έχουν όλα.Το ίδιο συμβαίνει και με τις θαλαμηγούς. Σας δείχνουμε φωτογραφίες από το εσωτερικό τους στα σχετικά ρεπορτάζ. Δεν αναζητούν την πολυτέλεια, την έχουν σε υπερβολικό βαθμό! Τι απομένει να αναζητήσουν στην Κεφαλονιά; Αυθεντικότητα. Μοναδικά τοπικά προϊόντα. Πραγματικά τοπικά σουβενίρ. Αυθεντικές εμπειρίες γεύσης. Δεν είναι τυχαίο ότι δεκάδες τουρίστες ρωτούν τους ντόπιους: “Εσείς πού πάτε για φαγητό;”. Αυτό αναζητούν.

Τι έχει να προσφέρει η Κεφαλονιά από όλα αυτά; Όσο δεν οργανώνεται, η απάντηση θα παραμένει απογοητευτική.
Και τώρα τι;

Το πρόβλημα δεν λύνεται με διαφημιστικές καμπάνιες ή νέα δρομολόγια και πολύ περισσότερο με γκρίνια και μιζέρια.

Η ουσία είναι αλλού: πώς ανακτά η Κεφαλονιά τον έλεγχο της οικονομίας της; Αυτό σημαίνει:
-Στήριξη τοπικής παραγωγής και μεταποίησης για να μείνει το χρήμα στο νησί.
-Οργάνωση επαγγελματικών κλάδων (π.χ. εστίασης, αναψυχής, εμπόρων) ώστε να προωθούν τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες.
-Δημιουργία στρατηγικής συνεργασίας με επιχειρήσεις φιλοξενίας ώστε ο τουρίστας να βγαίνει, να κυκλοφορεί, να ξοδεύει τοπικά.
-Δημόσια πολιτική για μια τουριστική οικονομία βιώσιμη, όχι απλώς εντυπωσιακή σε αριθμούς.

Το φετινό καλοκαίρι, παρά την πληθώρα επισκεπτών, προσφέρει ένα ακόμα μάθημα: ο τουρισμός χωρίς τοπικό πολλαπλασιαστή είναι μια οικονομία βιτρίνας χωρίς οικονομικό αντίκρυσμα.
Αν θέλουμε να αλλάξει αυτό, πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα της τοπικής αλυσίδας αξίας από την αρχή — πριν μείνουν στο νησί μας μόνο οι αφίξεις και φύγουν οι άνθρωποι που ζουν από αυτές.

(kefaloniapress.gr)